Câu 1:

Trong cuộc sống hiện đại, thế hệ trẻ không tránh khỏi những nghịch cảnh, thử thách. Để không chùn bước, trước hết, mỗi bạn trẻ cần xây dựng cho mình một tinh thần lạc quan, vững vàng, luôn tin rằng nghịch cảnh chỉ là phép thử để tôi luyện bản thân. Bên cạnh đó, việc rèn luyện ý chí kiên cường, tinh thần chịu khó, biết tự học hỏi và trau dồi kỹ năng sống là điều thiết yếu. Người trẻ cần có mục tiêu rõ ràng, kế hoạch cụ thể và không ngừng cố gắng vươn lên, không để thất bại đầu tiên làm nản lòng. Ngoài ra, việc tìm kiếm sự hỗ trợ từ gia đình, thầy cô, bạn bè cũng giúp các bạn trẻ thêm động lực vượt qua khó khăn. Đặc biệt, cần nhìn nhận thất bại như một bài học quý giá để trưởng thành hơn. Khi biến nghịch cảnh thành cơ hội, thế hệ trẻ sẽ khẳng định được bản lĩnh và đạt được những thành công xứng đáng.

Câu 2

Thiên nhiên và quê hương luôn là nguồn cảm hứng bất tận trong thơ ca Việt Nam. Bài thơ “Những dòng sông quê hương” của Bùi Minh Trí đã tái hiện hình ảnh dòng sông quê nhà không chỉ với vẻ đẹp tự nhiên mà còn mang đậm chiều sâu lịch sử và văn hóa. Thành công của bài thơ đến từ những nét đặc sắc nghệ thuật tiêu biểu.

Trước hết, bài thơ sử dụng hình ảnh biểu tượng vô cùng giàu ý nghĩa: dòng sông. Dòng sông hiện lên không chỉ là cảnh vật bình dị thân thuộc mà còn tượng trưng cho dòng chảy của thời gian, lịch sử, văn hóa và cuộc sống của con người quê hương. Từ việc “mang nguồn sống phù sa”, “bồi đắp xóm làng”, đến việc lưu giữ “nước mắt, mồ hôi, máu thấm ruộng đồng”, dòng sông được nhân hóa thành nhân chứng lặng lẽ nhưng bền bỉ, chứng kiến bao thăng trầm của quê hương đất nước.

Thứ hai, nghệ thuật sử dụng từ ngữ trong bài thơ rất tinh tế và giàu sức gợi. Những động từ như “cuộn chảy”, “bồi đắp”, “lưu hương”, “lặng nghe” không chỉ miêu tả trạng thái tự nhiên mà còn khắc họa dòng sông như một sinh thể có linh hồn, có cảm xúc. Những cụm từ “tiếng đoàn quân rầm rập trở về”, “dân vạn chài cười vang trên sóng” đã gợi lên khí thế hào hùng và niềm vui chiến thắng sau bao năm tháng gian lao.

Một điểm nổi bật nữa là nhịp điệu bài thơ linh hoạt, lúc chậm rãi sâu lắng, lúc dồn dập rộn ràng theo mạch cảm xúc. Các câu thơ ngắn, cách ngắt nhịp tự nhiên, kết hợp với những hình ảnh chuyển động liên tục của dòng sông đã tạo nên một dòng chảy mượt mà, giàu tính nhạc, cuốn hút người đọc vào hành trình cảm xúc về quê hương.

Ngoài ra, bài thơ còn thành công trong việc gợi ra không khí của mùa xuân — mùa của hy vọng và sức sống mới — với hình ảnh “chim bay theo dòng”, “núi rừng lưu luyến”, “sông trôi xuôi bỗng sáng mênh mông”. Từ đó, tác giả không chỉ miêu tả vẻ đẹp thiên nhiên mà còn khéo léo gửi gắm niềm tin yêu, tự hào và lạc quan về quê hương đất nước.

Cuối cùng, ngôn ngữ giản dị, giàu hình ảnh và cảm xúc chân thành chính là yếu tố then chốt làm nên vẻ đẹp của bài thơ. Không khoa trương, cầu kỳ, Bùi Minh Trí đã chọn lối viết dung dị, đậm chất dân gian, khiến bài thơ gần gũi với mọi đối tượng người đọc, dễ cảm nhận và dễ đi vào lòng người.

Tóm lại, với nghệ thuật xây dựng hình ảnh biểu tượng, cách dùng từ ngữ giàu sức gợi, nhịp điệu linh hoạt và giọng điệu chân thành, “Những dòng sông quê hương” đã trở thành bài thơ nhẹ nhàng mà sâu sắc, góp phần tôn vinh vẻ đẹp của thiên nhiên và con người Việt Nam.

Câu 1. Xác định phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong văn bản trên.

Trả lời:

Phương thức biểu đạt chính: Nghị luận.

Câu 2. Xác định luận đề của văn bản.

Trả lời:

Luận đề của văn bản là: Nghịch cảnh có vai trò quan trọng trong việc rèn luyện ý chí, giúp con người trưởng thành và thành công.

Câu 3. Để làm sáng tỏ cho ý kiến: “nghịch cảnh thường giữ một chức vụ quan trọng trong sự thành công”, tác giả đã sử dụng những bằng chứng nào? Nhận xét về những bằng chứng ấy.

Trả lời:

• Những bằng chứng tác giả đưa ra:
• • Edison thất bại hàng ngàn lần trước khi thành công chế tạo bóng đèn.
  • Voltaire, Marcel Proust bị bệnh tật nhưng lại nhờ vậy có thời gian sáng tác.
  • Ben Fortson bị cụt chân do tai nạn nhưng nhờ đó trở thành nhà chính trị tài ba.
  • Milton mù lòa, Beethoven bị điếc, Darwin tàn tật nhưng đều đạt thành tựu vĩ đại.
  • Helen Keller mù, điếc, câm nhưng trở thành diễn giả và tác giả nổi tiếng.
  • Các doanh nhân nổi tiếng như vua thép, vua dầu đều xuất thân nghèo khó.
  • Các vĩ nhân như Văn Vương, Hàn Phi, Tư Mã Thiên, Gandhi… đều lập nghiệp khi ở trong ngục tù.
• Nhận xét:
  Những bằng chứng rất phong phú, đa dạng, tiêu biểu, có sức thuyết phục cao. Tác giả đã lựa chọn các nhân vật nổi tiếng trong nhiều lĩnh vực (khoa học, văn học, chính trị, xã hội) và các hoàn cảnh đa dạng (bệnh tật, nghèo khó, tù đày) để chứng minh, làm cho lập luận của mình trở nên sinh động, đáng tin cậy.

Câu 4. Mục đích và nội dung của văn bản trên là gì?

Trả lời:

• Mục đích:
  Khích lệ, động viên người đọc, nhất là giới trẻ, biết vượt qua nghịch cảnh, rèn luyện ý chí và phấn đấu vươn lên để thành công trong cuộc sống.
• Nội dung:
  Văn bản khẳng định vai trò tích cực của nghịch cảnh trong việc hình thành bản lĩnh, nghị lực và góp phần quan trọng vào sự thành công của con người.

Câu 5. Nhận xét cách lập luận của tác giả trong văn bản.

Trả lời:

• Cách lập luận chặt chẽ, logic.
• Dẫn chứng cụ thể, tiêu biểu, sinh động, đa dạng, được lựa chọn hợp lý.
• Cách diễn đạt giàu cảm xúc, lôi cuốn, vừa phân tích vừa bình luận làm tăng sức thuyết phục cho lập luận.
• Lời văn thân tình, gần gũi, dễ tạo sự đồng cảm và truyền cảm hứng mạnh mẽ cho người đọc.

Bạn có muốn mình gợi ý thêm một dàn ý ngắn gọn nếu cần trình bày dưới dạng bài văn không?