Câu 1 (2.0 điểm):

Đoạn thơ khắc họa một khoảnh khắc bình dị mà sâu lắng khi người nông dân bế nhân vật trữ tình lên xe và cất giọng hát trầm ấm. Âm thanh ấy được ví như “tiếng lúa khô chảy vào trong cót”, như “đất ấm trào lên trong lóe sáng lưỡi cày” – những liên tưởng giàu hình ảnh, chất phác và đầy tính biểu cảm. Giọng hát ấy không chỉ là âm thanh đơn thuần, mà còn là biểu tượng cho sự sống, lao động và tình quê. Nó mang theo hồn đất, hồn người, lan tỏa cảm giác yên bình, thân thuộc và khơi dậy nơi nhân vật trữ tình niềm xúc động, gắn bó tha thiết với quê hương. Những liên tưởng mộc mạc nhưng sâu sắc này không chỉ thể hiện tâm hồn tinh tế của nhân vật trữ tình mà còn khơi gợi nơi người đọc tình yêu và sự trân trọng với những giá trị truyền thống của cuộc sống nông thôn Việt Nam.

Câu 2 (4 điểm):

Tuổi trẻ là quãng thời gian đẹp nhất của đời người, là lúc con người sống tràn đầy nhiệt huyết, khát vọng và khôn nguôi những hoài bão. Có người cho rằng tuổi trẻ cần có ước mơ để hướng đến một tương lai rực rỡ; có người lại cho rằng sống thực tế mới là lựa chọn đúng đắn trong thời đại đầy biến động. Trước hai quan điểm đó, là người trẻ, tôi cho rằng: để sống ý nghĩa và thành công, tuổi trẻ cần kết hợp hài hòa giữa ước mơ và tính thực tế.

Sống có ước mơ nghĩa là sống với lý tưởng, hoài bão, có mục tiêu rõ ràng để phấn đấu. Ước mơ là thứ nâng bước con người vượt lên nghịch cảnh, là ngọn đèn soi sáng con đường phía trước. Một người trẻ không có ước mơ sẽ dễ sống buông thả, mất phương hướng và khó đạt được điều lớn lao. Ước mơ khiến tuổi trẻ trở nên đẹp đẽ, đáng nhớ, thúc đẩy con người nỗ lực học tập, rèn luyện không ngừng.

Tuy nhiên, bên cạnh ước mơ, người trẻ cũng cần phải biết sống thực tế. Sống thực tế không có nghĩa là từ bỏ mộng mơ, mà là biết đánh giá đúng hoàn cảnh, năng lực bản thân và điều kiện xã hội để lựa chọn hướng đi phù hợp. Sự thực tế giúp chúng ta tránh những ảo tưởng viển vông, biết kiên nhẫn, linh hoạt khi đối mặt với thử thách. Nếu chỉ biết ước mơ mà không hành động, không tính toán thực tiễn, thì giấc mơ sẽ chỉ là điều viển vông.

Tuổi trẻ ngày nay đang sống trong thời kỳ hội nhập với vô vàn cơ hội và thách thức. Một người trẻ khởi nghiệp thành công không chỉ vì có ước mơ, mà còn vì họ có khả năng biến ước mơ thành kế hoạch khả thi, biết điều chỉnh để thích nghi với thực tế. Nguyễn Hà Đông – cha đẻ trò chơi Flappy Bird nổi tiếng – là một ví dụ điển hình. Anh đam mê lập trình từ nhỏ, nhưng chính tư duy tỉnh táo, thực tế đã giúp anh biết lúc nào nên phát triển, lúc nào nên rút lui để bảo toàn sự nghiệp.

Từ đó, có thể thấy ước mơ và thực tế không loại trừ lẫn nhau mà cần bổ trợ cho nhau. Tuổi trẻ không nên sống quá mộng mơ, cũng không nên thực dụng đến mức đánh mất niềm tin. Chỉ khi biết ước mơ đúng và thực tế đúng, người trẻ mới có thể phát triển toàn diện, sống ý nghĩa, có ích cho bản thân và xã hội.

Tóm lại, trong thời đại hội nhập, tuổi trẻ cần biết sống vừa có lý tưởng để hướng đến, vừa có sự tỉnh táo để thích nghi và hành động hiệu quả. Hãy dám ước mơ, nhưng cũng phải dám bắt tay vào thực hiện ước mơ ấy bằng những bước đi vững chắc trong thực tế cuộc sống.

Câu 1. Xác định thể thơ của văn bản.
→ Văn bản được viết theo thể thơ tự do.

Câu 2. Chỉ ra những từ ngữ, hình ảnh gợi tả âm thanh trong văn bản.
→ Những từ ngữ, hình ảnh gợi tả âm thanh gồm:

• “Tiếng bánh xe trâu lặng lẽ”
• “Ai gọi đấy, ai đang cười khúc khích”
• “giọng hát”
• “tiếng huầy ơ như tiếng người chợt thức”
• “Như tiếng lúa khô chảy vào trong cót”

Câu 3. Chỉ ra và nêu tác dụng của biện pháp tu từ được sử dụng trong dòng thơ: “Tôi cựa mình như búp non mở lá.”
→ Biện pháp tu từ: So sánh
→ Tác dụng: Gợi cảm giác nhẹ nhàng, tinh khôi và đầy sức sống của nhân vật trữ tình khi thức giấc. Hình ảnh “búp non mở lá” thể hiện sự tươi mới, trỗi dậy của sự sống, hòa nhịp với không gian ban mai thanh bình.

Câu 4. Nhận xét tâm trạng của nhân vật trữ tình khi nghe âm thanh “Tiếng bánh xe trâu lặng lẽ” và “tiếng gọi, tiếng cười khúc khích lúc ban mai.”
→ Nhân vật trữ tình cảm nhận một cách sâu sắc và tinh tế những âm thanh quen thuộc của làng quê. Những âm thanh đó gợi sự thân thuộc, ấm áp, khiến nhân vật như được nâng niu, đánh thức bởi thiên nhiên và con người. Đó là sự xúc động, gắn bó yêu thương, thể hiện tâm hồn nhạy cảm, giàu cảm xúc với cuộc sống xung quanh.

Câu 5. Trình bày một thông điệp ý nghĩa mà anh/chị rút ra từ văn bản và lí giải (khoảng 5 - 7 dòng).
→ Văn bản gửi gắm thông điệp: Hãy sống chậm lại để cảm nhận vẻ đẹp bình dị và thiêng liêng của cuộc sống quanh ta. Trong nhịp sống hối hả, những âm thanh, hình ảnh quen thuộc như tiếng xe trâu, giọng hát nông dân hay ánh ban mai có thể giúp ta lắng nghe chính mình, kết nối với thiên nhiên và con người, từ đó thêm yêu và trân trọng cuộc sống.

Nhân vật lão Goriot trong đoạn trích là hiện thân bi kịch của một người cha hết lòng yêu thương con nhưng lại bị chính những đứa con mình hy sinh cả cuộc đời để nuôi nấng, chiều chuộng phản bội. Lão từng là một thương nhân giàu có, sẵn sàng dâng hiến tất cả tài sản để con gái có cuộc sống vinh hoa trong giới quý tộc. Nhưng trớ trêu thay, khi lão lâm bệnh nặng, sắp qua đời, hai người con gái lại thờ ơ, vô tâm, không hề đoái hoài đến cha mình. Trong những phút giây cuối cùng, lão vừa nguyền rủa, trách mắng các con, vừa khắc khoải mong được gặp chúng. Điều đó thể hiện sự giằng xé giữa nỗi uất hận và tình yêu thương vô bờ bến của một người cha. Cái chết cô độc của lão Goriot là một lời tố cáo đanh thép sự bạc bẽo, vô cảm của xã hội tư sản, nơi đồng tiền và danh vọng đã làm con người trở nên ích kỷ, nhẫn tâm. Đồng thời, bi kịch của lão cũng gióng lên hồi chuông cảnh tỉnh về đạo lý làm con: phải biết trân trọng, yêu thương và báo hiếu cha mẹ khi còn có thể.

Câu 2:

Trong xã hội hiện đại, khi cuộc sống ngày càng trở nên bận rộn và guồng quay công việc cuốn con người vào những lo toan không dứt, khoảng cách giữa cha mẹ và con cái cũng ngày càng lớn dần. Tình trạng này không chỉ xuất hiện ở các gia đình thành thị mà còn lan rộng ra cả những vùng quê, nơi mà truyền thống gắn kết gia đình từng rất bền chặt. Sự xa cách này không chỉ đơn thuần là khoảng cách về địa lý, mà còn là sự rạn nứt trong mối quan hệ tình cảm giữa các thế hệ trong gia đình.

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến sự xa cách giữa cha mẹ và con cái trong xã hội hiện đại. Trước hết, áp lực công việc và cuộc sống khiến cha mẹ không có đủ thời gian để quan tâm, chăm sóc con cái như trước. Trong nhiều gia đình, cha mẹ phải làm việc từ sáng đến tối, bận rộn với những cuộc họp, công tác, dự án... Họ ít có thời gian trò chuyện, chia sẻ với con, dẫn đến sự thiếu hụt trong giao tiếp và thấu hiểu giữa các thế hệ. Bên cạnh đó, sự phát triển của công nghệ và mạng xã hội cũng góp phần tạo nên khoảng cách này. Trẻ em ngày nay dành phần lớn thời gian bên điện thoại, máy tính, trong khi cha mẹ cũng mải mê với công việc và những thiết bị công nghệ, khiến những cuộc trò chuyện trực tiếp trong gia đình ngày càng ít đi.

Hơn nữa, sự khác biệt về tư tưởng, lối sống giữa các thế hệ cũng là một nguyên nhân quan trọng. Cha mẹ, với nền tảng giáo dục và trải nghiệm từ thời kỳ trước, thường có xu hướng áp đặt suy nghĩ và mong muốn của mình lên con cái. Trong khi đó, giới trẻ ngày nay được tiếp xúc với nhiều luồng tư tưởng mới mẻ, họ có xu hướng sống độc lập hơn, tự do hơn, và không muốn bị ràng buộc bởi những quy tắc truyền thống. Sự xung đột giữa quan điểm cũ và mới khiến cha mẹ và con cái khó tìm được tiếng nói chung, dần dần tạo nên những khoảng cách vô hình.

Sự xa cách giữa cha mẹ và con cái để lại nhiều hậu quả tiêu cực. Trẻ em lớn lên trong một gia đình thiếu sự kết nối có thể cảm thấy cô đơn, lạc lõng và dễ sa vào những cám dỗ tiêu cực như game online, mạng xã hội, thậm chí là các tệ nạn xã hội. Trong khi đó, cha mẹ cũng có thể cảm thấy hụt hẫng, cô đơn khi con cái ngày càng xa rời mình. Tình trạng này không chỉ ảnh hưởng đến từng cá nhân mà còn làm suy yếu mối quan hệ gia đình – nền tảng quan trọng của xã hội.

Để thu hẹp khoảng cách giữa cha mẹ và con cái, mỗi gia đình cần có ý thức xây dựng sự kết nối bền vững. Cha mẹ cần dành nhiều thời gian hơn để trò chuyện, lắng nghe con cái một cách chân thành, cởi mở. Thay vì áp đặt, họ nên đóng vai trò là người bạn đồng hành, hướng dẫn con trên đường đời. Ngược lại, con cái cũng cần hiểu và trân trọng tình yêu thương của cha mẹ, chủ động chia sẻ suy nghĩ, cảm xúc của mình để xây dựng mối quan hệ gần gũi hơn. Ngoài ra, việc hạn chế sử dụng công nghệ trong những bữa cơm gia đình, tổ chức các hoạt động chung như du lịch, dã ngoại cũng là cách hiệu quả để tăng cường sự gắn kết.

Tóm lại, sự xa cách giữa cha mẹ và con cái là một vấn đề đáng lo ngại trong xã hội hiện đại. Tuy nhiên, nếu cả hai thế hệ đều có sự thấu hiểu, yêu thương và cố gắng duy trì sự gắn kết, thì khoảng cách ấy hoàn toàn có thể được thu hẹp. Gia đình vẫn là nơi ấm áp nhất, là chỗ dựa tinh thần vững chắc nhất cho mỗi người, dù ở bất cứ thời đại nào.

Câu 1: Xác định thể thơ của văn bản trên.

Bài thơ được viết theo thể thất ngôn tứ tuyệt Đường luật.

Câu 2: Xác định luật của bài thơ.

• Số câu, số chữ: Bài thơ có bốn câu, mỗi câu bảy chữ → đúng với đặc trưng của thể thất ngôn tứ tuyệt.
• Niêm luật:
  • Câu 1 và câu 2 đối nhau, câu 3 và câu 4 cũng tạo sự cân xứng về ý.
  • Bài thơ tuân theo luật bằng trắc của thơ Đường luật, với vần gieo ở cuối câu 2 và câu 4.

Câu 3: Phân tích tác dụng của một biện pháp tu từ mà em ấn tượng trong bài thơ.

• Biện pháp tu từ ấn tượng trong bài thơ là liệt kê (ở hai câu đầu):
  • “Sơn thủy yên hoa tuyết nguyệt phong” (Núi, sông, khói, hoa, tuyết, trăng, gió).
• Tác dụng:
  • Liệt kê các hình ảnh quen thuộc trong thơ ca cổ điển, thể hiện vẻ đẹp thiên nhiên trữ tình mà các nhà thơ xưa thường ca ngợi.
  • Làm nổi bật sự tương phản với thơ hiện đại – không chỉ ca ngợi thiên nhiên mà còn phải chứa đựng tinh thần chiến đấu, sự kiên cường.

Câu 4: Vì sao tác giả lại cho rằng “Hiện đại thi trung ưng hữu thiết, / Thi gia dã yếu hội xung phong”?

• Trong thời đại mới, thơ ca không chỉ đơn thuần là ca ngợi thiên nhiên, mà cần có "thép", tức là ý chí, tinh thần chiến đấu.
• Nhà thơ không chỉ là người nghệ sĩ thưởng thức cái đẹp mà còn là chiến sĩ, phải biết “xung phong” để góp phần vào công cuộc đấu tranh cách mạng.
• Quan điểm này thể hiện tư tưởng "Nghệ thuật vị nhân sinh", gắn liền với thực tiễn cuộc sống và nhiệm vụ cách mạng.

Câu 5: Nhận xét về cấu tứ của bài thơ.

• Bài thơ có cấu tứ so sánh – đối lập giữa thơ xưa và thơ nay:
  • Hai câu đầu: Nhận xét về thơ cổ với đặc trưng thiên nhiên trữ tình.
  • Hai câu sau: Đưa ra quan điểm về thơ hiện đại – thơ phải có chất "thép", mang hơi thở của cách mạng.
• Cấu tứ chặt chẽ, logic, ngắn gọn nhưng thể hiện tư tưởng sâu sắc về vai trò của thơ ca trong thời đại mới.

1. Tự sự

2. Mỗi lần phạm lỗi, hễ thấy ba tôi dợm rút cây roi mây ra khỏi vách. Nhân vật "tôi" để trốn ba nên mới sang nhà bà.

3.gây sự tò mò cho người đọc, nhấn mạnh sự ngập ngừng hoặc kéo dài câu nói để thể hiện cảm xúc của nhân vật.

4.  là một người hiền hậu, yêu thương cháu, che chở cho cháu và đem đến sự bình yên, ấm áp cho cậu bé.

5. Gia đình có vai trò vô cùng quan trọng đối với mỗi người. Đó là nơi chúng ta nhận được tình yêu thương, sự che chở và những bài học quý giá. Dù cuộc sống có khó khăn thế nào, gia đình vẫn luôn là chốn bình yên để quay về, nơi nuôi dưỡng tâm hồn và giúp ta trưởng thành.

237,73 dm3 

\(1,\dfrac{1}{3},\dfrac{2}{3}\)