Trong truyền thống văn hóa Việt Nam, câu nói “Cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy” từng là nguyên tắc quan trọng trong việc dựng vợ gả chồng. Tuy nhiên, trong xã hội hiện đại, quan niệm này đang dần bị đặt dưới góc nhìn phản biện, bởi hôn nhân không chỉ là việc của hai gia đình mà còn là chuyện cả đời của hai con người.

“Cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy” thể hiện vai trò to lớn của cha mẹ trong việc định hướng, lựa chọn người bạn đời cho con. Trong xã hội xưa, điều này xuất phát từ mong muốn con cái có một cuộc sống ổn định, thuận hòa, tránh những điều tiếng không hay. Cha mẹ với kinh nghiệm sống và tầm nhìn thường được cho là hiểu rõ sự hợp – khắc, môn đăng hộ đối, đảm bảo lợi ích của cả hai bên.

Tuy nhiên, hôn nhân là sự gắn bó tình cảm giữa hai người, cần có tình yêu, sự thấu hiểu và tự nguyện. Việc cha mẹ áp đặt có thể dẫn đến những cuộc hôn nhân không hạnh phúc, thiếu sự đồng điệu trong tâm hồn, và thậm chí dẫn đến tan vỡ. Người trẻ ngày nay đề cao quyền tự quyết, mong muốn được yêu và lựa chọn bạn đời dựa trên sự rung cảm và đồng cảm chân thành.

Tuy vậy, không thể phủ nhận vai trò định hướng và góp ý của cha mẹ trong hôn nhân. Sự lắng nghe, thấu hiểu và tôn trọng lẫn nhau giữa cha mẹ và con cái là điều cần thiết để xây dựng một cuộc hôn nhân bền vững. Thay vì “đặt đâu ngồi đấy”, quan hệ gia đình hiện đại nên là sự đồng thuận và gợi mở, giúp con cái đưa ra những quyết định đúng đắn mà vẫn giữ được tình cảm và đạo hiếu.

Tóm lại, quan niệm “cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy” không còn phù hợp tuyệt đối trong xã hội hiện đại. Hôn nhân nên là kết quả của tình yêu, sự tự nguyện, đồng thời có sự đồng thuận và tôn trọng giữa các thế hệ để đảm bảo hạnh phúc lâu dài.

Em như hạt mưa sa, hạt vào đài các, hạt ra ruộng cày.

Hai dòng thơ:
"Ngẫm thân em chỉ bằng thân con bọ ngựa, bằng con chẫu chuộc thôi"
gợi nên một nỗi niềm tự ti, bé nhỏ và tủi phận của người phụ nữ trong xã hội xưa. Hình ảnh "con bọ ngựa", "con chẫu chuộc" – những sinh vật nhỏ bé, yếu ớt – như ẩn dụ cho thân phận thấp kém, không được coi trọng. Cách ví von mộc mạc nhưng sâu sắc thể hiện sự cam chịu, hi sinh trong hoàn cảnh xã hội nam quyền, nơi người phụ nữ không có tiếng nói. Qua đó, ta cảm nhận được tiếng lòng xót xa, đau đớn của họ, đồng thời cũng thể hiện giá trị nhân văn sâu sắc, kêu gọi sự thấu hiểu và trân trọng hơn đối với phụ nữ.

Hiện tượng phá vỡ ngôn ngữ thông thường trong câu thơ "Em nhớ anh nát cả ruột gan" có tác dụng:

→ Tăng sức biểu cảm, diễn tả nỗi nhớ mãnh liệt đến mức đau đớn thể xác, vượt xa cách nói thông thường, làm nổi bật tình cảm sâu sắc và chân thực của người nói.