Câu thơ “Hương đồng gió nội bay đi ít nhiều” sử dụng biện pháp tu từ ẩn dụ.

1. Biện pháp tu từ:

• Ẩn dụ: “Hương đồng gió nội” là hình ảnh ẩn dụ cho vẻ đẹp mộc mạc, giản dị, thuần khiết, đậm chất quê mùa của người con gái nông thôn.

• Ngoài ra, ta còn thấy sự nhân hóa nhẹ trong hình ảnh “bay đi”, như một thứ hương quê đang dần phai nhạt, trôi xa.

2. Tác dụng:

• Gợi cảm xúc nuối tiếc, xót xa trước sự thay đổi của cô gái sau khi lên tỉnh: vẻ đẹp giản dị, tự nhiên ngày xưa đang bị thay thế bởi sự tô vẽ, kiểu cách.

• Thể hiện rõ quan điểm thẩm mỹ của tác giả: đề cao vẻ đẹp chân quê, truyền thống, và lo ngại sự lai tạp, đánh mất bản sắc văn hóa dân tộc.

• Tạo nên một kết thúc đầy dư âm cho bài thơ, như một lời nhắn nhủ nhẹ nhàng nhưng sâu sắc về việc giữ gìn nét đẹp quê mùa giản dị.

Câu thơ vừa giàu hình ảnh, vừa đậm chất tâm tình, là điểm nhấn xúc cảm trong bài thơ “Chân quê” của Nguyễn Bính.

Trong bài thơ “Chân quê” của Nguyễn Bính, tác giả đã nhắc đến hai nhóm trang phục với ý nghĩa đối lập:

1. Trang phục hiện đại, thành thị:

• Khăn nhung

• Quần lĩnh

• Áo cài khuy bấm

Những trang phục này đại diện cho lối sống thành thị, hiện đại, có phần xa lạ với phong tục, vẻ đẹp mộc mạc nơi làng quê. Chúng thể hiện sự thay đổi về gu thẩm mỹ và cách sống, chạy theo cái mới, cái hào nhoáng bên ngoài.

2. Trang phục truyền thống, dân dã:

• Yếm lụa sồi

• Dây lưng đũi nhuộm hồi

• Áo tứ thân

• Khăn mỏ quạ

• Quần nái đen

Những trang phục này đại diện cho vẻ đẹp chân chất, giản dị và truyền thống của người con gái nông thôn. Chúng gắn liền với nếp sống quê mùa, gần gũi và đậm đà bản sắc dân tộc, là hiện thân của sự thuần khiết, mộc mạc.

→ Qua sự đối lập giữa hai nhóm trang phục, Nguyễn Bính không chỉ bày tỏ nỗi tiếc nuối trước sự đổi thay của người con gái quê, mà còn thể hiện quan điểm thẩm mỹ thiên về sự giản dị, mộc mạc – một vẻ đẹp mang đậm chất “chân quê”.

Nhan đề “Chân quê” gợi cho em cảm nhận về vẻ đẹp mộc mạc, giản dị và thuần khiết của con người và cuộc sống nơi làng quê. Từ “chân” trong “chân thật”, “chân chất”, kết hợp với “quê” – nơi gắn liền với đồng ruộng, cây đa, bến nước, con người hiền lành, chất phác – đã tạo nên một hình ảnh rất đỗi gần gũi và bình dị. “Chân quê” không chỉ gợi ra khung cảnh nông thôn thân thuộc mà còn là cách nói về những con người sống thật với chính mình, không chạy theo sự hào nhoáng hay kiểu cách thành thị.

Qua nhan đề này, em liên tưởng đến vẻ đẹp thuần khiết và chân thành của người phụ nữ nông thôn Việt Nam – một vẻ đẹp không cần tô vẽ, càng ngắm càng thấy duyên. Đồng thời, “Chân quê” còn gợi ra tình cảm trân trọng, yêu thương và tự hào của nhà thơ đối với những giá trị truyền thống, giản dị mà sâu sắc của quê hương mình.

Lục Bát

Bài văn nghị luận: Lý tưởng sống của thế hệ trẻ trong cuộc sống hôm nay

Trong mỗi thời đại, thế hệ trẻ luôn là lực lượng tiên phong, mang trong mình khát vọng xây dựng và đổi mới xã hội. Họ chính là hiện thân của sức sống, của sự năng động, sáng tạo và nhiệt huyết. Ở thời đại ngày nay – một thế giới toàn cầu hóa, hiện đại nhưng cũng đầy biến động – việc xác định và theo đuổi lý tưởng sống là vô cùng quan trọng đối với thanh niên. Lý tưởng sống đúng đắn không chỉ định hướng hành động mà còn góp phần khẳng định giá trị của bản thân trong xã hội. Vậy lý tưởng sống của thế hệ trẻ hôm nay nên là gì?

Lý tưởng sống được hiểu là những mục tiêu sống cao đẹp, những khát vọng lớn lao mà con người theo đuổi, gắn với trách nhiệm bản thân và cộng đồng. Đối với thế hệ trẻ – những con người đang ở độ tuổi đẹp nhất của đời người – lý tưởng sống lại càng trở nên quan trọng, bởi nó chính là kim chỉ nam định hướng cho mọi hành động, suy nghĩ và quyết định trong tương lai. Một lý tưởng sống cao đẹp sẽ giúp người trẻ vượt qua khó khăn, không ngừng vươn lên và cống hiến cho xã hội.

Trong xã hội hiện đại, lý tưởng sống của thanh niên không chỉ dừng lại ở việc mưu cầu hạnh phúc cá nhân, mà còn cần gắn liền với tinh thần trách nhiệm đối với cộng đồng và đất nước. Đó có thể là khát vọng góp phần xây dựng một xã hội văn minh, công bằng; là mong muốn mang tri thức, tài năng của mình để phục vụ nhân dân, quê hương. Thanh niên thời đại mới cần phải ý thức được rằng, sống là để cống hiến, để làm cho cuộc sống tốt đẹp hơn, chứ không chỉ là sống để hưởng thụ.

Thực tế cho thấy, rất nhiều bạn trẻ ngày nay đã và đang sống với những lý tưởng cao đẹp. Họ dấn thân vào các hoạt động tình nguyện, các dự án khởi nghiệp vì cộng đồng, các hoạt động bảo vệ môi trường, đấu tranh vì bình đẳng giới, vì giáo dục… Những hành động ấy không chỉ thể hiện tinh thần trách nhiệm mà còn là minh chứng cho một thế hệ năng động, sống có mục đích và khát vọng. Tuy nhiên, cũng không ít bạn trẻ đang sống trong tâm thế “mất phương hướng”, chỉ mải mê chạy theo vật chất, sống buông thả, ích kỷ, thờ ơ với xã hội. Đó là những biểu hiện đáng báo động, đòi hỏi sự giáo dục và định hướng lại về lý tưởng sống từ gia đình, nhà trường và toàn xã hội.

Để xây dựng lý tưởng sống đúng đắn, người trẻ cần không ngừng học tập, trau dồi kiến thức và đạo đức; biết lắng nghe, suy nghĩ độc lập và luôn đặt câu hỏi “mình sống vì điều gì?” Họ cũng cần có những trải nghiệm thực tế, dấn thân vào cuộc sống, từ đó nhận ra giá trị của bản thân và vai trò của mình trong cộng đồng.

Tóm lại, lý tưởng sống là một phần không thể thiếu trong hành trang trưởng thành của thế hệ trẻ. Một lý tưởng sống cao đẹp sẽ giúp các bạn trẻ định hình được con đường tương lai và sống có ý nghĩa hơn. Trong xã hội hiện đại nhiều cơ hội và thách thức, việc sống có lý tưởng chính là cách để thế hệ trẻ khẳng định bản thân và đóng góp tích cực cho sự phát triển của đất nước.

Trong đoạn trích Trai anh hùng, gái thuyền quyên, Nguyễn Du đã khắc họa nhân vật Từ Hải như một hình tượng anh hùng lý tưởng, mang vẻ đẹp phi thường cả về ngoại hình lẫn khí chất. Từ Hải hiện lên với tướng mạo oai phong, lẫm liệt: “Râu hùm, hàm én, mày ngài / Vai năm tấc rộng, thân mười thước cao”, cho thấy sự vượt trội, khác hẳn người thường. Không chỉ có võ công và trí lược, Từ còn là người có bản lĩnh, từng trải giang hồ, mang trong mình chí lớn “đội trời đạp đất”, sống một đời ngang tàng, phóng khoáng. Đặc biệt, Nguyễn Du còn làm nổi bật vẻ đẹp tâm hồn của Từ Hải qua cách đối xử trân trọng, nghiêm túc với Thúy Kiều. Chàng đến với nàng không phải vì ham sắc mà là sự thấu hiểu, đồng điệu tâm hồn – “Tri kỉ trước sau mấy người”. Qua đó, Từ Hải hiện lên như một biểu tượng của khát vọng tự do, công lý và hạnh phúc trong xã hội phong kiến đầy bất công. Với bút pháp lý tưởng hóa và lãng mạn, Nguyễn Du đã tạo nên một hình tượng anh hùng rực rỡ, đầy nhân văn trong Truyện Kiều.

Một sự sáng tạo nổi bật của Nguyễn Du so với Thanh Tâm Tài Nhân khi xây dựng nhân vật Từ Hải là bút pháp lý tưởng hóa và nâng tầm Từ Hải thành hình tượng anh hùng tầm vóc phi thường, mang tính biểu tượng.

So sánh cụ thể:

• Trong “Kim Vân Kiều truyện” của Thanh Tâm Tài Nhân:

Từ Hải (Minh Sơn) vẫn là một hảo hán, giàu có, hiểu binh pháp, từng thi cử không đỗ, sau buôn bán, thích kết bạn giang hồ – một con người tài giỏi nhưng vẫn mang nhiều yếu tố đời thường, thực tế và không vượt thoát khỏi khuôn khổ thế gian.

• Trong “Truyện Kiều” của Nguyễn Du:

Từ Hải được khắc họa như một anh hùng cái thế, có ngoại hình oai phong “râu hùm, hàm én, mày ngài”, dáng vóc kỳ vĩ “vai năm tấc rộng, thân mười thước cao”, khí chất lẫm liệt “đội trời đạp đất”. Không chỉ là người có tài, Từ Hải còn là hiện thân của khát vọng tự do, công lý và lý tưởng hành hiệp trượng nghĩa.

Tác dụng của sáng tạo này:

• Làm nổi bật chủ nghĩa anh hùng lãng mạn trong văn học Nguyễn Du.

• Gửi gắm ước mơ công lý và sự cứu rỗi cho nhân vật Thúy Kiều – người phụ nữ tài sắc nhưng chịu nhiều bất hạnh.

• Tạo nên một điểm sáng rực rỡ trong hành trình đời Kiều – giai đoạn nàng được tôn trọng và yêu thương thật sự.

• Cho thấy tài năng của Nguyễn Du trong việc dân tộc hóa và nâng tầm văn học nguồn gốc Trung Quốc bằng cảm hứng nhân đạo và nghệ thuật miêu tả đặc sắc.

Theo em, nhân vật Từ Hải được Nguyễn Du khắc họa bằng bút pháp lý tưởng hóa.

1. Tô đậm vẻ đẹp phi thường, siêu việt của Từ Hải:

Nguyễn Du miêu tả Từ Hải với tướng mạo oai phong (“râu hùm, hàm én, mày ngài”, “vai năm tấc rộng, thân mười thước cao”) và phẩm chất xuất chúng (“đường đường một đấng anh hào”, “côn quyền hơn sức, lược thao gồm tài”). Những hình ảnh này vượt xa người thường, thể hiện một con người mang tầm vóc của bậc anh hùng trong mộng tưởng.

2. Thể hiện khát vọng về chính nghĩa, công lý và tự do:

Từ Hải là hình mẫu lý tưởng mà Nguyễn Du gửi gắm ước mơ về một con người có thể “đội trời, đạp đất”, thay đổi số phận, đem lại công bằng cho những người bất hạnh như Thúy Kiều. Đây là phản ánh sâu sắc tâm tư, nỗi đau và khát vọng cải tạo xã hội phong kiến bất công.

3. Tạo sự đối lập với các nhân vật khác trong truyện:

Bằng việc lý tưởng hóa Từ Hải, Nguyễn Du tạo nên sự đối lập rõ rệt với những kẻ bất lương, giả trá như Mã Giám Sinh, Sở Khanh,… Qua đó, ông ngợi ca chân – thiện – mỹ và phê phán xã hội đầy rẫy bất công.

=> Kết luận:

Bút pháp lý tưởng hóa không chỉ giúp Từ Hải hiện lên như một nhân vật anh hùng toàn vẹn mà còn làm nổi bật tư tưởng nhân đạo và tài năng nghệ thuật của Nguyễn Du – người luôn khắc khoải với thân phận con người và khát vọng về một thế giới tốt đẹp hơn.

Ngoại hình oai phong, lẫm liệt

Khí chất anh hùng, phi thường

Lý tưởng, chí hướng lớn lao

Phong thái tự tin, quyết đoán

Nhận xét: Nguyễn Du dành thái độ ngưỡng mộ, trân trọng và lý tưởng hóa khi xây dựng hình tượng Từ Hải. Ông khắc họa Từ Hải là một người anh hùng trượng nghĩa, tài giỏi toàn diện, từ ngoại hình đến tài năng và chí khí. Không chỉ vậy, Từ Hải còn hiện lên là người biết trân trọng, tôn trọng và yêu thương phụ nữ, thể hiện qua cách đối xử với Thúy Kiều đầy nghiêm túc, nghĩa tình.

=> Qua đó, Nguyễn Du không chỉ ca ngợi một mẫu hình lý tưởng về người anh hùng mà còn gửi gắm khát vọng về công lý, chính nghĩa và một tình yêu xứng đáng cho Thúy Kiều – người phụ nữ tài sắc nhưng bạc mệnh

Gươm đàn nửa gánh, non sông một chèo

Tấn Dương được thấy mây rồng có phen

Mắt xanh chẳng để ai vào

Sánh phượng, cưỡi rồng

Trần ai

Băng nhân