Văn bản kể về sự việc Từ Hải tìm gặp Thúy Kiều, thương cho cảnh ngộ và say mê trước tài sắc vẹn toàn của Kiều nên cảm mến mà chuộc nàng ra khỏi lầu xanh và cưới nàng làm vợ. 

Một số điển tích, điển cố trong văn bản là: Gươm đàn nửa gánh, non sông một chèo; mắt xanh; Tấn Dương; Sánh phượng, cưỡi rồng. 

Những từ ngữ dùng để chỉ nhân vật Từ Hải: khách biên đình, đấng anh hào, anh hùng, trai anh hùng.

- Những từ ngữ, hình ảnh dùng để miêu tả nhân vật Từ Hải: râu hùm, hàm én, mày ngài, vai năm tấc rộng, thân mười thước cao.

- Nhận xét về thái độ của tác giả dành cho Từ Hải: trân trọng, ngợi ca, tôn vinh, lí tưởng hóa nhân vật.

Bằng bút pháp ước lệ tượng trưng, Nguyễn Du đã khắc họa thành công người anh hùng Từ Hải mang trong mình khát khao lớn lao, được vùng vẫy trong bốn biển. Đồng thời hình ảnh Từ Hải cũng gửi gắm niềm tin về công lý, về sự nghiệp của Nguyễn Du.

Trong Kim Vân Kiều truyện, Thanh Tâm tài nhân đã miêu tả nhân vật Từ Hải trong lần đầu xuất hiện nhưsau: Lúc ấy, có một hảo hán tên Hải họ Từ, tự là Minh Sơn, vốn người đất Việt, có tính khoáng đạt, rộng rãi, giàu sang coi nhẹ, tì thiếp oi thường, lại còn tinh cả lục thao tam lược, nổi danh cái thế anh hùng ...

Trong hành trình trưởng thành và khẳng định bản thân, lý tưởng sống chính là ngọn đuốc soi đường để mỗi con người vững bước tiến lên. Đặc biệt, đối với thế hệ trẻ – những chủ nhân tương lai của đất nước – lý tưởng sống không chỉ là kim chỉ nam định hướng hành động mà còn là thước đo bản lĩnh và giá trị con người. Trong bối cảnh xã hội hiện đại nhiều biến động, việc xác định và nuôi dưỡng lý tưởng sống đúng đắn là điều vô cùng cần thiết và cấp bách.

Lý tưởng sống là những mục tiêu, hoài bão cao đẹp mà con người đặt ra cho mình, từ đó xây dựng lối sống, thái độ và hành động phù hợp để hiện thực hóa. Đối với thế hệ trẻ, lý tưởng sống đúng đắn sẽ giúp các bạn trẻ không ngừng nỗ lực học tập, rèn luyện bản thân, cống hiến cho gia đình, cộng đồng và đất nước. Một người trẻ có lý tưởng sống cao đẹp sẽ không dễ bị cám dỗ bởi lối sống thực dụng, buông thả hay ích kỷ, mà luôn biết sống có trách nhiệm, dũng cảm vượt qua khó khăn và tích cực xây dựng cuộc sống tốt đẹp hơn.

Trong xã hội hiện nay, thế hệ trẻ có nhiều cơ hội tiếp cận tri thức, công nghệ, được học tập trong môi trường mở và giao lưu văn hóa đa dạng. Tuy nhiên, bên cạnh những bạn trẻ biết xác định lý tưởng sống rõ ràng, sống có mục tiêu và lý tưởng vì cộng đồng, vì đất nước, vẫn còn không ít người sống thiếu định hướng, chạy theo lối sống hưởng thụ, sa vào ảo tưởng hay đánh mất bản thân trong thế giới mạng. Họ dễ bị cuốn vào những giá trị lệch lạc, sống “một cách tồn tại” mà không có lý tưởng, không có hoài bão, không có sự cống hiến.

Một lý tưởng sống đẹp không nhất thiết phải là điều gì lớn lao hay viển vông. Đó có thể là ước mơ trở thành một bác sĩ giỏi để cứu người, là mong muốn làm giáo viên để truyền lửa tri thức cho thế hệ sau, hay chỉ đơn giản là sống tử tế, chân thành và có ích cho cộng đồng. Lý tưởng đó, dù lớn hay nhỏ, đều có giá trị nếu được nuôi dưỡng bằng sự nỗ lực, quyết tâm và lòng kiên trì bền bỉ.

Để thế hệ trẻ xác định được lý tưởng sống đúng đắn, rất cần sự định hướng từ gia đình, nhà trường và xã hội. Bên cạnh đó, mỗi bạn trẻ cũng cần chủ động trau dồi tri thức, nhân cách, biết lắng nghe, biết suy ngẫm và không ngừng tự hoàn thiện bản thân. Tấm gương của những con người sống có lý tưởng – như Chủ tịch Hồ Chí Minh, các nhà khoa học, nghệ sĩ, thầy cô, hay cả những người bình dị luôn tận tụy vì cộng đồng – sẽ là nguồn cảm hứng mạnh mẽ giúp thế hệ trẻ xây dựng lý tưởng sống cho chính mình.

Tóm lại, lý tưởng sống là điều kiện tiên quyết để thế hệ trẻ phát triển toàn diện và đóng góp vào sự tiến bộ chung của xã hội. Mỗi người trẻ hôm nay hãy mạnh dạn ước mơ, sống hết mình vì những điều tốt đẹp và không ngừng vun đắp lý tưởng sống cao cả – bởi đó chính là cách chúng ta viết nên tương lai của chính mình và của dân tộc.

Nhân vật Từ Hải trong đoạn trích "Trai anh hùng, gái thuyền quyên" của Nguyễn Du là hiện thân của hình tượng người anh hùng lý tưởng, mang vẻ đẹp phi thường cả về ngoại hình, khí chất lẫn tâm hồn. Ngay từ khi xuất hiện, Từ Hải đã được khắc họa như một con người "đội trời đạp đất", có tầm vóc lớn lao, vượt lên khỏi khuôn khổ thông thường. Chàng không chỉ có chí lớn, khát vọng công danh mà còn là người quyết đoán, mạnh mẽ, thể hiện rõ qua hành động "thoắt đã động lòng bốn phương", "rút gươm" dứt khoát ra đi lập nghiệp. Tuy ra đi giữa lúc tình yêu mặn nồng với Thúy Kiều, nhưng Từ Hải vẫn giữ trọn lời hứa thủy chung, hẹn ngày tái ngộ vinh quang. Qua đó, Nguyễn Du không chỉ xây dựng một hình tượng lý tưởng của người anh hùng thời đại, mà còn gửi gắm khát vọng công lý, tự do và tình yêu thủy chung. Từ Hải chính là giấc mơ đẹp nhưng đầy bi kịch của Kiều, đồng thời cũng là biểu tượng cho tinh thần phản kháng, không khuất phục trước cường quyền của con người trong xã hội phong kiến đầy ràng buộc.

CÂU 1

Tên cuộc khởi nghĩa

Thời gian

Người lãnh đạo

Khởi nghĩa Hai Bà Trưng

Năm 40

Trưng Trắc, Trưng Nhị

Khởi nghĩa Bà Triệu

Năm 248

Triệu Thị Trinh (Bà Triệu)

Khởi nghĩa Lý Bí

Năm 542

Lý Bí (Lý Nam Đế)

Khởi nghĩa Mai Thúc Loan

Năm 722

Mai Thúc Loan (Mai Hắc Đế)

Khởi nghĩa Phùng Hưng

Khoảng 766–791

Phùng Hưng

CÂU 2

Một công dân có thể góp phần bảo vệ chủ quyền Biển Đông qua các việc làm sau:

• Tìm hiểu, học tập kiến thức về biển đảo, chủ quyền quốc gia.

• Tuyên truyền, lan tỏa thông tin đúng đắn về chủ quyền Việt Nam trên các phương tiện truyền thông.

• Lên tiếng phản đối những hành vi xâm phạm chủ quyền bằng hình thức phù hợp, đúng pháp luật.

• Ủng hộ ngư dân, lực lượng chấp pháp biển bằng vật chất, tinh thần.

• Giữ gìn môi trường biển, khai thác tài nguyên biển hợp lý, bền vững.

• Tham gia các hoạt động hướng về biển đảo, như viết bài, sáng tác, quyên góp,…