Câu 1 (2 điểm): Viết đoạn văn khoảng 200 chữ phân tích nhân vật Dung ở phần Đọc hiểu.

Nhân vật Dung trong truyện ngắn Hai lần chết của Thạch Lam là hình ảnh tiêu biểu cho số phận bất hạnh của người phụ nữ trong xã hội phong kiến xưa. Ngay từ khi sinh ra, Dung đã không được cha mẹ quan tâm như các anh chị vì hoàn cảnh gia đình nghèo túng. Lớn lên trong sự lạnh nhạt, thiếu tình thương, Dung trở thành một cô gái cam chịu và an phận. Khi đi lấy chồng, thay vì được sống hạnh phúc, nàng lại rơi vào một gia đình khắc nghiệt với mẹ chồng tàn nhẫn, chồng dốt nát, em chồng hỗn láo. Không chịu nổi cuộc sống tủi nhục ấy, Dung đã tìm đến cái chết như một cách giải thoát. Tuy nhiên, sau khi được cứu sống, nàng lại buộc phải trở về nơi địa ngục ấy lần nữa, trong sự thờ ơ của cha mẹ ruột. Qua nhân vật Dung, Thạch Lam đã thể hiện sự cảm thông sâu sắc với thân phận người phụ nữ nhỏ bé và đồng thời tố cáo xã hội phong kiến tàn ác, nơi mà hôn nhân không phải là hạnh phúc mà là nấm mồ chôn vùi đời người.

Câu 2 (4 điểm): Viết bài văn nghị luận khoảng 600 chữ trình bày suy nghĩ về việc cha mẹ áp đặt con cái trong hôn nhân.

Bài làm:

Trong cuộc đời mỗi người, hôn nhân là một bước ngoặt lớn, ảnh hưởng trực tiếp đến hạnh phúc và tương lai. Tuy nhiên, không ít cha mẹ hiện nay vẫn giữ quan niệm cũ, can thiệp và áp đặt con cái trong chuyện chọn lựa bạn đời. Việc cha mẹ áp đặt hôn nhân cho con không chỉ gây ra nhiều bi kịch mà còn tước đi quyền được yêu, được lựa chọn của con cái – những người trực tiếp sống trong cuộc hôn nhân ấy.

Cha mẹ luôn mong con mình có cuộc sống tốt đẹp, nên họ thường dùng kinh nghiệm và sự từng trải để lựa chọn đối tượng phù hợp với mong muốn của họ. Tuy nhiên, điều đó không đồng nghĩa với việc họ có quyền thay con quyết định chuyện hôn nhân. Hôn nhân không chỉ là sự kết hợp giữa hai gia đình mà trước hết phải là sự đồng thuận, đồng cảm và tình yêu giữa hai con người. Nếu chỉ vì sự sắp đặt của cha mẹ mà đến với nhau, hôn nhân sẽ dễ trở thành một cuộc sống gượng ép, thiếu cảm xúc và thậm chí là đau khổ kéo dài.

Bi kịch của nhân vật Dung trong truyện ngắn Hai lần chết là minh chứng điển hình cho hậu quả của việc cha mẹ áp đặt hôn nhân. Dung bị gả vào một gia đình giàu có nhưng không hề có hạnh phúc. Cô sống trong sự tủi nhục, cam chịu, không nơi nương tựa. Khi cố gắng chạy trốn, Dung cũng không nhận được sự cảm thông từ cha mẹ mà chỉ là những lời trách mắng, cuối cùng đành bất lực trở về nơi được ví như nấm mồ chôn sống mình. Đó chính là hệ quả nghiêm trọng của việc áp đặt hôn nhân, khi con cái không được lắng nghe và thấu hiểu.

Tuy nhiên, không thể phủ nhận rằng có những trường hợp cha mẹ can thiệp đúng lúc lại giúp con tránh khỏi những sai lầm đáng tiếc. Nhưng sự can thiệp đó nên dựa trên tinh thần tôn trọng, đối thoại, và hướng dẫn hơn là ép buộc. Cha mẹ có thể chia sẻ kinh nghiệm, đưa ra lời khuyên nhưng quyết định cuối cùng vẫn nên thuộc về con cái – bởi chỉ có họ mới hiểu rõ ai là người mang đến cho mình hạnh phúc thật sự.

Hôn nhân là chuyện cả đời, không thể xem nhẹ hay quyết định thay người khác. Mỗi cá nhân cần có quyền và trách nhiệm với lựa chọn của chính mình. Cha mẹ nên là chỗ dựa, là người đồng hành, không phải là người áp đặt. Chỉ khi đó, con cái mới thực sự trưởng thành và hạnh phúc trong cuộc sống của mình.

Câu 1. 

Thể loại: Truyện ngắn.

Câu 2. 

Đề tài: Cái chết.

Câu 3. Nhận xét về sự kết nối giữa lời người kể chuyện và lời nhân vật trong văn bản.

Trả lời:
Văn bản sử dụng lời kể theo ngôi thứ ba, kết hợp nhuần nhuyễn giữa lời người kể chuyện và lời nhân vật.

• Lời người kể vừa khách quan vừa thấm đẫm cảm xúc, giúp người đọc hiểu được hoàn cảnh và tâm trạng của Dung mà không cần cô phải nói nhiều.
• Lời nhân vật xuất hiện ở những đoạn đối thoại hoặc độc thoại nội tâm, bộc lộ rõ sự yếu đuối, cam chịu, và cả khát vọng được yêu thương, được sống hạnh phúc.
  => Cách kể này tạo nên sự kết nối mạch lạc, đồng cảm sâu sắc từ người đọc với số phận nhân vật.
• Câu 4. Em hiểu như thế nào về đoạn trích:

"Trông thấy dòng sông chảy xa xa, Dung ngậm ngùi nghĩ đến cái chết của mình. Lần này về nhà chồng, nàng mới hẳn là chết đuối, chết không còn mong có ai cứu vớt nàng ra nữa."

Trả lời:
Đoạn trích là một ẩn dụ sâu sắc cho bi kịch tâm hồn của Dung.

• Dòng sông không chỉ là hình ảnh gợi nhớ đến lần tự tử không thành mà còn là biểu tượng cho dòng đời nghiệt ngã cuốn trôi cuộc đời người phụ nữ nhỏ bé này.
• “Chết đuối” lần này không phải là cái chết thể xác, mà là sự chết về tinh thần, cảm xúc, hy vọng.
• Nó thể hiện sự tuyệt vọng đến tận cùng, không còn ai có thể cứu vớt cô nữa – từ gia đình ruột thịt đến chồng, mẹ chồng – tất cả đều bỏ mặc cô.

Câu 5. Qua văn bản, tác giả gửi gắm tư tưởng, tình cảm nào đối với số phận đáng thương của nhân vật Dung?

Trả lời:
Qua văn bản, Thạch Lam bày tỏ niềm thương cảm sâu sắc và lên án xã hội phong kiến tàn nhẫn đối với người phụ nữ.

• Tác giả cảm thông với số phận thiệt thòi, cam chịu và bị áp bức của Dung từ bé đến khi làm dâu.
• Đồng thời, ông phê phán thái độ vô cảm, định kiến hà khắc của gia đình, xã hội khiến người phụ nữ không có chỗ dựa, không còn lối thoát.
  => Thạch Lam qua đó mong muốn thức tỉnh lương tri xã hội, khơi dậy lòng nhân ái và sự cảm thông đối với những thân phận nhỏ bé.

Gìn giữ và bảo vệ những giá trị văn hóa truyền thống trong đời sống hiện đại

Trong dòng chảy không ngừng của xã hội hiện đại, khi kinh tế, công nghệ và đời sống ngày càng phát triển, con người có cơ hội tiếp xúc với nhiều nền văn hóa mới mẻ, hiện đại. Tuy nhiên, bên cạnh những mặt tích cực, điều này cũng đặt ra một thách thức lớn: làm sao để gìn giữ và bảo vệ những giá trị văn hóa truyền thống – những hồn cốt làm nên bản sắc của một dân tộc? Đây không chỉ là trách nhiệm của mỗi cá nhân mà còn là sứ mệnh chung của cả cộng đồng trong thời đại toàn cầu hóa.

Văn hóa truyền thống là tổng hòa những giá trị vật chất và tinh thần được hun đúc qua hàng nghìn năm lịch sử. Đó là tiếng nói, trang phục, phong tục tập quán, tín ngưỡng, lễ hội, ẩm thực, lối sống, tư tưởng, đạo lý,… đã trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống của người Việt. Những giá trị ấy không chỉ mang tính biểu trưng cho bản sắc dân tộc mà còn là cầu nối thiêng liêng giữa các thế hệ, giữa quá khứ – hiện tại – và tương lai.

Tuy nhiên, trong xã hội hiện đại, không khó để nhận thấy rằng nhiều giá trị truyền thống đang bị lãng quên hoặc biến tướng. Không ít người trẻ thờ ơ với những nét đẹp văn hóa của dân tộc, chạy theo trào lưu ngoại lai, coi trọng hình thức hơn nội dung. Nhiều lễ hội truyền thống bị thương mại hóa, mất đi ý nghĩa nguyên bản. Tình trạng đồng phục hóa trong văn hóa, lối sống ngày càng phổ biến, khiến cho bản sắc dân tộc bị mai một. Nếu không sớm có ý thức giữ gìn, chúng ta có nguy cơ đánh mất những di sản vô giá mà cha ông đã dày công xây dựng.

Gìn giữ và bảo vệ văn hóa truyền thống không có nghĩa là bảo thủ hay khước từ cái mới. Ngược lại, đó là sự hòa quyện giữa truyền thống và hiện đại, giữa cội nguồn và sự phát triển. Chúng ta có thể mặc trang phục hiện đại, sử dụng công nghệ tiên tiến, nhưng vẫn giữ được nếp sống văn hóa lịch sự, tôn trọng lễ nghĩa, yêu tiếng Việt, gìn giữ lễ hội quê hương, ẩm thực dân tộc. Việc đưa văn hóa truyền thống vào trường học, sân khấu, điện ảnh, mạng xã hội, du lịch… là những cách làm thiết thực để lan tỏa và giữ gìn những giá trị ấy.

Mỗi cá nhân, đặc biệt là thế hệ trẻ, cần nhận thức rõ vai trò và trách nhiệm của mình trong việc gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc. Tự hào và yêu quý những giá trị truyền thống là cách tốt nhất để bảo vệ chúng giữa cuộc sống hiện đại. Mỗi hành động nhỏ như mặc áo dài vào ngày lễ, tham gia các hoạt động văn hóa dân gian, nói năng chuẩn mực, tôn trọng người lớn tuổi,… đều là những biểu hiện sống động của việc gìn giữ văn hóa.

Tóm lại, văn hóa truyền thống là linh hồn của dân tộc. Trong bối cảnh hội nhập và phát triển hôm nay, việc bảo tồn và phát huy những giá trị ấy là điều cần thiết và cấp bách. Đó không chỉ là cách ta giữ lấy cội nguồn mà còn là cách ta khẳng định bản sắc, niềm tự hào và vị thế của dân tộc Việt Nam trên bản đồ văn hóa thế giới.

Trong bài thơ ''Chân quê'' của Nguyễn Bính, nhân vật “em” hiện lên là hình tượng người con gái nông thôn đang dần thay đổi trước làn sóng đô thị hóa và ảnh hưởng của lối sống thành thị. Ban đầu, “em” mang vẻ đẹp mộc mạc, dịu dàng và chân chất – hình ảnh đặc trưng của người con gái quê với “áo cánh nâu” và “khăn mỏ quạ”, gần gũi với “hương đồng gió nội”. Thế nhưng, theo thời gian, “em” bắt đầu thay đổi: “em nay cũng khác xưa rồi”, từ lối ăn mặc cho đến suy nghĩ, cách sống. Sự thay đổi đó khiến tác giả – cũng là người trữ tình – không khỏi tiếc nuối. Nhân vật “em” không chỉ là một cá nhân cụ thể, mà còn là hình ảnh đại diện cho một bộ phận những cô gái quê đang dần đánh mất vẻ đẹp truyền thống vì chạy theo cái gọi là văn minh, hiện đại. Qua nhân vật này, Nguyễn Bính thể hiện nỗi buồn, sự hoài niệm, và cả lời nhắn nhủ sâu sắc: hãy biết trân trọng và giữ gìn những giá trị giản dị, mộc mạc của quê hương – cái “chân quê” làm nên cốt cách của con người Việt.

Thông điệp: Hãy giữ gìn nét đẹp văn hóa truyền thống của quê hương, đừng chạy theo vẻ hào nhoáng bên ngoài, đừng khoác lên mình những thứ xa lạ, phù phiếm

• Cụm từ “hương đồng gió nội” không chỉ mang nghĩa đen là mùi hương của đồng quê và làn gió quê hương, mà còn là hình ảnh ẩn dụ cho vẻ đẹp chân chất, mộc mạc, giản dị của người con gái nông thôn, đặc biệt là trong cách sống, cách nghĩ.
• “Hương đồng gió nội” cũng là một phép hoán dụ, lấy cái cụ thể (hương, gió nơi đồng quê) để gợi cái trừu tượng (nét quê mùa, thuần hậu, chân thành của con người).
• => Câu thơ sử dụng ẩn dụ và hoán dụ một cách tinh tế để thể hiện nỗi niềm tiếc nuối của tác giả trước sự thay đổi của người con gái quê trong xã hội hiện đại, đồng thời khơi gợi nét đẹp mộc mạc, giản dị của hồn quê xưa – một vẻ đẹp đang dần bị thời gian và đô thị hóa làm phai nhòa.

những loại trang phục trong bài thơ là áo cài khuy bấm, cái yếm lụa sồi, cái dây lưng đũi, cái áo tứ thân, cái khăn mỏ quạ, cái quần nái đen 

theo em những loại trang phục ấy đại diện cho trang phục của quê hương và ở tỉnh có phần khác nhau về cách ăn mặc 

Đó là sự chân thật trong lối sống bình dị, giản đơn của người dân quê. Đó là sự chân chất, thật thà, thẳng thắn, hồn nhiền, trong sáng, không chút vụ lợi, tối tăm của người dân quê. Đó là vẻ đẹp yên bình, thanh bần nhuốm màu lên khung cảnh, cuộc sống ở quê.

thể thơ tự do