Câu 1:

Trong bài thơ Trăng hè của nhà thơ Đoàn Văn Cừ, hai khổ thơ đã diễn tả được bức tranh quê hương bình dị, mộc mạc, đong đầy cảm xúc. Đoạn thơ vẽ nên một bức tranh quê yên bình, đậm chất dân dã và mộc mạc. Qua những hình ảnh thân thuộc như "tiếng võng kẽo kẹt," "con chó ngủ lơ mơ," hay "ông lão nằm chơi ở giữa sân," tác giả khắc họa rõ nét cảnh sinh hoạt đời thường của làng quê Việt Nam. Những âm thanh và hình ảnh đều toát lên sự tĩnh lặng, êm đềm, tạo nên một không gian tràn ngập sự thư thái và thanh thản. Bóng cây lơi lả bên hàng dậu, ánh trăng lấp loáng trên tàu cau, và hình ảnh đứa trẻ ngắm bóng con mèo quyện dưới chân đều gợi lên cảm giác gần gũi, thân thương, khiến ta như lạc vào một miền ký ức êm đềm. Đoạn thơ không chỉ là bức tranh cảnh vật mà còn phản ánh tâm hồn bình dị, yêu quê hương của tác giả, làm người đọc cảm nhận sâu sắc hơn vẻ đẹp của quê nhà trong những đêm hè yên tĩnh. Câu thơ "Tiếng võng trong nhà kẽo kẹt đưa" sử dụng từ tượng thanh "kẽo kẹt" đã diễn tả được âm thanh tiếng võng dân dã trong căn nhà ấm áp. Hình ảnh "Đầu thềm con chó ngủ lơ mơ / Bóng cây lơi lả bên hàng dậu / Đêm vắng, người im, cảnh lặng lờ' sử dụng từ láy lơ mơ, lơi lả, lặng lờ đã tăng sức gợi hình, gợi cảm xúc và tăng tính chân thực, sinh động. Người đọc cảm nhận được hình ảnh của con chó ngủ mơ màng ở hè, bóng cây thướt tha ở bên hàng dậu và khung cảnh lặng im, vạn vật yên lặng. Khổ thơ đã diễn tả được hình ảnh, thiên nhiên, sự vật đều rơi vào trạng thái bình yên, tĩnh lặng. Người đọc cảm nhận được khung cảnh thanh bình, tĩnh mịch, ấm áp. Khổ thơ tiếp theo đã miêu tả hoạt động của con người. "Ông lão nằm chơi ở giữa sân" và "Thằng cu đứng vịn bên thanh chõng/Ngắm bóng con mèo quyện dưới chân" đã diễn tả được hoạt động của con người. Từ láy "lấp loáng" đã tăng sức gợi hình, gợi cảm xúc cho hình ảnh của những tàu cau dưới ánh trăng. Hình ảnh thơ vừa lãng mạn vừa đong đầy cảm xúc. Bài thơ đã diễn tả được bức tranh quê hương tĩnh mịch, thanh bình và lặng yên nhưng mang vẻ đẹp độc đáo, đẹp theo cách riêng. 

Câu 2:

Nick Vujicic đã từng nói rằng: "Tôi không có tay để chạm vào người khác. Nhưng trái tim tôi có thể chạm vào và làm rung động người tôi yêu." Hạnh phúc thật sự chỉ đến khi đến khi bạn biết nỗ lực tìm kiếm và chinh phục nó, đúng là "nơi nào ý chí nơi đó có con đường" (Pauline Kael). Trong hành trình sống của mỗi con người, không ai là không phải đối diện với khó khăn, thử thách. Có người vượt qua được, có người thì không. Vậy điều gì làm nên sự khác biệt ấy? Câu trả lời chính là sự nỗ lực – một phẩm chất không thể thiếu nếu ta muốn vươn lên và khẳng định bản thân trong cuộc đời.

Nỗ lực là quá trình con người không ngừng cố gắng, kiên trì hành động để đạt được mục tiêu, lý tưởng mà mình theo đuổi. Đó không đơn thuần là những hành động nhất thời, mà là sự bền bỉ, liên tục vượt lên chính mình – cả khi thuận lợi lẫn lúc gian nan. Nỗ lực không đảm bảo cho ta thành công ngay lập tức, nhưng nó là điều kiện tiên quyết để chạm đến ước mơ.

Cuộc sống không bao giờ bằng phẳng. Có những người sinh ra đã gặp nhiều điều kiện thuận lợi, nhưng cũng có những người phải bắt đầu từ con số 0. Chính sự nỗ lực sẽ san bằng những khác biệt ấy. Hãy thử nhìn lại tấm gương của thầy giáo Nguyễn Ngọc Ký – người dù bị liệt cả hai tay vẫn không từ bỏ việc học, dùng đôi chân để viết nên tri thức và truyền cảm hứng cho bao thế hệ học trò. Hay như Thomas Edison – người từng nói rằng: “Thiên tài chỉ có 1% là cảm hứng, còn 99% là mồ hôi và nước mắt” – cũng đã thất bại hàng nghìn lần trước khi phát minh ra bóng đèn điện, mang ánh sáng cho nhân loại.

Ở tuổi học sinh, sự nỗ lực chính là nền tảng để ta vượt qua áp lực học tập, kỳ thi, và cả những hoang mang khi đứng trước ngưỡng cửa cuộc đời. Có thể ta không giỏi nhất, nhưng nếu biết phấn đấu, ta sẽ không bị bỏ lại phía sau. Mỗi lần thất bại là một lần học hỏi; mỗi lần cố gắng là một bước tiến gần hơn tới ước mơ. Tuy nhiên, cũng cần nhận thức rằng, nỗ lực phải đi kèm với đúng phương pháp, định hướng rõ ràng và tinh thần cầu tiến. Không nên nỗ lực một cách mù quáng hay vì áp lực của người khác, mà phải xuất phát từ chính khát vọng của bản thân. Đồng thời, xã hội cũng cần tạo điều kiện, môi trường để con người được phát huy hết khả năng của mình, để những cố gắng không trở nên lãng phí.

Trong bất kỳ hoàn cảnh nào, nỗ lực luôn là yếu tố quyết định để con người vượt qua giới hạn và vươn tới thành công. Dù bạn là ai, xuất phát điểm như thế nào, hãy luôn tin tưởng rằng: chỉ cần không bỏ cuộc, bạn đã hơn rất nhiều người. Hãy xem mỗi khó khăn là cơ hội để tôi luyện bản lĩnh – vì sau tất cả, thành quả ngọt ngào nhất chính là được nhìn lại hành trình mình đã đi qua với niềm tự hào rằng: “Tôi đã không ngừng cố gắng.”

Câu 1: Ngôi kể được sử dụng là ngôi thứ ba

Câu 2: Một số chi tiết cho thấy Bớt không giận mẹ dù từng bị phân biệt đối xử:

- Khi mẹ xuống ở chung, Bớt rất mừng và chỉ “cố gặng mẹ cho hết lẽ”, chứ không hằn học hay đay nghiến.

- Bớt đón nhận mẹ bằng thái độ nhẹ nhàng, chăm lo cho mẹ và để mẹ trông cháu.

- Khi mẹ ân hận, Bớt vội buông bé Hiên, ôm lấy vai mẹ, nói đầy yêu thương: “Ô hay! Con có nói gì đâu, sao bu cứ nghĩ ngợi thế nhỉ?”

Câu 3: Qua đoạn trích, nhân vật chị Bớt là người con hiếu thảo, hiền lành, giàu tình cảm, biết thông cảm và chăm sóc mẹ, dù bị đối xử bất công. Chị là người chịu khó, đảm đang, lo toan cho gia đình. Bớt cũng là người có trách nhiệm, biết suy nghĩ thấu đáo, không chỉ lo cho bản thân mà còn lo cho gia đình và cộng đồng.

Câu 4: Hành động ôm lấy vai mẹ và lời nói “Ô hay! Con có nói gì đâu, sao bu cứ nghĩ ngợi như thế nhỉ?” của chị Bớt cho thấy tấm lòng bao dung, vị tha và tình cảm chân thành, sâu nặng mà chị dành cho mẹ. Dù từng chịu cảnh bị mẹ phân biệt đối xử, chị không trách móc mà ngược lại còn tìm cách xoa dịu cảm giác ân hận của mẹ và xóa bỏ khoảng cách giữa hai mẹ con. Cử chỉ và lời nói ấy thể hiện sự thấu hiểu, lòng hiếu thảo và mong muốn gắn kết tình thân. Bớt không để quá khứ làm tổn thương hiện tại mà chọn cách đối đãi bằng tình yêu thương. Đây là biểu hiện đẹp của đạo hiếu trong gia đình.

Câu 5: Thông điệp có ý nghĩa nhất là tình mẫu tử thiêng liêng và sự bao dung, tha thứ. Trong cuộc sống hiện đại, với những áp lực và bộn bề, con người dễ dàng quên đi giá trị cốt lõi của gia đình, bỏ qua những người thân xung quanh. Thông điệp này đã nhắc nhở chúng ta cần phải trân trọng tình cảm gia đình, đặc biệt là tình mẫu tử, biết tha thứ cho những lỗi lầm của người thân để giữ gìn hạnh phúc gia đình và yêu thương nhau để cuộc sống thêm ý nghĩa.