

Đỗ Hồng Liên
Giới thiệu về bản thân



































Trong xã hội hiện đại, cụm từ “hội chứng Ếch luộc” không còn xa lạ, đặc biệt đối với giới trẻ. Đây là hình ảnh ẩn dụ về những con người mải mê sống trong vùng an toàn, hưởng thụ sự ổn định tưởng chừng như thoải mái nhưng thực chất đang dần đánh mất khả năng phản kháng và phát triển bản thân. Trước lựa chọn giữa cuộc sống an nhàn và việc sẵn sàng thay đổi để trưởng thành, là một người trẻ, tôi chọn bước ra khỏi vùng an toàn, đối diện với thử thách để tìm kiếm sự phát triển toàn diện của chính mình.
Không thể phủ nhận, một cuộc sống ổn định, ít biến động là mơ ước của nhiều người. Nó mang lại cảm giác an toàn, thoải mái và ít rủi ro. Tuy nhiên, nếu quá mải mê trong sự dễ chịu ấy mà không có khát vọng vươn lên, con người sẽ trở nên trì trệ, đánh mất ý chí và dần bị tụt lại phía sau. “Hội chứng Ếch luộc” cảnh tỉnh chúng ta về mối nguy của sự ổn định giả tạo: khi không còn động lực để thay đổi, cũng là lúc ta tự biến mình thành nạn nhân của chính sự lười biếng và an phận.
Trong khi đó, thay đổi môi trường sống, dám thử thách bản thân, dù đầy rẫy khó khăn, lại chính là con đường dẫn tới trưởng thành. Mỗi bước ra khỏi vùng an toàn là một lần học hỏi. Mỗi thất bại là một bài học, và mỗi thành công là kết quả của sự dũng cảm. Sống trong thời đại biến động như hiện nay, năng lực thích ứng, tinh thần học hỏi liên tục và sự linh hoạt chính là chìa khóa để tồn tại và phát triển. Nếu chỉ chọn sự ổn định, người trẻ sẽ sớm bị lạc hậu giữa dòng chảy của công nghệ, toàn cầu hóa và cạnh tranh khốc liệt.
Thực tế đã chứng minh rằng những người trẻ dám từ bỏ công việc ổn định để học thêm, để khởi nghiệp, để ra nước ngoài, để bước vào lĩnh vực mới… chính là những người đang dám sống đúng nghĩa. Họ chấp nhận đánh đổi sự thoải mái tạm thời để tìm kiếm giá trị lớn hơn trong tương lai. Và chính sự thay đổi, trải nghiệm ấy đã giúp họ hiểu hơn về bản thân, khai phá tiềm năng và tạo nên dấu ấn riêng trong cuộc đời.
Dĩ nhiên, không ai phủ nhận giá trị của sự an nhàn nếu đó là lựa chọn có ý thức và phù hợp với hoàn cảnh cá nhân. Nhưng điều nguy hiểm là khi sự an nhàn biến thành sự thỏa hiệp, khi con người không còn dám mơ ước hay hành động. Là người trẻ – với sức khỏe, thời gian và cơ hội phía trước – không lý do gì để ta tự trói mình trong chiếc nồi nước ấm đang từ từ sôi.
Tóm lại, trong thế giới không ngừng chuyển động, sự thay đổi không phải là điều đáng sợ, mà là cơ hội để ta phát triển, hoàn thiện và khẳng định bản thân. Là người trẻ, tôi chọn hành trình nhiều thử thách, chọn bước ra khỏi vùng an toàn – không phải vì muốn khác biệt, mà vì không muốn trở thành con ếch bị luộc chín mà không hề hay biết.
Trong thời đại bùng nổ công nghệ và sự thay đổi chóng mặt của xã hội, Gen Z – thế hệ sinh ra trong khoảng cuối thập niên 1990 đến đầu những năm 2010 – đang dần trở thành lực lượng chính trong học tập, lao động và sáng tạo. Thế nhưng, đi kèm với sự nổi bật đó là hàng loạt định kiến tiêu cực mà xã hội gán cho họ: “lười biếng”, “ảo tưởng sức mạnh”, “thiếu kiên nhẫn”, “sống lệch chuẩn”,… Là một người trẻ thuộc Gen Z, tôi cho rằng việc quy chụp như vậy không những phiến diện mà còn thiếu công bằng đối với một thế hệ đang không ngừng nỗ lực khẳng định mình.
Trước tiên, cần thừa nhận rằng Gen Z có nhiều điểm khác biệt trong cách sống và làm việc so với các thế hệ trước. Sinh ra và lớn lên trong môi trường công nghệ số, họ tiếp cận thông tin nhanh, tư duy linh hoạt, thích ứng tốt và đề cao sự tự do cá nhân. Chính vì thế, Gen Z có xu hướng phản biện mạnh mẽ, không ngại nói lên quan điểm, không chấp nhận khuôn mẫu áp đặt – điều mà một số người vẫn nhìn nhận là “nổi loạn”, “thiếu tôn trọng”. Tuy nhiên, sự khác biệt không đồng nghĩa với tiêu cực. Đó là biểu hiện của tinh thần dân chủ, của một thế hệ dám nghĩ dám làm, dám đòi hỏi sự công bằng và minh bạch trong mọi mối quan hệ xã hội.
Bên cạnh đó, không thể phủ nhận rằng một bộ phận Gen Z có những biểu hiện lệch chuẩn – như sống ảo, lười vận động, dễ bỏ cuộc,… Nhưng đó chỉ là một phần rất nhỏ trong một tập thể rộng lớn. Xã hội nào cũng có người tích cực và tiêu cực, và không thể lấy “một vài hiện tượng” để đánh giá “một bản chất”. Hãy nhìn vào những bạn trẻ Gen Z đang ngày đêm khởi nghiệp, làm từ thiện, chinh phục học bổng quốc tế, hay tạo ra ảnh hưởng tích cực trên mạng xã hội với nội dung giáo dục, truyền cảm hứng. Họ không ồn ào, không phô trương, nhưng họ đang lặng lẽ khẳng định rằng Gen Z không phải là “thế hệ lười biếng”, mà là một thế hệ biết tự tìm con đường riêng.
Việc gắn mác, quy chụp Gen Z bằng định kiến chỉ khiến khoảng cách giữa các thế hệ ngày một xa hơn. Thay vì phê phán, hãy chọn cách đồng hành, lắng nghe và thấu hiểu. Mỗi thế hệ có bối cảnh trưởng thành khác nhau, có khó khăn và ưu thế riêng. Thế hệ trước từng được xem là “cứng nhắc”, “bảo thủ”, nhưng họ cũng đã vượt qua chiến tranh, nghèo đói để xây dựng đất nước. Gen Z – với thế mạnh công nghệ và tư duy toàn cầu – đang đứng trước những thách thức khác, đòi hỏi sự nhạy bén và sáng tạo không ngừng. Họ xứng đáng được nhìn nhận một cách công bằng hơn, thay vì bị đóng khung bởi những cái nhìn định kiến.
Tóm lại, thế hệ Gen Z không phải là những con người “sống ảo, thiếu trách nhiệm” như một số lời quy chụp. Họ là những người trẻ mang trong mình khát vọng, sự dũng cảm và tinh thần đổi mới. Thay vì phê phán, chúng ta cần tin tưởng, trao cơ hội và tạo môi trường để Gen Z phát triển. Bởi lẽ, chính họ sẽ là những người định hình tương lai – tương lai mà cả xã hội cùng hướng đến.
Trong cuộc sống, không ai là hoàn hảo. Việc góp ý, nhận xét giúp con người hoàn thiện bản thân, sửa chữa sai lầm và tiến bộ hơn. Tuy nhiên, cách thức góp ý cũng rất quan trọng, đặc biệt là khi thực hiện điều đó trước đám đông. Góp ý trước tập thể là con dao hai lưỡi: nếu không khéo léo, nó có thể gây tổn thương, thậm chí phá vỡ mối quan hệ. Vậy, chúng ta nên hay không nên góp ý người khác trước đám đông?
Trước hết, cần nhìn nhận rằng góp ý là một hành động tích cực, thể hiện sự quan tâm và mong muốn người khác tốt hơn. Tuy nhiên, thời điểm và hoàn cảnh góp ý lại là yếu tố quyết định hiệu quả của nó. Khi góp ý trước đám đông, người nghe dễ cảm thấy bị chỉ trích công khai, mất mặt hoặc bị xúc phạm, từ đó không tiếp thu lời khuyên mà thậm chí còn phản ứng tiêu cực. Đặc biệt trong môi trường học tập hay làm việc, việc nhận xét ai đó một cách thẳng thắn trước tập thể có thể khiến người bị góp ý cảm thấy áp lực, xấu hổ, làm giảm sự tự tin và tinh thần hợp tác.
Ngược lại, nếu góp ý được thực hiện trong không khí riêng tư, chân thành, người nghe sẽ dễ mở lòng, tiếp thu và sửa đổi. Cách tiếp cận này không chỉ giúp người khác tiến bộ mà còn giữ được sự tôn trọng lẫn nhau. Tất nhiên, trong một số trường hợp đặc biệt, việc góp ý trước đám đông là cần thiết – ví dụ khi cần minh bạch, rõ ràng trách nhiệm, hoặc khi người đó là người của công chúng. Nhưng ngay cả khi đó, sự góp ý cũng cần mang tính xây dựng, khéo léo, không nhằm mục đích làm tổn thương hay hạ thấp người khác.
Thực tế đã cho thấy không ít trường hợp góp ý thiếu tế nhị nơi công cộng đã dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng: từ mất đoàn kết trong tập thể, mâu thuẫn cá nhân cho đến ảnh hưởng đến tâm lý người bị góp ý. Ngược lại, những lời nhận xét mang tính động viên, xây dựng và đúng lúc lại có thể trở thành động lực mạnh mẽ giúp người khác vượt qua khó khăn và trưởng thành hơn.
Vì thế, góp ý – dù là hành động tốt – cũng cần được thực hiện một cách thông minh và có văn hóa. Trước khi đưa ra lời nhận xét, hãy đặt mình vào vị trí người khác để hiểu cảm xúc của họ. Hãy dùng lời lẽ nhẹ nhàng, tôn trọng và xuất phát từ mong muốn giúp đỡ chứ không phải phê phán hay chứng minh bản thân đúng. Nếu không chắc chắn, hãy chọn cách góp ý riêng tư thay vì phơi bày lỗi lầm của người khác trước tập thể.
Tóm lại, góp ý trước đám đông là điều cần cân nhắc kỹ lưỡng. Không phải lúc nào nói thẳng cũng là tốt, và không phải cứ công khai là hiệu quả. Góp ý đúng cách không chỉ giúp người khác sửa sai mà còn thể hiện sự tinh tế và nhân văn trong cách ứng xử của mỗi người. Một lời nhận xét đúng lúc, đúng chỗ có thể nâng đỡ cả một con người – và đó mới là mục tiêu cao đẹp của sự góp ý.