Trong xã hội hiện đại, tri thức không ngừng đổi mới và phát triển. Việc tiếp thu kiến thức không còn giới hạn trong lớp học hay sách giáo khoa, mà còn mở rộng ra từ nhiều nguồn khác như internet, sách tham khảo, trải nghiệm thực tế,... Trong bối cảnh ấy, ý thức tự học trở thành một yêu cầu tất yếu đối với học sinh – những chủ nhân tương lai của đất nước. Có thể khẳng định, ý thức tự học chính là chìa khóa giúp học sinh phát triển toàn diện, chủ động lĩnh hội tri thức và làm chủ tương lai của chính mình.

Trước hết, tự học là nền tảng của quá trình học tập suốt đời. Thầy cô chỉ có thể hướng dẫn, truyền đạt phương pháp và một phần nội dung kiến thức, nhưng không thể theo sát học sinh mãi mãi. Trong khi đó, lượng kiến thức của thế giới luôn đổi mới từng ngày. Nếu không có ý thức tự học, học sinh sẽ nhanh chóng tụt hậu, phụ thuộc vào người khác và không thể phát triển bản thân một cách bền vững. Ngược lại, người có khả năng tự học sẽ biết tìm tòi, nghiên cứu, mở rộng hiểu biết của mình ngay cả khi không có sự kèm cặp của giáo viên.

Thứ hai, tự học giúp học sinh rèn luyện tính chủ động, tự giác và kỷ luật – những phẩm chất rất quan trọng trong học tập và cuộc sống. Khi tự học, học sinh phải tự sắp xếp thời gian, lựa chọn nội dung, phương pháp phù hợp với bản thân. Quá trình đó đòi hỏi sự tập trung, kiên trì và ý chí vượt qua khó khăn. Từ đó, học sinh không chỉ tích lũy kiến thức mà còn hình thành thói quen và tư duy độc lập, biết chịu trách nhiệm cho việc học của mình – một kỹ năng cần thiết để thành công trong tương lai.

Không chỉ vậy, tự học còn giúp học sinh khơi dậy niềm đam mê, hứng thú với tri thức. Khi được chủ động khám phá vấn đề theo cách riêng, học sinh sẽ cảm thấy hứng khởi, tò mò và yêu thích việc học hơn. Điều này góp phần làm cho quá trình học tập trở nên nhẹ nhàng, tự nhiên và hiệu quả hơn nhiều so với việc chỉ tiếp nhận một chiều từ thầy cô. Hơn nữa, khi học sinh hiểu rõ tầm quan trọng của tự học, các em sẽ không học vì điểm số hay sự ép buộc, mà học vì sự phát triển thực chất của bản thân.

Tuy nhiên, để rèn luyện được ý thức tự học không phải là điều dễ dàng. Nó đòi hỏi sự nỗ lực từ chính học sinh và sự hỗ trợ từ gia đình, nhà trường. Thầy cô cần tạo điều kiện, hướng dẫn phương pháp học tập hiệu quả; cha mẹ cần động viên, tạo môi trường học tập thuận lợi; và học sinh cần xác định rõ mục tiêu học tập, luôn nỗ lực hoàn thiện bản thân từng ngày.

Tóm lại, ý thức tự học là một phẩm chất quan trọng, không thể thiếu đối với học sinh trong thời đại mới. Nó giúp học sinh chủ động tiếp thu tri thức, phát triển kỹ năng, nuôi dưỡng niềm đam mê và từng bước vươn tới thành công. Mỗi học sinh hôm nay hãy bắt đầu bằng những hành động nhỏ: đọc thêm một trang sách, tự giải một bài toán khó, hay đặt ra một câu hỏi mới để khám phá. Bởi chính từ những bước đi tự học ấy, con đường tri thức sẽ rộng mở và tương lai sẽ tươi sáng hơn.

Câu 1. Văn bản được diễn đạt bởi sự kết hợp của các yếu tố: tự sự, miêu tả, biểu cảm và thuyết minh.

Câu 2. Chủ đề của đoạn trích là: Vẻ đẹp mộc mạc, đậm đà hồn quê từ cây rau khúc và món xôi khúc trong đời sống, lễ hội của người dân vùng quê Thái Bình.

Câu 3.
a. Tính mạch lạc thể hiện qua: văn bản xoay quanh chủ đề cây rau khúc – từ đặc điểm, cách hái, nấu xôi đến ý nghĩa trong phong tục làng quê. Các đoạn văn đều liên kết chặt chẽ, bổ trợ cho chủ đề chính.

b. Phép liên kết: phép nối – từ "Sau đó" nối liền hai câu, thể hiện trình tự hành động.

Câu 4.

• Từ ngữ, hình ảnh thể hiện cảm xúc: “mùi đồng bãi, mùi lúa vào đòng”, “sục bàn tay vào mát rười rượi”, “gạo trơn bóng đùa nhau chảy qua kẽ tay”, “một mùi thơm ngậy nồng nàn”, “nhìn đã thèm”.
• Cảm nhận về cái “tôi” tác giả: là người gắn bó sâu sắc với quê hương, nhạy cảm, tinh tế, trân trọng từng nét đẹp bình dị của làng quê và giữ gìn những giá trị truyền thống.

Câu 5. Chất trữ tình thể hiện qua:

• Ngôn ngữ gợi cảm, giàu hình ảnh (miêu tả gạo, lá khúc, mùi thơm của xôi).
• Cảm xúc chân thành khi kể về mẹ, lễ hội, phong tục.
• Nỗi hoài niệm, niềm tự hào về quê hương, con người và nét văn hóa truyền thống.

Câu 6.
Đoạn văn trên gửi gắm thông điệp về giá trị tinh thần sâu sắc của phong tục quê hương. Dù mâm lễ có đầy đủ cao lương mỹ vị, nhưng nếu thiếu đĩa xôi lá khúc – món ăn mang đậm hồn quê – thì vẫn chưa trọn vẹn tấm lòng thành kính. Điều đó cho thấy xôi khúc không chỉ là món ăn, mà là biểu tượng văn hóa, là sợi dây nối kết giữa con người với tổ tiên, thần linh. Qua đó, văn bản nhấn mạnh ý nghĩa của việc giữ gìn bản sắc truyền thống và những giá trị thiêng liêng trong đời sống cộng đồng.