Trong kho tàng tục ngữ Việt Nam, có rất nhiều câu nói ngắn gọn mà sâu sắc, gửi gắm những bài học đạo đức quý giá cho mỗi người. Một trong số đó là câu tục ngữ “Giấy rách phải giữ lấy lề”. Đây không chỉ là lời khuyên, mà còn là một triết lý sống cao đẹp, nhấn mạnh tầm quan trọng của phẩm giá và đạo đức con người, đặc biệt trong những lúc khó khăn, gian khổ.

Câu tục ngữ dùng hình ảnh ẩn dụ để truyền tải thông điệp. “Giấy” tượng trưng cho con người, cuộc sống; “lề” là quy tắc, chuẩn mực, là khuôn khổ đạo đức. Khi “giấy rách” – tức khi con người rơi vào hoàn cảnh nghèo khó, bất hạnh, khổ cực – thì “giữ lấy lề” nghĩa là vẫn phải giữ gìn phẩm chất, đạo lý, nhân cách của mình. Như vậy, câu tục ngữ khuyên rằng dù ở trong bất kỳ hoàn cảnh nào, con người cũng không được đánh mất giá trị đạo đức và nhân cách sống.

Trong thực tế cuộc sống, có những lúc con người không tránh khỏi những biến cố: thất bại, nghèo đói, mất mát, thậm chí là sự lừa lọc từ người khác. Chính trong những lúc ấy, bản lĩnh và nhân cách của con người mới được thử thách rõ rệt. Người biết “giữ lề” sẽ không vì khổ cực mà sống buông thả, không vì thiếu thốn mà làm điều trái đạo lý, không vì hoàn cảnh mà từ bỏ lòng tự trọng. Họ là những người có khí chất, có ý chí và lòng tự tôn. Ngược lại, nếu đánh mất “lề” trong lúc “giấy rách”, con người dễ sa ngã vào con đường sai trái, làm những việc tổn hại đến người khác và chính mình.

Bài học của câu tục ngữ còn gợi mở cho chúng ta về lối sống văn hóa và truyền thống đạo lý của dân tộc Việt Nam. Từ ngàn xưa, cha ông ta luôn đề cao lòng chính trực, trung thực, thủy chung và nghĩa tình. Dù trải qua bao nhiêu gian truân, người Việt vẫn giữ gìn được nhân cách và lòng tự trọng. Điều đó được thể hiện rõ trong văn hóa làng quê, trong ứng xử gia đình, trong cách sống giữa con người với nhau. Giữ lấy lề không chỉ là giữ cho bản thân, mà còn là giữ danh dự cho gia đình, dòng tộc và cả cộng đồng.

Trong thời đại hiện nay, khi xã hội phát triển và con người phải đối mặt với nhiều cám dỗ hơn, lời dạy “giấy rách phải giữ lấy lề” vẫn còn nguyên giá trị. Đó là lời nhắc nhở mỗi người trẻ cần sống có nguyên tắc, có đạo đức và có lý tưởng. Dù ở đâu, làm gì, thành công hay thất bại, cũng phải giữ gìn phẩm giá, không được đánh mất lương tâm. Đó chính là nền tảng để mỗi người tạo dựng được niềm tin, sự tôn trọng từ người khác và thành công bền vững trong cuộc sống.

Tóm lại, câu tục ngữ “Giấy rách phải giữ lấy lề” là một bài học nhân sinh sâu sắc, khuyên mỗi người hãy luôn giữ gìn nhân cách, lòng tự trọng và đạo đức, đặc biệt trong những lúc khó khăn, nghịch cảnh. Chính bản lĩnh giữ gìn “lề” ấy sẽ làm nên giá trị đích thực và vẻ đẹp vững bền của mỗi con người.

Câu 1:

Ngôi kể được sử dụng trong văn bản là ngôi kể thứ ba

Câu 2:

Cuộc sống của người trí thức giai đoạn trước Cách mạng tháng Tám: nghèo khổ, bế tắc

Câu 3:

- Câu cảm thán: Hỡi ôi!

- Tác dụng:

+ Thể hiện sự đau xót, thương tiếc cho số phận bi thảm của con người trong xã hội cũ

+ Nhấn mạnh ý nghĩa của việc giải phóng con người khỏi những ràng buộc của xã hội phong kiến, giúp họ tự do và sống hạnh phúc đích thực.

Câu 4:

Nội dung chính của văn bản là: nỗi băn khoăn, trăn trở của anh Thứ về cuộc đời, lí tưởng sống của mình trong hoàn cảnh ngặt nghèo

Câu 5:

Nhận xét về cách xây dựng nhân vật Thứ trong văn bản:

– Tính cách của nhân vật được thể hiện thông qua lời thoại và hành động: Thứ là người nhút nhát, không dám trực tiếp nói chuyện với Oanh dẫn đến một mình phải chịu nỗi uất ức khi sống cùng với một người keo bẩn. Thứ cũng là người khao khát có một cuộc sống đúng nghĩa, được thực hiện lí tưởng, được tận hiến chứ không phải chỉ vục mặt vào chuyện cơm áo gạo tiền.

– Nghệ thuật miêu tả diễn biến tâm lí của nhân vật: Lúc đầu, Thứ tức giận về việc phải sống cùng với người keo bẩn như Oanh, từ đó anh nghĩ về đời mình và không cam tâm sống một cách tẻ nhạt, tiếp đến là bất lực trước hoàn cảnh thực tế, ngậm ngùi tiếc nuối giấc mơ xưa không thể thực hiện và cuối cùng là quyết tâm vượt lên hoàn cảnh.

– Đặt nhân vật vào trong một tình huống ngặt nghèo để bộc lộ rõ về tính cách, phẩm chất của nhân vật.

--> Cách xây dựng nhân vật độc đáo, toàn diện, giúp thể hiện rõ nét tính cách của nhân vật; gửi gắm những thông điệp ý nghĩa thông qua nhân vật.

Câu 6:

"Lý tưởng sống là ngọn đèn soi đường, giúp con người định hướng và vượt qua những khó khăn, thử thách trong cuộc sống." Thật vậy, khi có lý tưởng, ta sống không chỉ để tồn tại, mà còn để cống hiến, để làm cho cuộc đời trở nên ý nghĩa và tốt đẹp hơn. Câu nói của nhân vật Thứ trong Sống mòn như một lời nhắc nhở sâu sắc: sống không phải là trôi qua ngày tháng một cách vô nghĩa, mà là phải hướng tới những giá trị cao đẹp. Lý tưởng sống giúp ta biết mơ ước, biết vươn lên và không ngừng hoàn thiện bản thân. Đó chính là động lực để mỗi con người tìm thấy hạnh phúc đích thực trong cuộc đời.

Câu 1:

Ngôi kể được sử dụng trong văn bản là ngôi kể thứ ba

Câu 2:

Cuộc sống của người trí thức giai đoạn trước Cách mạng tháng Tám: nghèo khổ, bế tắc

Câu 3:

- Câu cảm thán: Hỡi ôi!

- Tác dụng:

+ Thể hiện sự đau xót, thương tiếc cho số phận bi thảm của con người trong xã hội cũ

+ Nhấn mạnh ý nghĩa của việc giải phóng con người khỏi những ràng buộc của xã hội phong kiến, giúp họ tự do và sống hạnh phúc đích thực.

Câu 4:

Nội dung chính của văn bản là: nỗi băn khoăn, trăn trở của anh Thứ về cuộc đời, lí tưởng sống của mình trong hoàn cảnh ngặt nghèo

Câu 5:

Nhận xét về cách xây dựng nhân vật Thứ trong văn bản:

– Tính cách của nhân vật được thể hiện thông qua lời thoại và hành động: Thứ là người nhút nhát, không dám trực tiếp nói chuyện với Oanh dẫn đến một mình phải chịu nỗi uất ức khi sống cùng với một người keo bẩn. Thứ cũng là người khao khát có một cuộc sống đúng nghĩa, được thực hiện lí tưởng, được tận hiến chứ không phải chỉ vục mặt vào chuyện cơm áo gạo tiền.

– Nghệ thuật miêu tả diễn biến tâm lí của nhân vật: Lúc đầu, Thứ tức giận về việc phải sống cùng với người keo bẩn như Oanh, từ đó anh nghĩ về đời mình và không cam tâm sống một cách tẻ nhạt, tiếp đến là bất lực trước hoàn cảnh thực tế, ngậm ngùi tiếc nuối giấc mơ xưa không thể thực hiện và cuối cùng là quyết tâm vượt lên hoàn cảnh.

– Đặt nhân vật vào trong một tình huống ngặt nghèo để bộc lộ rõ về tính cách, phẩm chất của nhân vật.

--> Cách xây dựng nhân vật độc đáo, toàn diện, giúp thể hiện rõ nét tính cách của nhân vật; gửi gắm những thông điệp ý nghĩa thông qua nhân vật.

Câu 6:

"Lý tưởng sống là ngọn đèn soi đường, giúp con người định hướng và vượt qua những khó khăn, thử thách trong cuộc sống." Thật vậy, khi có lý tưởng, ta sống không chỉ để tồn tại, mà còn để cống hiến, để làm cho cuộc đời trở nên ý nghĩa và tốt đẹp hơn. Câu nói của nhân vật Thứ trong Sống mòn như một lời nhắc nhở sâu sắc: sống không phải là trôi qua ngày tháng một cách vô nghĩa, mà là phải hướng tới những giá trị cao đẹp. Lý tưởng sống giúp ta biết mơ ước, biết vươn lên và không ngừng hoàn thiện bản thân. Đó chính là động lực để mỗi con người tìm thấy hạnh phúc đích thực trong cuộc đời.

Câu 1:

Ngôi kể được sử dụng trong văn bản là ngôi kể thứ ba

Câu 2:

Cuộc sống của người trí thức giai đoạn trước Cách mạng tháng Tám: nghèo khổ, bế tắc

Câu 3:

- Câu cảm thán: Hỡi ôi!

- Tác dụng:

+ Thể hiện sự đau xót, thương tiếc cho số phận bi thảm của con người trong xã hội cũ

+ Nhấn mạnh ý nghĩa của việc giải phóng con người khỏi những ràng buộc của xã hội phong kiến, giúp họ tự do và sống hạnh phúc đích thực.

Câu 4:

Nội dung chính của văn bản là: nỗi băn khoăn, trăn trở của anh Thứ về cuộc đời, lí tưởng sống của mình trong hoàn cảnh ngặt nghèo

Câu 5:

Nhận xét về cách xây dựng nhân vật Thứ trong văn bản:

– Tính cách của nhân vật được thể hiện thông qua lời thoại và hành động: Thứ là người nhút nhát, không dám trực tiếp nói chuyện với Oanh dẫn đến một mình phải chịu nỗi uất ức khi sống cùng với một người keo bẩn. Thứ cũng là người khao khát có một cuộc sống đúng nghĩa, được thực hiện lí tưởng, được tận hiến chứ không phải chỉ vục mặt vào chuyện cơm áo gạo tiền.

– Nghệ thuật miêu tả diễn biến tâm lí của nhân vật: Lúc đầu, Thứ tức giận về việc phải sống cùng với người keo bẩn như Oanh, từ đó anh nghĩ về đời mình và không cam tâm sống một cách tẻ nhạt, tiếp đến là bất lực trước hoàn cảnh thực tế, ngậm ngùi tiếc nuối giấc mơ xưa không thể thực hiện và cuối cùng là quyết tâm vượt lên hoàn cảnh.

– Đặt nhân vật vào trong một tình huống ngặt nghèo để bộc lộ rõ về tính cách, phẩm chất của nhân vật.

--> Cách xây dựng nhân vật độc đáo, toàn diện, giúp thể hiện rõ nét tính cách của nhân vật; gửi gắm những thông điệp ý nghĩa thông qua nhân vật.

Câu 6:

"Lý tưởng sống là ngọn đèn soi đường, giúp con người định hướng và vượt qua những khó khăn, thử thách trong cuộc sống." Thật vậy, khi có lý tưởng, ta sống không chỉ để tồn tại, mà còn để cống hiến, để làm cho cuộc đời trở nên ý nghĩa và tốt đẹp hơn. Câu nói của nhân vật Thứ trong Sống mòn như một lời nhắc nhở sâu sắc: sống không phải là trôi qua ngày tháng một cách vô nghĩa, mà là phải hướng tới những giá trị cao đẹp. Lý tưởng sống giúp ta biết mơ ước, biết vươn lên và không ngừng hoàn thiện bản thân. Đó chính là động lực để mỗi con người tìm thấy hạnh phúc đích thực trong cuộc đời.