Câu 1.

Việc tôn trọng sự khác biệt của người khác mang ý nghĩa sâu sắc trong đời sống cá nhân và xã hội. Mỗi con người là một cá thể độc lập với những suy nghĩ, lối sống, hoàn cảnh và giá trị riêng biệt. Chính sự đa dạng ấy tạo nên một xã hội phong phú và đầy màu sắc. Khi ta biết tôn trọng sự khác biệt, ta không chỉ thể hiện thái độ sống văn minh, tử tế mà còn mở rộng góc nhìn, học hỏi được nhiều điều mới mẻ từ người khác. Ngược lại, sự phán xét và áp đặt sẽ chỉ làm nảy sinh mâu thuẫn, chia rẽ và tổn thương. Cuộc sống không cần ai giống ai hoàn toàn, mà cần sự bao dung và thấu hiểu. Tôn trọng người khác cũng chính là cách để được người khác tôn trọng. Bởi vậy, thay vì vội vàng phê phán, hãy học cách lắng nghe, cảm thông và chấp nhận những điều không giống mình. Đó là nền tảng quan trọng để xây dựng các mối quan hệ tốt đẹp và góp phần tạo nên một xã hội hòa bình, nhân văn.

Câu 2. Bài thơ “Nắng mới” của Lưu Trọng Lư là một trong những thi phẩm tiêu biểu của phong trào Thơ Mới, mang đậm dấu ấn cảm xúc cá nhân, lòng biết ơn và nỗi nhớ thương mẹ da diết. Bằng hình ảnh ánh nắng đầu ngày và ký ức tuổi thơ, tác giả đã khơi gợi trong lòng người đọc những rung cảm nhẹ nhàng mà sâu lắng về tình mẫu tử thiêng liêng và vẻ đẹp của những điều tưởng như rất bình dị trong cuộc sống. Mở đầu bài thơ, tác giả vẽ nên một khung cảnh buổi trưa đầy nắng mới: “Mỗi lần nắng mới hắt bên song, Xao xác, gà trưa gáy não nùng…” Ánh nắng không còn là một hiện tượng tự nhiên đơn thuần mà trở thành tín hiệu gợi nhớ, đánh thức cảm xúc sâu lắng trong lòng người con. Tiếng gà trưa vọng lại, làm nền cho một không gian vắng lặng và đầy hoài niệm, nơi tâm hồn con người bỗng rượi buồn theo dòng chảy của thời gian quá khứ. Cảm xúc ấy được cụ thể hóa trong hồi ức về người mẹ: “Tôi nhớ me tôi, thuở thiếu thời Lúc người còn sống, tôi lên mười;” Chỉ hai câu ngắn nhưng cô đọng cả một nỗi đau mất mát và sự tiếc nuối. Đó là nỗi nhớ về người mẹ đã khuất, gắn liền với tuổi thơ hồn nhiên của tác giả. Hình ảnh người mẹ hiện lên trong khoảnh khắc đời thường: “Mỗi lần nắng mới reo ngoài nội, Áo đỏ người đưa trước giậu phơi.” Hình ảnh chiếc áo đỏ và giậu phơi quen thuộc không chỉ đơn thuần là hình ảnh thị giác mà còn là biểu tượng của sự chăm sóc, tình yêu thương mẹ dành cho con – một biểu hiện rất đỗi giản dị mà đầy ấm áp. Khổ thơ cuối như một lời kết tinh cảm xúc: “Hình dáng me tôi chửa xoá mờ Hãy còn mường tượng lúc vào ra: Nét cười đen nhánh sau tay áo Trong ánh trưa hè trước giậu thưa.” Từng chi tiết nhỏ như “nét cười đen nhánh”, “tay áo”, “giậu thưa” đều mang tính tượng trưng cho hình ảnh người mẹ thân yêu. Dù thời gian đã trôi qua, dáng hình người mẹ vẫn sống mãi trong trái tim người con, chập chờn như một giấc mơ, một hoài niệm không bao giờ mất đi. Với giọng thơ nhẹ nhàng, sâu lắng và những hình ảnh thơ dung dị mà tinh tế, Lưu Trọng Lư đã thể hiện một cách xuất sắc tình cảm thiêng liêng của con người – tình mẫu tử. “Nắng mới” không chỉ là một bài thơ hoài niệm mà còn là khúc ca ân tình về mẹ, về tuổi thơ, về những giá trị bất biến trong tâm hồn người Việt. “Nắng mới” vì thế không chỉ là một ánh sáng của thiên nhiên, mà còn là ánh sáng của ký ức, của yêu thương, soi chiếu mãi trong tâm hồn người đọc, nhất là những ai từng đi qua những ngày tháng tuổi thơ bên vòng tay mẹ.

Câu 1. Phương thức biểu đạt chính của văn bản: Nghị luận.

Câu 2. Hai cặp từ, cặp cụm từ đối lập trong đoạn (1): Tằn tiện – phung phí Ở nhà – ưa bay nhảy

Câu 3. Tác giả cho rằng đừng bao giờ phán xét người khác một cách dễ dàng vì:Mỗi người đều có lối sống, suy nghĩ, hoàn cảnh và giá trị riêng. Việc phán xét người khác dễ dẫn đến cái nhìn phiến diện, thiếu công bằng và có thể gây tổn thương. Sự phán xét dựa trên định kiến chỉ khiến ta mệt mỏi và đánh mất khả năng thấu hiểu, cảm thông với người khác. Câu 4. Quan điểm “Điều tồi tệ nhất là chúng ta chấp nhận buông mình vào tấm lưới định kiến đó” được hiểu là:Không chỉ có người khác áp đặt định kiến lên ta, mà nguy hiểm hơn là chính ta chấp nhận sống theo những định kiến ấy, đánh mất bản thân, không dám sống thật với suy nghĩ và cảm xúc của mình. Khi ta để định kiến điều khiển cuộc sống, ta sẽ không còn tự do lựa chọn, không còn là chính mình.

Câu 5. Thông điệp rút ra từ văn bản: Hãy học cách lắng nghe bản thân và tôn trọng sự khác biệt của người khác. Đừng vội vàng phán xét ai, bởi mỗi người đều có hành trình riêng. Hãy sống là chính mình, thay vì để định kiến của người khác dẫn dắt cuộc đời mình.