1. Ma túy

• Mô tả: Ma túy là các chất gây nghiện có khả năng ảnh hưởng đến hệ thần kinh và hành vi của con người.
• Tác hại:
• • Ảnh hưởng sức khỏe: Gây hư hỏng cơ thể, suy giảm chức năng các cơ quan (gan, thận, tim, phổi), dẫn đến tử vong.
  • Xã hội: Tăng tỷ lệ tội phạm, phá vỡ gia đình, làm mất trật tự an toàn xã hội.
  • Tâm lý: Gây nghiện, làm suy giảm khả năng nhận thức, dễ dàng rơi vào tình trạng bế tắc, trầm cảm.

2. Cờ bạc

• Mô tả: Cờ bạc là việc tham gia vào các trò chơi dựa vào may rủi để đánh bạc, kiếm tiền.
• Tác hại:
• • Tài chính: Gây mất mát tài sản lớn, nợ nần, phá sản.
  • Gia đình: Mâu thuẫn gia đình, ly hôn, xung đột giữa các thành viên trong gia đình.
  • Xã hội: Làm giảm năng suất lao động, tạo ra các nhóm xã hội xấu và băng nhóm tội phạm.

3. Mại dâm

• Mô tả: Mại dâm là hành vi bán dâm, trao đổi tình dục để lấy tiền hoặc lợi ích vật chất.
• Tác hại:
• • Sức khỏe: Dễ dàng lây lan các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm (HIV/AIDS, bệnh lây qua đường tình dục).
  • Gia đình: Tạo ra sự đổ vỡ trong hôn nhân, tăng tỷ lệ ly hôn, tạo ra những đứa trẻ không có gia đình ổn định.
  • Xã hội: Làm giảm đạo đức xã hội, tạo điều kiện cho các loại tội phạm phát sinh.

4. Đánh bạc trái phép

• Mô tả: Là việc tham gia vào các hình thức đánh bạc mà không có sự giám sát của pháp luật, chẳng hạn như đánh bạc qua mạng hoặc các sòng bạc lén lút.
• Tác hại:
• • Tài chính: Gây thiệt hại nghiêm trọng cho người tham gia, nợ nần.
  • Tội phạm: Làm tăng tỷ lệ tội phạm, tham nhũng và các hoạt động trái phép.
  • Xã hội: Làm suy yếu nền kinh tế và trật tự xã hội, tạo ra môi trường tội phạm nguy hiểm.

5. Bạo lực gia đình

• Mô tả: Là hành vi bạo lực (về thể xác, tinh thần hoặc tình dục) xảy ra trong gia đình giữa các thành viên.
• Tác hại:
• • Sức khỏe: Gây tổn thương về thể chất và tinh thần cho nạn nhân, làm giảm chất lượng cuộc sống.
  • Xã hội: Tạo ra môi trường không an toàn, ảnh hưởng tiêu cực đến trẻ em, làm mất đi sự ổn định của xã hội.
  • Tâm lý: Gây ám ảnh tâm lý, dễ dẫn đến trầm cảm và rối loạn tinh thần.

6. Xâm hại tình dục

• Mô tả: Là hành vi cưỡng ép hoặc lợi dụng người khác để thực hiện hành vi tình dục trái ý muốn.
• Tác hại:
• • Sức khỏe: Gây tổn thương cơ thể, dễ mắc các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục.
  • Tâm lý: Tác động nặng nề đến tâm lý, gây trầm cảm, lo âu, sợ hãi.
  • Gia đình: Làm rạn nứt, đổ vỡ mối quan hệ gia đình, xã hội.

7. Trộm cắp và tội phạm khác

• Mô tả: Là hành vi ăn cắp tài sản của người khác, có thể dưới nhiều hình thức khác nhau (trộm cắp tài sản, tài liệu, v.v.).
• Tác hại:
• • Tài chính: Gây thiệt hại cho cá nhân và xã hội.
  • Xã hội: Làm mất an ninh trật tự, ảnh hưởng đến sự phát triển của cộng đồng.
  • Tâm lý: Gây lo sợ, bất an trong cộng đồng.

8. Buôn bán người

• Mô tả: Là hành vi bắt cóc hoặc lừa đảo để bán người vào các hình thức lao động cưỡng bức, mại dâm hoặc nô lệ tình dục.
• Tác hại:
• • Xã hội: Tạo ra những tổn thất lớn về nhân lực, ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển của xã hội.
  • Sức khỏe và tinh thần: Nạn nhân có thể bị lạm dụng thể xác và tinh thần, mắc các bệnh nguy hiểm.
  • Tâm lý: Gây tổn thương tâm lý nặng nề, nạn nhân phải sống trong sự sợ hãi, đau khổ.

9. Sử dụng các chất kích thích và đồ uống có cồn

• Mô tả: Là việc lạm dụng các chất kích thích như rượu bia, thuốc lá, hay các chất ma túy.
• Tác hại:
• • Sức khỏe: Làm giảm khả năng miễn dịch, dẫn đến các bệnh mãn tính như ung thư, bệnh tim mạch.
  • Xã hội: Gây ra các vụ tai nạn giao thông, bạo lực, tội phạm khi người say xỉn.
  • Gia đình: Làm gia đình trở nên mất ổn định, gây xung đột, mất hạnh phúc.

Hành vi của các bạn trong tình huống trên là hoàn toàn sai trái và cần lên án nghiêm khắc, bởi vì:

1. Đây là bạo lực học đường:
   – Việc cô lập, nói xấu, ghép ảnh chế giễu trên mạng đã là hình thức bắt nạt tinh thần (cyberbullying).
   – Việc hẹn ra chỗ vắng để đánh đập B là bạo lực thể chất, xâm phạm đến sức khỏe, thân thể và danh dự của bạn B.
2. Vi phạm quyền con người và quyền trẻ em:
   – Mỗi học sinh đều có quyền được an toàn, được tôn trọng về danh dự, nhân phẩm (Điều 14 Luật Trẻ em 2016).
   – Hành vi cô lập, sỉ nhục, đánh đập đã tước đoạt quyền được học tập trong môi trường an toàn, thân thiện.
3. Vi phạm quy định của nhà trường và pháp luật:
   – Nhà trường có quy chế xử lý nghiêm các hành vi bạo lực, sẽ bị kỷ luật (khiển trách, đuổi học tạm thời…) theo quy chế thi đua – khen thưởng và kỷ luật học sinh.
   – Nếu gây thương tích hoặc có dấu hiệu cấu thành tội “Cố ý gây thương tích” (Bộ luật Hình sự), các em có thể bị xử lý hình sự.
4. Hệ quả nghiêm trọng:
   – Gây tổn thương tinh thần (lo âu, trầm cảm, sợ hãi) và tổn thương cơ thể cho B.
   – Phá vỡ niềm tin giữa học sinh với nhau, làm xấu đi môi trường học tập.
5. Tóm lại:
   – Hành vi cô lập, chế giễu, bạo lực thể chất đều là bắt nạt và bạo lực học đường, cần phải lên án, ngăn chặn và xử lý nghiêm khắc theo quy định của nhà trường và pháp luật.
   – Mỗi học sinh cần nhận thức rõ: không ai có quyền bắt nạt, đánh đập bạn bè, và phải dũng cảm tố giác, can ngăn hoặc báo ngay cho thầy cô, phụ huynh, chính quyền địa phương khi chứng kiến hoặc là nạn nhân của bạo lực.

Cách đối xử của ông H đối với chị A là không đúng và thiếu công bằng.

Giải thích:

1. Công bằng trong gia đình: Mỗi đứa trẻ, bất kể trai hay gái, đều có quyền được yêu thương, quan tâm và tôn trọng như nhau từ cha mẹ. Việc ông H thiên vị con trai và coi nhẹ con gái là hành động phân biệt giới tính, không phù hợp với nguyên tắc bình đẳng trong gia đình và xã hội.
2. Quan điểm về vai trò của con trai và con gái: Mặc dù trong nhiều nền văn hóa truyền thống, có quan niệm con trai là người nối dõi tông đường hay thờ cúng tổ tiên, nhưng xã hội hiện đại đã thay đổi, và phân biệt đối xử giới tính không còn hợp lý. Cả con trai và con gái đều có thể cùng đóng vai trò quan trọng trong gia đình và xã hội.
3. Tôn trọng giá trị của con gái: Chị A, như mọi người, cũng có những phẩm chất và năng lực riêng biệt cần được tôn trọng và khuyến khích phát triển. Việc coi thường hay thiên vị con trai có thể gây tổn thương tâm lý cho con gái, làm mất đi sự đoàn kết, tình yêu thương trong gia đình.

1. Ở cấp độ nhà trường

1. Xây dựng và ban hành quy định, quy chế rõ ràng về hành vi ứng xử, xử lý nghiêm khắc những trường hợp bạo lực: đánh, chửi, cô lập bạn bè…
2. Tổ chức các buổi tuyên truyền, ngoại khóa với chủ đề “Phòng, chống bạo lực học đường”, mời chuyên gia tâm lý, đại diện công an, Tổ dân phố tới nói chuyện.
3. Lắp đặt hệ thống giám sát (camera) ở hành lang, sân trường, nhà vệ sinh… để kịp thời phát hiện và ngăn chặn vụ việc.
4. Tổ chức “Góc học đường” hoặc “Góc sẻ chia” nơi học sinh có thể gửi thư hoặc ghi lại trải nghiệm, tố cáo ẩn danh với giáo viên chủ nhiệm, ban Giám hiệu.
5. Phân công giáo viên, nhân viên y tế thường trực giám sát giờ ra chơi, giờ tan học, ngay cả khi học sinh ở lại học thêm.

2. Ở cấp độ giáo viên – nhân viên

1. Huấn luyện kĩ năng phát hiện sớm dấu hiệu căng thẳng, mâu thuẫn, trầm cảm ở học sinh.
2. Thường xuyên lắng nghe, trò chuyện, tư vấn cá nhân cho những em có biểu hiện lạ: ngại giao tiếp, trốn tiết, thay đổi tính nết.
3. Dạy học sinh kĩ năng giải quyết xung đột, tự bảo vệ (kỹ năng nói “không”, kỹ năng tìm người lớn hỗ trợ khi gặp nguy hiểm).
4. Tổ chức nhóm bạn bè thiện nguyện (“peer support”) để các em hỗ trợ, nhắc nhở, can thiệp sớm khi thấy bạn bè có dấu hiệu bạo hành.

3. Ở cấp độ phụ huynh – gia đình

1. Duy trì kênh giao tiếp thường xuyên với con: hỏi han buổi học, quan sát tâm trạng, ghi nhận thay đổi hành vi.
2. Thiết lập quy ước gia đình về giờ giấc, bạn bè, hoạt động ngoại khóa, hạn chế con đi một mình, chơi game quá giờ…
3. Phối hợp với nhà trường khi có thông tin hay nhận thấy con có vấn đề bất thường: mệt mỏi, trốn học, hoặc nói về việc bị đe dọa.
4. Làm gương trong cách ứng xử, giải quyết mâu thuẫn, không để con chứng kiến bạo lực giữa cha mẹ hoặc người thân.

4. Ở cấp độ cộng đồng – xã hội

1. Thành lập đường dây nóng, hộp thư tố giác 24/7 do Phòng Giáo dục, Công an khu vực hoặc Hội Cha mẹ học sinh vận hành.
2. Tổ chức câu lạc bộ, trung tâm sinh hoạt thanh thiếu niên vào buổi tối, cuối tuần; tạo sân chơi lành mạnh, bớt thời gian rảnh cho việc xấu.
3. Phối hợp với các tổ chức, NGO về trẻ em, tâm lý học để có đội ngũ tư vấn, hỗ trợ tâm lý miễn phí khi cần.
4. Đẩy mạnh truyền thông trên báo, đài, mạng xã hội về tác hại của bạo lực học đường, lan tỏa hình ảnh “trường học an toàn – thân thiện”.

5. Ở cấp độ pháp luật

1. Xây dựng, hoàn thiện văn bản quy phạm pháp luật (Luật Trẻ em, Bộ luật Hình sự, Nghị định xử phạt vi phạm hành chính…) liên quan đến phòng, chống bạo lực học đường.
2. Tổ chức các lớp tập huấn cho cán bộ nhà trường, công an, chính quyền địa phương về thủ tục, thẩm quyền xử lý hành vi bạo lực.
3. Phối hợp xử lý nghiêm minh những vụ án bạo lực học đường nghiêm trọng, bảo đảm tính răn đe và giáo dục.

a. X đã thực hiện đúng quyền và trách nhiệm của mình chưa? Vì sao?

• X chưa thực hiện đúng quyền và trách nhiệm của mình.
• Tuy X có quyền giao lưu, kết bạn và có quyền riêng tư, nhưng cũng phải đảm bảo an toàn cho bản thân và tôn trọng ý kiến, sự chăm sóc của bố mẹ.
• Việc tự ý gặp người lạ quen qua mạng mà không rõ thông tin, không có sự giám sát của người lớn là hành động thiếu suy nghĩ, rất nguy hiểm, dễ bị lừa gạt, xâm hại.

b. Nếu là X, em sẽ làm gì trong trường hợp trên?

• Lắng nghe ý kiến của bố mẹ, hiểu rằng bố mẹ lo lắng cho sự an toàn của mình là hoàn toàn đúng.
• Không tự ý đến gặp người lạ, nhất là những người chỉ quen qua mạng.
• Nếu muốn duy trì tình bạn, nên trao đổi, tìm hiểu kỹ thông tin, có thể gặp gỡ ở nơi công cộng, có người lớn đi cùng nếu thực sự cần thiết.
• Ưu tiên sự an toàn cho bản thân, tránh tin tưởng mù quáng vào những mối quan hệ ảo trên mạng.
• Chia sẻ thẳng thắn với bố mẹ để tìm cách giải quyết hợp lý, thay vì khó chịu hay phản ứng tiêu cực.

a. Nhận xét và xác định tệ nạn xã hội:

• Hành động của nhóm bạn là rất nguy hiểm, xấu xa và vi phạm pháp luật.
• Nhóm bạn đã lợi dụng hoàn cảnh khó khăn của K để dụ dỗ, lôi kéo K vào con đường phạm tội.
• Việc dụ dỗ K đi giao ma túy liên quan trực tiếp đến tệ nạn ma túy, là một trong những tệ nạn xã hội nghiêm trọng nhất hiện nay.

b. Nếu là K, em sẽ làm gì:

• Kiên quyết từ chối mọi lời dụ dỗ, rủ rê từ nhóm bạn xấu.
• Tìm cách thoát khỏi nhóm bạn đó, tránh tiếp xúc và hạn chế qua lại.
• Báo ngay cho người lớn như cha mẹ, thầy cô giáo hoặc công an để được giúp đỡ kịp thời.
• Thành thật nhận lỗi với mẹ về việc tiêu hết tiền đóng học, xin lỗi và xin mẹ cho cơ hội sửa sai.
• Tập trung học tập, lựa chọn bạn bè tốt để chơi cùng, tránh xa những môi trường xấu, độc hại.

a. Nhận xét về hành vi của nhóm bạn:

• Hành vi của nhóm bạn là rất sai trái và đáng lên án.
• Đó là hành vi bạo lực học đường, vi phạm quy tắc ứng xử trong nhà trường và xã hội.
• Gây tổn thương thể chất, tinh thần cho bạn M, có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng về lâu dài.
• Thể hiện sự thiếu tôn trọng người khác, thiếu tình bạn và thiếu ý thức về pháp luật.

b. Các biện pháp phòng, chống bạo lực học đường:

• Giáo dục ý thức, đạo đức cho học sinh về tôn trọng người khác và giải quyết mâu thuẫn bằng cách ôn hòa.
• Nhà trường cần thường xuyên tổ chức các buổi tuyên truyền, các chương trình ngoại khóa về phòng chống bạo lực học đường.
• Gia đình cần quan tâm, lắng nghe, chia sẻ với con em để kịp thời phát hiện và ngăn chặn các hành vi xấu.
• Thiết lập đường dây nóng để học sinh báo cáo kịp thời khi bị đe dọa hoặc chứng kiến bạo lực.
• Kỷ luật nghiêm khắc các hành vi bạo lực để làm gương cho các học sinh khác.
• Khuyến khích tinh thần đoàn kết, giúp đỡ nhau trong học tập và cuộc sống.
• Phối hợp chặt chẽ giữa gia đình, nhà trường và xã hội để tạo môi trường học tập an toàn, thân thiện.

a/ Hành vi của các bạn trong lớp gây ra hậu quả gì đối với A?

• Tâm lý sợ hãi, lo lắng: A luôn sống trong trạng thái căng thẳng, sợ bị bắt nạt và không dám phản kháng.
• Ảnh hưởng đến việc học tập: A có thể mất tập trung, không thoải mái khi đến trường, dẫn đến kết quả học tập giảm sút.
• Thiếu tự tin, thu mình lại: A có thể dần mất đi sự tự tin, ngại giao tiếp với bạn bè và thầy cô.
• Gây tổn thương về tinh thần và thể chất: Nếu bị đe dọa thường xuyên, A có thể bị tổn thương tâm lý lâu dài, thậm chí ảnh hưởng đến sức khỏe.

b/ Nếu là một người bạn của A, em nên làm gì để giúp bạn?

• Động viên A lên tiếng: Khuyên A không nên im lặng mà hãy chia sẻ với giáo viên hoặc gia đình để tìm cách giải quyết.
• Báo cáo với thầy cô: Nếu A sợ hãi, em có thể thay mặt bạn báo cáo với giáo viên chủ nhiệm hoặc nhà trường để có biện pháp can thiệp kịp thời.
• An ủi và tạo động lực: Luôn ở bên cạnh A, giúp bạn cảm thấy an toàn và tự tin hơn.
• Kêu gọi sự giúp đỡ từ bạn bè khác: Nếu có thể, em sẽ cùng các bạn trong lớp đứng lên bảo vệ A, giúp bạn không còn bị bắt nạt.
• Khuyên A tránh xa những kẻ bắt nạt: Nhắc nhở bạn không nên đi một mình ở những nơi vắng vẻ để tránh bị đe dọa.

Nếu là T, em sẽ xử lý tình huống này như sau:

1. Từ chối cho mượn tiền: Cá cược bằng tiền là một hình thức đánh bạc, có thể gây ra hậu quả xấu như mất tiền, nợ nần, và vi phạm pháp luật. Vì vậy, em sẽ từ chối cho bạn mượn tiền để tham gia cá cược.

2. Khuyên bạn không nên cá cược: Em sẽ nhẹ nhàng khuyên bạn không nên tham gia cá cược vì rủi ro thua lỗ rất cao. Nếu bạn tiếp tục, em sẽ cân nhắc việc rời đi để tránh bị lôi kéo.

3. Giữ vững lập trường: Nếu bạn bè gây áp lực hoặc chê cười, em sẽ giữ vững quan điểm của mình, không để bị cuốn theo những hành vi tiêu cực.

4. Tìm hiểu nhóm bạn mới: Nếu nhóm bạn mới chủ yếu tham gia cá cược, em sẽ cân nhắc xem có nên tiếp tục duy trì mối quan hệ với họ hay không, vì môi trường bạn bè có ảnh hưởng lớn đến hành vi và suy nghĩ của em.