Câu 1 : Môi trường là không gian sống thiết yếu của con người và mọi sinh vật trên Trái đất. Việc bảo vệ môi trường không chỉ là trách nhiệm mà còn là nghĩa vụ cấp thiết trong bối cảnh biến đổi khí hậu đang diễn ra ngày càng nghiêm trọng. Thiên nhiên đang bị tàn phá từng ngày bởi khai thác quá mức, ô nhiễm và biến đổi khí hậu, kéo theo nhiều hệ lụy như thời tiết cực đoan, suy giảm đa dạng sinh học, khủng hoảng thực phẩm và đặc biệt là những tổn thương về mặt tinh thần – như hiện tượng "tiếc thương sinh thái" mà nhiều cộng đồng đang trải qua. Khi thiên nhiên bị tổn thương, con người cũng đánh mất một phần bản sắc văn hóa, lối sống và giá trị tinh thần gắn bó lâu đời với môi trường. Vì vậy, bảo vệ môi trường là cách để chúng ta gìn giữ sự sống bền vững, bảo vệ sức khỏe thể chất và tâm hồn, đồng thời gìn giữ cho thế hệ tương lai một hành tinh đáng sống. Hành động ngay từ hôm nay, dù nhỏ, cũng góp phần tạo nên sự thay đổi lớn cho tương lai chung của nhân loại.

Câu 2 : Trong văn học trung đại Việt Nam, hình tượng người ẩn sĩ luôn gợi nên vẻ đẹp của một tâm hồn thanh cao, xa lánh danh lợi để hòa mình với thiên nhiên. Qua bài thơ "Nhàn" của Nguyễn Bỉnh Khiêm và bài thơ thu của Nguyễn Khuyến, người đọc cảm nhận được hai cách thể hiện khác nhau nhưng đều cùng hướng về một lối sống thanh đạm, an nhiên. Trong "Nhàn", Nguyễn Bỉnh Khiêm khắc họa một người ẩn sĩ chủ động lựa chọn cuộc sống giản dị, gần gũi thiên nhiên để giữ gìn khí tiết và tâm hồn thanh cao. Câu thơ “Ta dại, ta tìm nơi vắng vẻ” thể hiện sự khẳng định mạnh mẽ cho một lựa chọn sống khác với đám đông – nơi “lao xao” đầy bon chen. Ông không chỉ sống với thiên nhiên mà còn sống hòa mình trong thiên nhiên: ăn măng trúc, tắm hồ sen, uống rượu dưới bóng cây… Phú quý, quyền lực đối với ông chỉ là “chiêm bao” – hư ảo và vô nghĩa. Người ẩn sĩ trong bài thơ hiện lên với tư thế chủ động, tự tại, phản ánh tư tưởng "tri túc" (biết đủ) và đạo lý của một nhà nho ẩn dật, sống đúng với nhân cách và lý tưởng của mình. Ngược lại, trong bài thơ thu của Nguyễn Khuyến, hình tượng người ẩn sĩ được thể hiện qua những hình ảnh đặc trưng của mùa thu Bắc Bộ: trời thu cao xanh, cần trúc, giậu hoa, bóng trăng. Đó là không gian của sự tĩnh lặng, thanh bình, gợi cảm giác nhẹ nhàng, sâu lắng. Tuy nhiên, người ẩn sĩ trong bài thơ này lại mang một tâm thế trầm lặng, hướng nội hơn. “Nhân hứng cũng vừa toan cất bút / Nghĩ ra lại thẹn với ông Đào” thể hiện sự khiêm tốn và ý thức sâu sắc về bản thân trước những bậc hiền tài trong quá khứ. Ông không phô bày lý tưởng sống như Nguyễn Bỉnh Khiêm, mà chỉ âm thầm thể hiện lòng yêu thiên nhiên, sự thanh bạch và nét tài hoa kín đáo. Cả hai hình tượng ẩn sĩ đều phản ánh một lối sống cao khiết, tránh xa vòng danh lợi. Tuy nhiên, Nguyễn Bỉnh Khiêm thiên về sự dứt khoát, lý trí và triết lý sống rõ ràng, còn Nguyễn Khuyến lại nghiêng về cảm xúc, chất thơ và sự chiêm nghiệm sâu lắng. Sự khác biệt này vừa do cá tính nghệ sĩ, vừa do bối cảnh xã hội – một bên là thời kỳ Nho giáo đang lên (thế kỷ 16), một bên là giai đoạn Nho giáo suy tàn, đất nước bị xâm lăng (cuối thế kỷ 19). Qua hai hình tượng người ẩn sĩ, người đọc không chỉ thấy được vẻ đẹp của nhân cách và tâm hồn mà còn cảm nhận sâu sắc sự hòa hợp giữa con người và thiên nhiên – một giá trị văn hóa truyền thống luôn đáng trân trọng và noi theo.

Câu 1: Hiện tượng “tiếc thương sinh thái” là nỗi đau khổ trước những mất mát về sinh thái mà con người đã hoặc sẽ phải đối mặt do biến đổi khí hậu, với những phản ứng tâm lý tương tự như khi mất người thân.

Câu 2: Bài viết trình bày thông tin theo trình tự: nêu hiện tượng – định nghĩa khái niệm – đưa ví dụ minh họa – phân tích tác động – mở rộng phạm vi ảnh hưởng.

Câu 3: Tác giả sử dụng các nghiên cứu của Cunsolo và Ellis, dẫn chứng thực tế từ cộng đồng người Inuit, người dân Australia, các dân tộc bản địa ở Brazil, cùng khảo sát của Caroline Hickman về cảm xúc của giới trẻ ở 10 quốc gia.

Câu 4: Tác giả tiếp cận vấn đề biến đổi khí hậu dưới góc nhìn tâm lý học và nhân văn, nhấn mạnh đến ảnh hưởng tinh thần và cảm xúc sâu sắc mà con người phải đối mặt khi môi trường bị huỷ hoại.

Câu 5: Thông điệp sâu sắc nhất từ bài viết là: biến đổi khí hậu không chỉ là vấn đề môi trường mà còn là cuộc khủng hoảng tinh thần của nhân loại, và cần được thấu hiểu, chia sẻ và hành động một cách nhân văn.