Phân tích và trả lời các câu hỏi:

Câu 1. Xác định thể thơ của đoạn trích trên.
Đoạn trích được viết theo thể thơ tự do. Các dòng thơ không có số chữ cố định, không vần điệu đều đặn, mà tập trung vào cảm xúc và ý nghĩa, phù hợp với việc thể hiện tình cảm mạnh mẽ và sâu sắc về biển đảo Tổ quốc.

Câu 2. Dựa vào khổ thơ thứ hai và thứ ba, anh/chị hãy chỉ ra một số từ ngữ tiêu biểu thể hiện hình ảnh của biển đảo và đất nước.

• Hình ảnh biển đảo: “Biển mùa này”, “sóng dữ”, “Hoàng Sa”, “ngày đêm bám biển”, “Biển Tổ quốc”, “trên sóng”.
• Hình ảnh đất nước: “Mẹ Tổ quốc”, “màu cờ nước Việt”, “máu ngư dân”, “bài ca giữ nước”, “Tổ quốc”.
  Những từ ngữ này khắc họa sự hiểm nguy của biển đảo và tinh thần kiên cường của con người Việt Nam trong việc bảo vệ Tổ quốc.

Câu 3. Chỉ ra biện pháp tu từ so sánh được sử dụng trong đoạn thơ sau và phân tích tác dụng của biện pháp tu từ đó.

• Biện pháp tu từ so sánh: “Mẹ Tổ quốc vẫn luôn ở bên ta / Như máu ấm trong màu cờ nước Việt”.
• Tác dụng:
• • Hình ảnh “Mẹ Tổ quốc” được so sánh với “máu ấm trong màu cờ nước Việt”, thể hiện sự gần gũi, thiêng liêng và ấm áp của Tổ quốc đối với mỗi người dân.
  • “Máu ấm” gợi lên sức sống mãnh liệt, tình yêu quê hương cháy bỏng, đồng thời liên kết với “màu cờ nước Việt” (màu đỏ của lá cờ), nhấn mạnh tinh thần yêu nước và sự hy sinh của các thế hệ để bảo vệ Tổ quốc. Biện pháp này làm tăng tính hình tượng và cảm xúc, khơi dậy lòng tự hào dân tộc.

Câu 4. Đoạn trích trên thể hiện những tình cảm nào của nhà thơ dành cho biển đảo Tổ quốc?

• Tự hào: Nhà thơ ca ngợi lịch sử hào hùng của dân tộc (“Viết bằng máu cả ngàn chương sử đỏ”) và tinh thần bất khuất của ngư dân bám biển giữ nước.
• Yêu thương: Tình cảm sâu đậm dành cho biển đảo và những người con của Tổ quốc (“Các con mẹ vẫn ngày đêm bám biển”).
• Lo lắng và trăn trở: Trước hiểm nguy của biển đảo (“Biển mùa này sóng dữ phía Hoàng Sa”, “Máu ngư dân trên sóng lại chan hòa”).
• Kêu gọi và khích lệ: Mong muốn bảo vệ biển đảo, khẳng định trách nhiệm giữ gìn Tổ quốc (“Biển Tổ quốc đang cần người giữ biển”).

Câu 5. Từ đoạn trích trên, anh/chị hãy trình bày suy nghĩ về trách nhiệm của bản thân trong việc bảo vệ biển đảo quê hương hiện nay bằng một đoạn văn từ 5 – 7 dòng.
Đoạn thơ của Nguyễn Việt Chiến đã khơi dậy trong tôi lòng tự hào và ý thức trách nhiệm đối với biển đảo quê hương. Là một công dân trẻ, tôi nhận thức rằng bảo vệ biển đảo không chỉ là nhiệm vụ của ngư dân hay lực lượng hải quân, mà còn là trách nhiệm của mỗi người dân Việt Nam. Tôi sẽ bắt đầu từ những hành động nhỏ như tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho bạn bè và cộng đồng về tầm quan trọng của biển đảo. Đồng thời, tôi sẽ ủng hộ các sản phẩm từ ngư dân, góp phần động viên họ bám biển. Quan trọng hơn, tôi sẽ không ngừng học tập, rèn luyện để có thể đóng góp cho đất nước, sẵn sàng tham gia bảo vệ chủ quyền biển đảo khi Tổ quốc cần. Biển đảo là máu thịt của Tổ quốc, và tôi sẽ làm tất cả để giữ gìn phần lãnh thổ thiêng liêng ấy.

Phân tích và trả lời các câu hỏi:

Câu 1. Văn bản thể hiện tâm trạng, cảm xúc của nhân vật trữ tình trong hoàn cảnh nào?
Nhân vật trữ tình đang ở xa quê, tại thành phố San Diego (Mỹ), vào ngày 4-1-2005. Tâm trạng của nhân vật là nỗi nhớ quê da diết, cảm giác lạc lõng và hoài niệm khi nhìn thấy những hình ảnh thiên nhiên gợi nhớ quê nhà, nhưng lại ở một nơi xa lạ.

Câu 2. Liệt kê những hình ảnh khiến nhân vật trữ tình ngỡ như quê ta.

• Nắng trên cao giống quê ta.
• Màu mây trắng bay phía xa.
• Đồi nhuộm vàng trên đỉnh ngọn.
• Nắng hanh vàng trên núi xa (ở khổ thơ thứ ba).

Những hình ảnh này gợi lên khung cảnh thiên nhiên quen thuộc của quê hương, khiến nhân vật cảm thấy như đang ở nhà.

Câu 3. Cảm hứng chủ đạo của văn bản trên là gì?
Cảm hứng chủ đạo của bài thơ là nỗi nhớ quê hương và cảm giác lạc lõng, xa lạ của người lữ khách khi ở nơi đất khách. Tác giả khắc họa sự đối lập giữa khung cảnh thiên nhiên gợi nhớ quê nhà và thực tế của một không gian xa lạ, từ đó bộc lộ nỗi niềm hoài hương.

Câu 4. Tâm trạng của nhân vật trữ tình khi cảm nhận các hình ảnh nắng vàng, mây trắng trong khổ thơ đầu tiên và khổ thơ thứ ba có gì khác nhau?

• Khổ thơ đầu tiên: Tâm trạng của nhân vật trữ tình là vui mừng, ấm áp và ngỡ ngàng khi nhìn thấy nắng vàng, mây trắng, đồi vàng – những hình ảnh giống quê nhà, khiến nhân vật cảm giác như đang ở quê (“Tôi ngỡ là tôi lúc ở nhà”).
• Khổ thơ thứ ba: Tâm trạng chuyển sang buồn bã, nhớ nhung và cô đơn. Dù vẫn nhìn thấy nắng hanh vàng, mây trắng, nhưng nhân vật nhận ra mình đang ở nơi đất khách (“Ngó xuống mũi giày thì lữ thứ / Bụi đường cũng bụi của người ta”), nỗi nhớ quê càng thêm day dứt.

Câu 5. Anh/Chị ấn tượng nhất với hình ảnh nào trong bài đọc? Vì sao?
Tôi ấn tượng nhất với hình ảnh “Ngó xuống mũi giày thì lữ thứ / Bụi đường cũng bụi của người ta”. Hình ảnh này rất đời thường nhưng lại chứa đựng nỗi buồn sâu lắng và cảm giác lạc lõng của nhân vật. “Bụi đường” không chỉ là bụi bẩn vật lý mà còn là biểu tượng cho sự xa lạ, không thuộc về nơi mà nhân vật đang đứng, làm nổi bật nỗi nhớ quê hương và thân phận lữ khách.