Câu 1:

Truyện ngắn “Con chim vàng” của Nguyễn Quang Sáng đã lay động lòng người bằng một câu chuyện đầy xót xa về số phận những đứa trẻ nghèo trong xã hội bất công. Nhân vật trung tâm là Bào – một cậu bé mồ côi, phải đi ở đợ để trả nợ, chịu đựng sự đánh đập, mắng nhiếc tàn nhẫn của nhà chủ: “Không bắt được chim, Bào bị bà chủ đánh đập, xỉa xói vô cùng tàn nhẫn”. Khi cậu chủ Quyên muốn có con chim vàng, Bào đã bất chấp hiểm nguy, dùng nhánh tre làm bẫy, xin trái chuối làm mồi, và cuối cùng tự mình trèo lên cây để chờ bắt chim. Hình ảnh Bào run rẩy trên nhánh trứng cá, rồi ngã xuống đất, “mặt Bào đập vào gốc cây, máu, nước mắt đầm đìa cả mặt”, gợi lên nỗi thương cảm sâu sắc cho thân phận bé nhỏ, bị chà đạp. Chi tiết Bào với tay trong tuyệt vọng nhưng chỉ thấy mẹ thằng Quyên cúi xuống nhặt xác chim vàng càng tố cáo sự vô tâm, tàn nhẫn của con người. Qua truyện ngắn, Nguyễn Quang Sáng lên án xã hội bất công và bày tỏ tình yêu thương sâu sắc với những con người nghèo khổ, bất hạnh.

Câu 2:

Trong cuộc sống, tình yêu thương mang lại ý nghĩa vô cùng to lớn, nó không chỉ đem lại hạnh phúc cho người khác mà còn làm cho tâm hồn chúng ta trở nên trong sáng, nhân hậu hơn. Đó chính là sợi dây vô hình kết nối con người với nhau, giúp cuộc đời thêm ấm áp và ý nghĩa.

Vậy tình yêu thương là gì? Tình yêu thương chính là sự quan tâm, sẻ chia chân thành giữa con người với con người. Đó là cảm giác hạnh phúc khi ta biết cho đi mà không mong nhận lại. Một nụ cười, một cái ôm, một lời hỏi thăm đúng lúc cũng có thể sưởi ấm những tâm hồn đang lạnh giá. Ý nghĩa lớn nhất của tình yêu thương là tạo ra niềm tin trong cuộc đời. Trong những lúc khó khăn, chỉ một cử chỉ nhỏ của sự quan tâm cũng đủ vực dậy tinh thần của một người tưởng chừng đang gục ngã. Khi chúng ta biết yêu thương, chúng ta cũng cảm thấy chính mình trở nên xinh đẹp, mạnh mẽ và có ý nghĩa hơn trong mắt cuộc đời.

Tình yêu thương được thể hiện qua những hành động nào? Tình yêu thương hiện diện xung quanh ta trong từng khoảnh khắc nhỏ bé của cuộc sống. Đó là tình yêu vô bờ bến của cha mẹ dành cho con cái, là những đêm thức trắng chăm sóc khi con ốm, là những giọt mồ hôi mặn chát vì tương lai của con. Đó còn là sự tận tụy của thầy cô, những người chèo đò âm thầm, cần mẫn đưa từng lứa học trò cập bến tri thức. Trong văn học, sự bao dung của bà cụ Tứ dành cho con dâu trong Vợ nhặt của Kim Lân là những minh chứng sâu sắc cho sức mạnh kỳ diệu của yêu thương. Trong thực tế đời thường, chúng ta từng chứng kiến biết bao tấm lòng sẻ chia: những đoàn cứu trợ ngày đêm tiếp tế cho đồng bào miền Trung chống lũ, những y bác sĩ tận tâm quên mình nơi tuyến đầu chống dịch Covid-19. Chính những hành động cao đẹp ấy đã dệt nên bức tranh nhân văn sáng ngời cho xã hội.

Trước những hành động vô cùng ấm áp ấy, tình yêu thương đã mang lại ý nghĩa gì cho cuộc sống? Tình yêu thương mang ý nghĩa vô cùng to lớn đối với mỗi cá nhân và cả cộng đồng. Trước hết, nó giúp chúng ta cảm thấy hạnh phúc, yêu đời, có thêm động lực sống và làm việc. Khi biết yêu thương, ta cũng dễ dàng vượt qua những khó khăn, thử thách, bởi ta không còn đơn độc trên hành trình đời người. Tình yêu thương còn kết nối con người lại với nhau, tạo nên những mối quan hệ gắn bó, thân thiết, xây dựng một cộng đồng đoàn kết, nhân ái. Hơn nữa, người biết yêu thương thường được yêu mến, kính trọng, từ đó dễ dàng gặt hái thành công và có một cuộc sống trọn vẹn, ý nghĩa. Xa hơn, tình yêu thương góp phần nuôi dưỡng tâm hồn trong sáng, hình thành nhân cách tốt đẹp, và làm nên một xã hội văn minh, tiến bộ.

Tình yêu thương mang lại ý nghĩa to lớn là thế nhưng có phải ai trong chúng ta cũng luôn biết yêu thương không? Không phải ai trong chúng ta cũng đều biết cách yêu thương. Trong xã hội hiện đại với nhịp sống hối hả, không ít người đã trở nên vô cảm, thờ ơ trước nỗi đau của đồng loại. Những lối sống ích kỷ, chỉ biết đến bản thân cần bị phê phán mạnh mẽ. Một xã hội thiếu tình yêu thương sẽ là một xã hội lạnh lùng, rạn nứt và đầy bất công. Bởi vậy, mỗi người cần phải tỉnh thức, tránh xa sự vô cảm và luôn nhắc nhở bản thân sống biết yêu thương, biết sẻ chia.

Tình yêu thương không phải điều gì quá lớn lao, xa vời mà bắt đầu từ những hành động nhỏ hằng ngày: quan tâm đến người thân, giúp đỡ những người khó khăn, tham gia các hoạt động thiện nguyện, lan tỏa những giá trị tốt đẹp đến cộng đồng. Biết trân trọng những gì mình đang có, biết đồng cảm với nỗi đau của người khác chính là cách để mỗi người hoàn thiện nhân cách, làm đẹp chính mình và cuộc đời. Em hiểu rằng, khi biết yêu thương, em không chỉ làm cho người khác cảm thấy ấm áp mà còn làm giàu thêm tâm hồn mình. Mỗi hành động yêu thương dù nhỏ bé cũng mang lại niềm vui, hạnh phúc cho chính bản thân em. Tình yêu thương giúp em cảm thấy cuộc sống này tươi đẹp hơn, đồng thời kết nối tôi với mọi người, tạo dựng những mối quan hệ chân thành, bền vững. Do đó, em sẽ luôn cố gắng rèn luyện và nuôi dưỡng tình yêu thương trong trái tim mình, để không chỉ mang lại hạnh phúc cho bản thân mà còn lan tỏa nó đến mọi người, góp phần xây dựng một cộng đồng nhân ái, gắn kết.

Tình yêu thương mang lại ý nghĩa vô cùng to lớn, đó chính là ánh sáng soi rọi tâm hồn con người. Hãy yêu thương nhiều hơn để cuộc sống này luôn tràn ngập niềm vui, hạnh phúc và tình người ấm áp. Mỗi người cần rèn luyện cho mình phẩm chất yêu thương để làm cho bản thân và thế giới quanh mình tốt đẹp hơn mỗi ngày.

Câu 1:

Phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong bài là: tự sự

Câu 2

- Tình huống truyện: Bào – một cậu bé ở đợ – buộc phải tìm cách bắt con chim vàng cho cậu chủ nhỏ Quyên theo lệnh của mẹ cậu chủ, dù gặp rất nhiều khó khăn, bị đánh đập, và cuối cùng sau khi bắt được chim thì cậu bị ngã, trọng thương, còn con chim thì chết.

Câu 3:

- Ngôi kể: Ngôi thứ ba.

- Tác dụng:

+) Giúp câu chuyện được kể một cách khách quan, tự nhiên.

+) Tạo điều kiện cho người đọc đồng cảm sâu sắc với tâm trạng, số phận nhân vật Bào. Đồng thời phản ánh sự bất công, tàn nhẫn trong xã hội qua cái nhìn đa chiều.

Câu 4:

Chi tiết “Mắt Bào chập chờn thấy bàn tay mẹ thằng Quyên thò xuống. Tay Bào với tới, với mãi, với mãi nhưng cũng chẳng với được ai.” mang ý nghĩa biểu tượng: Bào đang cố gắng tìm kiếm một sự cứu giúp, một bàn tay yêu thương nâng đỡ trong khoảnh khắc nguy kịch. Nhưng thực tế, bàn tay ấy chỉ dành cho con chim vàng, không phải cho Bào – đứa trẻ nghèo khổ.

=> Qua đó tố cáo sự thờ ơ, vô cảm, bất công của con người đối với thân phận những người lao động bé nhỏ như Bào.

Câu 5

- Nhân vật cậu bé Bào trong đoạn trích “Con chim vàng” của tác giả Nguyễn Quang Sáng là cậu bé ngoan ngoãn, chăm chỉ, chịu nhiều bất công, chịu đựng đòn roi, nhưng vẫn khát khao được công nhận, được yêu thương.

- Qua nhân vật Bào, tác giả Nguyễn Quang Sáng bày tỏ sự xót thương, đồng cảm sâu sắc với số phận cơ cực, bất hạnh của những đứa trẻ nghèo trong xã hội cũ, đồng thời lên án sự tàn nhẫn, vô nhân đạo của tầng lớp thống trị.

C1:

Mark Twain từng nói: “Hai mươi năm sau bạn sẽ hối hận vì những gì bạn đã không làm, hơn là những gì bạn đã làm. Vậy nên hãy tháo dây, nhổ neo và ra khỏi bến đỗ an toàn.” Câu nói ấy là lời nhắn nhủ sâu sắc về việc sống hết mình, dám thử thách và vượt qua giới hạn của bản thân. Trong cuộc sống, nhiều người vì sợ thất bại, sợ mất mát mà chọn cách đứng yên, chấp nhận vùng an toàn quen thuộc. Tuy nhiên, chính sự an toàn đó lại là xiềng xích trói buộc ước mơ, khiến chúng ta bỏ lỡ biết bao cơ hội để học hỏi, trưởng thành và chạm đến thành công. Hối tiếc lớn nhất thường không phải là những lần vấp ngã, mà là khi nhìn lại và nhận ra mình đã từng có cơ hội nhưng không đủ can đảm để nắm lấy. Tuổi trẻ là quãng thời gian quý giá để khám phá thế giới, để sống thật với khát vọng. Vì vậy, hãy dám bước ra khỏi “bến đỗ an toàn” để tìm thấy chính mình, bởi chỉ khi trải nghiệm, chúng ta mới sống trọn vẹn và ý nghĩa.

C2:

Trong đoạn trích ”Trở về” của tác giả Thạch Lam, nhân vật người mẹ hiện lên với hình ảnh vô cùng cảm động, là biểu tượng cho tình mẫu tử thiêng liêng, bền bỉ và đầy hy sinh. Dù con trai – anh Tâm – đã lên thành phố học tập và làm việc suốt sáu năm, không hỏi han, không về thăm, người mẹ vẫn một lòng chờ đợi, yêu thương con vô điều kiện.

Khi Tâm trở về, bà mẹ không trách móc gì mà chỉ nghẹn ngào nói: “Con đã về đấy ư?”, câu nói giản dị nhưng chứa đầy cảm xúc, thể hiện sự xúc động và niềm hạnh phúc khi gặp lại con. Bà vẫn mặc áo cũ, sống trong căn nhà xơ xác, vẫn lo lắng hỏi thăm sức khỏe con, kể chuyện làng quê để níu giữ cuộc trò chuyện. Bà còn tha thiết mời con ở lại ăn cơm, dù biết con đang muốn rời đi. Tình cảm của người mẹ ấy thật sâu sắc, chân thành và bao dung.

Tình yêu thương của bà càng trở nên xót xa khi đặt bên cạnh sự lạnh nhạt, dửng dưng của người con. Anh Tâm chỉ vội vã về nhà vì việc riêng, rồi lại vội vã rời đi, cho rằng việc đưa tiền là đủ để trọn đạo làm con. Sự vô tâm của anh khiến người đọc cảm thấy buồn và xót xa thay cho người mẹ. Từ đó, ta càng thấy quý trọng hơn những người mẹ âm thầm hy sinh, lặng lẽ yêu thương con cái cả một đời mà không mong đền đáp.

Qua nhân vật người mẹ, ta cảm nhận được sự cao cả, thầm lặng của tình mẫu tử. Đồng thời, đoạn trích cũng là lời nhắc nhở sâu sắc: mỗi người con hãy biết quan tâm, hiếu thảo với cha mẹ khi còn có thể, bởi thời gian không chờ đợi ai, và hối hận muộn màng là điều đáng sợ nhất.

C1: Phương thức biểu đạt chính là: nghị luận

C2: Hai lối sống mà con người đã từng đôi lần trải qua được tác giả nêu trong đoạn trích là:

1. Lối sống thụ động – khước từ vận động, tìm kiếm sự an toàn trong trạng thái bất động, bỏ quên khát vọng, sống bải hoải.

2. Lối sống tích cực – hướng ra biển lớn, dám trải nghiệm, vận động không ngừng như dòng sông chảy.

C3: - Tác giả sử dụng biện pháp so sánh :

+ So sánh “Sông như đời người”, “Như tuổi trẻ phải hướng ra biển rộng” 

- Tác dụng:

+ Để nhấn mạnh sự tương đồng giữa dòng sông và đời người, đặc biệt là tuổi trẻ. Tăng sức gợi hình, gợi cảm.

+ Làm nổi bật ý tưởng: con người, đặc biệt là người trẻ, cần sống tích cực, không ngừng vận động, vươn tới những chân trời rộng lớn, giống như dòng sông phải chảy ra biển. Nó khơi dậy cảm hứng sống mạnh mẽ, thôi thúc con người không được dừng lại.

C4: “Tiếng gọi chảy đi sông ơi” là hình ảnh ẩn dụ thể hiện khát vọng sống mãnh liệt, sự thôi thúc bên trong con người muốn vươn ra, muốn trải nghiệm, không chấp nhận sự tù đọng hay an phận. Đó là lý tưởng sống tích cực, luôn hướng về phía trước, giống như dòng sông không ngừng trôi để đến với biển rộng.

C5: Từ nội dung văn bản bài học em rút ra là: Cần sống tích cực, không ngừng vận động, dấn thân và trải nghiệm để trưởng thành và hoàn thiện bản thân.

Vì: Chỉ khi dám bước ra khỏi vùng an toàn, con người mới hiểu được giá trị của cuộc sống, phát triển bản thân, và chạm đến những điều lớn lao như dòng sông phải ra biển cả mới thực sự trọn vẹn hành trình.