Tiến hóa nhỏ và tiến hóa lớn là hai loại tiến hóa khác nhau về quy mô và thời gian.

Tiến hóa nhỏ:

- Là quá trình tiến hóa diễn ra trong phạm vi một loài hoặc một quần thể.
- Diễn ra trong thời gian tương đối ngắn (từ vài thế hệ đến vài nghìn năm).
- Liên quan đến sự thay đổi tần số allele hoặc sự xuất hiện các biến thể di truyền mới trong quần thể.
- Ví dụ: Sự kháng thuốc của vi khuẩn, sự thay đổi màu sắc của bướm.

Tiến hóa lớn:

- Là quá trình tiến hóa diễn ra trên quy mô lớn, liên quan đến sự hình thành các loài mới, các họ mới, các bộ mới,...
- Diễn ra trong thời gian dài (từ vài triệu năm đến vài tỷ năm).
- Liên quan đến sự thay đổi lớn về hình thái, sinh lý và di truyền của các loài.
- Ví dụ: Sự tiến hóa của các loài động vật có vú từ các loài động vật có vú nguyên thủy, sự tiến hóa của các loài chim từ các loài khủng long.

Cơ chế hình thành đặc điểm thích nghi theo thuyết tiến hóa tổng hợp hiện đại:

1. Biến dị di truyền: Các cá thể trong quần thể có các biến thể di truyền khác nhau.
2. Chọn lọc tự nhiên: Môi trường đặt ra các áp lực chọn lọc, làm cho các cá thể có biến thể di truyền có lợi cho sự sống còn và sinh sản có nhiều cơ hội để truyền đạt các biến thể đó cho thế hệ sau.
3. Di truyền: Các biến thể di truyền được truyền đạt từ thế hệ này sang thế hệ khác thông qua quá trình di truyền.
4. Dòng gene: Các biến thể di truyền được trao đổi giữa các quần thể thông qua quá trình di cư và giao phối.
5. Tiến hóa: Quá trình tiến hóa diễn ra khi các biến thể di truyền có lợi được tích lũy và trở thành đặc điểm thích nghi của quần thể.

Theo thuyết tiến hóa tổng hợp hiện đại, các đặc điểm thích nghi được hình thành thông qua quá trình chọn lọc tự nhiên và di truyền, và được tích lũy và hoàn thiện qua nhiều thế hệ.

a) Một số nhân tố sinh thái vô sinh và hữu sinh có thể tác động đến đời sống của loài cá trên:

- Nhân tố vô sinh:
- Nhiệt độ nước: khả năng chịu lạnh kém
- Ánh sáng: hoạt động chủ yếu vào ban ngày
- Chuyển động nước: thích sống ở các vùng nước động giàu khí oxygen
- Nhân tố hữu sinh:
- Các loài động vật khác: có thể cạnh tranh thức ăn hoặc trở thành kẻ thù
- Thực vật thủy sinh: cung cấp thức ăn và nơi ẩn náu

b) Một số lời khuyên về cách thiết kế một bể cá cảnh trong nhà và cách chăm sóc cá:

- Thiết kế bể cá:
- Đặt bể cá ở nơi có ánh sáng tự nhiên nhưng không quá mạnh
- Sử dụng hệ thống sục khí để tạo ra chuyển động nước và tăng cường oxy
- Thêm các hốc đá và khóm cây thủy sinh để cung cấp nơi ẩn náu và thức ăn
- Chăm sóc cá:
- Đảm bảo nhiệt độ nước ổn định và phù hợp với loài cá
- Cung cấp thức ăn phù hợp với loài cá và đảm bảo đủ oxy trong nước
- Thực hiện việc thay nước và vệ sinh bể cá thường xuyên để duy trì môi trường sống sạch sẽ và an toàn cho cá.

Giải thích: Các đặc điểm sống của loài cá trên cho thấy chúng cần một môi trường sống với ánh sáng tự nhiên, nước động, giàu oxy, và có nơi ẩn náu. Vì vậy, việc thiết kế bể cá và chăm sóc cá cần đảm bảo các yếu tố này để tạo ra một môi trường sống phù hợp và an toàn cho loài cá.

a) Các kỉ được nhắc đến trong sơ đồ trên diễn ra ở đại Cổ sinh (Paleozoic) và đại Trung sinh (Mesozoic).

- Kỉ Cambrian thuộc đại Cổ sinh (Paleozoic), sự kiện nổi bật là sự bùng nổ của sự đa dạng sinh học, với sự xuất hiện của nhiều nhóm động vật mới.
- Kỉ Cretaceous thuộc đại Trung sinh (Mesozoic), sự kiện nổi bật là sự tuyệt chủng của khủng long và nhiều loài động vật khác, đánh dấu sự kết thúc của đại Trung sinh.

b) Loài người đã xuất hiện ở kỉ Pleistocene, thuộc đại Tân sinh (Cenozoic). Kỉ Pleistocene là một phần của đại Tân sinh, kéo dài từ khoảng 2,6 triệu năm trước đến 11.700 năm trước. Đây là thời kỳ mà loài người hiện đại (Homo sapiens) đã xuất hiện và phát triển.