Câu 1 (2,0 điểm):

Nhân vật “tôi” trong văn bản là hình ảnh tiêu biểu của một đứa trẻ hồn nhiên nhưng dễ bị cám dỗ. Ban đầu, “tôi” bị dụ dỗ, đồng lõa với hành động gian dối của bạn vì lòng tham và sự yếu đuối. Tuy nhiên, điều làm cho nhân vật “tôi” trở nên đặc biệt là sự tỉnh ngộ, cảm giác day dứt sau cái chết của bà Bảy. Suốt bốn mươi năm sau, nhân vật vẫn không nguôi nỗi ân hận, thường về thăm mộ bà và cầu mong sự tha thứ. Qua nhân vật “tôi”, tác giả gửi gắm thông điệp sâu sắc về sự trung thực, về những lỗi lầm trong đời người nếu không kịp sửa chữa sẽ trở thành nỗi dằn vặt mãi mãi. Đây cũng là bài học nhân văn, giàu tính giáo dục cho mỗi chúng ta.

Câu 2 (4,0 điểm):

Trong cuộc sống, trung thực là một trong những đức tính quý giá nhất của con người. Trung thực là sống ngay thẳng, thật thà, không gian dối trong lời nói và hành động. Đây là nền tảng để xây dựng lòng tin giữa con người với nhau và góp phần tạo nên xã hội văn minh, tiến bộ.

Người trung thực luôn được mọi người tôn trọng và tin tưởng. Trong học tập, trung thực giúp học sinh nỗ lực học tập thật sự, không gian lận, từ đó phát triển năng lực bản thân. Trong công việc, trung thực thể hiện qua sự minh bạch, chính trực và có trách nhiệm, giúp con người tạo dựng uy tín. Một người sống trung thực cũng luôn cảm thấy thanh thản trong tâm hồn vì không phải dối trá, che giấu điều gì.

Tuy nhiên, trong xã hội hiện nay, vẫn còn nhiều người sống giả dối, gian lận trong thi cử, buôn bán, làm ăn… Những hành vi thiếu trung thực tuy có thể mang lại lợi ích nhất thời nhưng sẽ dần đánh mất niềm tin của người khác, thậm chí gây hậu quả nghiêm trọng, ảnh hưởng đến danh dự và sự phát triển của cả cộng đồng.

Là học sinh, em luôn ý thức rằng trung thực là điều cần thiết trong học tập và cuộc sống. Dù có khó khăn hay bị cám dỗ, em cũng cố gắng giữ mình sống ngay thẳng, trung thực với bản thân và mọi người.

Tóm lại, trung thực không chỉ là đức tính cá nhân mà còn là giá trị xã hội. Mỗi người cần rèn luyện và giữ gìn phẩm chất này như một phần của nhân cách tốt đẹp, góp phần xây dựng cuộc sống tốt đẹp hơn.

Câu 1 (0,5 điểm):
Văn bản thuộc thể loại truyện ngắn.

Câu 2 (0,5 điểm):
Ngôi kể được sử dụng là ngôi thứ nhất (người kể xưng “tôi”).

Câu 3 (1,0 điểm):
Cốt truyện đơn giản, cảm động, xoay quanh một kỷ niệm thời thơ ấu của nhân vật “tôi” với bà Bảy Nhiêu — một người bán hàng mù. Câu chuyện có cao trào, tình huống bất ngờ và kết thúc đầy ám ảnh, thể hiện sự ân hận muộn màng.

Câu 4 (1,0 điểm):
Nội dung của văn bản là lời kể lại về một lần lầm lỡ trong quá khứ khi nhân vật “tôi” và bạn đã gian dối lấy kẹo bằng “giấy bạc giả” với bà Bảy mù. Sau khi bà mất, nhân vật “tôi” sống trong sự day dứt, ân hận suốt đời. Câu chuyện ca ngợi lòng tin yêu, sự bao dung của người già và thức tỉnh lương tri con người về giá trị của lòng trung thực.

Câu 5 (1,0 điểm):
Câu nói “Trong đời, có những điều ta đã lầm lỡ, không bao giờ còn có dịp để sửa chữa được nữa” nhấn mạnh rằng có những sai lầm trong cuộc sống nếu không nhận ra kịp thời sẽ để lại vết thương không thể xóa nhòa. Khi người ta đã mất hoặc cơ hội trôi qua, thì sự hối hận chỉ còn là nỗi day dứt. Đây là lời cảnh tỉnh mỗi người cần sống trung thực, nhân hậu và biết trân trọng hiện tại.

Bài 2 – Câu 1 (2,0 điểm):

Ba khổ thơ cuối của bài thơ "Chim thêu" thể hiện sâu sắc nỗi nhớ con và tình yêu tha thiết của người cha dành cho đứa con nơi miền Nam xa cách. Hình ảnh người cha treo áo con bên bàn làm việc, “ôm tấm áo xanh giữa ngực” là biểu tượng của tình cha ấm áp, thủy chung. Chiếc áo thêu chim không chỉ là món quà vật chất mà còn gửi gắm biết bao hy vọng về một ngày đoàn tụ. Niềm tin vào ngày “nước non một khối”, đất nước thống nhất, cho thấy người cha luôn hướng về tương lai, mong muốn con được sống trong hòa bình, tự do. Đặc biệt, hình ảnh “đàn em con đó… tha hồ vui chơi” thể hiện ước mơ đẹp đẽ về một thế hệ mới không còn chiến tranh, được sống trong hạnh phúc. Những câu thơ ấy mang đậm cảm xúc lắng sâu, vừa da diết, vừa hy vọng, là tiếng nói chân thành của một người cha trong thời chiến.

Bài 2 – Câu 2 (4,0 điểm):

Tình yêu thương của cha mẹ dành cho con cái luôn được xem là nguồn động lực to lớn giúp con trưởng thành. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, tình yêu ấy lại vô tình trở thành áp lực nếu không được thể hiện đúng cách. Vấn đề đặt ra là: tình thương của cha mẹ nên là động lực hay áp lực cho con cái?

Trước hết, tình yêu thương của cha mẹ là động lực nếu được thể hiện bằng sự lắng nghe, thấu hiểu và đồng hành. Khi cha mẹ tin tưởng, cổ vũ, hỗ trợ con trong học tập, cuộc sống mà không ép buộc, con cái sẽ cảm thấy được tiếp thêm sức mạnh, tự tin tiến bước và trưởng thành. Tình yêu đúng cách giúp con phát huy khả năng, vượt qua thử thách và sống có trách nhiệm.

Tuy nhiên, nếu tình thương ấy đi kèm với sự áp đặt, kỳ vọng quá mức thì sẽ trở thành áp lực. Không ít cha mẹ vì quá yêu con mà muốn con phải đạt thành tích cao, theo đuổi những ước mơ mà bản thân họ chưa thực hiện được. Điều này khiến nhiều bạn trẻ cảm thấy mệt mỏi, mất phương hướng, thậm chí khủng hoảng tinh thần. Tình yêu thương thiếu sự thấu hiểu dễ dẫn đến khoảng cách giữa cha mẹ và con cái.

Là một người con, em nghĩ rằng cha mẹ luôn yêu thương con bằng tất cả tấm lòng, nhưng để tình thương trở thành động lực, mỗi bậc phụ huynh cần học cách lắng nghe và tôn trọng con cái. Ngược lại, người con cũng nên hiểu rằng mọi mong muốn của cha mẹ đều xuất phát từ tình thương, từ đó chia sẻ và cảm thông nhiều hơn.

Tóm lại, tình yêu thương của cha mẹ là thiêng liêng, cao cả. Nhưng để tình yêu ấy thực sự trở thành động lực, cần có sự đồng cảm, tôn trọng và chia sẻ giữa hai thế hệ

Câu 1 (0,5 điểm):

Thể thơ của văn bản là thể thơ bốn chữ.

Câu 2 (0,5 điểm):

Nhân vật trữ tình trong bài thơ là người cha sống ở miền Bắc, đang nhớ thương đứa con nhỏ của mình ở miền Nam bị chia cắt bởi chiến tranh.

Câu 3 (1,0 điểm):

• Đề tài: Nỗi nhớ con và tình cảm gia đình trong hoàn cảnh đất nước bị chia cắt bởi chiến tranh.
• Chủ đề: Bài thơ thể hiện tình yêu thương da diết của người cha dành cho con trong thời chiến, đồng thời thể hiện khát vọng thống nhất, hòa bình và đoàn tụ.

Câu 4 (1,0 điểm):

Biện pháp tu từ được sử dụng là nhân hóa và ẩn dụ.
Câu thơ “Bâng khuâng cặp mắt đen tròn, / Chắt chiu vẳng tiếng chim non gọi đàn…” gợi lên hình ảnh em bé ngây thơ, đáng yêu qua đôi mắt “đen tròn”. Việc nhân hóa “bâng khuâng” cùng ẩn dụ “tiếng chim non gọi đàn” thể hiện nỗi nhớ nhung, sự khao khát được sum vầy và hơi ấm của tình thân. Câu thơ làm nổi bật cảm xúc xót xa, mong mỏi đoàn tụ của người cha dành cho con.

Câu 5 (1,0 điểm):

Bài thơ để lại ấn tượng sâu sắc về tình cảm cha con đầy xúc động và thiêng liêng. Người cha không chỉ nhớ con da diết mà còn âm thầm hy sinh, chắt chiu từng món quà nhỏ như chiếc áo thêu chim, hy vọng một ngày hòa bình sẽ được tận tay trao cho con. Tình yêu thương ấy là nguồn động lực, là ánh sáng dẫn lối trong những ngày chia ly của chiến tranh.

Câu 1 (2,0 điểm):

Chị cỏ bò là hình ảnh tiêu biểu cho những con người nghèo khổ nhưng giàu lòng nhân ái. Dù sống trong túp lều tạm bợ, làm nghề cắt cỏ thuê vất vả, chị vẫn không ngần ngại sẻ chia miếng cơm, chỗ ở và cả hơi ấm tình người với bà cụ xa lạ. Tình cảm của chị với bà không chỉ là lòng trắc ẩn mà dần trở thành tình mẹ con sâu nặng. Chị chăm sóc bà khi bệnh, lo lắng trong đêm đông lạnh giá và đau đớn khi bà qua đời. Chi tiết chị sụp xuống bên mấy chiếc nhẫn vàng với tiếng gọi nghẹn ngào “Mẹ ơi!” cho thấy tấm lòng hiếu thảo, sự gắn bó thiêng liêng mà chị dành cho bà. Nhân vật chị cỏ bò khiến người đọc cảm động bởi tấm lòng yêu thương chân thật, đức hy sinh thầm lặng giữa cuộc đời nghèo khó.

Câu 2 (4,0 điểm):

Trong xã hội hiện đại ngày nay, rèn luyện lối sống tự lập là điều cần thiết đối với mỗi người, đặc biệt là với thế hệ trẻ. Tự lập không chỉ là khả năng tự làm chủ bản thân, tự giải quyết công việc, mà còn là biểu hiện của sự trưởng thành, bản lĩnh và trách nhiệm trong cuộc sống.

Tự lập giúp giới trẻ hình thành tính cách kiên cường, dũng cảm trước thử thách. Khi không dựa dẫm vào người khác, các bạn trẻ sẽ học được cách đối mặt với khó khăn, tự tìm hướng đi, từ đó rèn luyện kỹ năng sống và tư duy độc lập. Trong thời đại cạnh tranh gay gắt như hiện nay, những người có khả năng tự lập sẽ dễ dàng thích nghi với môi trường mới, có cơ hội phát triển toàn diện và thành công hơn trong công việc cũng như cuộc sống.

Tuy nhiên, thực tế cho thấy vẫn còn nhiều bạn trẻ sống phụ thuộc vào cha mẹ, thụ động trong suy nghĩ, thiếu kỹ năng sống và dễ bỏ cuộc khi gặp thử thách. Một phần nguyên nhân là do sự bao bọc quá mức của gia đình, thiếu định hướng trong giáo dục và bản thân các bạn chưa ý thức được vai trò của sự tự lập.

Để rèn luyện lối sống tự lập, giới trẻ cần bắt đầu từ những việc nhỏ trong đời sống hàng ngày như: tự học, tự sắp xếp thời gian, tự giải quyết mâu thuẫn cá nhân, chủ động học hỏi kỹ năng mới. Gia đình và nhà trường cũng cần tạo điều kiện cho các bạn trẻ trải nghiệm thực tế, khuyến khích việc tự đưa ra quyết định, từ đó dần hình thành tinh thần tự lập.

Bản thân em nhận thức rõ rằng, sống tự lập không có nghĩa là sống cô lập, mà là biết chủ động làm chủ cuộc đời mình. Nhờ rèn luyện tính tự lập từ sớm, em cảm thấy mình trưởng thành hơn, biết quý trọng công sức và biết chịu trách nhiệm với hành động của mình.

Tóm lại, lối sống tự lập là hành trang quan trọng giúp giới trẻ vững bước trên đường đời. Hãy bắt đầu tự lập từ hôm nay, để trở thành phiên bản tốt hơn của chính mình và góp phần xây dựng một xã hội phát triển, văn minh

Câu 1 (0,5 điểm):

Truyện được kể theo ngôi thứ ba.

Câu 2 (0,5 điểm):

Những chi tiết miêu tả hoàn cảnh sau khi bà cụ và chị cỏ bò trở thành mẹ con:

• Cùng sống trong túp lều thưng vách cót, mái giấy dầu, bên chân một tòa nhà ba tầng.
• Chị cỏ bò làm nghề cắt cỏ thuê, “thêm bà cụ, bớt bát cơm mà vui”.
• Hai người gắn bó, yêu thương nhau như mẹ con thực thụ: “chị quý bà như mẹ, bà thương chị như con”.
• Mùa đông rét mướt, họ ôm nhau ngủ để sưởi ấm cho nhau.

Câu 3 (1,0 điểm):

Chủ đề của truyện: Ca ngợi tình người ấm áp giữa những con người nghèo khổ, khắc họa vẻ đẹp của lòng nhân hậu, sự yêu thương và đùm bọc lẫn nhau trong cuộc sống khó khăn.

Câu 4 (1,0 điểm):

Tác dụng của cách dùng từ trong đoạn văn:

Các từ ngữ như “rét mướt ác với kẻ nghèo”, “từng cơn, từng cơn gió bấc”, “ào ào lùa”, “sương sa đồm độp” được sử dụng rất sống động, gợi tả cụ thể, mạnh mẽ cảm giác lạnh buốt và khắc nghiệt của mùa đông. Qua đó, người đọc cảm nhận rõ sự thiếu thốn, đau đớn mà người nghèo phải chịu đựng, làm nổi bật hoàn cảnh éo le và càng thêm cảm thương cho nhân vật.

Câu 5 (1,0 điểm):

Đoạn văn ngắn về ý nghĩa của tình người:

Tình người là ngọn lửa sưởi ấm cuộc sống, đặc biệt là trong những hoàn cảnh khó khăn, thiếu thốn. Trong truyện “Cổ tích”, chị cỏ bò và bà cụ tuy không ruột thịt nhưng đã đùm bọc, yêu thương nhau như mẹ con, tạo nên một mối quan hệ thiêng liêng. Tình người không chỉ làm dịu bớt nỗi đau của cuộc sống mà còn khơi dậy lòng nhân ái trong mỗi con người. Chính lòng tốt ấy đã làm nên vẻ đẹp sâu sắc cho cuộc sống tưởng chừng đầy bất công này.

Bài 2 – Câu 1 (2,0 điểm)

Nhân vật “tôi” trong đoạn trích là một cậu bé giàu tình cảm, biết ăn năn và dũng cảm nhận lỗi. Ban đầu, “tôi” cũng như các bạn, vô tình tin theo tin đồn và quay lưng với bà bán bỏng, khiến bà rơi vào cảnh khốn cùng. Tuy nhiên, khi tận mắt chứng kiến hoàn cảnh đáng thương của bà, “tôi” đã cảm thấy day dứt, xúc động và hành động theo trái tim mình – tặng bà số tiền mẹ cho đi chợ. “Tôi” không giấu lỗi, mà kể lại sự việc cho mẹ và bạn bè, từ đó khơi dậy sự đồng cảm và tinh thần sửa sai của cả lớp. Nhân vật “tôi” thể hiện sự trưởng thành trong suy nghĩ, hành động và tình cảm, là hình ảnh đẹp của một tâm hồn biết yêu thương và có trách nhiệm.

Bài 2 – Câu 2 (4,0 điểm):

(Dưới đây là bài viết mẫu khoảng 600 chữ)

Tình bạn là một trong những tình cảm thiêng liêng và quan trọng nhất trong đời sống con người. Một tình bạn đẹp không chỉ mang đến niềm vui, sự sẻ chia mà còn là điểm tựa tinh thần giúp ta vượt qua khó khăn, thử thách. Tuy nhiên, trong xã hội hiện nay, không ít bạn trẻ lại chưa biết trân trọng và gìn giữ tình cảm đáng quý ấy, dẫn đến sự rạn nứt, đổ vỡ trong các mối quan hệ bạn bè.

Một tình bạn đẹp cần được xây dựng trên nền tảng của sự chân thành, tin tưởng và tôn trọng lẫn nhau. Tình bạn không đòi hỏi vật chất, địa vị mà là sự đồng cảm, sẵn sàng chia sẻ niềm vui, nỗi buồn và giúp nhau tiến bộ. Bạn bè là người cùng ta cười khi vui, an ủi khi buồn và không bỏ rơi nhau khi khó khăn. Tình bạn chân chính giúp con người sống tích cực hơn, biết yêu thương và trưởng thành.

Tuy nhiên, thực tế hiện nay cho thấy nhiều bạn trẻ dễ dàng kết bạn qua mạng xã hội nhưng lại thiếu sự gắn bó thực sự trong đời sống. Có người kết bạn chỉ vì vụ lợi, hoặc dễ dàng quay lưng khi bạn gặp hoạn nạn. Nhiều trường hợp tranh cãi nhỏ cũng có thể khiến tình bạn tan vỡ, bởi thiếu sự bao dung và thấu hiểu. Điều đó cho thấy, để có được một tình bạn đẹp không phải là điều ngẫu nhiên mà cần sự vun đắp, gìn giữ từ cả hai phía.

Để xây dựng và giữ gìn tình bạn, mỗi người cần học cách lắng nghe, đồng cảm và cư xử chân thành. Khi có mâu thuẫn, nên thẳng thắn chia sẻ để hiểu nhau hơn thay vì im lặng hoặc nói xấu sau lưng. Ngoài ra, cần tránh so đo hơn thua và biết trân trọng những điều giản dị mà bạn mang lại. Một lời hỏi thăm, một sự quan tâm nhỏ cũng có thể làm cho tình bạn thêm bền chặt.

Bản thân em cũng từng trải qua những lúc hiểu lầm với bạn bè, nhưng nhờ sự chân thành và kịp thời nhận lỗi, em và bạn đã gắn bó với nhau hơn. Em nhận ra rằng, tình bạn không phải lúc nào cũng suôn sẻ, nhưng chính cách chúng ta đối diện và giải quyết vấn đề sẽ quyết định mối quan hệ ấy có bền vững hay không.

Tóm lại, tình bạn là món quà quý giá mà cuộc sống ban tặng. Biết trân trọng, xây dựng và gìn giữ tình bạn chính là cách để mỗi người sống đẹp hơn, có ý nghĩa hơn trong hành trình trưởng thành.

Câu 1 (0,5 điểm):

Đoạn trích được kể từ ngôi thứ nhất.

Câu 2 (0,5 điểm):

Nhân vật "tôi" bị mẹ trách vì đã góp phần làm bà bán bỏng khốn khổ do tin đồn sai sự thật, khiến bà không thể tiếp tục bán hàng.

Câu 3 (1,0 điểm):

Bà bán bỏng hiện đang sống trong hoàn cảnh rất khó khăn: bà gầy đi nhiều, lưng còng hơn, ăn mặc rách rưới, phải xin nướng bánh mì khô để ăn và bị người khác xua đuổi, mắng nhiếc. Điều đó cho thấy bà sống trong cảnh nghèo đói và bị đối xử bất công.

Câu 4 (1,0 điểm):

Biện pháp so sánh “như con gà rù” có tác dụng làm nổi bật vẻ ngoài tội nghiệp, yếu ớt và đáng thương của bà lão, đồng thời thể hiện thái độ ác cảm, thiếu cảm thông của bà hàng cơm, qua đó làm tăng tính xúc động và phê phán trong truyện.

Câu 5 (1,0 điểm):

Nếu em là nhân vật "tôi", em sẽ rút ra bài học rằng: không nên vội tin và lan truyền những thông tin chưa xác thực vì có thể gây hại đến người khác. Em cũng học được cách sống yêu thương, cảm thông và có trách nhiệm hơn với người xung quanh, đặc biệt là những người yếu thế.