Câu 1:

Trong xã hội hiện đại đa dạng và phong phú, việc tôn trọng sự khác biệt của người khác trở thành một điều kiện thiết yếu để xây dựng môi trường sống văn minh, hòa thuận. Mỗi người là một cá thể độc lập với nền tảng, tính cách, sở thích và lựa chọn riêng. Không ai giống ai hoàn toàn, và sự khác biệt ấy tạo nên sự phong phú cho cuộc sống. Khi ta biết tôn trọng người khác, ta không chỉ thể hiện sự bao dung, độ lượng, mà còn học được cách sống cởi mở và hiểu biết hơn. Đồng thời, việc chấp nhận sự khác biệt giúp ta tránh rơi vào định kiến, hạn chế mâu thuẫn và xung đột không cần thiết. Một xã hội chỉ thật sự phát triển khi mỗi cá nhân đều có quyền được là chính mình và được đối xử công bằng, không bị phán xét vì sự khác biệt của bản thân. Vì vậy, tôn trọng sự khác biệt không chỉ là một phẩm chất đạo đức cần có, mà còn là nền tảng giúp con người sống chan hòa, nhân ái và cùng nhau hướng tới những giá trị tốt đẹp.

Câu 2:

Bài thơ Nắng mới của Lưu Trọng Lư là một thi phẩm đặc sắc thuộc phong trào Thơ mới, thể hiện tinh thần hoài niệm sâu lắng cùng tình cảm tha thiết dành cho người mẹ quá cố. Qua hình ảnh ánh nắng đầu ngày và những chi tiết đời thường, nhà thơ đã khơi dậy cảm xúc dịu dàng, da diết về tình mẫu tử và tuổi thơ đã xa.

Ngay từ khổ thơ đầu tiên, ánh nắng mới hiện lên không rực rỡ, vui tươi mà gợi nên cảm giác “xao xác”, “não nùng” – cảm xúc của một người đang sống trong nỗi nhớ: “Lòng rượi buồn theo thời dĩ vãng / Chập chờn sống lại những ngày không.” Từ ánh nắng trưa gợi cảnh vật, tác giả đưa người đọc bước vào thế giới nội tâm với nỗi nhớ về một thời quá khứ đã qua, nơi có hình bóng mẹ hiền.

Khổ thơ thứ hai là những dòng hồi tưởng tuổi thơ chân thật và cảm động. Kỷ niệm về mẹ hiện lên qua hình ảnh giản dị: “Áo đỏ người đưa trước giậu phơi”. Cảnh vật quê hương gắn liền với dáng hình người mẹ tảo tần, hiền hậu. Mỗi lần nắng mới về là mỗi lần hình ảnh mẹ sống lại trong tâm trí nhà thơ – điều cho thấy ký ức ấy vẫn luôn hiện hữu, bền chặt.

Khổ thơ cuối là sự khắc họa rõ nét hình ảnh mẹ: “Nét cười đen nhánh sau tay áo / Trong ánh trưa hè trước giậu thưa.” Câu thơ không chỉ tả thực một khoảnh khắc đời thường mà còn gợi cảm xúc sâu sắc, thể hiện tình yêu thương và lòng biết ơn mẹ. Nét cười, dáng đi, cả khung cảnh “trưa hè” và “giậu thưa” đều hòa vào nhau tạo nên một bức tranh giàu chất thơ và chan chứa tình cảm.

Bằng giọng điệu nhẹ nhàng, sâu lắng, ngôn ngữ trong sáng và hình ảnh gần gũi, bài thơ thể hiện tài năng cảm xúc tinh tế của Lưu Trọng Lư. Nắng mới không chỉ là nỗi nhớ mẹ, mà còn là tiếng lòng của một người con luôn hướng về cội nguồn yêu thương, về những gì thiêng liêng, thân thuộc đã khuất dần trong dòng thời gian.

Câu 1.

Phương thức biểu đạt chính của văn bản: Nghị luận.

Câu 2.

Hai cặp từ/cụm từ đối lập được sử dụng trong đoạn (1):

Tằn tiện – phung phí

Ở nhà – ưa bay nhảy

Câu 3.

Tác giả cho rằng đừng bao giờ phán xét người khác một cách dễ dàng vì mỗi người có một hoàn cảnh, cách sống và lựa chọn riêng. Việc đánh giá người khác dựa trên tiêu chuẩn cá nhân là phiến diện, dễ dẫn đến sai lầm và bất công. Hơn nữa, sự phán xét vội vàng không giúp ta hiểu người khác mà chỉ khiến cuộc sống trở nên mệt mỏi, nặng nề hơn.

Câu 4.

Quan điểm “Điều tồi tệ nhất là chúng ta chấp nhận buông mình vào tấm lưới định kiến đó” có nghĩa là: khi con người đánh mất chính kiến, không dám sống thật với bản thân, mà để định kiến đặc biệt là định kiến từ người khác điều khiển suy nghĩ và hành động của mình, thì cuộc sống sẽ trở nên nghẹt thở, mất tự do. Sự phụ thuộc vào cái nhìn của người khác khiến ta đánh mất chính mình, không còn khả năng lựa chọn cuộc sống đúng với mong muốn và giá trị cá nhân.

Câu 5.

Thông điệp rút ra từ văn bản:

Mỗi người nên học cách tôn trọng sự khác biệt, tránh phán xét người khác một cách dễ dãi, và dũng cảm sống theo tiếng nói nội tâm thay vì để định kiến chi phối.

Câu 1:

Trong đoạn trích “Con chim vàng” của Nguyễn Quang Sáng, người đọc không khỏi xót xa trước số phận bất hạnh của cậu bé Bào. Là đứa trẻ phải đi ở đợ để trả nợ, Bào luôn sống trong sự áp bức, đánh đập tàn nhẫn của gia đình thằng Quyên. Khi bị sai bắt con chim vàng cho cậu chủ, Bào đã cố gắng hết sức mình, dù trong lòng vừa sợ hãi vừa căm phẫn. Hình ảnh Bào ngã từ trên cây xuống, máu chảy đầm đìa, đôi tay tuyệt vọng với mãi không tới “bàn tay” cứu giúp, đã khắc sâu nỗi đau đớn và sự cô đơn đến tận cùng của một kiếp người nhỏ bé. Cái chết của con chim vàng cũng là biểu tượng cho sự tan vỡ của những khát khao tự do, hạnh phúc. Qua đó, Nguyễn Quang Sáng không chỉ thể hiện lòng thương cảm sâu sắc với những số phận trẻ em nghèo mà còn tố cáo mạnh mẽ sự bất công, tàn nhẫn của xã hội cũ. Nghệ thuật kể chuyện tự nhiên, lối miêu tả tâm lý tinh tế đã làm cho câu chuyện thêm phần ám ảnh, để lại nhiều day dứt trong lòng người đọc.

Câu 2:

Tình yêu thương là một giá trị cốt lõi, thiêng liêng, không thể thiếu trong cuộc sống con người. Tình yêu thương không chỉ đơn thuần là những hành động quan tâm, chia sẻ mà còn là nguồn động lực mạnh mẽ khiến cho con người trở nên tốt đẹp hơn, giúp xã hội ngày một phát triển văn minh.

Cuộc sống sẽ trở nên vô nghĩa nếu thiếu vắng yêu thương. Bởi lẽ, mỗi con người khi sinh ra đều cần được bao bọc trong vòng tay yêu thương của gia đình, cộng đồng để trưởng thành và phát triển toàn diện. Tình yêu thương giúp con người biết cảm thông với nỗi đau của người khác, biết sẻ chia hạnh phúc, biết nâng đỡ nhau vượt qua những khó khăn, thử thách trong cuộc đời. Một lời động viên, một ánh mắt chia sẻ hay một bàn tay giúp đỡ đúng lúc có thể làm thay đổi cuộc đời một con người. Tình yêu thương không chỉ kết nối cá nhân với cá nhân, mà còn là sợi dây vô hình gắn kết cả xã hội thành một khối vững chắc, đẩy lùi những bất công, hận thù, chiến tranh.

Trong thực tế, có biết bao tấm gương cao đẹp về lòng yêu thương, nhân ái. Những bác sĩ ngày đêm cống hiến để cứu chữa bệnh nhân, những người thiện nguyện không quản ngại gian khó để sẻ chia với những mảnh đời bất hạnh, hay chỉ đơn giản là hành động nhường chỗ cho người già, giúp đỡ người gặp nạn giữa đường… tất cả đều là những biểu hiện bình dị mà vô cùng cao quý của tình yêu thương. Qua đó, ta thấy rằng, yêu thương không đòi hỏi điều gì to tát, mà chỉ cần chân thành, biết đặt mình vào hoàn cảnh của người khác.

Ngược lại, một xã hội thiếu tình yêu thương sẽ trở nên lạnh lẽo, vô cảm. Con người sống chỉ biết cho riêng mình, thờ ơ trước nỗi đau của người khác, dẫn đến những bi kịch đau lòng. Không ít vụ việc thương tâm đã xảy ra chỉ vì sự thờ ơ, ích kỷ, vô tâm của con người trong xã hội hiện đại. Điều đó nhắc nhở mỗi chúng ta cần phải nuôi dưỡng lòng nhân ái, trân trọng và lan tỏa tình yêu thương nhiều hơn nữa trong cuộc sống hằng ngày.

Để làm được điều đó, trước hết, mỗi người cần biết yêu thương, tôn trọng chính bản thân mình, sau đó mới có thể trao gửi yêu thương đến người khác. Mỗi hành động nhỏ bé như lắng nghe, sẻ chia, giúp đỡ cũng chính là cách ta nhân lên niềm vui và ý nghĩa cuộc đời. Bên cạnh đó, cần giáo dục thế hệ trẻ về giá trị của tình yêu thương, để từ đó hình thành nên một xã hội nhân văn, tốt đẹp hơn.

Tóm lại, tình yêu thương chính là thứ ánh sáng diệu kỳ làm cho cuộc sống thêm phần ấm áp và ý nghĩa. Yêu thương không chỉ làm đẹp lòng người được nhận mà còn làm phong phú tâm hồn người cho đi. Bởi vậy, mỗi chúng ta hãy mở lòng, biết yêu thương và sẻ chia, để cuộc đời này luôn tràn ngập niềm tin, hạnh phúc và hy vọng.

Câu 1

- Phương thức biểu đạt chính trong đoạn trích: Tự sự

Câu 2

- Tình huống truyện:

Bào phải tìm cách bắt con chim vàng cho thằng Quyên theo lệnh bà chủ, vì không bắt được sẽ bị đánh đập. Trong khi cố bắt chim, Bào bị ngã từ trên cây xuống, bị thương nặng, còn con chim vàng thì chết

Câu 3

- Đoạn trích được kể theo ngôi thứ ba.

- Tác dụng của ngôi kể:

Tạo sự khách quan, giúp người đọc dễ dàng cảm nhận toàn diện về các nhân vật và sự việc

Làm nổi bật số phận bất hạnh của Bào cũng như sự vô tâm, tàn nhẫn của gia đình Quyên

Gợi nên sự thương cảm sâu sắc cho nhân vật Bào

Câu 4

- Phân tích ý nghĩa chi tiết:

“Mắt Bào chập chờn thấy bàn tay mẹ thằng Quyên thò xuống. Tay Bào với tới, với mãi, với mãi nhưng cũng chẳng với được ai.”

Chi tiết thể hiện khát khao được cứu giúp của Bào trong tình cảnh tuyệt vọng.

Hình ảnh Bào cố với tới bàn tay nhưng không chạm được càng nhấn mạnh sự cô đơn, bất lực, thân phận nhỏ bé và đau đớn của em bé nghèo.

Qua đó, tác giả tố cáo sự lạnh lùng, vô tâm và tàn nhẫn của những người giàu có đối với người nghèo.

Câu 5

- Nhận xét về nhân vật Bào:

Là cậu bé ngoan ngoãn, chăm chỉ, chịu thương chịu khó

Bị bóc lột, áp bức tàn nhẫn nhưng vẫn cố gắng vâng lời, hy sinh vì người khác.

Bào cũng có sự phản kháng yếu ớt nhưng vì hoàn cảnh, em vẫn phải chịu đựng.

- Tình cảm, thái độ tác giả gửi gắm:

Xót thương cho số phận bất hạnh của trẻ em nghèo.

Lên án sự tàn nhẫn, bất công trong xã hội cũ.

Đề cao vẻ đẹp tâm hồn trong sáng, đáng thương của những con người nhỏ bé.