Câu 1    

Bài thơ Bàn giao của Vũ Quần Phương là một lời nhắn nhủ cảm động từ thế hệ ông cha dành cho con cháu. Qua giọng điệu nhẹ nhàng, trầm lắng và hình ảnh gần gũi, bài thơ thể hiện những điều mà người ông mong muốn "bàn giao": đó là hương vị mùa thu, tháng giêng hương bưởi, những gương mặt đẫm nắng và yêu thương – tất cả gợi lên vẻ đẹp bình yên, ấm áp của cuộc sống. Đặc biệt, người ông không muốn trao lại những ký ức khổ đau, loạn lạc, bởi ông mong con cháu được sống an lành. Điều xúc động nhất là hình ảnh “câu thơ vững gót làm người” – một lời nhắn gửi về phẩm chất kiên cường, sống có nhân cách. Qua bài thơ, tác giả không chỉ truyền tải tình yêu thương giữa các thế hệ mà còn thể hiện niềm tin vào thế hệ trẻ – những người sẽ tiếp nối và làm rạng danh truyền thống dân tộc.

Câu 2 (4.0 điểm)  

Tuổi trẻ là quãng đời đẹp nhất của mỗi con người – đó là khi ta mang trong mình khát vọng lớn lao, tinh thần dấn thân và khả năng khám phá không giới hạn. Nhưng để tuổi trẻ thực sự có ý nghĩa, thì trải nghiệm là điều không thể thiếu.

Trải nghiệm là những va chạm thực tế mà mỗi người có được trong học tập, lao động, quan hệ xã hội… Nhờ trải nghiệm, người trẻ sẽ học cách tự lập, hiểu rõ bản thân, trưởng thành trong suy nghĩ và hành động. Nếu chỉ sống trong vùng an toàn, tuổi trẻ sẽ trở nên thụ động, thiếu kỹ năng đối mặt với khó khăn và dễ đánh mất phương hướng. Trải nghiệm không chỉ đem lại bài học thành công mà còn từ cả thất bại – và chính những lần vấp ngã mới giúp chúng ta đứng lên mạnh mẽ hơn.

Ngày nay, nhiều bạn trẻ đã sớm nhận thức được vai trò của trải nghiệm. Họ dám thử sức với các hoạt động xã hội, đi tình nguyện, tham gia học tập thực tế, du học hay khởi nghiệp. Những hành trình đó giúp họ mở rộng tầm nhìn, biết yêu thương, thấu hiểu và sống có lý tưởng. Tuy nhiên, cũng có không ít người sống thụ động, phụ thuộc vào công nghệ, ngại giao tiếp và thiếu kỹ năng thực tế – điều đó khiến họ chậm thích nghi và dễ bị bỏ lại phía sau trong xã hội hiện đại.

Vì vậy, mỗi người trẻ cần dám sống hết mình, dấn thân và không ngại thử thách. Hãy coi mỗi trải nghiệm là một cơ hội học hỏi và rèn luyện, là hành trang quý giá cho tương lai. Đừng sợ sai, bởi không có thành công nào đến nếu thiếu đi những lần thử và sửa. Có trải nghiệm, tuổi trẻ mới thực sự trọn vẹn.

Nói như thế để thấy, tuổi trẻ sẽ trôi qua rất nhanh, nhưng nếu biết sống tích cực và chủ động trải nghiệm, ta sẽ có một thanh xuân đáng nhớ – không chỉ cho bản thân mà còn đóng góp cho cộng đồng, cho đất nước.

Câu 1.

Thể thơ của văn bản là thơ tự do.

Câu 2.

Người ông bàn giao cho cháu:

Gió heo may

Góc phố có mùi ngô nướng

Tháng giêng hương bưởi

Cỏ mùa xuân xanh

Những gương mặt người đẫm nắng, đẫm yêu thương

Một chút buồn, ngậm ngùi, chút cô đơn

Câu thơ vững gót làm người

Câu 3.

Người ông không muốn bàn giao cho cháu những tháng ngày vất vả, loạn lạc, đêm sương lạnh, ngọn đèn mờ… vì đó là những ký ức đau thương, gian khổ mà ông muốn thế hệ sau được sống trong hòa bình, hạnh phúc, tránh đi những tổn thương mà ông từng trải qua.

Câu 4.

Biện pháp điệp ngữ “ông bàn giao”/“ông sẽ bàn giao” được lặp lại nhiều lần nhằm nhấn mạnh tình cảm, trách nhiệm của thế hệ đi trước trao gửi cho thế hệ sau. Nó tạo nhịp điệu cho bài thơ, đồng thời thể hiện sự tin tưởng, kỳ vọng vào tương lai.

Câu 5.

Chúng ta hôm nay cần biết trân trọng và biết ơn những điều quý giá mà cha ông đã bàn giao: hòa bình, độc lập, truyền thống tốt đẹp và cả những bài học sâu sắc từ lịch sử. Chúng ta cần sống có trách nhiệm, gìn giữ những giá trị ấy và tiếp tục phát triển nó. Không nên thờ ơ hay quên lãng quá khứ, bởi đó là nền móng của hiện tại và tương lai. Đồng thời, mỗi người cần góp phần xây dựng xã hội tốt đẹp hơn để xứng đáng với sự gửi gắm ấy.

Câu 1 Ngôi kể là ngôi thứ ba

Câu 2.

Một số chi tiết cho thấy chị Bớt không giận mẹ dù từng bị phân biệt đối xử:

Chị chủ động trò chuyện, quan tâm đến mẹ, không nhắc lại chuyện cũ.

Khi thấy mẹ xúc động, chị ôm lấy vai mẹ, nhẹ nhàng an ủi: “Ô hay! Con có nói gì đâu, sao bu cứ nghĩ ngợi thế nhỉ?”.

Lời nói và hành động của chị thể hiện sự bao dung, thấu hiểu và yêu thương mẹ thật lòng.

Câu 3.

Nhân vật Bớt là người giàu tình cảm, vị tha và hiếu thảo. Dù từng chịu thiệt thòi vì bị mẹ phân biệt, chị không trách giận mà luôn quan tâm, chăm sóc và xoa dịu nỗi lòng mẹ. Chị thể hiện sự trưởng thành trong cảm xúc và cách hành xử đầy nhân hậu.

Câu 4.

Hành động ôm lấy vai mẹ và lời nói dịu dàng của chị Bớt mang ý nghĩa xoa dịu, an ủi mẹ, thể hiện sự bao dung và yêu thương vô điều kiện. Nó cũng cho thấy chị không hề trách móc mà muốn mẹ yên lòng, vượt qua mặc cảm và đau buồn trong quá khứ.

Câu 5.

Thông điệp ý nghĩa nhất từ văn bản là: Tình yêu thương và sự tha thứ trong gia đình là sức mạnh chữa lành những vết thương quá khứ.

Lí do: Trong cuộc sống hiện đại, mâu thuẫn và hiểu lầm trong gia đình là điều khó tránh. Nhưng nếu mỗi người biết bao dung và thấu hiểu, thì tổ ấm sẽ là nơi an toàn nhất để trở về, là điểm tựa tinh thần vững chắc cho mỗi con người.

Câu 1      

Đoạn thơ trong bài Trăng hè của Đoàn Văn Cừ đã phác họa nên một bức tranh làng quê Việt Nam đầy yên bình, thơ mộng và đậm chất trữ tình. Âm thanh võng kẽo kẹt, con chó ngủ lơ mơ, bóng cây lơi lả, ánh trăng ngân trên tàu cau – tất cả tạo nên không gian tĩnh lặng, thanh thoát, nhẹ nhàng. Con người xuất hiện giản dị nhưng đầy chất thơ: ông lão nằm chơi, thằng cu ngắm mèo – tất cả đều sống chan hòa, bình dị giữa thiên nhiên. Nhà thơ đã sử dụng từ ngữ gợi hình, gợi cảm tinh tế để khiến người đọc như được hòa mình vào không khí trong lành của thôn quê, nơi tâm hồn con người được thư giãn và lắng lại. Qua đó, tác giả thể hiện tình yêu sâu đậm với quê hương và cũng gợi lên trong mỗi chúng ta sự trân trọng, giữ gìn những giá trị giản dị nhưng quý giá của làng quê Việt Nam truyền thống.

Câu 2       

Tuổi trẻ là khoảng thời gian đẹp nhất trong cuộc đời mỗi con người – khi ta có sức khỏe, có ước mơ và có tinh thần dấn thân mạnh mẽ. Một trong những giá trị cốt lõi giúp tuổi trẻ sống có ý nghĩa và đạt được thành công chính là sự nỗ lực hết mình.

Nỗ lực hết mình không chỉ là cố gắng vượt qua khó khăn, mà còn là sự kiên trì, bền bỉ theo đuổi mục tiêu đến cùng. Trong xã hội hiện đại với tốc độ thay đổi chóng mặt, sự cạnh tranh ngày càng khốc liệt, nếu người trẻ không chủ động học tập, rèn luyện kỹ năng và không ngừng phấn đấu, họ rất dễ bị tụt lại phía sau. Chúng ta không thiếu ước mơ, nhưng điều quyết định thành công chính là khả năng hành động và ý chí không bỏ cuộc. Như nhà bác học Edison từng nói: “Thiên tài là 1% cảm hứng và 99% là mồ hôi và nước mắt”.

Nhiều bạn trẻ hôm nay đã cho thấy tinh thần sống nỗ lực: từ học sinh nghèo vượt khó vươn lên đạt thành tích cao, đến những thanh niên khởi nghiệp, sáng tạo trong thời đại số. Họ không ngại gian khó, dám đối mặt với thất bại và biết học từ chính những lần vấp ngã để trưởng thành. Chính những tấm gương ấy truyền cảm hứng cho cộng đồng và chứng minh rằng tuổi trẻ có thể làm nên những điều phi thường nếu dám nỗ lực.

Tuy nhiên, bên cạnh đó, vẫn có một bộ phận người trẻ sống buông thả, dễ nản lòng, thiếu mục tiêu và ngại thử thách. Họ dễ bỏ cuộc khi gặp khó khăn, sống lệ thuộc vào công nghệ và không có kế hoạch cho tương lai. Điều này rất đáng lo ngại, vì tuổi trẻ một khi đã trôi qua thì không thể lấy lại.

Vì vậy, thông điệp mà mỗi người trẻ cần ghi nhớ là: hãy sống có lý tưởng, có mục tiêu rõ ràng và không ngừng nỗ lực hết mình. Chỉ khi sống trọn vẹn từng ngày bằng cả đam mê và sự kiên trì, chúng ta mới có thể nhìn lại tuổi trẻ với niềm tự hào và không hối tiếc.

 Câu 1.

Hiện tượng “tiếc thương sinh thái”  là cảm xúc buồn bã, đau xót do sự suy thoái của môi trường và thiên nhiên, đặc biệt là trong bối cảnh biến đổi khí hậu và khủng hoảng sinh thái ngày càng trầm trọng.

Câu 2.

Bài viết trình bày theo trình tự: nêu thực trạng – dẫn chứng khảo sát – phân tích tác động tâm lý – chỉ ra xu hướng phổ biến ở giới trẻ.

Câu 3.

Tác giả sử dụng bằng chứng khảo sát tại nhiều quốc gia (Australia, Ấn Độ, Bồ Đào Nha…) với số liệu cụ thể: 59% rất lo lắng về biến đổi khí hậu, 45% bị ảnh hưởng tiêu cực trong cuộc sống thường ngày.

Câu 4.

Tác giả tiếp cận vấn đề biến đổi khí hậu dưới góc nhìn tâm lý – xã hội, cho thấy tác động sâu sắc của khủng hoảng môi trường đến đời sống tinh thần của con người, nhất là giới trẻ sau đại dịch.

Câu 5.

Thông điệp sâu sắc nhất là: Biến đổi khí hậu không chỉ là vấn đề môi trường mà còn là khủng hoảng tâm lý, đòi hỏi hành động khẩn cấp và sự quan tâm từ toàn xã hội.

 Câu 1:   

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng nghiêm trọng, việc bảo vệ môi trường trở thành một nhiệm vụ cấp thiết và có ý nghĩa sống còn đối với nhân loại. Môi trường là nền tảng cho sự sống, sự phát triển kinh tế – xã hội và đời sống tinh thần của con người. Khi môi trường bị tàn phá, không chỉ thiên nhiên bị hủy hoại mà sức khỏe, an ninh lương thực và cả sự ổn định tâm lý của con người cũng bị đe dọa. Thực tế cho thấy, ngày càng nhiều người, đặc biệt là giới trẻ, rơi vào trạng thái lo âu, tiếc thương sinh thái khi chứng kiến những thay đổi tiêu cực của khí hậu và thiên nhiên. Vì vậy, mỗi cá nhân cần nâng cao ý thức bảo vệ môi trường từ những hành động nhỏ nhất như tiết kiệm điện, giảm sử dụng nhựa, trồng cây xanh,… Đồng thời, cần lan tỏa thông điệp sống xanh, sống có trách nhiệm để cùng nhau bảo vệ trái đất – ngôi nhà chung của chúng ta.

Câu 2      

Hình tượng người ẩn sĩ trong thơ ca trung đại là biểu tượng cho lối sống thanh cao, thoát tục và gắn bó sâu sắc với thiên nhiên. Qua hai bài thơ “Nhàn” của Nguyễn Bỉnh Khiêm và bài thơ thu của Nguyễn Khuyến, hình tượng này hiện lên với những điểm tương đồng và khác biệt đặc sắc.

Trong bài thơ “Nhàn”, Nguyễn Bỉnh Khiêm khắc họa hình ảnh một ẩn sĩ với lối sống đơn sơ, tách biệt khỏi danh lợi. Những câu thơ như “Một mai, một cuốc, một cần câu” và “Ta dại, ta tìm nơi vắng vẻ” thể hiện sự lựa chọn sống giữa thiên nhiên, hòa vào vòng quay bốn mùa với măng trúc, hồ sen, bóng cây, bát rượu. Người ẩn sĩ ở đây chủ động “nhàn” – không chỉ là sự rảnh rỗi mà là sự buông bỏ khôn ngoan, tự do trước cám dỗ của phú quý.

Trong khi đó, bài thơ thu của Nguyễn Khuyến cũng khắc họa một ẩn sĩ sống giữa thiên nhiên nhưng đầy chất trữ tình và tâm trạng. Không gian thu với “trời xanh”, “nước biếc”, “trăng vào” gợi lên một vẻ đẹp tĩnh lặng, sâu lắng. Người ẩn sĩ ở đây sống thanh bạch, gần gũi với cảnh vật quê hương. Tuy nhiên, hình ảnh “Nghĩ ra lại thẹn với ông Đào” cho thấy tâm thế khiêm nhường và sự tự vấn của nhà thơ trước lý tưởng sống ẩn dật.

Điểm chung giữa hai hình tượng là đều hướng đến sự thoát ly cuộc sống trần tục, tìm về với thiên nhiên để giữ vững tâm hồn thanh cao, sống an yên. Tuy nhiên, Nguyễn Bỉnh Khiêm thiên về tư tưởng triết lý, khẳng định dứt khoát con đường ẩn dật như một sự lựa chọn lý trí; còn Nguyễn Khuyến lại chú trọng cảm xúc, thể hiện một tâm hồn nhạy cảm, yêu thiên nhiên nhưng vẫn có chút băn khoăn, tự giễu mình.

Hai hình tượng ẩn sĩ không chỉ phản ánh quan điểm sống của các nhà Nho ẩn dật mà còn là biểu hiện của khát vọng sống hòa hợp với thiên nhiên, giữ gìn phẩm giá giữa thời buổi đầy bon chen, nhiễu nhương. Đó cũng là lời nhắc nhở giá trị của sự nhàn tĩnh, của thiên nhiên và đạo lý làm người trong mọi thời đại.

Câu 1 
Sống một cách ý nghĩa là khát vọng của mỗi con người, bởi lẽ ý nghĩa của cuộc sống không chỉ là sự tồn tại mà còn là sự cống hiến và để lại giá trị lâu dài cho bản thân và xã hội. Để sống một cách ý nghĩa, trước hết, con người cần xác định mục tiêu, lý tưởng sống rõ ràng và đúng đắn, từ đó phấn đấu không ngừng nghỉ để đạt được chúng. Bên cạnh đó, biết trân trọng những mối quan hệ xung quanh, yêu thương và sẻ chia cùng gia đình, bạn bè, cộng đồng cũng là cách để tạo nên giá trị sống đáng quý. Hơn nữa, không ngừng học hỏi, hoàn thiện bản thân và sống trách nhiệm với chính mình và xã hội là điều cần thiết để cuộc đời trở nên ý nghĩa hơn. Như vậy, sống ý nghĩa không chỉ mang lại niềm hạnh phúc cho bản thân mà còn góp phần làm cho cuộc đời này tươi đẹp hơn.

Câu 2 
Bài thơ “Áo cũ” của Lưu Quang Vũ là một khúc ca đầy xúc động, gợi lên những kỷ niệm thân thương và tình yêu sâu sắc dành cho gia đình, đặc biệt là người mẹ. Bài thơ mở đầu bằng hình ảnh chiếc áo cũ – một biểu tượng của ký ức và thời gian. “Áo cũ rồi, mỗi ngày thêm ngắn” là lời nhắc nhở về sự trôi đi của thời gian, cũng như những biến đổi không thể tránh khỏi trong cuộc đời. Chiếc áo với “màu bạc hai vai”, “đường khâu tay mẹ vá” không chỉ là vật dụng, mà còn là minh chứng cho sự tảo tần, hi sinh của mẹ, một người luôn âm thầm chăm lo cho con từng chút một.

Qua từng câu thơ, hình ảnh người mẹ hiện lên thật chân thực và xúc động: người mẹ đã già đi, đôi mắt không còn rõ, đôi tay gầy guộc vẫn miệt mài khâu vá áo cho con. Mỗi đường khâu, mỗi mũi chỉ không chỉ là sự cần mẫn mà còn chứa đựng tình yêu thương vô hạn. Câu thơ “Áo dài hơn thấy mẹ cũng già hơn” là một nhận thức đầy cảm động về sự hữu hạn của thời gian, khi con lớn lên cũng là lúc cha mẹ ngày càng yếu đi.

Đặc biệt, bài thơ gửi gắm thông điệp sâu sắc về lòng biết ơn và tình yêu thương: “Hãy biết thương lấy những mảnh áo cũ / Để càng thương lấy mẹ của ta”. Tình cảm dành cho chiếc áo cũ chính là biểu hiện của tình yêu thương và sự trân trọng đối với mẹ - người đã hy sinh cả cuộc đời cho con.

Tóm lại, “Áo cũ” không chỉ đơn thuần là câu chuyện về một chiếc áo mà còn là lời nhắc nhở mỗi người về sự tri ân, về giá trị của những điều giản dị nhưng thiêng liêng trong cuộc sống. Qua bài thơ, Lưu Quang Vũ đã chạm đến trái tim người đọc bằng những lời thơ mộc mạc nhưng thấm đẫm tình người.