Trong dòng chảy không ngừng của thời đại toàn cầu hóa và hiện đại hóa, con người đang ngày càng dễ dàng tiếp cận với các nền văn hóa đa dạng trên thế giới. Những tiện nghi vật chất, những giá trị mới mẻ của thời đại số đã tạo nên diện mạo mới cho cuộc sống. Tuy nhiên, giữa nhịp sống ấy, câu hỏi làm thế nào để giữ gìn và bảo vệ những giá trị văn hóa truyền thống vẫn luôn là một vấn đề cấp thiết, mang ý nghĩa quyết định đến sự tồn tại bền vững của mỗi dân tộc.

Văn hóa truyền thống là kết tinh của lịch sử lâu dài, là nơi lưu giữ tâm hồn, bản sắc, và căn cước của một cộng đồng. Những phong tục, tập quán, lễ hội, trang phục, lời ăn tiếng nói, những ngôi đình làng rêu phong… không chỉ đơn thuần là hình thức sinh hoạt văn hóa, mà còn là dấu ấn thiêng liêng của bao thế hệ tổ tiên để lại. Nếu mất đi nền tảng văn hóa ấy, con người hiện đại dù có tiến xa về công nghệ, vật chất, cũng dễ trở nên lạc lõng, mất phương hướng trong chính bản thân mình.

Giữ gìn văn hóa truyền thống không có nghĩa là khư khư ôm lấy những yếu tố lạc hậu, cản trở sự phát triển. Ngược lại, đó là sự chọn lọc tinh hoa, là quá trình thấu hiểu, trân trọng và làm mới những giá trị cốt lõi sao cho phù hợp với hơi thở của thời đại. Một điệu hát dân ca có thể được phối khí hiện đại hơn, một bộ áo dài truyền thống có thể cách tân để trở nên gần gũi hơn với giới trẻ, nhưng trong mọi thay đổi đó, cái hồn dân tộc, cái tinh thần văn hóa cốt lõi phải luôn được gìn giữ.

Trong đời sống hiện nay, việc bảo vệ văn hóa truyền thống còn đòi hỏi sự chủ động, tự giác từ mỗi cá nhân và cả cộng đồng. Giới trẻ cần được giáo dục về lòng tự hào dân tộc, về ý nghĩa thiêng liêng của từng phong tục, từng nếp sống quê hương. Các phương tiện truyền thông, trường học, gia đình đều cần chung tay xây dựng những không gian văn hóa sống động, nơi giá trị truyền thống không bị phủ bụi, mà tiếp tục lan tỏa mạnh mẽ.

Thực tế cho thấy, những quốc gia biết trân trọng và phát huy bản sắc riêng luôn có sức hút đặc biệt giữa thế giới toàn cầu hóa. Nhật Bản, Hàn Quốc là những ví dụ điển hình: hiện đại bậc nhất nhưng vẫn lưu giữ tinh thần truyền thống trong từng nếp sống. Việt Nam, với nền văn hóa ngàn năm, cũng cần bước đi vững vàng trên con đường đó: hội nhập nhưng không hòa tan, đổi mới nhưng không đánh mất mình.

Giữ gìn văn hóa truyền thống không chỉ là trách nhiệm, mà còn là một hành động tri ân đối với quá khứ và một cam kết với tương lai. Trong từng lời ăn tiếng nói, trong từng ngày lễ tết, từng cử chỉ sinh hoạt thường nhật, mỗi người Việt Nam hôm nay cần thắp lên trong lòng mình một ngọn lửa nhỏ: ngọn lửa của sự tự hào, sự yêu thương, và ý thức bảo vệ những giá trị vĩnh hằng đã làm nên hồn cốt dân tộc.

Trong bài thơ Chân quê, nhân vật “em” hiện lên như hình ảnh đại diện cho vẻ đẹp mộc mạc, giản dị của người con gái nông thôn Việt Nam. Ban đầu, “em” gắn bó với cuộc sống thuần phác: mặc áo cánh, yếm đào, quần lĩnh, mái tóc để chấm vai, toát lên vẻ đẹp tự nhiên và chân chất. Tuy nhiên, khi cuộc sống đổi thay, “em” cũng chạy theo cái mới: mặc áo the, khăn lượt, đánh phấn, xức dầu thơm. Sự thay đổi ấy khiến “hương đồng gió nội” — hình ảnh tượng trưng cho hồn quê — cũng “bay đi ít nhiều”. Qua hình tượng “em”, Nguyễn Bính không chỉ khắc họa vẻ đẹp thanh sơ của người con gái quê mà còn thể hiện nỗi tiếc nuối trước sự mất mát của những giá trị truyền thống. Nhân vật “em” vì thế vừa đáng yêu, vừa gợi nên bao trăn trở, tiếc nhớ. Qua đó, tác giả gửi gắm mong muốn con người phải biết giữ gìn cái đẹp tự nhiên, chân thành trong tâm hồn và cách sống, giữa lúc xã hội đang ngày một biến đổi.

Thông điệp của bài thơ “Chân quê”:Nguyễn Bính gửi gắm mong muốn con người biết trân trọng vẻ đẹp tự nhiên, mộc mạc của tâm hồn và cuộc sống quê hương. Bài thơ nhắc nhở rằng, trong dòng chảy biến đổi của xã hội, sự giản dị và chân thành mới là nét đẹp bền vững nhất, đáng quý nhất. Đừng vì chạy theo những hào nhoáng bề ngoài mà đánh mất gốc rễ văn hóa và bản sắc riêng của mình.

"Hương đồng gió nội” là hình ảnh ẩn dụ cho vẻ đẹp mộc mạc, giản dị, thuần khiết của con người và cuộc sống thôn quê.

Yếm đào, áo cánh, quần lĩnh: tượng trưng cho vẻ đẹp mộc mạc, giản dị, trong sáng, rất đặc trưng của người con gái nông thôn Việt Nam xưa.Khăn nhung, áo the, khăn lượt: tượng trưng cho sự điệu đà, kiểu cách, thay đổi theo lối ăn mặc thành thị, mất đi vẻ đẹp hồn nhiên tự nhiên vốn có của “chân quê”.

Nhan đề “Chân quê” gợi ra trong em một cảm giác rất bình dị và thân thuộc.

• “Chân” có nghĩa là thật thà, nguyên vẹn, không pha tạp.
• “Quê” là làng quê, là nơi chốn yên bình, nơi có cánh đồng, con sông, hàng tre, và những con người mộc mạc.

Hai từ ấy ghép lại tạo nên một không gian văn hóa thuần Việt, gợi nhớ về những điều xưa cũ nhưng sâu sắc: những cô gái mặc áo yếm, những mái nhà tranh, những phiên chợ quê rộn ràng tiếng cười…

Nhan đề cũng gợi ra một thông điệp: giữa bao thay đổi của thời đại, cái “chân quê” ấy luôn đáng được gìn giữ, bởi nó là hồn cốt của một dân tộc, là ký ức đẹp của bao thế hệ.

Lục bát