Trong các trò chơi cảm giác mạnh ở công viên giải trí (vòng quay, tàu lượn):

Giải pháp:

• Thắt dây an toàn chắc chắn và cơ chế khóa an toàn tự động để giữ cơ thể người chơi không bị văng ra ngoài do lực ly tâm.

• Kiểm tra định kỳ thiết bị để tránh sự cố cơ học khi đang chuyển động với tốc độ cao.

⸻

2. Khi xe ô tô/quái xế ôm cua gấp ở tốc độ cao:

Giải pháp:

• Thiết kế đường cong có độ nghiêng hợp lý (nghiêng vào tâm cong) để tạo thêm lực hướng tâm hỗ trợ xe bám đường tốt hơn.

• Sử dụng lốp xe chuyên dụng có độ ma sát cao để tránh trượt bánh.

⸻

3. Trong các máy quay ly tâm (phòng thí nghiệm hoặc công nghiệp):

Giải pháp:

• Cân bằng tải trọng đều trong máy để tránh rung lắc hoặc vỡ trục quay do lệch tâm.

• Trang bị nắp bảo vệ an toàn để tránh mảnh vỡ bắn ra ngoài nếu xảy ra sự cố.

1. Tính đàn hồi:

• Là khả năng của lò xo trở lại hình dạng ban đầu sau khi lực tác dụng lên nó không còn.

• Khi bị kéo giãn hoặc nén trong phạm vi cho phép, lò xo chỉ bị biến dạng tạm thời và sẽ phục hồi lại hình dạng cũ.

⸻

2. Độ cứng (k):

• Là đại lượng đặc trưng cho mức độ khó hay dễ để làm biến dạng lò xo.

• Được xác định bởi công thức: F = k.x, trong đó:

• F: lực tác dụng (N)

• x: độ biến dạng (m)

• k: độ cứng (N/m)

• Độ cứng càng lớn thì lò xo càng khó bị biến dạng (cứng hơn).

⸻

3. Độ biến dạng (x):

• Là sự thay đổi chiều dài của lò xo khi chịu tác dụng của lực kéo hoặc nén.

• Được tính theo công thức:

x = l – l₀,

trong đó:

• l: chiều dài khi bị biến dạng

• l₀: chiều dài tự nhiên (ban đầu) của lò xo

⸻

4. Giới hạn đàn hồi:

• Là giá trị lớn nhất của lực tác dụng mà sau khi bỏ lực, lò xo vẫn có thể trở về hình dạng ban đầu.

• Nếu vượt quá giới hạn này, lò xo sẽ bị biến dạng vĩnh viễn (mất đàn hồi), thậm chí có thể bị gãy.

a. Thí nghiệm hai xe va chạm đàn hồi:

Dụng cụ:

• Xe A, xe B (giống hệt nhau)

• Hai quả cầu kim loại gắn phía đầu xe

• Mặt phẳng ngang (hoặc rãnh khí để giảm ma sát)

Tiến hành thí nghiệm:

1. Gắn hai quả cầu kim loại vào đầu của hai xe A và B để tạo điều kiện cho va chạm đàn hồi.

2. Đặt xe B đứng yên trên rãnh.

3. Đẩy xe A về phía xe B để chúng va chạm nhau.

4. Quan sát chuyển động của hai xe sau va chạm.

Hiện tượng xảy ra:

• Sau va chạm, xe A dừng lại hoặc chuyển động chậm lại rõ rệt.

• Xe B bắt đầu chuyển động với vận tốc gần bằng vận tốc ban đầu của xe A.

• Tổng động lượng và tổng động năng của hệ hai xe gần như được bảo toàn.

⸻

b. Thí nghiệm hai xe va chạm mềm:

Dụng cụ:

• Xe A, xe B (giống nhau)

• Hai miếng nhựa dính (hoặc nam châm mềm) gắn vào đầu xe để khi va chạm có thể dính lại với nhau

• Mặt phẳng ngang

Tiến hành thí nghiệm:

1. Gắn miếng nhựa dính vào đầu mỗi xe A và B.

2. Đặt xe B đứng yên.

3. Đẩy xe A về phía xe B để chúng va chạm và dính vào nhau.

4. Quan sát chuyển động của hai xe sau va chạm.

Hiện tượng xảy ra:

• Sau va chạm, hai xe dính vào nhau và cùng chuyển động với một vận tốc chung.

• Động lượng toàn hệ được bảo toàn, nhưng một phần động năng bị mất đi (chuyển thành nhiệt, biến dạng…).

• Đây là ví dụ điển hình của va chạm mềm (va chạm hoàn toàn không đàn hồi)