Câu 1

Môi trường có vai trò vô cùng quan trọng đối với sự sống của con người và các sinh vật trên Trái Đất. Một môi trường trong lành, cân bằng không chỉ đảm bảo điều kiện sống ổn định mà còn góp phần duy trì sức khỏe thể chất và tinh thần của mỗi cá nhân. Tuy nhiên, hiện nay, tình trạng ô nhiễm môi trường và biến đối khí hậu đang ngày càng trở nên nghiêm trọng, đe dọa đền sự tồn tại của cả hành tinh. Những hiện tượng như mưa axit, hiệu ứng nhà kính, băng tan ở hai cực, cháy rừng, hạn hán kéo dài hay sự tuyệt chủng của nhiều loài sinh vật... đều là hệ quả của việc con người khai thác, tàn phá thiên nhiên một cách thiếu trách nhiệm. Việc bảo vệ môi trường không chỉ là trách nhiệm của các tổ chức, nhà nước mà còn là nghĩa vụ của mỗi cá nhân. Chúng ta có thể góp phần nhỏ bé bằng những hành động như phân loại rác, tiết kiệm tài nguyên, trồng cây xanh hay tuyên truyền nâng cao nhận thức cộng đồng. Bảo vệ môi trường chính là bảo vệ sự sống và tương lai của chính chúng ta

câu 2

Trong kho tàng thơ ca trung đại Việt Nam, hình tượng người ẩn sĩ là một hình ảnh quen thuộc, gắn liền với tinh thần thoát tục, thanh cao, và sự lựa chọn sống xa lánh vòng danh lợi. Qua hai bài thơ “Nhàn” của Nguyễn Bỉnh Khiêm và bài thơ thu của Nguyễn Khuyến, người đọc cảm nhận được vẻ đẹp tâm hồn và nhân cách của những bậc trí giả ẩn mình giữa thiên nhiên, mỗi người một sắc thái riêng nhưng đều toát lên sự thanh thản, sâu sắc.

Trong bài thơ “Nhàn”, Nguyễn Bỉnh Khiêm thể hiện một lối sống tự tại, an nhiên trong sự tách biệt với thế gian. Câu thơ “Một mai, một cuốc, một cần câu” mở đầu bài thơ đã gợi nên hình ảnh của một cuộc sống đơn sơ, gần gũi với thiên nhiên, lấy lao động và sự thong dong làm niềm vui. Ông chọn “nơi vắng vẻ” thay vì “chốn lao xao”, cho thấy thái độ dứt khoát với cuộc đời danh lợi xô bồ. Đối với ông, phú quý chỉ là “chiêm bao”, là ảo ảnh mong manh, trong khi sự thanh nhàn, hòa hợp với đất trời mới là điều đáng quý. Hình ảnh người ẩn sĩ ở đây là biểu tượng cho trí tuệ, bản lĩnh sống cao cả, vượt lên trên những bon chen thường nhật.

Ngược lại, trong bài thơ thu của Nguyễn Khuyến, hình tượng người ẩn sĩ hiện lên qua những nét chấm phá cảnh thu trữ tình, thanh tĩnh: “Trời thu xanh ngắt mấy tầng cao”, “Cần trúc lơ phơ gió hắt hiu”. Không trực tiếp thể hiện ý niệm ẩn dật như Nguyễn Bỉnh Khiêm, nhưng qua cách cảm nhận thiên nhiên, qua tâm trạng “thẹn với ông Đào”, ta thấy rõ một nỗi niềm sâu kín của nhà thơ trước thời cuộc. Ông sống giữa cảnh thu yên bình nhưng tâm hồn lại đầy trăn trở, ngậm ngùi trước thực tại đất nước rối ren. Người ẩn sĩ trong thơ Nguyễn Khuyến không hoàn toàn dứt bỏ thế sự, mà là người trí thức ẩn cư nhưng vẫn canh cánh nỗi lo cho dân, cho nước.

Cả hai bài thơ đều thể hiện tinh thần thoát tục, đề cao giá trị tinh thần và sự thanh cao của người trí sĩ. Nếu Nguyễn Bỉnh Khiêm mạnh mẽ thể hiện bản lĩnh “nhàn”, một thái độ sống lý tưởng thì Nguyễn Khuyến lại nghiêng về nỗi buồn nhân thế, một nỗi “nhàn” không trọn vẹn, thấm đẫm ưu tư. Dù ở góc nhìn nào, hình ảnh người ẩn sĩ trong hai bài thơ cũng khiến người đọc khâm phục bởi nhân cách thanh sạch, sự hòa hợp với thiên nhiên và ý thức sâu sắc về giá trị sống.

Hình tượng người ẩn sĩ trong thơ trung đại không chỉ phản ánh khát vọng sống thanh cao của tầng lớp trí thức mà còn là tấm gương soi rọi cho con người hôm nay về lối sống giản dị, tâm hồn an nhiên giữa cuộc sống hiện đại đầy xô bồ. Đó là những giá trị sống đẹp, đáng gìn giữ và học hỏi.

Câu 1. Theo bài viết trên, hiện tượng tiếc thương sinh thái là nỗi đau khổ, buồn thương mà con người trải qua trước những mất mát về sinh thái, có thể là đã xảy ra hoặc sẽ xảy ra, do biến đổi khí hậu gây nên. Những mất mát này tác động mạnh đến đời sống tinh thần, tương tự như cảm giác khi mất đi người thân.

⸻

Câu 2. Bài viết trình bày thông tin theo trình tự diễn giải – phân tích: mở đầu bằng hiện tượng, giải thích khái niệm, nêu dẫn chứng cụ thể từ các cộng đồng bị ảnh hưởng, mở rộng phạm vi ảnh hưởng, và kết thúc bằng kết luận mang tính cảnh báo.

⸻

Câu 3. Tác giả đã sử dụng bằng chứng nghiên cứu khoa học (nghiên cứu của Ashlee Cunsolo, Neville R. Ellis, Caroline Hickman), trích dẫn ý kiến thực tế của người Inuit và các cộng đồng bản địa ở Brazil, cũng như số liệu khảo sát tại 10 quốc gia để minh họa và làm rõ mức độ ảnh hưởng của hiện tượng này.

⸻

Câu 4. Cách tiếp cận vấn đề của tác giả là mang tính nhân văn, tâm lí và sâu sắc. Thay vì chỉ đề cập đến khía cạnh vật chất hay khoa học của biến đổi khí hậu, tác giả nhấn mạnh đến những tác động tinh thần và cảm xúc mà nó gây ra cho con người, qua đó làm nổi bật tính cấp thiết của việc hành động để bảo vệ môi trường.

⸻

Câu 5. Thông điệp sâu sắc nhất từ bài viết là: Biến đổi khí hậu không chỉ hủy hoại môi trường sống mà còn tàn phá đời sống tinh thần của con người, và nỗi đau ấy đang ngày càng lan rộng. Vì vậy, bảo vệ môi trường chính là bảo vệ chính mình và thế hệ tương lai khỏi những khủng hoảng cả về thể chất lẫn tâm hồn.