Trong xã hội hiện đại, khi thế giới không ngừng thay đổi, thì con người – đặc biệt là giới trẻ – cũng buộc phải thay đổi để thích nghi và phát triển. Thế hệ Gen Z, những người sinh ra trong giai đoạn từ cuối những năm 1990 đến đầu những năm 2010, đang từng bước khẳng định vai trò của mình. Tuy nhiên, bên cạnh những nỗ lực không ngừng nghỉ, Gen Z lại đang bị gắn mác bằng nhiều định kiến tiêu cực như “lười biếng”, “thiếu kiên nhẫn”, “sống ảo”, “thiếu trách nhiệm”… Từ góc nhìn của một người trẻ, em cho rằng đây là một cái nhìn phiến diện và cần được xem xét lại một cách công bằng, khách quan.

Trước hết, cần khẳng định rằng định kiến là cái nhìn thiên lệch, một chiều, thường được hình thành từ sự thiếu hiểu biết hoặc qua những hiện tượng nhỏ lẻ. Việc đánh giá cả một thế hệ qua vài biểu hiện tiêu cực là điều thiếu hợp lý. Mỗi thế hệ đều có mặt tốt và chưa tốt, và Gen Z cũng không phải ngoại lệ. Tuy nhiên, không thể vì một số cá nhân chưa nghiêm túc mà phủ nhận nỗ lực của hàng triệu bạn trẻ đang học tập, làm việc và cống hiến mỗi ngày.

Gen Z là thế hệ lớn lên cùng với công nghệ và mạng xã hội, nên cách sống, cách làm việc và suy nghĩ cũng có nhiều điểm khác biệt so với các thế hệ trước. Nhiều người cho rằng Gen Z "sống ảo", nhưng thực tế, mạng xã hội còn là nơi để Gen Z học hỏi, sáng tạo, kết nối và lan tỏa những giá trị tích cực. Những trào lưu dọn rác, chia sẻ sách hay, hay các video truyền cảm hứng được tạo ra bởi chính những người trẻ cho thấy họ không hề thờ ơ với cuộc sống.

Bên cạnh đó, có ý kiến cho rằng Gen Z "thiếu kiên trì", "dễ bỏ cuộc". Nhưng thực ra, họ dám từ bỏ những điều không phù hợp để tìm kiếm con đường tốt hơn, phù hợp với bản thân hơn – điều đó thể hiện bản lĩnh và sự tự chủ. Nhiều bạn trẻ sẵn sàng học tập, trải nghiệm, thử thách bản thân qua các hoạt động tình nguyện, khởi nghiệp, nghiên cứu khoa học… Điều này chứng minh rằng Gen Z hoàn toàn có khả năng vươn lên và tạo ra giá trị cho xã hội.

Tuy nhiên, cũng cần thừa nhận rằng một số bạn trẻ còn bộc lộ sự thiếu kiên nhẫn, thiếu kỷ luật và dễ sa vào cảm xúc cá nhân. Điều này đòi hỏi Gen Z phải không ngừng rèn luyện bản thân, nâng cao kỹ năng, giữ vững lý tưởng và trách nhiệm với cộng đồng. Đồng thời, người lớn cũng cần thay đổi góc nhìn, thay vì chỉ trích thì nên định hướng, lắng nghe và đồng hành cùng người trẻ.

Gen Z không phải là một thế hệ “thiếu trách nhiệm” hay “lười biếng” như một số định kiến vẫn tồn tại. Họ là thế hệ có tiềm năng, sáng tạo và khát vọng thay đổi. Điều mà xã hội cần làm là tạo điều kiện để người trẻ thể hiện bản thân, góp phần vào sự phát triển chung. Đừng nhìn Gen Z bằng ánh mắt phán xét, hãy nhìn họ bằng sự tin tưởng và đồng hành.

Trong cuộc sống, giao tiếp là cầu nối không thể thiếu giữa con người với con người. Một trong những yếu tố quan trọng của giao tiếp là việc góp ý, nhận xét lẫn nhau để cùng tiến bộ. Tuy nhiên, việc góp ý như thế nào, ở đâu, vào lúc nào lại là một nghệ thuật. Trong đó, góp ý trước đám đông là một hành động thường gặp nhưng cũng gây ra không ít tranh cãi. Liệu rằng việc nhận xét người khác công khai trước nhiều người là nên làm hay cần tránh?

Trước hết, không thể phủ nhận rằng góp ý, nhận xét là điều cần thiết. Không ai hoàn hảo, ai cũng có điểm mạnh và điểm yếu. Những lời góp ý chân thành giúp người khác nhìn lại bản thân, sửa chữa sai lầm, từ đó tiến bộ hơn. Việc nhận xét người khác trước đám đông đôi khi lại có tác dụng khuyến khích tập thể cùng học hỏi, tránh lặp lại sai sót, tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh và rõ ràng trong công việc hoặc học tập. Trong một số tình huống cụ thể như họp nhóm, họp lớp, việc góp ý công khai có thể thể hiện sự minh bạch, giúp tất cả cùng nắm rõ vấn đề.

Tuy nhiên, điều đáng bàn là không phải lúc nào việc nhận xét trước đám đông cũng mang lại hiệu quả tích cực. Trong nhiều trường hợp, việc này có thể khiến người bị góp ý cảm thấy xấu hổ, tổn thương hoặc mất tự tin. Đặc biệt với những người nhạy cảm hoặc chưa đủ bản lĩnh, những lời chê trách công khai có thể trở thành áp lực tâm lý lớn, thậm chí dẫn đến mặc cảm hoặc xa lánh tập thể. Lúc đó, mục tiêu “giúp người khác tiến bộ” vô tình trở thành “gây tổn thương”.

Hơn thế nữa, việc góp ý công khai nếu không khéo léo có thể biến thành chỉ trích, mạt sát. Người nghe không tiếp thu được nội dung góp ý mà chỉ cảm nhận được thái độ gay gắt, từ đó sinh ra phản ứng tiêu cực hoặc chống đối. Điều này dễ tạo ra không khí căng thẳng, mất đoàn kết trong một tập thể. Một lời nói vô tình, nếu không đúng lúc và đúng cách, có thể để lại hậu quả nặng nề hơn chúng ta tưởng.

Vậy thì, làm sao để góp ý hiệu quả mà vẫn giữ được sự tôn trọng? Câu trả lời nằm ở sự tinh tế và thấu cảm. Trước hết, người góp ý cần cân nhắc hoàn cảnh, tâm lý và mối quan hệ với người được góp ý. Nếu vấn đề quá riêng tư hoặc nhạy cảm, tốt nhất nên góp ý riêng, nhẹ nhàng. Ngược lại, nếu là lỗi chung, có thể nhận xét một cách khéo léo, không nêu đích danh, tập trung vào hành vi chứ không phán xét con người. Quan trọng hơn cả, lời góp ý cần xuất phát từ thiện chí, sự tôn trọng và mong muốn người khác tốt hơn, chứ không phải để thể hiện bản thân hay hạ thấp người khác.

Nhận xét là một hành động cần thiết trong cuộc sống, nhưng việc góp ý trước đám đông cần được cân nhắc kỹ lưỡng. Góp ý đúng cách sẽ là “chiếc gương” giúp người khác soi lại bản thân; còn góp ý sai cách lại dễ trở thành “mũi dao” làm tổn thương người nghe. Bởi vậy, muốn người khác tiếp thu, hãy học cách nói để người ta sẵn sàng lắng nghe

Trong thời đại phát triển không ngừng như hiện nay, mỗi người trẻ đều đứng trước sự lựa chọn: sống ổn định, an nhàn hay bước ra khỏi vùng an toàn để phát triển bản thân. Câu chuyện “Hội chứng Ếch luộc” là một hình ảnh ẩn dụ sâu sắc – con ếch bị luộc trong nồi nước nóng dần mà không hề biết mình đang bị đe dọa, chỉ vì nó quen dần với sự dễ chịu của môi trường. Cũng giống như nhiều người trẻ hiện nay, quá mải mê với sự ổn định, họ dễ bị trì trệ, mất động lực vươn lên. Từ góc nhìn của một người trẻ, em cho rằng: sống an nhàn không sai, nhưng nếu muốn phát triển, chúng ta phải sẵn sàng thay đổi, dám bước ra khỏi vùng an toàn.

Lối sống ổn định, an nhàn vốn là điều mà ai cũng mong muốn. Một công việc nhẹ nhàng, thu nhập đủ sống, cuộc sống không quá bon chen khiến con người cảm thấy dễ chịu, yên tâm. Tuy nhiên, nếu cứ mãi sống như vậy, con người sẽ dần đánh mất khả năng thích nghi và vươn lên. Cũng như con ếch trong câu chuyện, sự “êm ái” đôi khi lại là cái bẫy khiến ta tụt lùi mà không nhận ra.

Ngược lại, việc dám thay đổi, dám chấp nhận thử thách lại là cách để người trẻ trưởng thành và phát triển. Khi ta rời khỏi vùng an toàn, dấn thân vào những môi trường mới, công việc mới, thậm chí là thất bại mới – chính là lúc ta học được nhiều nhất. Sự thay đổi không phải lúc nào cũng dễ dàng, nhưng nó là cơ hội để ta biết mình là ai, mình cần gì, mình mạnh hay yếu ở điểm nào.

Là người trẻ, chúng ta đang ở độ tuổi dồi dào sức trẻ, khả năng học hỏi nhanh và ít ràng buộc. Đây là thời điểm vàng để trải nghiệm, rèn luyện và tích lũy. Nếu ta sợ thay đổi, sợ khó khăn thì chẳng khác gì tự nhốt mình trong chiếc “nồi nước ấm”, đến lúc nhận ra thì có thể đã quá muộn. Thực tế cho thấy, rất nhiều người trẻ thành công là nhờ dám thử – thử khởi nghiệp, thử du học, thử chuyển nghề… Tất cả đều bắt đầu bằng một sự thay đổi.

Tuy nhiên, không phải cứ thay đổi là tốt. Mỗi người cần xác định rõ mục tiêu và lý do mình muốn thay đổi. Đừng thay đổi chỉ vì chạy theo xu hướng hay bị tác động từ người khác. Sự thay đổi đúng đắn là khi nó giúp ta tiến gần hơn với phiên bản tốt nhất của chính mình.

“Hội chứng Ếch luộc” là một lời cảnh tỉnh dành cho thế hệ trẻ. Sự ổn định chỉ nên là trạm dừng chân, chứ không phải nơi dừng lại mãi mãi. Là người trẻ, chúng ta nên sống chủ động, linh hoạt và sẵn sàng thay đổi để phát triển bản thân. Dám thay đổi chính là chìa khóa mở ra cánh cửa của tương lai.