Câu 1: Phân tích những nét đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của bài thơ "Than đạo học"

Bài thơ "Than đạo học" của Tú Xương là một tác phẩm nổi bật trong văn học hiện thực, phản ánh sự suy tàn của nền học vấn Nho học vào cuối thế kỷ XIX. Nội dung bài thơ thể hiện sự thất vọng và phê phán sâu sắc của tác giả đối với tình trạng giáo dục thời bấy giờ. “Đạo học” (Nho học) đã không còn hấp dẫn và hữu ích, như câu “Đạo học ngày nay đã chán rồi,” thể hiện sự suy giảm tinh thần học tập của sĩ tử và sự xuống cấp của hệ thống giáo dục. Tác giả miêu tả cảnh cô hàng bán sách ngủ gật, thầy dạy tư chán nản, không còn tâm huyết với nghề, phản ánh sự đổ vỡ trong đời sống học thuật và tinh thần khoa bảng.

Về nghệ thuật, Tú Xương sử dụng thể thất ngôn bát cú rất thành thạo, với cấu trúc chặt chẽ, đối xứng và có sự vận dụng nhuần nhuyễn các từ láy như “lim dim”, “nhấp nhổm”, tạo ra âm hưởng hài hước nhưng cũng đầy chua xót. Các từ láy này không chỉ làm tăng tính biểu cảm mà còn tạo hình ảnh sống động cho bức tranh giáo dục thời bấy giờ. Bài thơ không chỉ phê phán mà còn bày tỏ nỗi niềm uất ức của một trí thức, là lời than thở về một thời đại đang dần mất đi giá trị của giáo dục truyền thống.

Câu 2: Viết bài văn nghị luận trình bày suy nghĩ của em về ý thức học tập của học sinh hiện nay.

Bài làm:

Trong xã hội hiện đại ngày nay, vấn đề ý thức học tập của học sinh luôn là một chủ đề được quan tâm sâu sắc. Dù điều kiện học tập có được cải thiện, nhưng việc học sinh hiện nay có thực sự trân trọng và nghiêm túc với việc học hay không vẫn là một câu hỏi lớn.

Trước hết, phải nhìn nhận rằng nền giáo dục hiện nay đã có những cải cách đáng kể, với hệ thống trường lớp, cơ sở vật chất và các phương pháp giảng dạy ngày càng hiện đại. Học sinh ngày nay có cơ hội tiếp cận nhiều nguồn tài nguyên học tập, công nghệ hỗ trợ, và chương trình học phong phú, giúp việc học trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết. Tuy nhiên, ý thức học tập của học sinh không phải lúc nào cũng đi đôi với những điều kiện thuận lợi này. Một bộ phận học sinh hiện nay có xu hướng thiếu động lực học tập, học chỉ vì điểm số mà không hiểu rõ giá trị thực sự của việc học. Sự sa sút trong ý thức tự giác, tự học, và thái độ thiếu trách nhiệm đối với việc học khiến nhiều học sinh không phát huy hết tiềm năng của bản thân.

Nguyên nhân của tình trạng này có thể đến từ nhiều yếu tố. Thứ nhất, một số học sinh thiếu sự định hướng đúng đắn trong việc học. Do ảnh hưởng của xu hướng chạy theo thành tích, học sinh có thể học chỉ để đạt điểm cao trong kỳ thi mà không quan tâm đến việc tiếp thu kiến thức một cách sâu sắc. Thứ hai, sự thiếu hụt sự quan tâm từ gia đình cũng là yếu tố quan trọng. Không ít gia đình chỉ chú trọng đến điểm số mà không chú trọng đến sự phát triển toàn diện của con cái, điều này dễ dẫn đến tâm lý học sinh xem việc học là gánh nặng, chứ không phải là cơ hội để phát triển bản thân. Thứ ba, một phần là do sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ, đặc biệt là mạng xã hội, đã khiến học sinh dễ bị xao nhãng, mất tập trung vào việc học.

Tuy nhiên, vẫn có rất nhiều học sinh nhận thức rõ giá trị của việc học và cố gắng vươn lên. Những học sinh này biết trân trọng từng cơ hội học tập, luôn có ý thức tự học, khám phá thêm nhiều kiến thức ngoài sách vở và sử dụng công nghệ một cách thông minh, phục vụ cho việc học. Đây là những tấm gương sáng về ý thức học tập mà chúng ta nên học hỏi.

Để khắc phục tình trạng này, cần có sự phối hợp giữa gia đình, nhà trường và xã hội trong việc giáo dục học sinh. Gia đình cần là người bạn đồng hành, định hướng cho con cái sự quan trọng của việc học và giúp chúng phát triển khả năng tự học. Nhà trường cần tổ chức các hoạt động ngoại khóa, tạo môi trường học tập sáng tạo, kích thích sự ham học của học sinh. Đồng thời, xã hội cần có những chính sách hỗ trợ, khuyến khích việc học và phát triển toàn diện của thế hệ trẻ.

Tóm lại, ý thức học tập của học sinh hiện nay cần được nâng cao để đáp ứng yêu cầu phát triển của xã hội. Mỗi học sinh cần hiểu rằng, việc học không chỉ là một nghĩa vụ mà là cơ hội để mình phát triển, để xây dựng tương lai và đóng góp cho sự phát triển của đất nước.

Câu 1. Xác định thể thơ của bài thơ.

👉 Thể thơ: Thất ngôn bát cú Đường luật.

• Mỗi câu có 7 chữ, gồm 8 câu, tuân theo niêm luật chặt chẽ của thể thơ Đường luật.

Câu 2. Đề tài của bài thơ này là gì?

👉 Đề tài: Than vãn, phê phán sự suy tàn của đạo học (Nho học) trong xã hội cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX, khi nền khoa cử Hán học dần mất chỗ đứng trước sự thay đổi của thời cuộc và chế độ thực dân.

Câu 3. Vì sao tác giả cho rằng "Đạo học ngày nay đã chán rồi,"?

👉 Vì:

• Sĩ tử không còn tha thiết học hành: “Mười người đi học, chín người thôi”.
• Cảnh học hành ảm đạm, lười nhác: cô hàng bán sách ngủ gật, thầy dạy tư nhấp nhổm chán nản.
• Tinh thần học tập suy giảm: “Sĩ khí rụt rè”, “văn trường liều lĩnh”.
  → Những hình ảnh đó cho thấy sự xuống dốc của nền đạo học và sự quay lưng của xã hội với con đường học vấn xưa.

Câu 4. Nhận xét về việc tác giả sử dụng những từ láy trong bài thơ.

👉 Nhận xét:

• Các từ láy như “lim dim”, “nhấp nhổm”, “rụt rè”, “liều lĩnh” được sử dụng sinh động, gợi hình, gợi cảm.
• Chúng giúp khắc hoạ rõ nét sự chán chường, rệu rã, suy thoái của cảnh học hành thời bấy giờ.
  → Tăng tính biểu cảm và tạo nên giọng điệu mỉa mai, châm biếm đặc trưng của Tú Xương.

Câu 5. Nội dung của bài thơ này là gì?

👉 Nội dung:
Bài thơ thể hiện nỗi chua xót, mỉa mai và phê phán sâu sắc của tác giả trước thực trạng suy tàn của nền đạo học (Nho học) truyền thống trong bối cảnh xã hội Việt Nam chuyển biến dưới ảnh hưởng của thực dân Pháp. Qua đó, bài thơ cũng phản ánh tấm lòng yêu nước và nỗi niềm bất lực của một trí thức thời cuộc.

Hai dòng thơ “Ngẫm thân em chỉ bằng thân con bọ ngựa,/ Bằng con chẫu chuộc thôi.” thể hiện nỗi tự ti, xót xa của người phụ nữ trong xã hội phong kiến xưa. Hình ảnh “con bọ ngựa”, “con chẫu chuộc” đều là những loài vật nhỏ bé, yếu ớt, dễ bị tổn thương, gợi lên sự thấp kém, không có tiếng nói. Tác giả dân gian mượn lời người phụ nữ để phản ánh thân phận bị coi rẻ, không được trân trọng, yêu thương. Câu thơ mang âm hưởng buồn bã, như một lời than thân trách phận đầy chua xót. Qua đó, ta cảm nhận được sự đồng cảm và thấu hiểu sâu sắc của nhân dân đối với nỗi khổ của người phụ nữ. Hai dòng thơ giản dị nhưng chứa đựng giá trị nhân đạo sâu sắc, tố cáo bất công xã hội và khơi dậy lòng trắc ẩn nơi người đọc

Từ xa xưa, quan niệm “Cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy” đã ăn sâu vào nếp nghĩ của nhiều thế hệ người Việt Nam. Đây là một tư tưởng thể hiện vai trò quyết định của cha mẹ trong việc dựng vợ gả chồng cho con cái. Tuy nhiên, trong xã hội hiện đại, quan niệm này đang dần trở nên lỗi thời và cần được nhìn nhận lại một cách thấu đáo.

Quan niệm trên bắt nguồn từ xã hội phong kiến, nơi mà hôn nhân không chỉ là chuyện tình cảm mà còn liên quan đến danh dự, địa vị và mối quan hệ giữa hai gia đình. Khi đó, con cái bị xem là người thừa hành, không có quyền quyết định tương lai của mình. Cha mẹ lựa chọn người bạn đời cho con với mong muốn phù hợp về môn đăng hộ đối, đảm bảo sự ổn định và danh giá cho gia đình. Tuy nhiên, cách suy nghĩ ấy đã bóp nghẹt quyền tự do và hạnh phúc cá nhân, khiến nhiều người phải sống trong những cuộc hôn nhân không tình yêu, đầy bi kịch.

Trong xã hội hiện nay, khi tư duy hiện đại, bình đẳng và quyền cá nhân được đề cao, hôn nhân cần được xây dựng trên nền tảng tình yêu, sự thấu hiểu và tự nguyện. Việc cha mẹ ép buộc con cái kết hôn với người mình không yêu có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng như ly hôn, bạo lực gia đình, trầm cảm… Thay vào đó, cha mẹ nên là người định hướng, lắng nghe và tôn trọng quyết định của con, giúp con lựa chọn một người bạn đời phù hợp với cảm xúc và giá trị sống của mình.

Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là phủ nhận vai trò của cha mẹ trong hôn nhân. Sự trải nghiệm, từng trải và tình yêu thương của cha mẹ là những yếu tố cần thiết để con cái có thêm góc nhìn chín chắn hơn trước khi quyết định lập gia đình. Vì vậy, thay vì “đặt đâu con ngồi đấy”, cha mẹ nên đồng hành, chia sẻ và tạo điều kiện để con cái tự do lựa chọn nhưng trong khuôn khổ đạo đức, trách nhiệm và sự tỉnh táo.

Tóm lại, trong thời đại ngày nay, quan niệm “Cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy” không còn phù hợp nữa. Hôn nhân là chuyện cả đời và chỉ có người trong cuộc mới hiểu rõ ai là người phù hợp với mình. Gia đình hạnh phúc chỉ có thể được xây dựng khi có sự đồng thuận giữa lý trí, tình cảm và sự thấu hiểu từ cả hai thế hệ.

Từ xa xưa, quan niệm “Cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy” đã ăn sâu vào nếp nghĩ của nhiều thế hệ người Việt Nam. Đây là một tư tưởng thể hiện vai trò quyết định của cha mẹ trong việc dựng vợ gả chồng cho con cái. Tuy nhiên, trong xã hội hiện đại, quan niệm này đang dần trở nên lỗi thời và cần được nhìn nhận lại một cách thấu đáo.

Quan niệm trên bắt nguồn từ xã hội phong kiến, nơi mà hôn nhân không chỉ là chuyện tình cảm mà còn liên quan đến danh dự, địa vị và mối quan hệ giữa hai gia đình. Khi đó, con cái bị xem là người thừa hành, không có quyền quyết định tương lai của mình. Cha mẹ lựa chọn người bạn đời cho con với mong muốn phù hợp về môn đăng hộ đối, đảm bảo sự ổn định và danh giá cho gia đình. Tuy nhiên, cách suy nghĩ ấy đã bóp nghẹt quyền tự do và hạnh phúc cá nhân, khiến nhiều người phải sống trong những cuộc hôn nhân không tình yêu, đầy bi kịch.

Trong xã hội hiện nay, khi tư duy hiện đại, bình đẳng và quyền cá nhân được đề cao, hôn nhân cần được xây dựng trên nền tảng tình yêu, sự thấu hiểu và tự nguyện. Việc cha mẹ ép buộc con cái kết hôn với người mình không yêu có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng như ly hôn, bạo lực gia đình, trầm cảm… Thay vào đó, cha mẹ nên là người định hướng, lắng nghe và tôn trọng quyết định của con, giúp con lựa chọn một người bạn đời phù hợp với cảm xúc và giá trị sống của mình.

Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là phủ nhận vai trò của cha mẹ trong hôn nhân. Sự trải nghiệm, từng trải và tình yêu thương của cha mẹ là những yếu tố cần thiết để con cái có thêm góc nhìn chín chắn hơn trước khi quyết định lập gia đình. Vì vậy, thay vì “đặt đâu con ngồi đấy”, cha mẹ nên đồng hành, chia sẻ và tạo điều kiện để con cái tự do lựa chọn nhưng trong khuôn khổ đạo đức, trách nhiệm và sự tỉnh táo.

Tóm lại, trong thời đại ngày nay, quan niệm “Cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy” không còn phù hợp nữa. Hôn nhân là chuyện cả đời và chỉ có người trong cuộc mới hiểu rõ ai là người phù hợp với mình. Gia đình hạnh phúc chỉ có thể được xây dựng khi có sự đồng thuận giữa lý trí, tình cảm và sự thấu hiểu từ cả hai thế hệ.

Từ xa xưa, quan niệm “Cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy” đã ăn sâu vào nếp nghĩ của nhiều thế hệ người Việt Nam. Đây là một tư tưởng thể hiện vai trò quyết định của cha mẹ trong việc dựng vợ gả chồng cho con cái. Tuy nhiên, trong xã hội hiện đại, quan niệm này đang dần trở nên lỗi thời và cần được nhìn nhận lại một cách thấu đáo.

Quan niệm trên bắt nguồn từ xã hội phong kiến, nơi mà hôn nhân không chỉ là chuyện tình cảm mà còn liên quan đến danh dự, địa vị và mối quan hệ giữa hai gia đình. Khi đó, con cái bị xem là người thừa hành, không có quyền quyết định tương lai của mình. Cha mẹ lựa chọn người bạn đời cho con với mong muốn phù hợp về môn đăng hộ đối, đảm bảo sự ổn định và danh giá cho gia đình. Tuy nhiên, cách suy nghĩ ấy đã bóp nghẹt quyền tự do và hạnh phúc cá nhân, khiến nhiều người phải sống trong những cuộc hôn nhân không tình yêu, đầy bi kịch.

Trong xã hội hiện nay, khi tư duy hiện đại, bình đẳng và quyền cá nhân được đề cao, hôn nhân cần được xây dựng trên nền tảng tình yêu, sự thấu hiểu và tự nguyện. Việc cha mẹ ép buộc con cái kết hôn với người mình không yêu có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng như ly hôn, bạo lực gia đình, trầm cảm… Thay vào đó, cha mẹ nên là người định hướng, lắng nghe và tôn trọng quyết định của con, giúp con lựa chọn một người bạn đời phù hợp với cảm xúc và giá trị sống của mình.

Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là phủ nhận vai trò của cha mẹ trong hôn nhân. Sự trải nghiệm, từng trải và tình yêu thương của cha mẹ là những yếu tố cần thiết để con cái có thêm góc nhìn chín chắn hơn trước khi quyết định lập gia đình. Vì vậy, thay vì “đặt đâu con ngồi đấy”, cha mẹ nên đồng hành, chia sẻ và tạo điều kiện để con cái tự do lựa chọn nhưng trong khuôn khổ đạo đức, trách nhiệm và sự tỉnh táo.

Tóm lại, trong thời đại ngày nay, quan niệm “Cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy” không còn phù hợp nữa. Hôn nhân là chuyện cả đời và chỉ có người trong cuộc mới hiểu rõ ai là người phù hợp với mình. Gia đình hạnh phúc chỉ có thể được xây dựng khi có sự đồng thuận giữa lý trí, tình cảm và sự thấu hiểu từ cả hai thế hệ.

Việc anh K mở công ty tại tỉnh E là thực hiện quyền bình đẳng của công dân trong lĩnh vực kinh tế, vì các lý do sau:

1. Quyền tự do kinh doanh được pháp luật bảo đảm: Anh K, như mọi công dân khác, có quyền lựa chọn ngành nghề, hình thức tổ chức kinh doanh hợp pháp theo quy định của pháp luật. Việc anh huy động vốn từ nhà đầu tư nước ngoài cũng là hợp pháp nếu tuân thủ các quy định liên quan.
2. Bình đẳng trong tiếp cận cơ hội: Mối quan hệ với nhà đầu tư là do anh K chủ động tạo lập thông qua quá trình giao lưu, học hỏi. Việc thu hút được vốn và đổi mới công nghệ là kết quả của năng lực và sự chủ động, không vi phạm nguyên tắc bình đẳng.
3. Không có sự phân biệt đối xử từ phía Nhà nước: Anh K không được Nhà nước ưu tiên hay dành đặc quyền gì so với các doanh nghiệp khác. Việc anh phát triển nhanh hơn là do chiến lược kinh doanh và cách tiếp cận thị trường hiệu quả.

=> Như vậy, anh K đang thực hiện quyền bình đẳng trong kinh doanh, và việc công ty của anh thành công không làm phương hại đến quyền lợi hợp pháp của các doanh nghiệp khác.

Việc thực hiện những hành động này không chỉ giúp bảo vệ quyền tham gia quản lý của công dân mà còn thúc đẩy tính minh bạch, hiệu quả trong quản lý nhà nước và xã hội.