Câu 1:
Bài thơ "Than đạo học" của Tú Xương đã khắc họa một bức tranh ảm đạm về tình hình đạo học đương thời. Nội dung bài thơ mở đầu bằng câu thơ "Đạo học ngày nay đã chán rồi" mang một cảm xúc u hoài, khái quát sự suy thoái của nền Nho học. Hình ảnh "Mười người đi học, chín người thôi" cho thấy sự thờ ơ, bỏ bê việc học trong xã hội. Sự tương phản giữa "cô hàng bán sách lim dim ngủ" và "thầy khóa tư lương nhấp nhổm ngồi" không chỉ gợi lên sự tiêu điều của việc học hành mà còn phác họa chân dung những người liên quan đến giáo dục nhưng lại có thái độ thiếu nghiêm túc. Bên cạnh đó, về phương diện nghệ thuật, Tú Xương đã sử dụng ngôn ngữ giản dị nhưng giàu sức biểu cảm. Các biện pháp so sánh vừa mang tính trào phúng, vừa lên án sự đảo lộn các giá trị và sự gian lận trong thi cử. Đặc biệt, câu kết "Tôi đâu dám mỉa làng tôi nhỉ/ Trình có ông tiên, thứ chỉ tôi" ngầm chứa đựng sự phê phán đối với những người có vị thế trong xã hội Nho học. Bằng thể thơ thất ngôn bát cú , bài thơ đã tạo được dấu ấn riêng trong lòng độc giả.
Câu 2:
Hãy hình dung về một khu vườn, nơi những mầm non tương lai đang vươn mình đón ánh sáng. Tri thức chính là nguồn dưỡng chất, là ánh mặt trời giúp những mầm non ấy lớn lên khỏe mạnh và đơm hoa kết trái. Học tập, lẽ dĩ nhiên, phải là một hành trình đầy hứng khởi, nơi mỗi khám phá là một niềm vui, mỗi trang sách mở ra một chân trời mới. Thế nhưng, đâu đó trong khu vườn ấy, ta vẫn thấy những mầm non héo úa , họ là những chiếc lá úa vàng rơi rụng vì thiếu đi nguồn dưỡng chất của ý thức tự giác. Câu hỏi day dứt cứ vang vọng: Điều gì đang khiến những mầm non ấy đánh mất đi khát vọng vươn lên, đánh mất đi niềm say mê với những điều kỳ diệu mà tri thức mang lại?

Thực tế cho thấy, nhiều học sinh hiện nay có ý thức học tập khá tốt. Các bạn chủ động trong việc học, tìm tòi kiến thức từ nhiều nguồn khác nhau ngoài sách giáo khoa. Họ có mục tiêu học tập rõ ràng và nỗ lực để đạt được những mục tiêu đó. Nhiều bạn còn tích cực tham gia các hoạt động ngoại khóa, các câu lạc bộ học thuật để mở rộng kiến thức và kỹ năng. Sự say mê học hỏi, tinh thần tự giác của những học sinh này là một tín hiệu đáng mừng cho nền giáo dục. Họ nhận thức được vai trò quan trọng của tri thức đối với tương lai của bản thân và sự phát triển của xã hội.

Tuy nhiên, bên cạnh đó, vẫn còn một bộ phận học sinh có ý thức học tập chưa cao. Các bạn thường học đối phó, chỉ tập trung vào điểm số mà ít quan tâm đến việc hiểu sâu kiến thức. Tình trạng lười học, trì hoãn việc học vẫn còn phổ biến. Một số bạn còn bị xao nhãng bởi các yếu tố bên ngoài như mạng xã hội, trò chơi điện tử. Việc thiếu mục tiêu học tập rõ ràng cũng dẫn đến sự hời hợt, thiếu động lực trong học tập. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến kết quả học tập mà còn hình thành những thói quen không tốt cho tương lai.

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng ý thức học tập khác nhau ở học sinh. Một phần có thể do ảnh hưởng từ môi trường gia đình, sự quan tâm chưa đúng mức của phụ huynh. Chương trình học và phương pháp giảng dạy đôi khi cũng chưa thực sự khơi gợi được sự hứng thú của học sinh. Bên cạnh đó, sự tác động của xã hội hiện đại với nhiều hình thức giải trí cũng khiến học sinh dễ bị phân tâm.

Ý thức học tập có vai trò quan trọng đối với sự phát triển của mỗi cá nhân và của toàn xã hội. Một học sinh có ý thức học tập tốt sẽ có nền tảng kiến thức vững chắc, phát triển được tư duy độc lập và khả năng giải quyết vấn đề. Điều này không chỉ giúp các bạn thành công trong học tập mà còn tạo lợi thế trong công việc sau này. Ngược lại, ý thức học tập kém sẽ dẫn đến những hệ lụy tiêu cực, ảnh hưởng đến tương lai của bản thân và sự phát triển chung của đất nước.

Để nâng cao ý thức học tập cho học sinh, cần có sự phối hợp giữa gia đình, nhà trường và bản thân các em. Gia đình cần tạo điều kiện tốt nhất cho việc học tập của con cái, đồng thời khuyến khích và định hướng cho các em. Nhà trường cần đổi mới phương pháp dạy học, tạo ra môi trường học tập tích cực, khơi gợi sự hứng thú và đam mê học hỏi của học sinh. Bản thân mỗi học sinh cần nhận thức rõ trách nhiệm của mình, xây dựng mục tiêu học tập cụ thể và nỗ lực để đạt được những mục tiêu đó.

Nhìn chung, ý thức học tập của học sinh hiện nay có nhiều mặt khác nhau. Bên cạnh những học sinh có ý thức tốt, vẫn còn một bộ phận cần cố gắng hơn nữa. Việc nâng cao ý thức học tập là một quá trình lâu dài, đòi hỏi sự nỗ lực từ nhiều phía. Mỗi học sinh cần tự nhận thức được tầm quan trọng của việc học, chủ động và tích cực hơn trong quá trình học tập. Chỉ khi đó, các bạn mới có thể gặt hái được những thành công và đóng góp vào sự phát triển của xã hội.

Câu 1. Thể thơ của bài thơ là : Thất ngôn bát cú

Câu 2. Đề tài của bài thơ "Than đạo học" là sự suy thoái của nền đạo học Nho giáo đương thời

Câu 3. Tác giả cho rằng "Đạo học ngày nay đã chán rồi" bởi vì:
-Sự suy giảm về số lượng người học: Câu thơ "Mười người đi học, chín người thôi" cho thấy sự thờ ơ, bỏ bê việc học hành của đa số người trong xã hội.

-Sự tiêu điều của môi trường giáo dục: Hình ảnh "Cô hàng bán sách lim dim ngủ" gợi lên sự ế ẩm, không còn ai mặn mà với sách vở. "Thầy khóa tư lương nhấp nhổm ngồi" khắc họa hình ảnh những người thầy giáo dạy tư với vẻ ngoài thiếu nghiêm túc, có lẽ cũng phản ánh sự khó khăn, lay lắt của nghề dạy học thời bấy giờ.

-Sự xuống cấp về sĩ khí và sự gian dối trong thi cử: "Sĩ khí rụt rè gà phải cáo" mỉa mai sự hèn nhát, thiếu bản lĩnh của những người học trò, trong khi "Văn trường liều lĩnh đấm ăn xôi" tố cáo sự gian lận, dùng vũ lực để đạt được kết quả trong thi cử. Tất cả những điều này cho thấy sự mục ruỗng từ bên trong của nền đạo học.

Câu 4. Trong bài thơ "Than đạo học", tác giả Tú Xương đã sử dụng một từ láy, đó là từ "nhấp nhổm" trong câu "Thầy khoá tư lương nhấp nhổm ngồi". Việc sử dụng từ láy này có tác dụng gợi hình, sinh động, giúp người đọc hình dung rõ hơn về dáng vẻ bồn chồn, không yên vị của thầy khóa tư lương. Nó có thể thể hiện sự lo lắng, sốt ruột hoặc thậm chí là sự thiếu đứng đắn, không trang trọng của người thầy trong bối cảnh nền đạo học đang suy thoái. Mặc dù số lượng từ láy không nhiều, nhưng việc sử dụng từ "nhấp nhổm" đã góp phần làm tăng tính biểu cảm và sự chân thực cho bức tranh hiện thực

Câu 5. Nội dung của bài thơ "Than đạo học" là sự than thở, mỉa mai sâu sắc của Tú Xương đối với sự suy tàn của nền đạo học Nho giáo đương thời. Bài thơ không chỉ phản ánh tình trạng học hành, môi trường giáo dục tiêu điều, mà còn lên án sự xuống cấp về đạo đức, sự gian dối trong thi cử. Qua đó, tác giả thể hiện sự thất vọng, chán chường trước một thực trạng xã hội đáng buồn, đồng thời cũng tự trào về sự bất lực của bản thân trước sự thay đổi của thời thế.