Bài 2: Làm văn

Câu 1:

Trong bài thơ “Những người đàn bà gánh nước sông” của Nguyễn Quang Thiều, hình tượng người phụ nữ hiện lên với vẻ đẹp nhẫn nại, âm thầm và chịu thương chịu khó. Họ gắn liền với hình ảnh dòng sông – biểu tượng của đời sống tảo tần và vất vả. Những ngón chân “xương xẩu”, “móng dài và đen” thể hiện sự lam lũ, cực nhọc qua năm tháng. Tư thế gánh nước với một tay bám “vào đầu đòn gánh” và một tay “bám vào mây trắng” như một sự níu giữ mong manh giữa thực tại và mơ ước. Họ không chỉ là người gánh nước mà còn là người gánh cả cuộc đời, gánh cả gia đình. Hình ảnh người phụ nữ ấy được lặp đi lặp lại qua nhiều thế hệ như một vòng đời bất tận, nối tiếp. Dù trong sự im lặng, họ vẫn toát lên vẻ đẹp của sự kiên cường, bền bỉ và đức hy sinh. Bằng hình tượng người phụ nữ, nhà thơ không chỉ tái hiện một hiện thực đầy ám ảnh mà còn thể hiện lòng xót xa, trân trọng đối với những người phụ nữ thôn quê Việt Nam.

Câu 2: (4.0 điểm)

Trong xã hội hiện đại, khi tốc độ sống ngày càng nhanh, áp lực học tập, công việc, và các mối quan hệ xã hội ngày càng lớn, thì hiện tượng “burnout” – hay còn gọi là “kiệt sức” – đang trở thành một vấn đề đáng báo động đối với giới trẻ. “Burnout” không chỉ là sự mệt mỏi về thể chất, mà còn là sự cạn kiệt về tinh thần và cảm xúc, khiến con người mất đi động lực, niềm vui sống, thậm chí rơi vào trầm cảm.

Giới trẻ ngày nay thường xuyên đối mặt với áp lực “phải thành công”, “phải vượt trội”, “phải hơn người khác”. Trong khi đó, mạng xã hội với những hình ảnh hào nhoáng càng khiến nhiều người trẻ rơi vào vòng xoáy so sánh, tự ti, và nỗ lực quá mức để đạt được hình mẫu lý tưởng. Họ học ngày học đêm, làm việc không ngừng nghỉ, hy sinh giấc ngủ, thời gian nghỉ ngơi và sức khỏe chỉ để kịp “chạy đua” với bạn bè hoặc kỳ vọng xã hội. Hệ quả là rất nhiều người trẻ dù còn tuổi đôi mươi đã rơi vào trạng thái mệt mỏi kéo dài, mất định hướng, thậm chí mất ý nghĩa sống.

Nguyên nhân của hội chứng burnout không chỉ đến từ bên ngoài, mà còn bắt nguồn từ chính bên trong bản thân mỗi người. Nhiều bạn trẻ chưa biết cách cân bằng cuộc sống, chưa học được cách buông bỏ kỳ vọng quá mức và thiếu kỹ năng quản lý cảm xúc. Sự cầu toàn, thói quen ôm đồm công việc, hay việc cố gắng làm hài lòng tất cả mọi người… cũng khiến con người dễ rơi vào trạng thái cạn kiệt năng lượng.

Để vượt qua và phòng tránh burnout, điều quan trọng nhất là mỗi người cần học cách lắng nghe cơ thể và cảm xúc của chính mình. Nghỉ ngơi, thư giãn, chăm sóc sức khỏe tinh thần cần được đặt lên hàng đầu, ngang bằng với việc học tập hay làm việc. Đồng thời, người trẻ cũng cần xây dựng cho mình một tư duy tích cực, biết chấp nhận giới hạn bản thân, dũng cảm nói “không” khi cần thiết và học cách sống chậm lại, sống lành mạnh hơn. Gia đình, nhà trường và xã hội cũng cần có những chương trình hỗ trợ tâm lý, nâng cao nhận thức cộng đồng để đồng hành cùng giới trẻ.

Tóm lại, burnout là một hiện tượng đáng quan tâm trong giới trẻ hiện nay. Đừng để tuổi trẻ – quãng thời gian tươi đẹp nhất – trở thành hành trình kiệt sức. Chỉ khi biết yêu thương và chăm sóc chính mình, chúng ta mới có thể sống trọn vẹn, khỏe mạnh và hạnh phúc hơn.

Dưới đây là gợi ý trả lời toàn bộ các câu hỏi:

Bài 1: Đọc hiểu (4.0 điểm)

Câu 1:
Thể thơ của bài thơ là thơ tự do.

Câu 2:
Những phương thức biểu đạt được sử dụng trong bài thơ là: biểu cảm, tự sự và miêu tả.

Câu 3:
Việc lặp lại hai lần dòng thơ “Đã năm năm, mười lăm năm, ba mươi lăm và nửa đời tôi thấy” có tác dụng:

• Nhấn mạnh tính chất lặp đi lặp lại như một vòng đời luẩn quẩn, nối tiếp nhau qua nhiều thế hệ.
• Thể hiện chiều dài thời gian, nỗi trăn trở và chiêm nghiệm của người quan sát về số phận con người, đặc biệt là phụ nữ trong một vòng quay định mệnh.
• Gợi sự bất biến của thân phận, phản ánh những nỗi đau âm thầm nhưng dai dẳng.

Câu 4:

• Đề tài: Cuộc sống và số phận của người phụ nữ nông thôn Việt Nam.
• Chủ đề: Bài thơ thể hiện nỗi xót xa trước thân phận lam lũ, cam chịu của người phụ nữ, đồng thời bày tỏ nỗi ưu tư về một vòng đời bất tận, đầy đau đáu của cả cộng đồng nông thôn.

Câu 5:
Bài thơ gợi cho em nhiều suy nghĩ:

• Về sự hy sinh âm thầm, bền bỉ của người phụ nữ trong cuộc sống hằng ngày.
• Về tính chu kỳ, định mệnh của cuộc sống, khi những thế hệ nối tiếp nhau sống và lớn lên trong sự lặp lại buồn bã của số phận.
• Từ đó, em cảm thấy cần có sự đồng cảm, thấu hiểu và trân trọng hơn với những người phụ nữ quanh mình, cũng như ý thức rõ hơn trách nhiệm thay đổi, phá vỡ những vòng lặp bất công của cuộc sống.

Dưới đây là phần trả lời chi tiết cho từng câu hỏi:

Câu 1.
Thể thơ của bài thơ là tự do.
Bài thơ không tuân theo quy luật số câu, số chữ, nhịp điệu hay vần cố định, thể hiện sự phóng khoáng trong cách diễn đạt cảm xúc và tư duy.

Câu 2.
Phương thức biểu đạt được sử dụng trong bài thơ là:

• Biểu cảm (thể hiện cảm xúc, tâm trạng của tác giả trước cuộc sống và con người làng quê)
• Miêu tả (mô tả hình ảnh cụ thể như: “những ngón chân xương xẩu”, “bối tóc vỡ xối xả”,...)
• Tự sự (ẩn chứa những câu chuyện về đời sống và sự tiếp nối các thế hệ)
• Ngụ ngôn/phản ánh ẩn dụ (ẩn ý sâu xa về vòng lặp cuộc đời, thân phận con người)

Câu 3.
Việc lặp lại dòng thơ:
“Đã năm năm, mười lăm năm, ba mươi lăm và nửa đời tôi thấy”
=> có tác dụng:

• Nhấn mạnh sự bền bỉ, kéo dài của một vòng đời, một thực trạng trong suốt thời gian dài.
• Tạo cảm giác luân hồi, lặp lại của thân phận và số phận.
• Gợi chiều sâu suy tưởng và sự chiêm nghiệm của tác giả về cuộc sống làng quê.

Câu 4.

• Đề tài: Cuộc sống lam lũ, vất vả của người dân quê, đặc biệt là những người phụ nữ.
• Chủ đề: Bài thơ thể hiện nỗi xót xa, trăn trở của tác giả trước sự nhọc nhằn, bền bỉ của người phụ nữ quê nghèo và sự lặp lại thân phận qua các thế hệ – một vòng đời như định mệnh buồn.

Câu 5.
Bài thơ gợi cho em nhiều suy nghĩ:

• Về sự vất vả, thầm lặng của người phụ nữ trong cuộc sống, họ chính là trụ cột âm thầm gánh vác gia đình.
• Về vòng đời lặp lại – con gái tiếp tục gánh nước, con trai tiếp tục theo đuổi những giấc mơ xa vời, thể hiện sự bất lực của con người trước hoàn cảnh, như một định mệnh.
• Em thấy được sự cần thiết của thay đổi, của việc phá vỡ vòng lặp để con người được sống xứng đáng hơn, có ước mơ và hi vọng thật sự.
• Bài thơ cũng giúp em thêm yêu quý, trân trọng những người thân yêu trong gia đình – nhất là mẹ – người đã hy sinh lặng thầm suốt đời.