Câu 1:

Bài thơ “Bàn giao” của Vũ Quần Phương là một lời nhắn gửi thấm đẫm yêu thương và đầy trách nhiệm từ thế hệ đi trước đến thế hệ trẻ. Qua hình ảnh người ông “bàn giao” lại cho cháu những điều giản dị, thân quen như gió heo may, mùi ngô nướng, hương bưởi tháng Giêng hay cỏ mùa xuân xanh, tác giả thể hiện sự trân trọng đối với những giá trị bình dị, gần gũi của cuộc sống. Đồng thời, bài thơ cũng cho thấy tình yêu thương sâu sắc khi người ông chọn không bàn giao những tháng ngày gian khổ, loạn lạc, bởi ông mong cháu mình được sống trong bình yên và hạnh phúc. Đặc biệt, hình ảnh “câu thơ vững gót làm người” mang ý nghĩa sâu xa, như một lời dạy, một di sản tinh thần mà thế hệ trước để lại, nhấn mạnh đến bản lĩnh sống, nhân cách và phẩm chất của con người. Với giọng thơ nhẹ nhàng, sâu lắng cùng hình ảnh giàu cảm xúc, bài thơ không chỉ gợi ra những ký ức đẹp mà còn thức tỉnh ý thức gìn giữ, phát huy truyền thống của thế hệ trẻ hôm nay.

Câu 2:

  Tuổi trẻ và sự trải nghiệm là hai yếu tố gắn bó mật thiết, làm nên hành trình trưởng thành của mỗi con người. Tuổi trẻ là quãng thời gian đẹp nhất, tràn đầy nhiệt huyết, khát vọng và những ước mơ lớn lao. Nhưng để tuổi trẻ không trôi qua vô ích, để những hoài bão không chỉ là mộng tưởng, thì sự trải nghiệm chính là điều cần thiết, là hành trang quan trọng giúp con người khám phá chính mình và thế giới xung quanh.

Trải nghiệm là quá trình mỗi cá nhân trực tiếp sống, học hỏi và tích lũy kiến thức, kỹ năng từ thực tiễn cuộc sống. Đó có thể là một công việc làm thêm, một chuyến đi xa, một hoạt động tình nguyện hay một lần thất bại đáng nhớ. Trải nghiệm không chỉ giúp người trẻ hiểu thêm về cuộc sống, về con người, mà còn giúp họ học cách thích nghi, xử lý tình huống, và quan trọng hơn là rèn luyện bản lĩnh, lòng dũng cảm và sự kiên trì. Qua mỗi lần vấp ngã, con người sẽ học được cách đứng lên. Qua mỗi lần thử thách, con người sẽ học được cách vượt qua giới hạn bản thân. Những điều đó không thể có nếu chỉ ngồi trong vùng an toàn hay học qua sách vở.

Người trẻ càng trải nghiệm nhiều, càng có cơ hội trưởng thành sớm hơn. Họ biết mình là ai, muốn gì và phải làm gì để đạt được điều đó. Những người từng va chạm thực tế thường sống thực tế, suy nghĩ sâu sắc, biết cân bằng lý tưởng và hiện thực. Ngược lại, một tuổi trẻ sống thụ động, ngại thay đổi, sợ thử thách sẽ dễ trở nên mơ hồ, phụ thuộc và thiếu bản lĩnh khi đối mặt với khó khăn trong cuộc sống.

Tuy nhiên, không phải bất kỳ trải nghiệm nào cũng đều có giá trị tích cực. Người trẻ cần biết chọn lọc những trải nghiệm bổ ích, lành mạnh và phù hợp với mục tiêu sống của mình. Đồng thời, cũng cần học cách rút ra bài học từ những trải nghiệm – cả thành công lẫn thất bại – để không lặp lại sai lầm và không đánh mất bản thân. Trải nghiệm không phải để chứng tỏ, mà là để hoàn thiện chính mình từng ngày.

Thực tế đã chứng minh, nhiều người thành công sớm là nhờ dám trải nghiệm, dám sống hết mình với đam mê và không ngại sai lầm. Steve Jobs từng bỏ học đại học, làm nhiều việc nhỏ, rồi mới thành lập Apple. Những trải nghiệm từ thất bại và cuộc sống đã rèn luyện ông trở thành một biểu tượng sáng tạo và kiên cường. Ở Việt Nam, cũng có không ít người trẻ khởi nghiệp từ con số 0, thất bại nhiều lần nhưng nhờ kinh nghiệm tích lũy, họ đã có thể tạo dựng sự nghiệp riêng và đóng góp tích cực cho xã hội. 

Tuổi trẻ là quãng thời gian chỉ đến một lần trong đời. Vì vậy, đừng để nó trôi qua trong lãng phí, chờ đợi hay sợ hãi. Hãy chủ động sống, dấn thân và trải nghiệm – dù có thể đôi lúc vấp ngã, nhưng chắc chắn đó sẽ là những bước đi vững vàng trên hành trình trưởng thành. Sự trải nghiệm không khiến tuổi trẻ mất đi, mà khiến nó trở nên rực rỡ và đáng giá hơn bao giờ hết.

Câu 1:

- Thể thơ của văn bản trên là: thể thơ tự do.

- Căn cứ: Số tiếng của mỗi câu thơ không giống nhau

Câu 2:

Trong bài thơ, người ông sẽ bàn giao cho cháu nhiều giá trị vật chất và tinh thần gắn với cuộc sống bình dị, tươi đẹp và những giá trị nhân văn sâu sắc:

• Thiên nhiên và cuộc sống bình yên:
• • Gió heo may – biểu tượng của sự thay đổi mùa, không khí trong lành, dễ chịu.
  • Góc phố có mùi ngô nướng bay – hình ảnh quen thuộc, gần gũi, mang màu sắc của ký ức và tuổi thơ.
  • Tháng giêng hương bưởi, cỏ mùa xuân xanh – biểu tượng của mùa xuân, sự sống và hy vọng.
• Tình cảm và con người:
• • Những mặt người đẫm nắng, đẫm yêu thương – biểu tượng của những con người lao động cần cù, yêu thương nhau.
• Tâm hồn và trải nghiệm sống:
• • Một chút buồn, chút ngậm ngùi, chút cô đơn – những cảm xúc đời thường, giúp con người thêm sâu sắc, trưởng thành.
  • Câu thơ “vững gót làm người” – lời dạy quý báu về bản lĩnh, đạo đức, phẩm chất sống kiên cường, tử tế.

=> Những điều ông bàn giao không chỉ là ký ức, là vẻ đẹp cuộc sống, mà còn là vốn sống, bài học làm người cho thế hệ mai sau.

Câu 3:

- Ở khổ thơ thứ hai, người ông nói rằng “sẽ chẳng bàn giao” cho cháu những tháng ngày vất vả, gian khổ:

• Sương muối đêm bay lạnh mặt người – tượng trưng cho những đêm lạnh, gian khó.
• Đất rung chuyển, xóm làng loạn lạc – hình ảnh chiến tranh, thiên tai, biến động xã hội.
• Ngọn đèn mờ, mưa bụi rơi – gợi cảnh nghèo khó, tăm tối.

- Lý do:
+ Vì những ký ức đó là những đau thương, bất hạnh mà thế hệ ông từng trải qua trong chiến tranh, loạn lạc và thời kỳ gian khó. Ông không muốn cháu mình phải gánh chịu, phải chứng kiến hay sống lại những ngày tháng cực nhọc ấy.

+ Đó cũng là tình yêu thương, là khát vọng của thế hệ đi trước – hy sinh tất cả để thế hệ sau được sống trong hòa bình, đủ đầy và hạnh phúc hơn.

Câu 4:

- Biện pháp điệp ngữ được sử dụng nổi bật trong bài thơ là điệp từ “bàn giao”.

- Tác dung:

• Việc điệp từ “bàn giao” không chỉ nhấn mạnh hành động truyền lại, trao gửi của người ông dành cho cháu, mà còn thể hiện rõ thông điệp kế thừa, tiếp nối truyền thống giữa các thế hệ.
• Qua đó, tác giả làm nổi bật tấm lòng yêu thương của người ông đối với cháu, cũng như trách nhiệm và niềm tin mà thế hệ trước đặt vào thế hệ sau.
• Từ “bàn giao” được lặp đi lặp lại nhiều lần ở đầu các dòng thơ (“ông sẽ bàn giao cho cháu”, “ông bàn giao tháng giêng...”, “ông chỉ bàn giao một chút buồn...”) tạo nên một nhịp điệu nhẹ nhàng, sâu lắng, gợi cảm giác thân tình, trìu mến.

Câu 5:

Thế hệ hôm nay đã nhận được từ cha ông mình rất nhiều điều thiêng liêng và quý giá: đó là độc lập, tự do, hòa bình, là nền tảng đạo đức, là truyền thống yêu nước và tinh thần bất khuất. Những điều ấy là kết quả của biết bao hy sinh, mất mát và công lao của các thế hệ đi trước. Vì vậy, chúng ta cần phải biết trân trọng, biết ơn và giữ gìn những giá trị đó. Không chỉ dừng lại ở lòng biết ơn, thế hệ trẻ hôm nay cần sống có lý tưởng, có trách nhiệm, tích cực học tập, rèn luyện bản thân và cống hiến cho đất nước. Đó chính là cách thiết thực nhất để đáp lại sự hy sinh và niềm tin mà cha ông đã gửi gắm. Mỗi người trẻ cần ý thức được vai trò của mình trong việc tiếp nối và làm rạng rỡ thêm truyền thống dân tộc.