Nhận xét về nền văn hóa nước ta dưới thời Lê sơ:

Nền văn hóa nước ta dưới thời Lê sơ (thế kỷ XV, đặc biệt dưới triều vua Lê Thánh Tông) được đánh giá là thời kỳ phát triển rực rỡ và ổn định, thể hiện ở nhiều mặt, cụ thể như sau:

1. Văn học chữ Hán và chữ Nôm phát triển mạnh mẽ

• Nhiều tác phẩm thơ văn nổi bật được sáng tác, tiêu biểu như: “Quốc âm thi tập” (Nguyễn Trãi), “Bình Ngô đại cáo” – được mệnh danh là bản Tuyên ngôn độc lập thứ hai của dân tộc.
• Văn học chữ Nôm bắt đầu khẳng định vị trí, góp phần phát triển tiếng Việt.

2. Giáo dục và khoa cử được chú trọng

• Nhà Lê đặt ra quy chế thi cử nghiêm ngặt, mở khoa thi đều đặn để chọn nhân tài.
• Văn Miếu – Quốc Tử Giám được mở rộng, các trường học được lập ở nhiều nơi.
• Nhiều trạng nguyên, tiến sĩ ra đời, đặc biệt có 82 bia tiến sĩ được dựng tại Văn Miếu – đánh dấu sự phát triển của Nho học.

3. Tư tưởng, tôn giáo chủ yếu là Nho giáo

• Nho giáo giữ vị trí chủ đạo, là tư tưởng chính thống trong tổ chức xã hội và thi cử.
• Tuy nhiên, Phật giáo và Đạo giáo vẫn tồn tại song song, phục vụ đời sống tâm linh nhân dân.

4. Luật pháp và văn hóa quản lý nhà nước tiến bộ

• Bộ luật Hồng Đức được ban hành – là một bộ luật mang đậm tinh thần nhân đạo, coi trọng quyền lợi của người dân, đặc biệt là phụ nữ.

5. Nghệ thuật, kiến trúc, mỹ thuật có bước tiến đáng kể

• Đình, chùa, đền, miếu được xây dựng, kiến trúc dân tộc được phát triển với đặc trưng riêng.
• Nghệ thuật dân gian, điêu khắc, gốm sứ... đều có bước phát triển.

🔍 Kết luận:

Nền văn hóa thời Lê sơ phát triển toàn diện và đạt đến đỉnh cao, mang đậm bản sắc dân tộc, góp phần xây dựng một quốc gia ổn định, trọng đạo lý, đề cao hiền tài, đồng thời đặt nền móng vững chắc cho văn hóa Việt Nam trong các giai đoạn sau.

SỐNG TRẢI NGHIỆM – MỘT LỐI SỐNG CẦN THIẾT VỚI GIỚI TRẺ

Trong xã hội hiện đại, khi con người ngày càng tiếp cận nhiều hơn với tri thức, công nghệ và sự phát triển toàn cầu, một bộ phận lại cho rằng: “Sống trải nghiệm là lối sống không cần thiết cho giới trẻ hôm nay.” Đây là một quan điểm thiếu thực tế, lệch lạc và cần phải kiên quyết bác bỏ, bởi lẽ trải nghiệm chính là con đường để giới trẻ trưởng thành, hiểu biết và sống có giá trị hơn.

Trước hết, cần hiểu sống trải nghiệm là gì? Đó là khi người trẻ dám làm, dám thử, dám bước ra khỏi vùng an toàn để học hỏi từ chính cuộc sống thực tế. Họ không chỉ tiếp thu lý thuyết từ sách vở, mà còn tích lũy bài học từ công việc, con người, khó khăn và cả thất bại. Sống trải nghiệm là sống năng động, chủ động và không ngừng khám phá bản thân.

Việc cho rằng lối sống trải nghiệm là không cần thiết với giới trẻ là quan điểm hoàn toàn sai lầm. Giới trẻ là lứa tuổi đầy nhiệt huyết, đam mê, ham học hỏi và dễ thích nghi với điều mới. Nếu không được trải nghiệm, họ sẽ thiếu kỹ năng sống, thiếu khả năng giải quyết vấn đề và dễ bị động khi bước vào đời. Ngược lại, trải nghiệm giúp người trẻ tự tin hơn, hiểu bản thân hơn, đồng thời phát triển tư duy phản biện, sáng tạo và khả năng thích ứng linh hoạt với thực tế.

Một học sinh chỉ học trên sách vở mà không bao giờ va chạm với cuộc sống sẽ khó hiểu được ý nghĩa thực sự của kiến thức. Một sinh viên không từng làm thêm, không từng đi tình nguyện, không từng tham gia hoạt động xã hội sẽ rất lúng túng khi ra trường đối mặt với công việc và cuộc sống thực. Trong khi đó, những bạn trẻ dám trải nghiệm – dù có thể vấp ngã – lại thường trưởng thành nhanh hơn, biết trân trọng giá trị sống hơn và có định hướng rõ ràng hơn cho tương lai.

Thực tế đã chứng minh, nhiều người trẻ thành công hôm nay không phải vì học giỏi nhất, mà vì họ từng trải, dám làm, dám thay đổi và học hỏi từ cuộc sống. Những chuyến đi xa, những công việc làm thêm, những hoạt động tình nguyện,... đều mang lại cho người trẻ bài học quý giá mà không trường lớp nào dạy được.

Tuy nhiên, trải nghiệm không đồng nghĩa với buông thả hay sống liều lĩnh. Trải nghiệm cần có chọn lọc, có định hướng và phù hợp với hoàn cảnh, độ tuổi. Quan trọng là phải biết rút ra bài học từ mỗi lần trải nghiệm, để bản thân ngày càng hoàn thiện hơn.

Tóm lại, sống trải nghiệm không chỉ cần thiết mà còn là một phần quan trọng trong hành trình trưởng thành của giới trẻ. Bác bỏ lối sống này là phủ nhận chính cơ hội học hỏi và phát triển của thế hệ tương lai. Thay vì e ngại trải nghiệm, người trẻ hãy học cách sống năng động, tích cực và dấn thân – vì chính những điều đó mới làm nên bản lĩnh và thành công thật sự trong cuộc sống.

SỐNG CHỈ CHO BẢN THÂN – MỘT LỐI SỐNG ÍCH KỶ CẦN PHÊ PHÁN

Cuộc sống hiện đại ngày nay, với nhịp sống nhanh, cạnh tranh cao, đã khiến nhiều người ngày càng đề cao cái tôi cá nhân. Từ đó, xuất hiện một quan điểm: “Chỉ cần sống cho bản thân mình, không cần quan tâm đến người khác.” Đây là một quan điểm mang tính ích kỷ, thiếu trách nhiệm với xã hội, và không phù hợp với các giá trị đạo đức, nhân văn của con người. Chúng ta cần thẳng thắn phê phán và phản đối quan điểm này để hướng đến một xã hội giàu tình thương và đoàn kết.

Trước hết, cần hiểu rằng con người không phải là một thực thể tách biệt. Ngay từ khi sinh ra, mỗi chúng ta đã sống trong mối quan hệ ràng buộc chặt chẽ với gia đình, nhà trường và xã hội. Không ai có thể tự tồn tại nếu thiếu đi sự nâng đỡ, hỗ trợ từ những người xung quanh. Cha mẹ nuôi nấng, thầy cô dạy dỗ, bạn bè chia sẻ, bác sĩ chữa bệnh, người nông dân sản xuất ra lương thực,... Tất cả cho thấy rằng sống là để cùng tồn tại với người khác, chứ không thể sống một cách cô lập, chỉ vì chính mình.

Nếu ai cũng mang tư tưởng “chỉ cần sống cho bản thân”, xã hội sẽ ra sao? Sự thờ ơ, lạnh nhạt, và vô cảm sẽ ngày một lan rộng. Khi ai đó gặp tai nạn, người khác thản nhiên bước qua. Khi có kẻ yếu thế bị bắt nạt, những người xung quanh chỉ quay lưng bỏ đi. Một xã hội như vậy không thể bền vững. Nó sẽ trở thành nơi con người sống như những cái máy vô hồn, không tình cảm, không gắn bó, không tình người.

Hơn nữa, lối sống ích kỷ chỉ nghĩ đến mình sẽ làm nghèo nàn tâm hồn của chính người đó. Khi chỉ biết nhận mà không biết cho đi, họ sẽ dần đánh mất sự đồng cảm, lòng biết ơn và khả năng gắn kết với người khác. Một người chỉ sống cho bản thân thì dù có đạt được vật chất đủ đầy, họ cũng khó tìm được sự bình yên, hạnh phúc thật sự. Bởi lẽ, niềm vui lớn nhất của con người không chỉ nằm ở việc mình có gì, mà còn ở việc mình đã cho đi được gì.

Ngược lại, người biết sống vì người khác sẽ là người có trái tim ấm áp, giàu lòng nhân ái. Họ không cần làm những điều quá to lớn – chỉ cần một lời hỏi thăm khi bạn buồn, một cái nắm tay lúc ai đó cần động viên, một hành động tử tế dành cho người xa lạ – cũng đủ để làm ấm cả một trái tim. Họ không chỉ đem lại giá trị cho người khác, mà còn giúp bản thân cảm nhận được ý nghĩa của cuộc sống. Câu nói “sống là cho, đâu chỉ nhận riêng mình” chính là lời nhắc nhở về bản chất cao đẹp của con người sống trong cộng đồng.

Tuy nhiên, phản đối lối sống ích kỷ không có nghĩa là phủ nhận giá trị cá nhân. Mỗi người đều có quyền sống đúng với chính mình, có quyền yêu thương, chăm sóc bản thân. Nhưng điều quan trọng là phải biết cân bằng giữa lợi ích cá nhân và trách nhiệm với người khác. Một người trưởng thành là người biết lo cho mình, nhưng cũng biết quan tâm đến tập thể, gia đình và cộng đồng.

Thực tế cho thấy, trong những lúc khó khăn nhất – thiên tai, dịch bệnh, chiến tranh – chính sự quan tâm, tương trợ lẫn nhau đã giúp con người vượt qua nghịch cảnh. Từ những y bác sĩ tuyến đầu, những người thiện nguyện không quản ngại gian khổ, đến những hành động nhỏ như tặng suất cơm, giúp đỡ người lạ – tất cả đều thể hiện sức mạnh của sự sống vì người khác. Đó mới là giá trị thật sự khiến xã hội tốt đẹp và nhân văn hơn.

Tóm lại, quan điểm “chỉ cần sống cho bản thân mình, không cần quan tâm đến người khác” là sai lầm và cần bị phê phán. Sống chỉ vì mình là sống hẹp hòi, lạnh lùng và đơn độc. Chúng ta chỉ thực sự hạnh phúc khi biết yêu thương và sống vì người khác. Mỗi hành động tử tế, dù nhỏ thôi, cũng góp phần xây dựng một thế giới đầy tình người, nhân ái và yêu thương.

Câu "Thời gian là vàng" là một cách ví von để nhấn mạnh giá trị cực kỳ to lớn của thời gian, thậm chí quý hơn cả vàng — thứ vốn đã rất giá trị.

Vì sao cần bảo vệ đa dạng sinh học?

Bảo vệ đa dạng sinh học rất quan trọng vì:

• Giúp cân bằng hệ sinh thái: Mỗi loài sinh vật đều có vai trò riêng. Nếu mất một loài, có thể gây rối loạn tự nhiên.
• Cung cấp tài nguyên cho con người: Nhiều loài cung cấp thực phẩm, thuốc men, quần áo, gỗ,...
• Giúp con người thích nghi với biến đổi khí hậu: Hệ sinh thái khỏe mạnh giúp điều hòa khí hậu, giữ nước, chống thiên tai.
• Giữ gìn vẻ đẹp thiên nhiên: Đa dạng sinh học tạo nên một thế giới phong phú, đáng sống và hấp dẫn.

Là học sinh, em cần làm gì để bảo vệ sự đa dạng sinh học?

• Không xả rác bừa bãi, tiết kiệm nước, điện.
• Trồng và chăm sóc cây xanh.
• Không phá hoại cây cối, tổ chim, tổ ong,…
• Tuyên truyền, nhắc nhở bạn bè cùng bảo vệ thiên nhiên.
• Tham gia các hoạt động môi trường ở trường lớp và địa phương.

a/ Việc làm của vợ chồng ông A đã vi phạm các quyền cơ bản nào của trẻ em?

Việc làm của vợ chồng ông A đã vi phạm các quyền cơ bản sau của trẻ em:

1. Quyền được học tập: B không được đi học dù đã 8 tuổi, vi phạm quyền được giáo dục theo Công ước quốc tế về quyền trẻ em và Luật Trẻ em Việt Nam.
2. Quyền được chăm sóc, nuôi dưỡng: B bị bắt lao động nặng nhọc từ sớm và bị bỏ đói, vi phạm quyền được nuôi dưỡng và chăm sóc đầy đủ.
3. Quyền được bảo vệ khỏi bạo lực và ngược đãi: Việc nhốt, đe dọa, đối xử hà khắc là hành vi ngược đãi, vi phạm quyền được bảo vệ an toàn về thể chất và tinh thần.
4. Quyền được bày tỏ ý kiến và không bị phân biệt đối xử: Khi B tâm sự với bạn và bị trừng phạt vì điều đó, em đã bị xâm phạm quyền tự do bày tỏ ý kiến và quyền được đối xử công bằng.

b/ B cần làm gì để bảo vệ các quyền cơ bản của mình?

B có thể:

1. Báo cho người lớn đáng tin cậy như: thầy cô giáo, hàng xóm, người thân, hoặc cán bộ địa phương.
2. Gọi đến tổng đài bảo vệ trẻ em 111 – miễn phí, hoạt động 24/7, để được tư vấn và hỗ trợ khẩn cấp.
3. Trình báo với công an địa phương hoặc UBND xã/phường để được can thiệp và bảo vệ.
4. Tìm đến tổ chức bảo vệ trẻ em, hội phụ nữ, đoàn thanh niên... để được hướng dẫn và hỗ trợ về pháp lý.

1. Đổi thời gian từ phút sang giờ:

• \(6 \textrm{ } \text{ph} \overset{ˊ}{\text{u}} \text{t} = \frac{6}{60} = \frac{1}{10} \textrm{ } \text{gi}ờ\)
• \(20 \textrm{ } \text{ph} \overset{ˊ}{\text{u}} \text{t} = \frac{20}{60} = \frac{1}{3} \textrm{ } \text{gi}ờ\)

1. Tính quãng đường đi bộ:

\(\text{Qu} \overset{\sim}{\text{a}} \text{ng}\&\text{nbsp};đườ\text{ng}\&\text{nbsp};đ\text{i}\&\text{nbsp};\text{b}ộ = 5 \times \frac{1}{10} = 0 , 5 \textrm{ } \text{km}\)

1. Tính quãng đường đi bằng xe buýt:

\(\text{Qu} \overset{\sim}{\text{a}} \text{ng}\&\text{nbsp};đườ\text{ng}\&\text{nbsp};đ\text{i}\&\text{nbsp};\text{xe}\&\text{nbsp};\text{bu} \overset{ˊ}{\text{y}} \text{t} = 45 \times \frac{1}{3} = 15 \textrm{ } \text{km}\)

1. Tính tổng quãng đường từ nhà đến trường:

\(\text{T}ổ\text{ng}\&\text{nbsp};\text{qu} \overset{\sim}{\text{a}} \text{ng}\&\text{nbsp};đườ\text{ng} = 0 , 5 + 15 = 15 , 5 \textrm{ } \text{km}\)

✅ Đáp số:
Chị Lan đi từ nhà đến trường khoảng 15,5 km.

1. Tính chiều rộng thửa ruộng:

\(\text{Chi} \overset{ˋ}{\hat{\text{e}}} \text{u}\&\text{nbsp};\text{r}ộ\text{ng} = \frac{5}{8} \times 160 = 100 \textrm{ } m\)

1. Tính diện tích thửa ruộng:

\(\text{Di}ệ\text{n}\&\text{nbsp};\text{t} \overset{ˊ}{\imath} \text{ch} = 160 \times 100 = 16 \textrm{ } 000 \textrm{ } m^{2}\)

1. Tính số kg thóc thu hoạch được:

Vì 10 m² thu hoạch 7 kg thóc, nên:

• Diện tích thửa ruộng là 16.000 m², ta tính:

\(\text{S} \overset{ˊ}{\hat{\text{o}}} \&\text{nbsp};\text{kg}\&\text{nbsp};\text{th} \overset{ˊ}{\text{o}} \text{c} = \frac{16 \textrm{ } 000}{10} \times 7\)\(= 1 \textrm{ } 600 \times 7\)\(= 11 \textrm{ } 200 \textrm{ } k g\)

✅ Đáp số: Bác Hương thu hoạch được 11.200 kg thóc.

Bài văn 1: Dòng sông quê em vào buổi sáng

Dòng sông quê em tên là sông Hồng. Mỗi sáng sớm, khi mặt trời vừa ló rạng, dòng sông như một dải lụa mềm mại óng ánh dưới ánh nắng ban mai. Nước sông trong vắt, phản chiếu bầu trời xanh ngắt và những hàng cây ven bờ. Những con thuyền nhỏ lững lờ trôi, để lại những vệt sóng lăn tăn, như những nét vẽ mềm mại trên mặt nước. Tiếng chim hót vang lên từ những bụi tre ven sông làm không gian thêm rộn ràng. Xa xa, vài bác nông dân bắt đầu chèo ghe ra giữa dòng thả lưới, những chiếc nón trắng nhấp nhô như những bông hoa nhỏ trên sông. Hương phù sa thơm mát theo làn gió thoảng qua, làm lòng em thêm yêu quê hương biết bao. Dòng sông như người bạn hiền, ngày đêm cần mẫn nuôi dưỡng cánh đồng xanh mướt hai bên bờ. Em yêu dòng sông quê em, yêu cả những buổi sáng trong lành bên dòng nước mát lành ấy.

Bài văn 2: Dòng sông quê em vào buổi chiều

Chiều xuống, dòng sông quê em như khoác lên mình một chiếc áo vàng óng ánh. Ánh nắng cuối ngày nhuộm đỏ mặt nước, những gợn sóng nhỏ lăn tăn lấp lánh như những viên ngọc. Bọn trẻ chăn trâu rủ nhau ra sông tắm mát, tiếng cười đùa vang vọng khắp bãi bồi. Mấy cụ già ngồi câu cá bên bờ, dáng vẻ thong thả, trầm ngâm. Trên dòng sông, những chiếc thuyền đánh cá chầm chậm trôi, mang theo cả hương vị lao động mặn mòi. Gió nhẹ thổi, làm đám lục bình tím ngắt dập dềnh, trôi theo dòng nước. Em thích ngồi trên bờ sông ngắm hoàng hôn, lắng nghe tiếng gió, tiếng nước rì rào tâm sự. Dòng sông quê em không chỉ đẹp mà còn gắn bó, yêu thương như một phần máu thịt. Em thầm mong dòng sông quê mình mãi mãi hiền hòa và tươi đẹp như thế.

ok nha