Câu 1: Viết đoạn văn phân tích những nét đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của bài thơ “Than đạo học”.

Bài thơ “Than đạo học” của Tú Xương là một tác phẩm phản ánh sự thất vọng của tác giả trước nền giáo dục Nho học đang dần lụi tàn trong xã hội Việt Nam cuối thế kỷ 19. Về nội dung, bài thơ thể hiện thái độ phê phán sâu sắc đối với những thầy cô thiếu nhiệt huyết, các học trò không còn mặn mà với việc học và thi cử trở nên hình thức. Qua đó, tác giả phản ánh sự bất mãn về nền giáo dục cũ đang bị lãng quên, không thể đáp ứng được yêu cầu của xã hội đương đại.

Về nghệ thuật, bài thơ sử dụng thể thơ lục bát truyền thống, kết hợp với những từ ngữ giàu hình ảnh và âm thanh, đặc biệt là các từ láy như “lim dim”, “nhấp nhổm”, “liều lĩnh” để làm nổi bật sự mệt mỏi, chán nản trong việc học. Nhịp điệu của thơ nhẹ nhàng, có phần uể oải, thể hiện tâm trạng của học trò và xã hội lúc bấy giờ. Cùng với đó, các từ ngữ mang tính biểu cảm như “gà phải cáo”, “đấm ăn xôi” tạo ra những hình ảnh hài hước nhưng cũng vô cùng chua xót, phê phán thái độ học hành không nghiêm túc của học trò và thầy cô. Từ đó, bài thơ đã khắc họa một bức tranh sinh động và đầy cảm xúc về nền giáo dục đang suy thoái.

Câu 2: Viết bài văn nghị luận về ý thức học tập của học sinh hiện nay.

Bài làm:

Suy nghĩ về ý thức học tập của học sinh hiện nay

Trong xã hội hiện đại ngày nay, việc học tập đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc phát triển bản thân và đóng góp vào sự nghiệp xây dựng đất nước. Tuy nhiên, ý thức học tập của học sinh hiện nay vẫn là một vấn đề đáng lo ngại. Mặc dù hệ thống giáo dục đã có những bước tiến lớn về cả chất lượng lẫn cơ sở vật chất, nhưng không ít học sinh vẫn thiếu ý thức nghiêm túc trong học tập.

Trước hết, một trong những yếu tố làm giảm ý thức học tập của học sinh hiện nay là sự thiếu trách nhiệm trong việc học. Nhiều học sinh chỉ chú trọng vào những kỳ thi, bài kiểm tra mà bỏ qua việc tiếp thu kiến thức thực sự. Họ học một cách đối phó, chỉ học để qua môn, không quan tâm đến việc phát triển tư duy, rèn luyện kỹ năng và sự hiểu biết sâu sắc về các môn học. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến kết quả học tập mà còn làm giảm chất lượng nguồn nhân lực của xã hội trong tương lai.

Bên cạnh đó, một số học sinh thiếu sự kiên trì, nhẫn nại trong học tập. Họ dễ dàng bỏ cuộc khi gặp khó khăn, thay vì cố gắng tìm ra giải pháp. Sự thiếu động lực học tập này có thể do ảnh hưởng của các yếu tố bên ngoài như mạng xã hội, trò chơi điện tử hay áp lực từ gia đình và xã hội. Thay vì tập trung vào việc học, không ít học sinh bị lôi cuốn vào các thú vui giải trí, dẫn đến mất tập trung và không đạt được kết quả như mong muốn.

Tuy nhiên, vẫn có rất nhiều học sinh có ý thức học tập tốt, biết chấp nhận thử thách và luôn nỗ lực vươn lên trong học tập. Những học sinh này luôn coi học là con đường để phát triển bản thân, để mở rộng kiến thức và cải thiện kỹ năng. Họ không chỉ học để thi mà học để hiểu, để áp dụng vào cuộc sống và công việc sau này.

Để nâng cao ý thức học tập của học sinh, các bậc phụ huynh và nhà trường cần cùng nhau tạo ra môi trường học tập tích cực và hỗ trợ các em phát triển toàn diện. Các thầy cô giáo cần tìm ra phương pháp giảng dạy sáng tạo, kích thích sự sáng tạo và tư duy của học sinh. Bên cạnh đó, cần giáo dục học sinh về trách nhiệm và vai trò của việc học trong việc phát triển bản thân và đóng góp cho xã hội.

Câu 1: Xác định thể thơ của bài thơ

Bài thơ “Than đạo học” của Tú Xương được viết theo thể thơ lục bát.

⸻

Câu 2: Đề tài của bài thơ này là gì?

Đề tài của bài thơ là sự thất bại và sự xuống cấp của nền giáo dục Nho học trong xã hội cuối thế kỷ 19, đầu thế kỷ 20 ở Việt Nam. Tác giả phản ánh sự chán nản của học trò đối với việc học Nho, sự thờ ơ của thầy cô, và sự vô nghĩa của việc thi cử trong bối cảnh xã hội thay đổi.

⸻

Câu 3: Vì sao tác giả cho rằng “Đạo học ngày nay đã chán rồi”?

Tác giả cho rằng “Đạo học ngày nay đã chán rồi” vì nền giáo dục Nho học trong thời kỳ này đã trở nên lỗi thời và thiếu thực tế. Các học trò không còn mặn mà với việc học, thầy cô cũng không còn nhiệt huyết, và hệ thống thi cử trở nên hình thức, không mang lại giá trị thực tiễn. Tình trạng này phản ánh sự mệt mỏi, thất vọng của thế hệ học trò và xã hội đối với hệ thống giáo dục cũ.

⸻

Câu 4: Nhận xét về việc tác giả sử dụng những từ láy trong bài thơ.

Tác giả sử dụng nhiều từ láy trong bài thơ như “lim dim”, “nhấp nhổm”, “rút rè”, “liều lĩnh” để tăng sự sinh động và biểu cảm cho bài thơ. Những từ láy này không chỉ tạo nhịp điệu cho bài thơ mà còn làm nổi bật sự bất mãn, sự thiếu thốn, và tình trạng bi quan của học trò và giáo dục lúc bấy giờ. Chúng giúp khắc họa rõ nét tâm trạng của người học và tình hình giáo dục xã hội thời kỳ đó.

⸻

Câu 5: Nội dung của bài thơ này là gì?

Nội dung của bài thơ “Than đạo học” phản ánh sự bi quan, thất vọng của tác giả đối với nền giáo dục Nho học trong xã hội cũ. Tác giả mô tả cảnh tượng những người học trò không còn chăm chỉ, thầy cô thiếu nhiệt huyết, và sự thi cử chỉ còn là hình thức. Từ đó, bài thơ thể hiện nỗi chán nản của người học trước một nền giáo dục đã không còn phù hợp với thực tế.

Trong xã hội xưa, quan niệm “Cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy” trong hôn nhân được xem là một chuẩn mực, thể hiện sự tôn trọng và nghe theo ý muốn của cha mẹ. Tuy nhiên, khi xã hội ngày càng phát triển, quan niệm này đã gặp phải sự phản đối và tranh cãi. Trong bài viết này, tôi xin trình bày suy nghĩ của mình về quan niệm này trong hôn nhân.

Thứ nhất, ta không thể phủ nhận vai trò quan trọng của cha mẹ trong việc giáo dục và định hướng cho con cái. Cha mẹ là người đã nuôi dưỡng, dạy dỗ và có những hiểu biết sâu sắc về cuộc sống. Vì vậy, ý kiến của cha mẹ trong việc lựa chọn bạn đời cho con cái thường dựa trên kinh nghiệm và sự bảo vệ cho con cái khỏi những rủi ro trong cuộc sống. Tuy nhiên, trong xã hội hiện đại, khi mà quyền tự do cá nhân được tôn trọng hơn, việc cha mẹ can thiệp quá sâu vào cuộc sống hôn nhân của con cái lại có thể gây ra những mâu thuẫn, hiểu lầm và thậm chí là xung đột giữa các thế hệ.

Thứ hai, hôn nhân là một quyết định quan trọng, liên quan đến tình cảm, cuộc sống cá nhân và tương lai của mỗi người. Mặc dù cha mẹ có thể đưa ra lời khuyên, nhưng quyết định cuối cùng phải do chính người trong cuộc đưa ra. Mỗi người đều có quyền lựa chọn bạn đời phù hợp với bản thân, với những giá trị, sở thích và quan điểm sống của mình. Hôn nhân không chỉ là sự kết hợp giữa hai gia đình mà còn là sự gắn kết giữa hai cá nhân, vì vậy, nếu chỉ dựa vào ý muốn của cha mẹ mà bỏ qua cảm xúc và mong muốn của con cái, sẽ rất khó để xây dựng một cuộc sống hôn nhân hạnh phúc, bền vững.

Cuối cùng, quan niệm “Cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy” có thể tạo ra sự lệ thuộc vào ý chí của cha mẹ, làm giảm đi sự tự chủ và độc lập của con cái. Trong xã hội hiện đại, mỗi cá nhân cần có khả năng tự quyết định và chịu trách nhiệm về cuộc sống của mình. Việc để cha mẹ quyết định hôn nhân có thể làm giảm đi giá trị của sự tự do cá nhân và sự trưởng thành trong các mối quan hệ.

Thân em như tấm lụa đào,

Phất phơ giữa chợ biết bao giờ tấm

Cảm nhận về hai dòng thơ “Ngẫm thân em chỉ bằng thân con bọ ngựa, / Bằng con chẫu chuộc thôi” cho thấy một sự tự nhận thức về thân phận yếu ớt và bé nhỏ của nhân vật trữ tình. Dù có vẻ như tác giả so sánh mình với những con vật nhỏ bé như bọ ngựa và chẫu chuộc, những loài không có sức mạnh hay vị thế trong thế giới tự nhiên, nhưng qua đó, tác giả lại phản ánh sự bất lực, thấp hèn của con người trong xã hội. Sự tự so sánh này không chỉ thể hiện nỗi cô đơn, mà còn phê phán một thân phận không thể thay đổi. Mặc dù có những loài vật mạnh mẽ và quyền lực hơn, nhân vật trữ tình vẫn chấp nhận thân phận của mình, từ đó mang đến nỗi buồn sâu sắc, nhưng cũng tạo ra sự đồng cảm mạnh mẽ cho người đọc về những sự yếu đuối, mong manh của con người.

Cảm nhận về hai dòng thơ “Ngẫm thân em chỉ bằng thân con bọ ngựa, / Bằng con chẫu chuộc thôi” cho thấy một sự tự nhận thức về thân phận yếu ớt và bé nhỏ của nhân vật trữ tình. Dù có vẻ như tác giả so sánh mình với những con vật nhỏ bé như bọ ngựa và chẫu chuộc, những loài không có sức mạnh hay vị thế trong thế giới tự nhiên, nhưng qua đó, tác giả lại phản ánh sự bất lực, thấp hèn của con người trong xã hội. Sự tự so sánh này không chỉ thể hiện nỗi cô đơn, mà còn phê phán một thân phận không thể thay đổi. Mặc dù có những loài vật mạnh mẽ và quyền lực hơn, nhân vật trữ tình vẫn chấp nhận thân phận của mình, từ đó mang đến nỗi buồn sâu sắc, nhưng cũng tạo ra sự đồng cảm mạnh mẽ cho người đọc về những sự yếu đuối, mong manh của con người.