Bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ):

Trong xã hội hiện đại, mỗi người trẻ đều đứng trước những lựa chọn quan trọng về cách sống và hướng phát triển bản thân. Giữa một bên là sự ổn định, an nhàn – nơi mọi thứ đều nằm trong vùng an toàn, và một bên là con đường chông gai nhưng mở ra nhiều cơ hội phát triển, chúng ta không thể không cân nhắc kỹ càng. Đặc biệt, khi “hội chứng ếch luộc” – thuật ngữ chỉ lối sống chìm đắm trong sự dễ chịu, an toàn đến mức trì trệ – ngày càng phổ biến, câu hỏi “nên sống ổn định hay không ngừng thay đổi để phát triển” trở thành một chủ đề lớn đối với người trẻ.

“Hội chứng ếch luộc” là một hình ảnh ẩn dụ sâu sắc. Con ếch khi được thả vào nồi nước đang dần nóng lên sẽ không nhảy ra, vì nó thích nghi với sự thay đổi chậm rãi đó, cho đến khi quá muộn và bị nấu chín. Con người cũng vậy. Khi chúng ta quá quen với sự ổn định, an toàn – một công việc lặp lại, một cuộc sống đều đặn không rủi ro – chúng ta rất dễ đánh mất khát vọng, đam mê và động lực phát triển. Và rồi, đến một lúc nào đó, chúng ta giật mình nhận ra bản thân đã dậm chân tại chỗ quá lâu.

Là một người trẻ, tôi lựa chọn lối sống sẵn sàng thay đổi môi trường để phát triển bản thân, bởi tôi tin rằng tuổi trẻ là giai đoạn duy nhất trong đời ta có đủ sức lực, sự dũng cảm và thời gian để thử – sai – và làm lại. Không thay đổi đồng nghĩa với việc đánh mất cơ hội được trải nghiệm nhiều điều mới mẻ, học thêm kỹ năng, mở rộng thế giới quan. Đổi lại, những cú sốc, những va vấp ban đầu có thể khiến ta mệt mỏi. Nhưng chính những điều đó lại rèn cho ta bản lĩnh, sự linh hoạt và sức mạnh tinh thần.

Thực tế cho thấy rất nhiều người trẻ dám bước ra khỏi vùng an toàn đã đạt được thành tựu đáng ngưỡng mộ. Ví dụ, Nguyễn Hà Đông – lập trình viên trẻ từng tạo nên “Flappy Bird” gây tiếng vang toàn cầu, đã không chọn ở lại làm công việc kỹ sư ổn định mà tự mày mò phát triển game trong môi trường đầy rủi ro. Hay như rất nhiều bạn trẻ Việt Nam hiện nay đang du học, làm việc ở nước ngoài, vượt qua khó khăn về ngôn ngữ, văn hóa để từng bước khẳng định mình. Họ chính là minh chứng rằng thay đổi là con đường của sự trưởng thành.

Tuy nhiên, cũng cần nói rõ: ổn định không phải là điều xấu, và không phải ai chọn sống ổn định cũng rơi vào “hội chứng ếch luộc”. Điều quan trọng là không được ngừng học hỏi và phát triển, dù đang ở bất cứ môi trường nào. Nếu bạn có một công việc ổn định, nhưng luôn trau dồi kỹ năng, tìm cơ hội thăng tiến, đổi mới bản thân thì bạn không hề trì trệ. Vấn đề nằm ở thái độ sống, không phải ở sự ổn định hay thay đổi.

Tóm lại, trong một thế giới luôn vận động, người trẻ cần tỉnh táo trước “hội chứng ếch luộc”. Hãy biết lắng nghe bản thân, dám bước ra khỏi vùng an toàn khi cần thiết, và luôn giữ cho mình tinh thần cầu tiến.

Bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ):

Trong xã hội hiện đại, người trẻ – đặc biệt là thế hệ Gen Z – đang dần khẳng định vai trò và bản lĩnh của mình trong nhiều lĩnh vực. Tuy nhiên, song song với sự phát triển đó, họ cũng đang phải đối mặt với không ít định kiến tiêu cực, bị gắn mác là “lười biếng”, “sống ảo”, “thiếu kiên trì”, “ngại va chạm” hay “thích tự do vô kỷ luật”. Từ góc nhìn của một người trẻ, tôi cho rằng việc quy chụp cả một thế hệ bằng những định kiến như vậy không chỉ thiếu công bằng mà còn là một rào cản khiến xã hội khó tiếp cận được với những giá trị mới mà thế hệ này mang lại.

Trước tiên, cần hiểu rằng mỗi thế hệ sinh ra trong một bối cảnh lịch sử, kinh tế, xã hội khác nhau, và do đó có lối sống, cách nghĩ và cách làm việc khác nhau. Gen Z – thế hệ lớn lên trong kỷ nguyên công nghệ, với mạng xã hội, trí tuệ nhân tạo và những thay đổi chóng mặt của thế giới – không thể áp dụng hoàn toàn những chuẩn mực cũ. Họ có xu hướng ưu tiên trải nghiệm, đề cao sự tự do cá nhân, hướng đến cân bằng cuộc sống – công việc thay vì hy sinh toàn bộ thời gian để làm việc như các thế hệ trước.

Tuy nhiên, chính từ sự khác biệt ấy mà nhiều người nhìn vào lại vội vàng đưa ra những đánh giá tiêu cực. Ví dụ, việc người trẻ chọn công việc freelance, làm việc từ xa hay nghỉ việc để “tìm lại chính mình” thường bị quy là “thiếu trách nhiệm”, “thiếu kiên trì”. Nhưng ít ai thấy rằng chính những bạn trẻ ấy lại đang tạo ra những xu hướng mới, những cách làm mới, những khởi nghiệp sáng tạo vượt xa khuôn mẫu truyền thống. Họ có thể là những YouTuber truyền cảm hứng, những nhà phát triển ứng dụng, những người sáng tạo nội dung đem văn hóa Việt Nam ra thế giới – những điều mà xã hội đôi khi không nhìn nhận đúng mức.

Tất nhiên, không thể phủ nhận rằng vẫn có một bộ phận người trẻ sống lệch lạc, lười biếng hay thiếu định hướng. Nhưng điều đó không đại diện cho cả thế hệ. Việc lấy cái tiêu cực của số ít để áp lên cái nhìn về số đông là điều không công bằng. Và cũng cần hiểu, trong mọi thế hệ đều có những người chưa tốt – không riêng gì người trẻ hôm nay.

Thay vì gắn mác và chỉ trích, người lớn và xã hội nên lắng nghe, thấu hiểu và đồng hành cùng thế hệ trẻ. Bởi khi được tin tưởng và tạo điều kiện, người trẻ sẽ phát huy tốt năng lực của mình. Thực tế đã chứng minh rất nhiều người trẻ Việt Nam hiện nay đang khẳng định vị trí trên trường quốc tế: nhà khoa học trẻ, lập trình viên, nhà thiết kế thời trang, nghệ sĩ độc lập… Họ chính là minh chứng rằng Gen Z không hề “vô dụng” hay “lười biếng” như định kiến vẫn nói.

Với người trẻ như tôi, thay vì bức xúc với những định kiến, tôi chọn cách chứng minh bằng hành động. Mỗi người trẻ hãy sống có trách nhiệm, dám dấn thân, dám nghĩ lớn và làm thật. Khi bạn làm tốt công việc của mình, sống tử tế và không ngừng học hỏi, thì chính bạn sẽ tự phá vỡ mọi định kiến đang đè lên thế hệ mình.

Tóm lại, định kiến là thứ khiến xã hội chậm thay đổi. Hãy để cái nhìn dành cho người trẻ hôm nay không bị đóng khung trong những khuôn mẫu cũ. Bởi họ – với nhiệt huyết, trí tuệ và sự sáng tạo – mới chính là những người sẽ định hình tương lai.

Trong giao tiếp hằng ngày, nhận xét người khác là một phần không thể thiếu. Nhận xét giúp chúng ta nhìn rõ điểm mạnh, điểm yếu của bản thân và của người khác để cùng nhau hoàn thiện. Tuy nhiên, trong xã hội hiện đại, việc nhận xét người khác trước đám đông lại trở thành một vấn đề đáng quan tâm. Bởi ranh giới giữa một lời góp ý chân thành và một lời phê bình gây tổn thương là rất mong manh. Vì vậy, chúng ta cần suy nghĩ kỹ càng khi đưa ra lời nhận xét công khai.

Trước hết, cần khẳng định rằng việc đưa ra nhận xét là quyền và trách nhiệm của mỗi người, nhất là trong môi trường học tập, làm việc. Những lời nhận xét mang tính xây dựng có thể giúp người khác nhận ra điểm chưa tốt để khắc phục, phát triển hơn. Tuy nhiên, khi lời nhận xét được nói ra trước đám đông, điều đó không còn đơn giản là góp ý mà dễ tạo ra cảm giác xấu hổ, bị phán xét hoặc công kích. Đặc biệt với những người có tính cách nhạy cảm, thiếu tự tin, một lời nhận xét không khéo léo trước tập thể có thể trở thành vết thương tinh thần rất lâu lành.

Thực tế cho thấy, không ít người đã phải chịu tổn thương sâu sắc vì bị phê bình công khai. Ví dụ, trong môi trường học đường, một học sinh bị thầy cô nhận xét gay gắt trước lớp vì điểm thấp hoặc thái độ chưa tốt có thể dẫn đến tâm lý sợ hãi, tự ti, thậm chí ghét bỏ việc học. Trong công việc, một nhân viên bị cấp trên chỉ trích trước đồng nghiệp dễ rơi vào trạng thái căng thẳng, xấu hổ và mất động lực cống hiến. Lời nói tuy vô hình nhưng sức sát thương của nó đôi khi còn hơn cả hành động.

Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là chúng ta nên im lặng trước cái sai hay không dám nói sự thật. Vấn đề nằm ở cách chúng ta nhận xét. Một lời góp ý nhẹ nhàng, tinh tế, đưa ra riêng tư hoặc chọn thời điểm phù hợp sẽ khiến người nghe dễ đón nhận và thay đổi. Trái lại, lời nhận xét dù đúng nhưng được nói ra với giọng điệu mỉa mai, chê bai hay mang tính công kích công khai sẽ dễ làm mất lòng người khác và phản tác dụng.

Mỗi chúng ta cần rèn luyện kỹ năng giao tiếp khôn khéo và có cảm thông. Trước khi nói, hãy đặt mình vào vị trí của người nghe: “Nếu mình là họ, nghe câu nói này giữa đám đông, mình có tổn thương không?” Một lời nói ra không thể lấy lại, nhưng cách nói, thái độ khi nói lại hoàn toàn có thể điều chỉnh. Góp ý chân thành là để người khác tốt hơn, chứ không phải để bản thân được hả hê hay thể hiện mình “đúng”.

Bên cạnh đó, người bị nhận xét cũng cần rèn luyện tâm lý vững vàng và tinh thần cầu tiến. Không phải lời nhận xét nào cũng ác ý. Nếu biết chọn lọc, ta có thể biến lời nhận xét thành cơ hội để phát triển bản thân. Cũng đừng quá nhạy cảm mà từ chối mọi ý kiến chỉ trích, bởi sự trưởng thành đôi khi đến từ những lời thẳng thắn và chân thành nhất.

Tóm lại, nhận xét người khác là một nghệ thuật, và nhận xét trước đám đông lại càng cần sự tinh tế và nhân văn. Là người trẻ, mỗi chúng ta cần học cách dùng lời nói để xây dựng thay vì làm tổn thương. Hãy để mỗi lời nhận xét đều là một cách giúp nhau tiến bộ, chứ không phải là vết cứa vào lòng ai đó. Vì lời nói có sức mạnh – dùng đúng thì chữa lành, dùng sai thì hủy hoại.