Câu tục ngữ "Giấy rách phải giữ lấy lề" là một lời khuyên sâu sắc về cách ứng xử và giữ gìn phẩm chất của con người, đặc biệt trong những hoàn cảnh khó khăn, éo le. Bài viết này sẽ trình bày suy nghĩ của tôi về ý nghĩa và giá trị của câu tục ngữ này trong cuộc sống hiện đại.

Trước hết, cần hiểu rõ nghĩa đen của câu tục ngữ. "Giấy rách" ở đây chỉ những tờ giấy đã bị hư hỏng, không còn nguyên vẹn. "Lề" là phần mép giấy, thường được giữ gìn cẩn thận để tờ giấy không bị tơi tả. "Giữ lấy lề" có nghĩa là dù tờ giấy có bị rách nát đến đâu, cũng phải cố gắng giữ phần lề còn lại. Từ nghĩa đen này, câu tục ngữ mang một ý nghĩa bóng bẩy, sâu xa hơn. Nó khuyên con người dù gặp phải hoàn cảnh khó khăn, thất bại, thậm chí là vấp ngã, thì vẫn phải giữ gìn phẩm chất, đạo đức, nhân cách của mình.

Tại sao "giấy rách phải giữ lấy lề"? Bởi vì lề giấy chính là phần còn lại của sự nguyên vẹn, là dấu tích của những gì tốt đẹp đã từng có. Giữ lấy lề là giữ lại chút tự trọng, chút lòng tự tôn, là cách để ta không đánh mất hoàn toàn giá trị của bản thân. Trong cuộc sống, ai cũng có thể gặp phải những khó khăn, thử thách, thậm chí là vấp ngã. Khi đó, chúng ta có thể mất mát về vật chất, danh tiếng, địa vị, nhưng điều quan trọng là không được đánh mất nhân cách, phẩm giá của mình. Giữ lấy "lề" chính là giữ vững những giá trị đạo đức, là sống ngay thẳng, trung thực, không làm điều gì trái với lương tâm.

Câu tục ngữ này đặc biệt có ý nghĩa trong xã hội hiện đại, khi mà con người phải đối mặt với nhiều áp lực, cám dỗ. Trong guồng quay của cuộc sống, không ít người vì lợi ích cá nhân mà sẵn sàng đánh đổi đạo đức, chà đạp lên người khác. Câu tục ngữ "Giấy rách phải giữ lấy lề" như một lời nhắc nhở, cảnh tỉnh, giúp chúng ta giữ vững bản lĩnh, không bị cuốn theo những điều xấu xa. Nó cũng là một lời động viên, an ủi, giúp chúng ta có thêm sức mạnh để vượt qua khó khăn, thử thách.

Tuy nhiên, cần phải hiểu câu tục ngữ này một cách linh hoạt, không nên quá cứng nhắc. Trong một số trường hợp, việc "giữ lấy lề" có thể trở thành rào cản, khiến chúng ta không dám thay đổi, không dám chấp nhận những điều mới mẻ. Đôi khi, để tiến lên phía trước, chúng ta cần phải dám "xé bỏ" những cái "lề" đã cũ, đã lỗi thời. Điều quan trọng là phải biết phân biệt giữa những giá trị đạo đức cốt lõi cần phải giữ gìn và những quan niệm, phong tục tập quán đã không còn phù hợp.

Tóm lại, câu tục ngữ "Giấy rách phải giữ lấy lề" là một bài học quý giá về cách sống và làm người. Nó nhắc nhở chúng ta về tầm quan trọng của việc giữ gìn phẩm chất, đạo đức, đặc biệt trong những hoàn cảnh khó khăn. Tuy nhiên, chúng ta cũng cần phải hiểu và vận dụng câu tục ngữ này một cách linh hoạt, sáng tạo, để nó thực sự trở thành kim chỉ nam cho hành động của mình.

Câu 1. Văn bản sử dụng ngôi thứ ba.

Câu 2. Cuộc sống của người trí thức giai đoạn trước Cách mạng tháng Tám được thể hiện trong văn bản là rất tù túng, chật hẹp, chỉ lo ăn lo mặc, chỉ mong mỗi ngày 2 bữa.

Câu 3.

- Tác dụng:

+ Bộc lộ cảm xúc xót xa, đau đớn trước hiện thực.

+ Thể hiện những day dứt, trăn trở của nhân vật Thứ trước thời cuộc.

+ Làm câu văn thêm sinh động, gợi hình, gợi cảm.

Câu 4. Nội dung chính của văn bản là nỗi băn khoăn, trăn trở của nhân vật Thứ về cuộc đời, lí tưởng sống của mình trong hoàn cảnh ngặt nghèo.

Câu 5.

- Tính cách của nhân vật được thể hiện thông qua lời thoại và hành động: Thứ là người nhút nhát, không dám trực tiếp nói chuyện với Oanh dẫn đến một mình phải chịu nỗi uất ức khi sống cùng với một người keo bẩn. Thứ cũng là người khao khát có một cuộc sống đúng nghĩa, được thực hiện lí tưởng, được tận hiến chứ không phải chỉ vục mặt kiếm tiền.

– Nghệ thuật miêu tả diễn biến tâm lí của nhân vật: Lúc đầu, Thứ tức giận về việc phải sống cùng với người keo bẩn như Oanh, từ đó anh nghĩ về đời mình và không cam tâm sống một cách tẻ nhạt, tiếp đến là bất lực trước hoàn cảnh thực tế, ngậm ngùi tiếc nuối giấc mơ xưa không thể thực hiện và cuối cùng là quyết tâm vượt lên hoàn cảnh.