PHẦN VIẾT Câu 1 (200 chữ) – Đoạn văn phân tích hình tượng người phụ nữ trong bài thơ: Bài thơ “Những người đàn bà gánh nước sông” đã khắc họa hình tượng người phụ nữ Việt Nam chân thực, gần gũi và đầy sức sống. Hình ảnh người đàn bà với “ngón chân xương xẩu, móng dài và đen toẽ ra như móng chân gà mái” hiện lên vừa mộc mạc, chân chất, vừa vất vả, nhọc nhằn. Họ gánh nước sông, làm việc quên mình, chịu đựng mọi khó khăn trong suốt nhiều năm tháng của cuộc đời. Người phụ nữ ấy kiên cường, bền bỉ, không ngừng lao động vì gia đình và xã hội. Họ là biểu tượng của sự hy sinh thầm lặng, tấm lòng chịu thương chịu khó. Sự lặp lại câu thơ về khoảng thời gian dài “Đã năm năm, mười lăm năm...” như khắc họa sức bền dai dẳng của người phụ nữ trước những đổi thay của cuộc sống. Hình tượng người đàn bà trong bài thơ không chỉ là hình ảnh đời thường mà còn ẩn chứa vẻ đẹp tinh thần kiên cường, là minh chứng cho sức sống mãnh liệt của người phụ nữ Việt Nam trong dòng chảy lịch sử và cuộc sống. --- Câu 2 (600 chữ) – Bài văn nghị luận về hội chứng “burnout” của giới trẻ hiện nay: Trong xã hội hiện đại, hội chứng “burnout” – tức là trạng thái kiệt sức về tinh thần và thể chất – đang ngày càng phổ biến ở giới trẻ. Đây là một vấn đề đáng lo ngại vì tuổi trẻ vốn được kỳ vọng là giai đoạn tràn đầy năng lượng, nhiệt huyết và sáng tạo. Tuy nhiên, áp lực học tập, công việc, kỳ vọng từ gia đình và xã hội đã khiến nhiều bạn trẻ cảm thấy mệt mỏi, chán nản và mất phương hướng. Hội chứng “burnout” biểu hiện qua sự kiệt quệ tinh thần, mất động lực, thiếu tập trung và đôi khi dẫn đến trầm cảm. Nguyên nhân chính xuất phát từ việc các bạn trẻ không biết cách cân bằng giữa học tập, làm việc và nghỉ ngơi, cùng với việc đặt ra những mục tiêu quá cao và không thực tế. Thêm vào đó, áp lực cạnh tranh khốc liệt trong học tập và xin việc làm cũng khiến giới trẻ dễ rơi vào trạng thái căng thẳng kéo dài. Để khắc phục “burnout”, tuổi trẻ cần học cách quản lý thời gian hợp lý, dành thời gian nghỉ ngơi, thư giãn và chăm sóc sức khỏe tinh thần. Bên cạnh đó, các bạn cũng nên thiết lập mục tiêu vừa sức, thực tế và biết chia sẻ áp lực với người thân, bạn bè để được hỗ trợ kịp thời. Xã hội cũng cần quan tâm hơn đến sức khỏe tinh thần của giới trẻ, tạo ra môi trường học tập, làm việc thân thiện và giảm bớt áp lực không cần thiết. Hội chứng “burnout” không chỉ ảnh hưởng đến cá nhân mà còn kéo theo hệ lụy cho cả cộng đồng và xã hội nếu không được giải quyết. Vì vậy, nhận thức đúng đắn và hành động kịp thời là rất quan trọng để giúp tuổi trẻ vượt qua khó khăn, phát huy năng lực, giữ vững tinh thần tích cực và phát triển toàn diện. Tóm lại, “burnout” là lời cảnh báo về những áp lực đang đè nặng lên giới trẻ hiện nay. Mỗi cá nhân cần biết chăm sóc sức khỏe tinh thần và thể chất, trong khi xã hội cần đồng hành hỗ trợ để thế hệ trẻ có thể sống khỏe mạnh, hạnh phúc và phát triển bền vững.

PHẦN ĐỌC HIỂU BÀI THƠ “NHỮNG NGƯỜI ĐÀN BÀ GÁNH NƯỚC SÔNG” Câu 1. Bài thơ có thể thơ tự do, không theo một khuôn khổ, nhịp điệu cố định nào, phù hợp với chủ đề và cảm xúc chân thật, mộc mạc mà tác giả muốn thể hiện. Câu 2. Phương thức biểu đạt chính của bài thơ là biểu cảm kết hợp với tự sự. Bài thơ vừa bộc lộ cảm xúc sâu sắc của tác giả về cuộc sống vất vả của người phụ nữ, vừa kể lại một bức tranh sinh động về dòng chảy cuộc sống và vận mệnh con người. Câu 3. Việc lặp lại câu “Đã năm năm, mười lăm năm, ba mươi lăm và nửa đời tôi thấy” tạo nên nhịp điệu trầm buồn, nhấn mạnh thời gian dài đằng đẵng chứng kiến sự lặp lại chu kỳ mòn mỏi của người phụ nữ, đồng thời thể hiện sự kiên trì, bền bỉ, gánh nặng cuộc sống mà họ phải chịu đựng. Câu 4. Đề tài bài thơ là cuộc sống lao động và nỗi vất vả của người phụ nữ trong xã hội nông thôn Việt Nam. Chủ đề là ca ngợi vẻ đẹp kiên cường, bền bỉ và tấm lòng chịu thương chịu khó của người phụ nữ trong cuộc sống thường nhật, đồng thời phản ánh sự tàn phá của chiến tranh và đời sống khó khăn. Câu 5. Bài thơ gợi cho tôi nhiều suy nghĩ về sự hy sinh thầm lặng và sức mạnh phi thường của người phụ nữ Việt Nam. Họ không chỉ gánh vác công việc gia đình mà còn là trụ cột tinh thần trong khó khăn, thử thách. Hình ảnh người đàn bà gánh nước sông như biểu tượng cho sự chịu đựng và kiên cường, là minh chứng sống cho sức sống bền bỉ của người phụ nữ trước những biến động của cuộc đời và xã hội. Bài thơ cũng nhắc nhở chúng ta cần trân trọng và biết ơn những đóng góp thầm lặng ấy.

Câu 1 (200 chữ): Đoạn thơ “Tiếng võng trong nhà kẽo kẹt đưa...” của Đoàn Văn Cừ vẽ lên bức tranh quê yên bình, tĩnh lặng và gần gũi đến nao lòng. Tiếng võng kẽo kẹt trong nhà cùng hình ảnh con chó ngủ lơ mơ gợi lên không gian gia đình đầm ấm, giản dị. Bóng cây lơi lả bên hàng dậu và cảnh đêm vắng im lìm tạo nên sự tĩnh tại, thanh bình của làng quê khi màn đêm buông xuống. Cảnh ông lão nằm chơi giữa sân, ánh trăng tàu cau lấp loáng và thằng cu ngắm bóng mèo dưới chân là những hình ảnh đậm chất đời thường, mộc mạc, thể hiện sự gắn bó thân thiết giữa con người với thiên nhiên và cuộc sống nông thôn yên ả. Qua đoạn thơ, ta cảm nhận được vẻ đẹp bình dị, nhẹ nhàng và đầy chất thơ của làng quê Việt Nam, nơi thời gian như chậm lại, con người sống hòa hợp và chan hòa với thiên nhiên. Đó là vẻ đẹp dung dị mà sâu sắc, khiến lòng người dịu lại, nhớ về cội nguồn và những ký ức tuổi thơ êm đềm. --- Câu 2 (600 chữ): Sự nỗ lực hết mình của tuổi trẻ hiện nay là yếu tố quan trọng quyết định tương lai của mỗi cá nhân và sự phát triển của xã hội. Tuổi trẻ là giai đoạn đầy nhiệt huyết, sức sáng tạo và khát khao chinh phục những đỉnh cao mới. Việc nỗ lực không ngừng giúp người trẻ vượt qua khó khăn, thử thách, phát triển bản thân và góp phần xây dựng đất nước ngày càng vững mạnh. Trong thời đại công nghệ phát triển nhanh chóng và cạnh tranh khốc liệt, chỉ có những ai biết phấn đấu, học hỏi và không ngừng đổi mới mới có thể thành công. Nỗ lực của tuổi trẻ không chỉ thể hiện qua việc học tập chăm chỉ mà còn qua rèn luyện kỹ năng, trau dồi phẩm chất, tích cực tham gia các hoạt động xã hội. Nhờ đó, tuổi trẻ hôm nay không chỉ làm chủ tri thức, công nghệ mà còn trưởng thành trong tư duy và trách nhiệm xã hội. Tuy nhiên, nỗ lực cần đi đôi với định hướng đúng đắn và ý chí kiên cường. Có những lúc tuổi trẻ phải đối mặt với thất bại, áp lực, nhưng điều quan trọng là không bỏ cuộc mà biết đứng dậy, học hỏi từ những sai lầm để tiến bước vững chắc hơn. Nỗ lực là con đường duy nhất để biến ước mơ thành hiện thực, để mỗi người trẻ có thể tự tin khẳng định giá trị và vai trò của mình trong xã hội. Với sự nỗ lực hết mình, tuổi trẻ không chỉ xây dựng tương lai tươi sáng cho bản thân mà còn đóng góp tích cực vào sự phát triển chung của đất nước. Mỗi cá nhân trẻ là một mảnh ghép quan trọng trong bức tranh lớn của xã hội hiện đại. Chính vì vậy, sự nỗ lực của tuổi trẻ hôm nay có ý nghĩa sâu sắc, vừa là trách nhiệm vừa là niềm hy vọng cho ngày mai. Tóm lại, nỗ lực hết mình là tinh thần cần thiết, là hành trang quý giá của tuổi trẻ hiện nay để vượt qua thử thách, khẳng định bản thân và góp phần xây dựng tương lai tươi sáng cho chính mình và cho đất nước. Mỗi người trẻ hãy luôn ý thức và giữ vững tinh thần đó trong hành trình phát triển của mình.

Câu 1. Viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) nêu cảm nhận về bài thơ "Bàn giao". Bài thơ “Bàn giao” thể hiện sự kết nối giữa các thế hệ qua hình ảnh người ông trao lại cho cháu những giá trị quý giá của cuộc sống. Người ông không chỉ bàn giao những điều giản dị, thân thương như gió heo may, góc phố có mùi ngô nướng, mà còn truyền lại cho cháu hương vị mùa xuân, những con người đầy yêu thương. Đặc biệt, ông không muốn bàn giao cho cháu những khó khăn, vất vả, loạn lạc mà bản thân đã từng trải qua. Qua đó, bài thơ thể hiện sự thương yêu, mong muốn thế hệ sau có cuộc sống tốt đẹp, bình yên hơn. Câu thơ “vững gót làm người” như lời nhắn nhủ về trách nhiệm và bản lĩnh trong cuộc đời. Cách sử dụng điệp ngữ “bàn giao” tạo nên nhịp điệu chắc chắn, nhấn mạnh sự chuyển giao đầy ý nghĩa giữa các thế hệ. Bài thơ vừa nhẹ nhàng, sâu lắng, vừa thấm đẫm tình cảm gia đình, tình yêu quê hương và sự trân trọng những giá trị truyền thống. --- Câu 2. Viết bài văn (khoảng 600 chữ) nêu suy nghĩ về vấn đề tuổi trẻ và sự trải nghiệm. Tuổi trẻ được ví như mùa xuân của đời người, là thời kỳ tràn đầy sức sống, nhiệt huyết và khát vọng. Tuy nhiên, để trưởng thành và thành công, người trẻ không thể tránh khỏi những trải nghiệm, những vấp ngã trong cuộc sống. Sự trải nghiệm là hành trang quan trọng giúp tuổi trẻ nhận thức rõ hơn về bản thân và thế giới xung quanh. Trải nghiệm giúp người trẻ hiểu rằng cuộc sống không phải lúc nào cũng màu hồng. Khi đối diện với thử thách, khó khăn, họ có cơ hội rèn luyện ý chí, bản lĩnh và khả năng giải quyết vấn đề. Những sai lầm, thất bại sẽ trở thành bài học quý giá nếu biết nhìn nhận tích cực và biết đứng dậy sau vấp ngã. Sự trải nghiệm còn giúp tuổi trẻ mở rộng tầm nhìn, biết trân trọng những giá trị của cuộc sống và nuôi dưỡng lòng nhân ái, sự đồng cảm với người khác. Ngược lại, nếu thiếu trải nghiệm, tuổi trẻ sẽ dễ trở nên ảo tưởng, thiếu kinh nghiệm và khó thích nghi với thực tế. Có trải nghiệm mới có được sự trưởng thành toàn diện về cả trí tuệ và cảm xúc. Chính nhờ trải nghiệm mà người trẻ dần định hình được mục tiêu, hướng đi đúng đắn cho bản thân. Tuy nhiên, trải nghiệm cũng cần đi kèm với sự tỉnh táo và chọn lọc. Người trẻ nên học hỏi từ những trải nghiệm tích cực, tránh lặp lại những sai lầm không đáng có. Họ cần biết giữ vững những giá trị đạo đức, lý tưởng, không để bị cám dỗ hay lạc lối. Cuối cùng, tuổi trẻ và trải nghiệm có mối quan hệ mật thiết, không thể tách rời. Trải nghiệm giúp tuổi trẻ trưởng thành, chín chắn và tự tin bước vào đời. Vì thế, người trẻ hãy mạnh dạn bước ra khỏi vùng an toàn, dám thử thách và dám chấp nhận những khó khăn để tích lũy kinh nghiệm quý báu. Thành công không đến từ may mắn mà là kết quả của quá trình trải nghiệm và nỗ lực không ngừng. Tóm lại, trải nghiệm chính là chiếc chìa khóa mở ra cánh cửa thành công và trưởng thành của tuổi trẻ. Người trẻ cần coi trọng và biết tận dụng cơ hội trải nghiệm để phát triển toàn diện và xây dựng tương lai tươi sáng.

Câu 1. Xác định thể thơ của văn bản trên. Trả lời: Bài thơ được viết theo thể thơ tự do. --- Câu 2. Trong bài thơ, nhân vật người ông sẽ bàn giao cho cháu những thứ gì? Trả lời: Người ông sẽ bàn giao cho cháu: Gió heo may Góc phố có mùi ngô nướng Tháng Giêng hương bưởi Cỏ mùa xuân xanh Những gương mặt người đẫm nắng, đẫm yêu thương Một chút buồn, chút cô đơn Câu thơ “vững gót để làm người” --- Câu 3. Ở khổ thơ thứ hai, có những thứ mà người ông chẳng bàn giao cho cháu. Theo anh/chị, vì sao người ông lại không muốn bàn giao cho cháu những thứ đó? Trả lời: Người ông không muốn bàn giao cho cháu những tháng ngày vất vả, loạn lạc, sương muối, đất rung chuyển, ngọn đèn mờ… vì đó là những khổ đau, mất mát mà ông từng trải qua. Ông mong cháu có một cuộc sống bình yên, hạnh phúc hơn, không phải chịu đựng những gian khổ mà thế hệ trước đã từng trải qua. --- Câu 4. Chỉ ra và phân tích biện pháp điệp ngữ được sử dụng trong bài thơ. Trả lời: Bài thơ sử dụng biện pháp điệp ngữ "bàn giao" lặp đi lặp lại ở đầu nhiều dòng thơ. Tác dụng: Nhấn mạnh tình cảm, sự chuẩn bị kỹ lưỡng và đầy yêu thương của người ông dành cho cháu; thể hiện sự kế thừa giữa các thế hệ; làm nổi bật những giá trị mà người ông muốn truyền lại – vừa là vật chất, vừa là tinh thần. --- Câu 5. Chúng ta hôm nay đã nhận bàn giao từ thế hệ cha ông đi trước rất nhiều điều quý giá, thiêng liêng. Theo anh/chị, chúng ta cần có thái độ gì trước những điều được bàn giao ấy? (Bày tỏ bằng đoạn văn 5 - 7 câu) Trả lời: Trước những điều quý giá được bàn giao từ cha ông như độc lập, tự do, truyền thống văn hóa và đạo lý làm người, chúng ta cần biết trân trọng, biết ơn và có trách nhiệm gìn giữ, phát huy. Không chỉ giữ gìn trong lời nói, chúng ta cần hành động bằng cách sống có lý tưởng, sống đẹp, sống tử tế và không ngừng học hỏi. Cần nhận thức rõ rằng thành quả hôm nay là sự đánh đổi bằng bao hy sinh, gian khổ. Vì vậy, thái độ đúng đắn là tiếp nối những giá trị đó, để xứng đáng với sự tin tưởng mà thế hệ đi trước gửi gắm. Chúng ta cần sống sao cho không hổ thẹn với những điều đã được “bàn giao”.

Câu 1. Viết đoạn văn 200 chữ phân tích nghệ thuật xây dựng nhân vật Thứ Nhà văn Nam Cao đã vận dụng thành công nhiều thủ pháp nghệ thuật để xây dựng nhân vật Thứ – một người trí thức tiểu tư sản sống mòn trong xã hội cũ. Trước hết, tác giả sử dụng ngôi kể thứ ba kết hợp với dòng ý thức nội tâm nhân vật, giúp người đọc cảm nhận rõ những giằng xé, khát vọng và bất lực của Thứ. Nam Cao không xây dựng Thứ như một anh hùng lý tưởng mà là một con người rất thực, với đầy đủ yếu đuối, nhu nhược, và sự tự dằn vặt bản thân – điều này thể hiện rõ trong đoạn độc thoại nội tâm khi Thứ đứng trên chuyến tàu trở về quê. Bên cạnh đó, việc sử dụng hình ảnh so sánh độc đáo như “con trâu cắm cúi kéo cày” gợi ra sự tù túng, cam chịu của lớp người sống quẩn quanh. Cách xây dựng nhân vật ấy cho thấy Nam Cao là cây bút tâm huyết với con người, luôn day dứt trước những số phận bị chôn vùi, đồng thời truyền tải một thông điệp nhân sinh sâu sắc: muốn sống có ý nghĩa, con người phải biết vùng lên khỏi lối sống mòn mỏi, vô vọng.

Câu 2

Chấp nhận thất bại để thành công Cuộc sống không bao giờ là một con đường trải thảm. Trong hành trình đi đến thành công, mỗi con người đều phải đối mặt với những thử thách, vấp ngã và thất bại. Bởi vậy, có người từng nói: “Sự vinh quang lớn nhất của chúng ta không nằm ở việc không bao giờ thất bại mà nằm ở việc vươn dậy sau mỗi lần vấp ngã.” Từ góc nhìn của người trẻ, tôi hoàn toàn đồng tình với quan điểm ấy – chấp nhận thất bại là điều kiện cần để tiến tới thành công. Thất bại là một phần không thể thiếu trong quá trình trưởng thành của mỗi con người. Nó xảy ra khi ta chưa đạt được mục tiêu, khi những nỗ lực chưa đủ hoặc những lựa chọn chưa đúng. Thay vì sợ hãi và trốn tránh, người mạnh mẽ sẽ chọn cách đối mặt và chấp nhận thất bại như một bài học quý giá. Chấp nhận thất bại không phải là đầu hàng, mà là thái độ sống tích cực – dũng cảm thừa nhận sai lầm, từ đó tìm cách đứng dậy, cải thiện và tiến bước. Đối với người trẻ, thất bại là cơ hội để học hỏi, hoàn thiện bản thân và rèn luyện bản lĩnh. Chúng ta có thể vấp ngã trong thi cử, sai lầm khi chọn ngành học, thất bại trong mối quan hệ hoặc dự án cá nhân. Nhưng chính những lần "ngã đau" đó lại giúp ta hiểu rõ hơn về mình, biết mình mạnh – yếu ở đâu và cần thay đổi điều gì để trưởng thành. Mỗi lần đứng dậy sau thất bại là một lần ta rắn rỏi hơn, chín chắn hơn. Đó chính là nền tảng vững chắc cho những thành công sau này. Lịch sử và đời sống cũng chứng minh rằng: người thành công không phải là người chưa từng thất bại, mà là người dám vượt qua nó. Thomas Edison đã từng thất bại hàng nghìn lần trước khi phát minh ra bóng đèn điện. Ông từng nói: “Tôi không thất bại, tôi chỉ tìm ra 10.000 cách không hoạt động.” Ở Việt Nam, biết bao người trẻ đã từng gục ngã khi khởi nghiệp, nhưng với sự kiên trì và tinh thần học hỏi từ thất bại, họ đã xây dựng được thương hiệu của chính mình. Nếu họ không chấp nhận sai lầm, không dám làm lại từ đầu, thì đã không có thành quả ngày hôm nay. Tuy nhiên, cũng cần cảnh tỉnh rằng: nếu thất bại khiến con người mất niềm tin, sợ hãi, buông xuôi thì đó mới là thất bại thực sự. Vấn đề không nằm ở số lần vấp ngã, mà ở việc ta có dám đứng lên sau mỗi lần gục xuống hay không. Bởi vậy, điều quan trọng là phải rèn luyện tinh thần vượt khó, không nản lòng trước những thử thách. Tóm lại, thất bại không phải là dấu chấm hết mà là bước khởi đầu cho những điều tốt đẹp nếu ta biết chấp nhận và vượt qua nó. Là người trẻ, chúng ta hãy dũng cảm thử sức, dám sai, dám sửa và kiên trì tiến bước. Mỗi lần thất bại là một nấc thang đưa ta tiến gần hơn đến thành công.

--- ĐỌC HIỂU (4.0 điểm) Câu 1. Ngôi kể trong văn bản là ngôi thứ ba, người kể giấu mình, xưng “y” để nói về nhân vật Thứ. Câu 2. Những từ ngữ, hình ảnh khắc họa cuộc sống của Thứ khi ở Hà Nội: “sống rụt rè hơn, sẻn so hơn, sống còm rom” “chuyện để dành, chuyện mua vườn, chuyện làm nhà, chuyện nuôi sống y với vợ con y” “đời y sẽ mốc lên, sẽ gỉ đi, sẽ mòn, sẽ mục ra ở một xó nhà quê” => Những hình ảnh này thể hiện sự tù túng, nghèo khổ, tầm thường, và vô vọng trong cuộc sống nơi thành thị đối với một trí thức không tìm được con đường phát triển. Câu 3. Biện pháp tu từ: So sánh (“gần như là một phế nhân”). Tác dụng: Làm nổi bật cảm giác vô dụng, mất phương hướng và hụt hẫng của nhân vật Thứ sau khi ra trường; cho thấy sự vỡ mộng, bi kịch của người trí thức tiểu tư sản trong xã hội cũ. Câu 4. Ở Sài Gòn, Thứ từng sống hăm hở, say mê, yêu ghét rõ ràng, có ước mơ và khát vọng. Ở Hà Nội, Thứ sống “rụt rè”, “sẻn so”, lo toan cơm áo, mưu sinh, đánh mất lý tưởng, chấp nhận sự mòn mỏi và tầm thường. => Cho thấy sự tha hóa dần dần của lý tưởng sống, bị hoàn cảnh sống nghèo khổ làm mai một. Câu 5. Thông điệp: Con người không thể sống nếu từ bỏ khát vọng đổi thay và lý tưởng sống. Lí giải: Thứ nhận ra cuộc sống tầm thường khiến mình "sống mòn", nhưng cũng thấy được ánh sáng mong manh từ khát vọng đổi thay. Văn bản nhấn mạnh: muốn sống đúng nghĩa là phải biết vượt lên hoàn cảnh, dám thay đổi, không để mình trôi theo quán tính hay nỗi sợ hãi. --- --- Câu 1. Viết đoạn văn 200 chữ phân tích nghệ thuật xây dựng nhân vật Thứ Nhà văn Nam Cao đã vận dụng thành công nhiều thủ pháp nghệ thuật để xây dựng nhân vật Thứ – một người trí thức tiểu tư sản sống mòn trong xã hội cũ. Trước hết, tác giả sử dụng ngôi kể thứ ba kết hợp với dòng ý thức nội tâm nhân vật, giúp người đọc cảm nhận rõ những giằng xé, khát vọng và bất lực của Thứ. Nam Cao không xây dựng Thứ như một anh hùng lý tưởng mà là một con người rất thực, với đầy đủ yếu đuối, nhu nhược, và sự tự dằn vặt bản thân – điều này thể hiện rõ trong đoạn độc thoại nội tâm khi Thứ đứng trên chuyến tàu trở về quê. Bên cạnh đó, việc sử dụng hình ảnh so sánh độc đáo như “con trâu cắm cúi kéo cày” gợi ra sự tù túng, cam chịu của lớp người sống quẩn quanh. Cách xây dựng nhân vật ấy cho thấy Nam Cao là cây bút tâm huyết với con người, luôn day dứt trước những số phận bị chôn vùi, đồng thời truyền tải một thông điệp nhân sinh sâu sắc: muốn sống có ý nghĩa, con người phải biết vùng lên khỏi lối sống mòn mỏi, vô vọng. ---

Câu 1 (2.0 điểm): Viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) nêu cảm nhận về những liên tưởng của nhân vật trữ tình khi nghe giọng hát của người nông dân. Trả lời: Trong bài thơ “Ban mai”, khi nhân vật trữ tình nghe giọng hát trầm trầm của người nông dân vang lên dưới vành nón, những liên tưởng sâu xa và đầy cảm xúc đã xuất hiện. Giọng hát ấy được so sánh như “tiếng lúa khô chảy vào trong cốt”, “như đất ấm trào lên trong lóe sáng lưỡi cày” – đều là những hình ảnh chân chất, đậm chất lao động và thấm đẫm tình yêu quê hương. Những liên tưởng đó không chỉ diễn tả âm thanh quen thuộc mà còn gợi lên vẻ đẹp bình dị và thiêng liêng của cuộc sống lao động nơi thôn dã. Nó mang lại cảm giác ấm áp, gần gũi, và đầy sức sống, như một khúc ca bất tận của đất trời và con người hòa quyện vào nhau. Qua đó, tác giả thể hiện sự ngợi ca sâu sắc với người nông dân – những con người âm thầm, bền bỉ làm nên mùa màng và sự sống. --- Câu 2 (4.0 điểm): Viết bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) bàn về ý kiến: “Tuổi trẻ ngày nay sống cần có ước mơ” và “Tuổi trẻ thời hội nhập hãy sống thực tế.” Trả lời: Trong thời đại hội nhập ngày nay, tuổi trẻ là lực lượng tiên phong, đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của đất nước. Xung quanh vấn đề định hướng lối sống cho giới trẻ, có hai quan điểm nổi bật: “Tuổi trẻ ngày nay sống cần có ước mơ” và “Tuổi trẻ thời hội nhập hãy sống thực tế”. Đây là hai quan điểm tưởng chừng trái ngược nhau, nhưng thực chất lại bổ sung cho nhau để tạo nên một lối sống cân bằng và lý tưởng. Ước mơ chính là ngọn đèn soi đường cho mỗi con người, đặc biệt là với người trẻ – những người đang bắt đầu hành trình lập thân, lập nghiệp. Ước mơ giúp chúng ta xác định mục tiêu, hun đúc ý chí và thúc đẩy nỗ lực không ngừng nghỉ. Tuổi trẻ có quyền mơ ước và nên nuôi dưỡng khát vọng vươn xa, vì chính ước mơ là chất xúc tác mạnh mẽ nhất để phát triển bản thân và đóng góp cho xã hội. Người không có ước mơ giống như con thuyền lênh đênh không phương hướng giữa đại dương. Tuy nhiên, bên cạnh khát vọng, tuổi trẻ cũng cần sống thực tế. Thực tế ở đây không có nghĩa là từ bỏ mộng mơ, mà là biết đánh giá đúng năng lực, hoàn cảnh của bản thân và những điều kiện xung quanh để hiện thực hóa ước mơ. Một người trẻ biết sống thực tế là người biết biến lý tưởng thành hành động, biết rằng thành công không đến từ ảo tưởng mà từ sự kiên trì, học hỏi, rèn luyện mỗi ngày. Trong thời đại hội nhập, nếu chỉ sống mơ mộng mà thiếu đi bản lĩnh, kiến thức và kỹ năng thực tiễn, người trẻ rất dễ bị tụt lại phía sau. Vì vậy, tuổi trẻ nên dung hòa cả hai quan điểm trên: vừa có ước mơ, lý tưởng để định hướng; vừa sống thực tế, hành động thiết thực để từng bước chinh phục ước mơ đó. Khi đó, mỗi người trẻ sẽ trở thành một phiên bản tốt nhất của chính mình, góp phần vào sự phát triển chung của cộng đồng và đất nước.

Câu 1. Xác định thể thơ của văn bản. Trả lời: Văn bản được viết theo thể thơ tự do. --- Câu 2. Chỉ ra những từ ngữ, hình ảnh gợi tả âm thanh trong văn bản. Trả lời: Những từ ngữ, hình ảnh gợi tả âm thanh trong văn bản là: “Tiếng bánh xe trâu lặng lẽ qua đêm” “Ai gọi đấy, ai đang cười khúc khích” “Tiếng huẩy ơ như tiếng người chợt thức” “Người cất lên trầm trầm giọng hát” “Như tiếng lúa khô chảy vào trong cốt” --- Câu 3. Chỉ ra và nêu tác dụng của biện pháp tu từ được sử dụng trong dòng thơ: “Tôi cựa mình như búp non mở lá.” Trả lời: Biện pháp tu từ: So sánh. Tác dụng: Diễn tả sự tỉnh giấc nhẹ nhàng, tươi mới và tinh khôi của nhân vật trữ tình trong buổi sớm ban mai. Hình ảnh “búp non mở lá” gợi cảm giác mềm mại, trong trẻo, góp phần khắc họa tâm hồn nhạy cảm, tinh tế của nhân vật khi đón nhận khoảnh khắc ban mai. --- Câu 4. Nhận xét tâm trạng của nhân vật trữ tình khi nghe âm thanh “Tiếng bánh xe trâu lặng lẽ” và “tiếng gọi, tiếng cười khúc khích lúc ban mai.” Trả lời: Tâm trạng của nhân vật trữ tình là sự rung động nhẹ nhàng, đầy xúc cảm trước những âm thanh quen thuộc của cuộc sống lao động. Đó là sự tỉnh thức sau giấc ngủ đêm, là sự hòa nhập vào nhịp sống yên bình, thân thuộc và trìu mến của làng quê trong buổi sớm. Những âm thanh ấy khơi gợi trong nhân vật niềm yêu thương, trân trọng và gắn bó sâu sắc với cuộc sống. --- Câu 5. Trình bày một thông điệp ý nghĩa rút ra từ văn bản và lí giải (khoảng 5–7 dòng). Trả lời: Văn bản “Ban mai” gửi đến người đọc thông điệp về sự trân trọng vẻ đẹp bình dị và thiêng liêng của cuộc sống lao động, đặc biệt là ở vùng quê. Qua những hình ảnh thơ mộng và âm thanh quen thuộc, tác giả gợi nhắc chúng ta biết cảm nhận, rung động trước những điều giản dị xung quanh. Từ đó, con người sẽ sống chậm hơn, yêu thương và gắn bó hơn với quê hương, với những giá trị đời thường nhưng bền vững.

Câu 1 --- Bài thơ Những người đàn bà bán ngô nướng của Nguyễn Đức Hạnh là một bức tranh chân thực, xúc động về những người phụ nữ mưu sinh nơi vỉa hè. Bài thơ khắc họa hình ảnh những người đàn bà nghèo khó, lam lũ, “nhem nhuốc bên ngoài” nhưng lại “bao ngọt lành, nóng hổi bên trong” – gợi lên vẻ đẹp tâm hồn đầy yêu thương, giàu đức hy sinh. Họ không chỉ bán từng bắp ngô mà còn "bán dần từng mảnh đời mình nuôi con", lặng lẽ hi sinh vì con cái, gia đình. Bên cạnh nội dung nhân văn sâu sắc, bài thơ còn sử dụng hiệu quả các biện pháp tu từ như ẩn dụ, hoán dụ, điệp ngữ,… để tạo hình ảnh sinh động và cảm xúc chân thực. Giọng thơ nhẹ nhàng, lắng đọng như lời thủ thỉ, khiến người đọc xúc động và thấm thía. Qua đó, nhà thơ thể hiện sự trân trọng và cảm thông sâu sắc đối với những người phụ nữ lao động nghèo – những con người âm thầm mà cao cả giữa cuộc sống.

Câu 2 “Cuộc sống không phải là để chờ đợi cơn bão đi qua, cuộc sống là để học được cách khiêu vũ trong mưa.” Câu nói sâu sắc này của Vivian Greene không chỉ là một triết lý sống, mà còn là lời nhắn gửi đầy cảm hứng dành cho mỗi con người giữa hành trình nhiều gian nan của cuộc đời. Trong cuộc sống, ai rồi cũng sẽ phải đối mặt với khó khăn, thử thách – những “cơn bão” bất ngờ ập đến. Nhưng thay vì chỉ biết chờ đợi những điều tốt đẹp tự đến, ta cần học cách thích nghi, vượt lên và tìm thấy niềm vui ngay cả trong những lúc gian nan nhất. Đó mới chính là ý nghĩa thực sự của việc “khiêu vũ trong mưa”. Hình ảnh “cơn bão” trong câu nói là ẩn dụ cho những biến cố, nghịch cảnh không mong muốn: bệnh tật, thất bại, mất mát… Còn “khiêu vũ trong mưa” lại là biểu tượng cho tinh thần sống mạnh mẽ, lạc quan và biết tìm thấy ý nghĩa giữa muôn vàn bất trắc. Con người không thể thay đổi hoàn cảnh, nhưng có thể lựa chọn cách đối diện với hoàn cảnh. Người yếu đuối sẽ dễ dàng gục ngã khi bão giông ập đến, nhưng người kiên cường sẽ mỉm cười bước tiếp, thậm chí còn “khiêu vũ” – sống vui, sống đẹp – ngay cả khi đang ướt sũng trong mưa. Cuộc sống luôn có phần không hoàn hảo. Những giấc mơ đôi khi dang dở, những dự định đôi khi đổ vỡ. Nhưng chính trong thử thách, con người mới bộc lộ rõ nội lực, ý chí và giá trị sống của mình. Chúng ta từng chứng kiến biết bao con người truyền cảm hứng bởi chính tinh thần “khiêu vũ trong mưa” ấy: thầy giáo Nguyễn Ngọc Ký bị liệt cả hai tay vẫn miệt mài viết bằng chân để theo đuổi tri thức; Nick Vujicic – người sinh ra không tay không chân – vẫn sống hạnh phúc, truyền năng lượng tích cực cho hàng triệu người trên thế giới. Họ không chờ đợi số phận mỉm cười với mình, mà chủ động viết nên câu chuyện cuộc đời bằng nghị lực và trái tim vững chãi. Ngay trong bài thơ “Những người đàn bà bán ngô nướng”, ta cũng bắt gặp hình ảnh người phụ nữ nghèo giữa đêm đông, bán từng bắp ngô để nuôi con. Dù cuộc đời lam lũ, vất vả, họ vẫn âm thầm hy sinh, vẫn trao đi yêu thương, vẫn sống đầy nhân hậu. Đó cũng là một cách “khiêu vũ trong mưa” – thầm lặng mà cao đẹp. Tuy nhiên, không phải ai cũng đủ mạnh mẽ để luôn lạc quan trước mọi biến cố. Đôi khi, con người cần được chia sẻ, yêu thương và hỗ trợ. Điều quan trọng là ta không được buông xuôi hay đầu hàng số phận, mà phải học cách đứng lên, bước tiếp dù với đôi chân run rẩy. Từ câu nói của Vivian Greene, mỗi người trong chúng ta cần rèn luyện bản lĩnh, giữ cho mình một trái tim ấm và một tinh thần vững. Đừng chỉ sống để chờ hết bão, mà hãy sống để làm đẹp cho cuộc đời – dù là trong mưa. Bởi chính cách ta đối diện với nghịch cảnh sẽ quyết định giá trị và ý nghĩa của cuộc sống này.