Câu 1. Xác định những phương thức biểu đạt được sử dụng trong đoạn trích trên.

Trong đoạn trích trên, Nguyễn Du đã sử dụng các phương thức biểu đạt chủ yếu sau:

• Miêu tả: Miêu tả số phận của những kiếp người qua các hình ảnh cụ thể như “lửa ma trơi,” “tiếng oan văng vẳng,” “hành khất ngược xuôi,”... để làm nổi bật sự bất hạnh, khổ đau.
• Tự sự: Kể lại các câu chuyện về những kiếp người, từ đó gợi lên cảm xúc, suy nghĩ cho người đọc.
• Biểu cảm: Những câu thơ bộc lộ sự thương cảm, xót xa, thể hiện nỗi đau đớn trước số phận của con người.
• Thuyết minh: Qua việc diễn giải số phận những con người trong xã hội, Nguyễn Du cung cấp cho người đọc hiểu rõ hơn về những số phận khổ cực của họ.

Câu 2. Liệt kê những kiếp người xuất hiện trong đoạn trích.

Đoạn trích kể về các kiếp người khác nhau, cụ thể là:

1. Kiếp lính: Những người chiến đấu trong quân ngũ, mang thân phận khổ cực, phải chịu đựng đau thương trong chiến tranh.
2. Kiếp quan: Những người làm quan nhưng cũng mang trong mình những nỗi khổ đau, gian nan.
3. Kiếp phụ nữ: Những người phụ nữ có cuộc đời bất hạnh, chịu đựng sự phiền não trong suốt cuộc đời và khi chết cũng không được an lành.
4. Kiếp những kẻ nghèo khó, hành khất: Những người sống khổ cực, không có nhà cửa, sống nhờ vào sự giúp đỡ của người khác.

Câu 3. Trình bày hiệu quả của việc sử dụng từ láy trong hai dòng thơ dưới đây:

• Lập lòe ngọn lửa ma trơi
• Tiếng oan văng vẳng tối trời càng thương!

Việc sử dụng từ láy “lập lòe” và “văng vẳng” tạo hiệu quả tăng cường hình ảnh và âm thanh trong các câu thơ. “Lập lòe” gợi lên hình ảnh ngọn lửa nhỏ, yếu ớt, không ổn định, biểu trưng cho những linh hồn vất vưởng, không tìm được nơi an nghỉ. “Văng vẳng” gợi lên âm thanh nhè nhẹ, xa xôi, nhưng lại rất rõ ràng, tượng trưng cho tiếng oan vọng lại từ quá khứ, khiến người đọc cảm nhận được nỗi đau đớn, không ngừng vang vọng trong không gian tối tăm, càng thêm phần thương xót.

Câu 4. Phát biểu chủ đề và cảm hứng chủ đạo của đoạn trích.

Chủ đề của đoạn trích là những số phận bất hạnh của con người trong xã hội, thể hiện sự đau khổ, vất vả và những kiếp người phải chịu đựng gian truân, không có nơi nương tựa.

Cảm hứng chủ đạo là cảm hứng thương cảm, xót xa trước những kiếp người phải chịu đựng nỗi đau khổ suốt cuộc đời. Cảm hứng này được thể hiện qua việc mô tả số phận của các con người trong những hoàn cảnh khác nhau, từ chiến tranh đến cảnh nghèo khổ, tủi hờn.

Câu 5. Từ cảm hứng chủ đạo của đoạn trích, anh/chị hãy bày tỏ suy nghĩ về truyền thống nhân đạo của dân tộc ta.

Truyền thống nhân đạo của dân tộc ta đã được thể hiện rõ qua những tác phẩm văn học như Văn tế thập loại chúng sinh. Từ xưa, người Việt luôn có tấm lòng nhân ái, biết cảm thông và chia sẻ với nỗi đau của những số phận bất hạnh trong xã hội. Từ việc thấu hiểu những khó khăn, vất vả của người nghèo, người lính, đến sự xót thương cho số phận của phụ nữ, Nguyễn Du đã thể hiện một truyền thống nhân văn sâu sắc. Truyền thống này không chỉ thể hiện trong văn học mà còn là sự biểu hiện trong đời sống xã hội, nơi mà người ta luôn tìm cách giúp đỡ, sẻ chia và bảo vệ những người yếu thế. Từ đó, cho thấy sự quan tâm đến đồng loại, sự thương yêu, chia sẻ là những phẩm chất đạo đức không thể thiếu trong văn hóa dân tộc.

Câu 1. (2 điểm)

Đoạn trích Văn tế thập loại chúng sinh của Nguyễn Du là một tác phẩm nổi bật của văn học trung đại Việt Nam, thể hiện sâu sắc tình thương và nhân đạo đối với những kiếp người khổ cực trong xã hội. Về nội dung, đoạn trích khắc họa hình ảnh nhiều kiếp người bất hạnh, từ những người lính nghèo khổ, những phụ nữ cam chịu số phận cho đến những kẻ hành khất, sống vật vờ. Tác phẩm phản ánh sự bất công của xã hội phong kiến, đồng thời thể hiện sự xót thương, cảm thông với những nỗi đau của con người. Mỗi số phận là một bài học về sự vô thường của cuộc đời, nhấn mạnh thân phận con người dễ bị vùi dập bởi hoàn cảnh.

Về nghệ thuật, Nguyễn Du sử dụng thể thơ lục bát mềm mại, dễ đi vào lòng người. Những từ ngữ như "lập lòe," "văng vẳng," "ma trơi,"... tạo ra hình ảnh sống động, âm thanh huyền bí, từ đó thể hiện rõ nét nỗi xót xa và thương cảm. Cách dùng từ láy và hình ảnh so sánh cũng giúp tăng cường sức biểu cảm, làm cho đoạn trích thêm phần ám ảnh, sâu lắng. Qua đó, tác phẩm không chỉ bày tỏ nỗi thương cảm mà còn truyền tải một thông điệp nhân văn sâu sắc về lòng thương người.

Câu 2. (4 điểm)

Bài viết nghị luận về định kiến với thế hệ Gen Z

Trong những năm gần đây, thế hệ Gen Z – thế hệ những người sinh ra trong khoảng thời gian từ năm 1997 đến 2012 – đang phải đối mặt với nhiều định kiến tiêu cực về lối sống và cách làm việc. Người ta thường cho rằng Gen Z là những người lười biếng, không có khả năng chịu đựng áp lực công việc, chỉ thích sống "ảo" và thiếu trách nhiệm. Tuy nhiên, từ góc nhìn của một người trẻ, tôi cho rằng những định kiến này chưa thực sự công bằng và đôi khi phản ánh sự thiếu hiểu biết giữa các thế hệ.

Trước hết, Gen Z là những người trưởng thành trong thời đại công nghệ phát triển mạnh mẽ, nơi mà thông tin luôn có sẵn và mọi thứ thay đổi liên tục. Chính vì vậy, họ là những người có khả năng thích ứng nhanh chóng với sự thay đổi, điều này giúp họ tiếp cận công việc và môi trường làm việc một cách hiệu quả và sáng tạo. Những người trẻ ngày nay, thay vì chỉ biết theo đuổi lợi ích vật chất, thường chú trọng đến giá trị công việc, đam mê và sự đổi mới. Điều này phản ánh một tinh thần cởi mở, tìm kiếm sự khác biệt, điều mà các thế hệ trước có thể chưa hoàn toàn hiểu và đánh giá đúng.

Thứ hai, Gen Z không thiếu trách nhiệm, mà họ chỉ có cách tiếp cận công việc khác biệt so với những thế hệ đi trước. Trong khi các thế hệ trước thường coi trọng việc làm việc chăm chỉ và lâu dài ở một công ty, Gen Z lại ưu tiên sự linh hoạt, làm việc hiệu quả và tìm kiếm cơ hội phát triển bản thân. Họ không ngại thử thách, làm việc tự do hoặc khởi nghiệp. Cách làm việc này có thể khiến người khác cảm thấy không ổn định, nhưng thực tế đây là cách họ chọn để không ngừng học hỏi và phát triển. Họ sẵn sàng đối mặt với thất bại và coi đó là bài học quý giá, thay vì sợ hãi hoặc trốn tránh.

Bên cạnh đó, việc bị cho là "sống ảo" không phải là một dấu hiệu của sự vô trách nhiệm, mà chỉ là biểu hiện của việc họ biết cách sử dụng công nghệ và mạng xã hội để giao tiếp, kết nối và xây dựng hình ảnh cá nhân. Việc tham gia vào các nền tảng này không đồng nghĩa với việc họ xa rời thực tế hay sống thiếu trách nhiệm, mà chỉ là cách thức thể hiện bản thân trong một xã hội ngày càng số hóa.

Nhìn chung, thế hệ Gen Z có một thế mạnh vượt trội là khả năng linh hoạt, sáng tạo và đam mê. Họ không chỉ làm việc để kiếm sống mà còn tìm kiếm những giá trị sâu sắc hơn, như sự đổi mới và phát triển bền vững. Những định kiến tiêu cực về Gen Z cần phải được nhìn nhận lại và đánh giá một cách công bằng hơn. Chúng ta, những người trưởng thành hơn, cần lắng nghe và thấu hiểu, thay vì chỉ trích, để tạo ra một xã hội hài hòa và hiểu biết lẫn nhau giữa các thế hệ.

Vì vậy, thay vì quy chụp cho thế hệ trẻ về một lối sống thiếu trách nhiệm, chúng ta nên nhìn nhận họ như những người đang thay đổi và làm phong phú thêm bức tranh đa dạng của xã hội hiện đại. Họ không chỉ là tương lai mà còn là hiện tại, với những đóng góp quan trọng cho sự phát triển của đất nước.