trong quá trình phát triển kinh tế, con người thường khai thác tài nguyên thiên nhiên để phục vụ sản xuất và đời sống
tuy nhiên nếu khai thác quá mức và không hợp lý sẽ dẫn đến suy kiệt tài nguyên và ô nhiễm môi trường
để cân bằng giữa khai thác tài nguyên và bảo vệ môi trường, cần có những biện pháp phù hợp và bền vững

một số giải pháp cụ thể gồm có
khai thác tài nguyên hợp lý theo kế hoạch và có giới hạn, chỉ sử dụng tài nguyên khi thật sự cần thiết, tránh khai thác ồ ạt gây cạn kiệt
sử dụng công nghệ hiện đại thân thiện với môi trường, áp dụng khoa học kỹ thuật tiên tiến để giảm thiểu chất thải, tiết kiệm năng lượng và giảm tác động xấu đến môi trường
tái sử dụng và tái chế tài nguyên, giảm lượng tài nguyên cần khai thác mới bằng cách sử dụng lại hoặc tái chế rác thải phế liệu
phát triển các ngành kinh tế xanh kinh tế tuần hoàn, chuyển dần sang mô hình phát triển ít phụ thuộc vào tài nguyên thiên nhiên như năng lượng tái tạo gió mặt trời nông nghiệp sạch du lịch sinh thái
nâng cao ý thức cộng đồng về bảo vệ môi trường, tuyên truyền giáo dục để người dân và doanh nghiệp hiểu rõ tầm quan trọng của tài nguyên từ đó chủ động hành động bảo vệ
tăng cường quản lý giám sát và xử phạt vi phạm, nhà nước cần có chính sách cụ thể và mạnh tay với các hành vi phá hoại tài nguyên gây ô nhiễm môi trường

bảo vệ tài nguyên thiên nhiên không có nghĩa là ngừng khai thác mà là biết cách sử dụng hợp lý lâu dài
đây là nền tảng quan trọng để phát triển kinh tế bền vững và giữ gìn môi trường sống cho thế hệ mai sau

môi trường có vai trò vô cùng quan trọng đối với con người vì nó ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống, sản xuất và sự phát triển bền vững của xã hội

về mặt sinh tồn
môi trường cung cấp những yếu tố cơ bản như không khí để thở, nước để uống, đất để trồng trọt, ánh sáng để duy trì sự sống

về mặt kinh tế
môi trường là nguồn cung tài nguyên thiên nhiên như rừng, khoáng sản, đất đai, nguồn nước, giúp con người phát triển nông nghiệp, công nghiệp, dịch vụ và du lịch

về mặt xã hội và văn hóa
môi trường ảnh hưởng đến nơi cư trú, sinh hoạt và các tập quán văn hóa khác nhau của từng vùng miền
nhiều cảnh quan thiên nhiên còn có giá trị du lịch, giải trí, giáo dục và gắn với bản sắc dân tộc

về mặt an ninh và phát triển bền vững
môi trường là yếu tố quyết định đến sự ổn định và an toàn trong cuộc sống con người
môi trường bị suy thoái dẫn đến thiên tai, ô nhiễm, biến đổi khí hậu, đe dọa trực tiếp đến sức khỏe và tương lai nhân loại

từ đó có thể thấy môi trường vừa là nơi sống vừa là nền tảng để con người phát triển lâu dài
việc bảo vệ môi trường là trách nhiệm chung của toàn xã hội để đảm bảo một cuộc sống an toàn và bền vững cho hiện tại và mai sau

Câu 1:cuộc sống này chẳng bao giờ dễ dàng, ai cũng sẽ có lúc thất bại, vấp ngã, nhưng điều quan trọng không phải là ta ngã bao nhiêu lần, mà là ta có đủ sức mạnh và lòng dũng cảm để đứng dậy hay không. câu nói của paulo coelho “bí mật của cuộc sống là ngã bảy lần và đứng dậy tám lần” như một lời nhắc nhở sâu sắc về sự kiên trì. thực tế, thành công không phải là kết quả của sự hoàn hảo, mà là quá trình vượt qua những khó khăn, thử thách. có thể thấy, những người thành công đều phải trải qua những lần thất bại, nhưng họ không bỏ cuộc. ví dụ, edison đã thất bại hàng ngàn lần trước khi phát minh ra bóng đèn, hay nguyễn tất thành phải trải qua muôn vàn khó khăn mới có thể tìm ra con đường cứu nước. chính từ những thất bại ấy, họ đã rút ra bài học quý giá và không ngừng cố gắng. đối với học sinh chúng ta, có thể gặp thất bại trong học tập, có thể điểm số không như mong đợi, nhưng nếu chỉ vì một vài lần vấp ngã mà bỏ cuộc, ta sẽ chẳng bao giờ biết được mình có thể đạt được bao nhiêu điều. vì vậy, mỗi lần vấp ngã là một cơ hội để chúng ta học hỏi, trưởng thành hơn và có thêm động lực để đứng dậy bước tiếp.

Câu 2:

"bảo kính cảnh giới" là một bài thơ đặc sắc của nguyễn trãi, phản ánh triết lý sống sâu sắc và tấm lòng thanh cao của ông. bài thơ không chỉ là lời tự sự về con người mà còn là lời khuyên về lối sống thanh thản, thoát khỏi vòng xoáy danh lợi. qua đó, nguyễn trãi muốn nhấn mạnh rằng trong một thế giới đầy biến động, tìm được sự an nhàn, sống gần gũi với thiên nhiên mới là điều quan trọng nhất.

mở đầu bài thơ, nguyễn trãi đã thể hiện một thái độ dứt khoát khi từ chối cuộc sống chốn quan trường: "rộng khơi ngại vượt bể triều quan". từ chối làm quan trong triều đình, ông không muốn bị cuốn vào những mưu đồ chính trị, đấu đá quyền lực. qua đó, ông thể hiện rõ quan điểm sống của mình, không tìm kiếm quyền cao chức trọng hay danh lợi, mà chỉ mong muốn được sống an yên, tự tại. những hình ảnh trong bài thơ như "hé cửa đêm chờ hương quế lọt" hay "quét hiên ngày lệ bóng hoa tan" không chỉ đơn thuần miêu tả cảnh vật mà còn mang hàm ý sâu xa. hình ảnh "hương quế lọt qua khe cửa" mang lại cảm giác tĩnh lặng, thanh thoát, gợi lên sự yên bình trong tâm hồn. cảnh "bóng hoa tan" lại tạo nên một không gian vừa tĩnh lặng vừa mơ mộng, như là lời nhắc nhở về sự phù du của vạn vật, rằng cuộc sống này không phải lúc nào cũng vĩnh cửu, và cái đẹp thật sự là sự bình yên trong lòng.

điều đặc biệt trong bài thơ là nguyễn trãi không phủ nhận những người tài giỏi như y doãn, phó duyệt, những người có công lao lớn trong lịch sử. tuy nhiên, ông vẫn quyết định sống theo đạo lý "khổng, nhan" – tôn trọng đức hạnh và sự thanh thản của một đời sống giản dị, không vướng bận danh lợi. qua câu thơ "danh lợi bất như nhàn", nguyễn trãi khẳng định một triết lý sống hết sức rõ ràng: sống thanh nhàn, không cầu danh lợi mới là điều quan trọng nhất trong cuộc đời.

về mặt nghệ thuật, bài thơ sử dụng thể thơ thất ngôn bát cú với những hình ảnh sinh động và dễ hiểu. ngôn ngữ trong bài không chỉ trang nhã, mà còn đầy ẩn dụ, mang lại những cảm xúc sâu sắc cho người đọc. việc đối ngẫu chặt chẽ và hài hòa giữa các câu thơ giúp bài thơ có sự cân đối, gợi lên sự yên bình, tĩnh lặng trong tâm hồn người đọc.

với những lời khuyên, những tư tưởng trong bài thơ, nguyễn trãi muốn chúng ta nhìn nhận lại cuộc sống, tìm về sự bình an trong tâm hồn, đừng để danh lợi làm mờ mắt, và hãy sống một cuộc đời giản dị, tự tại.

câu 1
văn bản trên thuộc kiểu văn bản thông tin

câu 2
phương thức biểu đạt chính là thuyết minh

câu 3
nhan đề "phát hiện 4 hành tinh trong hệ sao láng giềng của trái đất" ngắn gọn, rõ ràng, nêu bật nội dung chính của văn bản. từ "phát hiện" gây tò mò, thể hiện tính mới mẻ của thông tin. cách gọi sao barnard là "láng giềng" giúp người đọc cảm thấy gần gũi, dễ hình dung về khoảng cách với trái đất

câu 4
phương tiện phi ngôn ngữ được sử dụng là hình ảnh mô phỏng sao barnard và các hành tinh của nó
tác dụng: giúp người đọc hình dung trực quan hơn về hệ hành tinh, tăng khả năng tiếp nhận thông tin khoa học vốn trừu tượng

câu 5
văn bản có tính chính xác và khách quan vì dẫn chứng từ các nguồn uy tín như đại học chicago, đài thiên văn gemini, abc news... thông tin dựa trên báo cáo khoa học được công bố chính thức, ngôn ngữ trung lập, không cảm tính

1: nhân tố tự nhiên

địa hình ảnh hưởng trực tiếp đến việc xây dựng và phân bố mạng lưới giao thông. vùng đồng bằng bằng phẳng thuận lợi để phát triển các loại hình như đường bộ, đường sắt, sân bay. ngược lại, khu vực đồi núi hiểm trở gây khó khăn trong thi công, làm tăng chi phí và hạn chế loại hình giao thông.

khí hậu và thời tiết cũng tác động mạnh đến hoạt động vận tải. ví dụ, băng tuyết, mưa lũ hay sương mù dày đặc có thể làm gián đoạn giao thông. những vùng có khí hậu ôn hòa, ít thiên tai sẽ có điều kiện thuận lợi để phát triển hệ thống giao thông ổn định.

sông ngòi và biển ảnh hưởng đến sự phát triển của giao thông đường thủy. những nơi có hệ thống sông ngòi dày đặc, nước chảy ổn định quanh năm như đồng bằng sông cửu long rất thích hợp cho vận tải thủy nội địa.

2: nhân tố kinh tế, xã hội

mức độ phát triển kinh tế quyết định quy mô và chất lượng hệ thống giao thông. ở những vùng có nền kinh tế phát triển, nhu cầu vận chuyển hàng hóa và con người cao, từ đó kéo theo sự phát triển mạnh mẽ về hạ tầng và phương tiện vận tải.

sự phân bố dân cư và đô thị hóa cũng tác động lớn đến mạng lưới giao thông. nơi tập trung đông dân cư, nhiều đô thị thường có nhu cầu đi lại và trao đổi hàng hóa lớn nên giao thông phát triển nhanh và đa dạng hơn.

khoa học – công nghệ thúc đẩy quá trình hiện đại hóa giao thông. nhờ vào tiến bộ kỹ thuật, con người có thể xây dựng các công trình giao thông phức tạp như cầu vượt, hầm xuyên núi, đường cao tốc hay chế tạo các phương tiện vận tải hiện đại, tiết kiệm nhiên liệu.

chính sách và đầu tư của nhà nước đóng vai trò định hướng và quyết định tốc độ phát triển giao thông. các kế hoạch quy hoạch hạ tầng, các dự án đầu tư, liên kết vùng, hay hợp tác quốc tế đều có thể làm thay đổi bộ mặt giao thông của một khu vực.

trong tương lai, nền công nghiệp thế giới cần vừa phát triển mạnh mẽ nhờ các thành tựu công nghệ, vừa đảm bảo phát triển bền vững vì đây là con đường duy nhất để cân bằng giữa tăng trưởng kinh tế và bảo vệ môi trường sống.

công nghiệp hiện đại đòi hỏi hiệu quả cao, sản xuất nhanh, tiết kiệm nguyên liệu và nhân công. các công nghệ tiên tiến như tự động hóa, trí tuệ nhân tạo, năng lượng tái tạo hay vật liệu mới giúp nâng cao năng suất, giảm chi phí và tạo ra sản phẩm chất lượng hơn.

tuy nhiên, nếu phát triển chỉ để tối đa hóa lợi nhuận mà không quan tâm đến hậu quả môi trường, xã hội sẽ phải đối mặt với biến đổi khí hậu, ô nhiễm, cạn kiệt tài nguyên và mất cân bằng sinh thái. do đó, công nghiệp buộc phải chuyển hướng theo mô hình xanh – sạch – bền vững, sử dụng công nghệ để giảm khí thải, tiết kiệm năng lượng, tái chế và bảo vệ môi trường.

chỉ khi công nghiệp phát triển theo hướng hiện đại và bền vững, thế giới mới có thể duy trì sự sống lâu dài, ổn định và công bằng cho các thế hệ sau.

Câu 1:

Trong xã hội hiện đại, khi mọi thứ thay đổi với tốc độ chóng mặt, lối sống chủ động ngày càng trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Một người sống chủ động là người không chỉ biết điều chỉnh bản thân mà còn chủ động tạo ra cơ hội cho chính mình. Chủ động không chỉ giúp ta kiểm soát cuộc sống, mà còn tạo nên sự khác biệt trong cách ta đối diện với thách thức, khó khăn. Đặc biệt trong thế giới hiện nay, nơi mà sự cạnh tranh ngày càng gay gắt và cơ hội không phải lúc nào cũng đến tự nhiên, người sống chủ động sẽ biết cách vượt qua giới hạn của bản thân và không ngừng nỗ lực để đạt được thành công. Những người như Steve Jobs, Elon Musk là minh chứng rõ ràng cho sự thành công của lối sống chủ động. Họ là những người không ngừng sáng tạo, dám đối mặt với thử thách để thay đổi thế giới. Vì vậy, lối sống chủ động không chỉ là một thói quen mà còn là chìa khóa dẫn đến thành công trong cuộc sống ngày nay.

Câu 2:

Bài thơ "Bảo kính cảnh giới " của Nguyễn Trãi không chỉ là một tác phẩm tiêu biểu trong nền văn học Việt Nam mà còn là bức tranh toàn diện về thiên nhiên, con người và những giá trị đạo đức cao đẹp. Qua từng câu thơ, Nguyễn Trãi khắc họa một bức tranh sinh động, nơi thiên nhiên và cuộc sống hòa quyện với nhau, tạo nên một không gian vừa tươi đẹp, vừa đầy triết lý.

Khi đọc bài thơ, ta ngay lập tức bị cuốn hút bởi sự mô tả thiên nhiên tuyệt đẹp của tác giả. Hình ảnh "Hoè lục đùn đùn tán rợp trương", "Thạch lựu hiên còn phun thức đỏ", "Hồng liên trì đã tịn mùi hương" không chỉ đơn thuần là những chi tiết miêu tả cảnh vật, mà chúng còn là sự khắc họa sức sống mãnh liệt của mùa thu. Cây hoè xanh mướt, quả lựu đỏ tươi và hoa sen thơm ngát tất cả đều toát lên vẻ đẹp đầy sức sống và hài hòa. Mỗi hình ảnh như một phần trong bức tranh tổng thể của thiên nhiên, phản ánh sự quan tâm và yêu thương sâu sắc mà Nguyễn Trãi dành cho đất trời.

Điều đặc biệt trong bài thơ này là cách tác giả kết hợp giữa thiên nhiên và cuộc sống con người. Không chỉ có những cảnh vật tuyệt đẹp, bài thơ còn là những âm thanh sinh động, như "Lao xao chợ cá làng ngư phủ", "Dắng dỏi cầm ve lầu tịch dương". Những âm thanh này làm tăng thêm sự nhộn nhịp, sinh động của không gian và phản ánh cuộc sống đầy bận rộn nhưng cũng đầy nhịp điệu. Từ tiếng chợ cá lao xao đến tiếng cầm ve vang vọng trong buổi chiều tà, tất cả tạo nên một không gian sống động, gắn kết con người với thiên nhiên.

Không chỉ đơn giản miêu tả thiên nhiên và con người, Nguyễn Trãi còn lồng ghép vào đó một triết lý sống sâu sắc. Câu thơ "Lẽ có Ngu cầm đàn một tiếng, Dân giàu đủ khắp đòi phương" không chỉ là hình ảnh nghệ thuật mà còn là một lời nhắn nhủ về sự hòa bình, thịnh vượng và công bằng. Cây đàn của Ngu cầm trở thành biểu tượng cho ước mơ về một xã hội tốt đẹp, nơi mà mọi người đều sống trong đầy đủ, hòa hợp và không phân biệt. Tác giả muốn nhấn mạnh rằng sự hòa thuận, đức độ và đồng lòng là chìa khóa để xây dựng một xã hội thịnh vượng, hạnh phúc.

Với cách diễn đạt tinh tế và ý nghĩa sâu sắc, Nguyễn Trãi không chỉ miêu tả vẻ đẹp của thiên nhiên mà còn gửi gắm vào đó một thông điệp về nhân cách con người. Qua bài thơ này, ta cảm nhận được tâm hồn cao thượng, sự yêu mến thiên nhiên và lòng mong mỏi về một xã hội công bằng, thịnh vượng của tác giả. Bài thơ không chỉ đơn thuần là một tác phẩm nghệ thuật mà còn là một bài học quý giá về cuộc sống và đạo đức.

Câu 1. Thể thơ: thất ngôn bát cú Đường luật.
Câu 2. Những hình ảnh nói về nét sinh hoạt hàng ngày đạm bạc, thanh cao của tác giả: ăn măng trúc, ăn giá, tắm hồ sen, tắm ao.
Câu 3:
Biện pháp tu từ liệt kê: Một mai, một cuốc, một cần câu. Tác dụng:

• Tạo sự cân xứng, nhịp nhàng, hải hòa cho lời thơ.
• Nhấn mạnh: sự lựa chọn phương châm sống, cách ứng xử của tác giả - chọn lối sống tĩnh tại, an nhàn;

vừa thể hiện sắc thái trào lộng, mỉa mai đối với cách sống ham danh vọng, phú quý...
Câu 4:
Quan niệm khôn - dại của tác giả:
Dại: "tìm nơi vắng vẻ" - nơi tĩnh tại của thiên nhiên, thảnh thơi của tâm hồn. Khôn: "đến chốn lao xao" - chốn cửa quyền bon chen, thủ đoạn sát phạt.

=> Đó là một cách nói ngược: khôn mà khôn dại, dại mà dại khôn của tác giả.

câu 5: Qua bài thơ "Nhàn", tôi cảm nhận sâu sắc vẻ đẹp nhân cách thanh cao, giản dị và bản lĩnh của Nguyễn Bỉnh Khiêm. Ông là người không màng danh lợi, phú quý, lựa chọn một lối sống hòa mình vào thiên nhiên, tự tại và an nhiên. Sự "dại" mà ông tự nhận thực chất là một thái độ sống khôn ngoan, giữ gìn sự trong sạch của tâm hồn giữa cuộc đời đầy bon chen. Ông thể hiện sự tự tin vào con đường mình đã chọn, không bị lay động bởi những giá trị phù phi. Vẻ đẹp nhân cách của Nguyễn Bỉnh Khiêm là sự kết hợp giữa sự ung dung tự tại và một trí tuệ sâu sắc, nhìn thấu lẽ đời.