Quan niệm “Cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy” trong hôn nhân từ lâu đã là một nét đặc trưng của xã hội truyền thống Việt Nam. Đây là quan niệm thể hiện sự tôn trọng và tin tưởng vào quyết định của cha mẹ – những người được cho là có kinh nghiệm và sự sáng suốt hơn con cái trong việc chọn lựa người bạn đời. Tuy nhiên, trong xã hội hiện đại, quan niệm này đang dần trở thành một vấn đề gây tranh cãi, bởi nó đặt ra nhiều câu hỏi về quyền tự do cá nhân, hạnh phúc và trách nhiệm trong hôn nhân.

Một mặt, quan niệm này xuất phát từ tinh thần hiếu kính và sự phụ thuộc vào gia đình trong xã hội xưa. Cha mẹ thường lựa chọn người bạn đời dựa trên các yếu tố như gia cảnh, phẩm hạnh và sự tương xứng về địa vị xã hội. Điều này được kỳ vọng sẽ mang lại sự ổn định cho con cái và đảm bảo hôn nhân hài hòa. Tuy nhiên, việc phụ thuộc hoàn toàn vào sự sắp đặt của cha mẹ đôi khi khiến hôn nhân trở thành gánh nặng, nơi con cái không được lắng nghe cảm xúc, nguyện vọng riêng.

Mặt khác, trong xã hội hiện đại, hôn nhân không chỉ là sự kết hợp giữa hai gia đình mà còn là sự gắn bó giữa hai cá nhân với tình yêu, sự thấu hiểu và trách nhiệm. Quan niệm “cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy” nếu áp dụng cứng nhắc có thể dẫn đến những cuộc hôn nhân thiếu hạnh phúc, khi con cái không được tự do quyết định tương lai của mình. Ngược lại, việc con cái tự lựa chọn người bạn đời trên cơ sở tình yêu và sự đồng điệu sẽ góp phần tạo nên một gia đình bền vững hơn.

Tuy nhiên, không nên phủ nhận hoàn toàn vai trò của cha mẹ trong việc định hướng và góp ý về hôn nhân. Cha mẹ với kinh nghiệm sống có thể giúp con cái nhận ra những khía cạnh thực tế mà đôi khi tình yêu mù quáng không thể nhìn thấy. Điều quan trọng là cần có sự cân bằng giữa ý kiến của cha mẹ và quyền tự do cá nhân của con cái.

Tóm lại, quan niệm “Cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy” nên được nhìn nhận một cách linh hoạt. Hôn nhân chỉ thật sự bền vững khi dựa trên tình yêu, sự đồng thuận và trách nhiệm từ cả hai phía. Đồng thời, vai trò định hướng của cha mẹ cũng cần được tôn trọng, nhưng không nên áp đặt. Chỉ khi có sự hòa hợp giữa truyền thống và hiện đại, giữa cha mẹ và con cái, hôn nhân mới thật sự trở thành nguồn hạnh phúc và sự gắn kết lâu dài.

Hai câu thơ “Ngẫm thân em chỉ bằng thân con bọ ngựa, / Bằng con chẫu chuộc thôi” gợi lên nỗi xót xa về thân phận nhỏ bé của người phụ nữ trong xã hội phong kiến. Hình ảnh “con bọ ngựa”, “con chẫu chuộc” tượng trưng cho sự mong manh, yếu ớt, dễ bị tổn thương. Từ “ngẫm” thể hiện sự tự nhận thức đầy đau đớn về kiếp người bị coi rẻ. Qua đó, Hồ Xuân Hương không chỉ bày tỏ nỗi uất ức mà còn phản ánh bất công xã hội đương thời. Hai câu thơ vừa là tiếng nói phản kháng, vừa là lời thương cảm cho số phận phụ nữ. Ngôn ngữ bình dị nhưng sâu sắc đã để lại ấn tượng mạnh mẽ trong lòng người đọc.

Câu thơ “Em nhớ anh nát cả ruột gan” phá vỡ ngôn ngữ thông thường, tạo nên cách biểu đạt độc đáo và mạnh mẽ. Hình ảnh “nát cả ruột gan” cụ thể hóa nỗi nhớ, làm nổi bật mức độ đau đớn và ám ảnh, vượt xa cách nói thông thường. Cách diễn đạt này không chỉ tăng sức gợi cảm mà còn khắc họa sâu sắc sự day dứt trong tâm trạng nhân vật trữ tình. Nhờ đó, câu thơ để lại ấn tượng mạnh mẽ về cảm xúc mãnh liệt và sự sáng tạo trong cách sử dụng ngôn ngữ.

Thân em như tấm lụa đào

Phất phơ giữa chợ biết vào tay ai.