Nguyễn Bính là một trong những nhà thơ tiêu biểu của phong trào Thơ mới nhưng lại đi một con đường riêng biệt – không Tây hóa, mà đậm đà chất dân gian, gắn bó mật thiết với hồn quê Việt. Bài thơ “Chân quê” là một minh chứng rõ nét cho phong cách nghệ thuật ấy, vừa mộc mạc mà vẫn tinh tế, thể hiện nỗi trăn trở, khát vọng giữ gìn vẻ đẹp thuần phác, nguyên sơ của người con gái quê giữa những đổi thay của thời đại.

Ngay từ khổ thơ đầu, người đọc đã cảm nhận được một tình yêu chân thành mà cũng đầy lo lắng của chàng trai quê dành cho cô gái mình yêu. Cô vừa từ phố thị trở về, mang theo một dáng vẻ mới: “khăn nhung, quần lĩnh rộn ràng”, “áo cài khuy bấm”. Đó là biểu hiện của sự thay đổi, của sự “tân thời” hóa – điều khiến chàng trai bối rối, thậm chí khổ tâm. Qua những câu hỏi liên tiếp: “Nào đâu cái yếm lụa sồi?... Cái khăn mỏ quạ, cái quần nái đen?”, ta thấy được sự tiếc nuối, day dứt về một hình ảnh xưa cũ, mộc mạc đã không còn. Hình tượng cô gái quê với “yếm lụa sồi”, “áo tứ thân” không chỉ là vẻ đẹp bên ngoài mà còn là biểu tượng của nét văn hóa truyền thống, của sự giản dị, nền nã mà đầy duyên dáng. Sự băn khoăn ấy được chàng trai thể hiện trong lời van xin chân thành: “Van em! Em hãy giữ nguyên quê mùa”. Chàng không lên án, cũng không ép buộc, mà chỉ mong cô gái hãy giữ lấy cái hồn quê, cái bản sắc dân tộc đang dần bị lấn át bởi sự hào nhoáng của phố thị. Cách ví von “hoa chanh nở giữa vườn chanh” không chỉ là một hình ảnh đẹp mà còn hàm chứa thông điệp về sự phù hợp, hòa hợp – rằng cô gái quê đẹp nhất khi giữ được cái chất chân quê vốn có. Về nghệ thuật, bài thơ thể hiện rõ phong cách trữ tình, dân gian của Nguyễn Bính. Ngôn ngữ thơ giản dị, gần gũi, giàu chất ca dao. Nhịp thơ nhẹ nhàng, đậm đà cảm xúc. Giọng điệu thơ da diết, yêu thương nhưng cũng đầy lo âu, tiếc nuối. Hình ảnh thơ vừa cụ thể vừa gợi cảm, làm nổi bật nét duyên của người con gái và vẻ đẹp truyền thống của làng quê Việt Nam. Tóm lại, bài thơ “Chân quê” là một bản tình ca thấm đẫm chất quê, vừa là tiếng lòng của một chàng trai đang yêu, vừa là lời nhắc nhở nhẹ nhàng về việc giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc trong thời đại đổi thay. Với sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa nội dung sâu sắc và nghệ thuật đậm đà dân tộc, Nguyễn Bính đã để lại một thi phẩm thấm đượm hồn quê, khiến người đọc không khỏi xúc động và trân trọng.

Trong bài thơ “Mẹ của anh” của nhà thơ Xuân Quỳnh, nhân vật “em” không chỉ là hình ảnh của một người con gái đang yêu mà còn là hiện thân của một tâm hồn nhân hậu, vị tha, giàu tình yêu thương và biết trân trọng những giá trị gia đình, đặc biệt là tình mẫu tử thiêng liêng. Qua lời thơ dịu dàng, tình cảm, người đọc cảm nhận rõ vẻ đẹp tâm hồn cao cả và sâu sắc của “em” khi bày tỏ tình cảm đối với người mẹ của người mình yêu.

Trước hết, “em” là người có tình yêu thương sâu sắc, biết ơn và kính trọng người mẹ của người yêu. Trong lời thơ đầu tiên, “em” khẳng định: “Phải đâu mẹ của riêng anh / Mẹ là mẹ của chúng mình đấy thôi”. Đó không chỉ là lời khẳng định mối liên kết giữa hai người trẻ đang yêu mà còn thể hiện sự sẻ chia, hòa nhập của “em” vào gia đình anh, nhất là với mẹ anh – người đã hy sinh thầm lặng suốt đời. “Em” không đặt ranh giới giữa “mẹ anh” và “em”, mà xem mẹ là người thân của chính mình. Vẻ đẹp tâm hồn của “em” còn thể hiện ở sự đồng cảm, thấu hiểu với những vất vả, hy sinh của mẹ. “Em” cảm nhận từng nỗi nhọc nhằn của mẹ qua hình ảnh mái tóc bạc vì “thức lo từng cơn đau”, qua những bước chân tất tả lên dốc, qua gánh nặng cuộc đời... Sự cảm thông ấy không chỉ đến từ tình yêu dành cho người yêu, mà còn từ lòng nhân hậu và trái tim biết sẻ chia của người con gái. Đặc biệt, “em” là người sâu sắc, tinh tế khi nhận ra rằng tình yêu không chỉ là chuyện của hai người mà còn gắn với những giá trị gia đình. Cô không “đối mẹ” để yêu anh mà trái lại, “yêu anh em đã là dâu trong nhà”. Đó là lời khẳng định chắc chắn về tình yêu gắn với trách nhiệm, gắn với lòng biết ơn và hiếu thảo. Tình yêu của “em” vì thế trở nên trưởng thành và sâu lắng hơn. Cuối cùng, “em” thể hiện khát vọng gìn giữ và tiếp nối tình yêu trong không gian bình yên của thiên nhiên và gia đình. “Em xin hát tiếp lời ca / Ru anh sau nỗi lo âu nhọc nhằn” – lời ru không chỉ ru người mình yêu mà còn là sự nối tiếp những yêu thương, như mẹ đã từng làm. “Em” muốn dâng hiến một tình yêu đẹp, giản dị nhưng sâu sắc và bền bỉ, như chính tình mẹ đã chắt chiu qua năm tháng. Tóm lại, nhân vật “em” trong bài thơ “Mẹ của anh” là hình ảnh tiêu biểu cho vẻ đẹp người con gái Việt Nam: yêu sâu sắc, nhân hậu, thủy chung, biết sống chan hòa, gắn bó với những giá trị truyền thống. Qua đó, Xuân Quỳnh không chỉ ca ngợi tình yêu đôi lứa mà còn làm nổi bật tình cảm gia đình, đặc biệt là vai trò thiêng liêng của người mẹ trong đời sống tinh thần mỗi con người.