Nhà văn Nam Cao từng viết: “Lòng khinh, trọng của chúng ta có ảnh hưởng đến cái nhân cách của người khác nhiều lắm...”. Tôi hoàn toàn đồng tình với ý kiến này, bởi nhân cách con người không chỉ do bản thân quyết định mà còn chịu ảnh hưởng lớn từ cách người khác đối xử với họ. Khi được tôn trọng, con người có xu hướng giữ gìn phẩm giá, sống đúng mực và có ý thức hoàn thiện bản thân. Ngược lại, nếu luôn bị khinh thường, coi rẻ, người ta dễ đánh mất lòng tự trọng, trở nên buông thả, thậm chí tha hóa. Chí Phèo của Nam Cao là một minh chứng rõ rệt: hắn từng ước ao làm người lương thiện, nhưng vì bị xã hội chối bỏ, hắn dần biến thành kẻ đê tiện.

Tác phẩm như một lời cảnh tỉnh về sự tha hóa của con người khi gặp khó khăn và lòng tham lam, đồng thời phản ánh những mặt trái của xã hội phong kiến đương thời, nơi mà người nghèo khó bị ép buộc phải làm những công việc đê tiện để mưu sinh.

Biện pháp điệp ngữ, từ cũng lặp ại nhiều lần.

Tác dụng

Tạo âm điệu, giúp câu văn, câu thơ trở nên sinh động, hấp dẫn

Thân em như hạt mưa sa. Hạt vào đài các  hạt ra ruộng cày

Hai dòng thơ: "Ngẫm thân em chỉ bằng thân con bọ ngựa,/ Bằng con chẫu chuộc thôi." vô cùng đặc sắc và gợi nhiều liên tưởng. Trong hai câu thơ này tác giả đã sử dụng khéo léo nghệ thuật so sánh giữa thân em và thân con bọ ngựa, con chẫu chuộc. Nghệ thuật so sánh góp phần làm tăng sức gợi hình, gợi cảm, làm cho câu thơ trở nên sinh động, hấp dẫn hơn. Đồng thời, gợi thân hình nhân vật "em" mảnh mai, nhỏ bé và gợi thân phận bọt bèo, thấp cổ bé họng.

Hiện tượng phá vỡ quy tắc trong câu là: kết hợp từ trái logic

Tác dụng của hiện tượng phá vỡ quy tắc trong ngôn ngữ là:

+ Tăng sức gợi hình, gợi cảm, làm cho câu văn thêm sinh động, hấp dẫn.

 + Gợi những liên tưởng lạ lùng, mới mẻ cho người đọc, làm mới cách biểu đạt tránh sự sáo mòn trong sử dụng từ ngữ.