Câu 1:

Bài thơ “Bàn giao” của nhà thơ Vũ Quần Phương là một lời nhắn nhủ nhẹ nhàng nhưng sâu sắc, chứa đựng biết bao tình cảm yêu thương, kỳ vọng của ông dành cho thế hệ cháu con. Qua từng câu thơ giản dị mà giàu hình ảnh, ta cảm nhận được tấm lòng của một người ông luôn mong muốn trao lại cho cháu những điều tốt đẹp, trong trẻo nhất của cuộc sống như "gió heo may", "góc phố" có mùi ngô nướng, "tháng giêng hương bưởi" hay "cỏ mùa xuân" xanh mướt dưới chân giày. Bên cạnh đó, ông không muốn cháu phải nhận lấy những gian truân, nhọc nhằn mà ông từng trải qua, chỉ mong cháu lớn lên trong một thế giới tràn đầy yêu thương, bình yên và hạnh phúc. Ngay cả những nỗi buồn, chút cô đơn của kiếp người, ông cũng mong cháu đón nhận bằng tâm thế mạnh mẽ, vững vàng như câu thơ “vững gót làm người”. Bên cạnh sự đặc sắc trong nội dung, yếu tố nghệ thuật bao gồm những biện pháp tu từ như liệt kê, điệp ngữ cùng giọng điệu tha thiết, ngôn ngữ giàu hình ảnh cũng làm nên thành công của tác phẩm. Bài thơ không chỉ là lời dặn dò chân tình của ông dành cho cháu mà còn là một bài học sâu sắc về cách sống — trân trọng những điều giản dị, giữ vững niềm tin và luôn biết yêu thương con người, cuộc sống quanh mình.

Câu 2:

Tuổi trẻ là quãng thời gian đẹp đẽ nhất của đời người — đó là khi ta có sức khỏe dồi dào, có trí tuệ đang hoàn thiện, có trái tim nhiệt huyết và một tâm hồn rộng mở, sẵn sàng khám phá thế giới. Nhưng tuổi trẻ sẽ trở nên vô nghĩa nếu thiếu đi những trải nghiệm. Trải nghiệm chính là hành trang quý giá giúp con người trưởng thành, hiểu hơn về bản thân, cuộc sống và thế giới xung quanh.

Trải nghiệm có thể là những chuyến đi xa, những thử thách trong học tập, công việc, hay đơn giản là việc ta dám bước ra khỏi vùng an toàn, dám làm điều mới mẻ mà trước đó ta chưa từng nghĩ tới. Tuổi trẻ là thời điểm lý tưởng nhất để trải nghiệm, bởi lúc ấy con người chưa bị ràng buộc quá nhiều bởi gánh nặng trách nhiệm, tâm hồn còn trong sáng và giàu mơ ước. Khi dấn thân vào những trải nghiệm, ta sẽ học được cách thích nghi, va chạm, thấu hiểu và trưởng thành hơn sau mỗi lần thất bại hay thành công.

Sự trải nghiệm giúp tuổi trẻ nhận ra giá trị của những điều tưởng chừng rất nhỏ bé, học cách đối mặt với khó khăn, biết trân trọng thành quả của lao động và thấu cảm với những mảnh đời xung quanh. Không ai có thể lớn khôn chỉ nhờ lý thuyết sách vở. Những bài học thật sự thường chỉ có được qua những lần vấp ngã, qua những tình huống mà ta buộc phải tự mình tìm cách giải quyết. Nhờ có trải nghiệm, người trẻ sẽ hiểu hơn về bản thân — biết mình mạnh ở đâu, yếu ở đâu, từ đó không ngừng hoàn thiện để sống xứng đáng và có ích hơn.

Bên cạnh đó, sự trải nghiệm không chỉ giúp cá nhân tích lũy kiến thức và kỹ năng sống mà còn giúp rèn luyện tư duy độc lập, bản lĩnh đối mặt với thử thách và sự tự tin khi bước vào đời. Khi trải nghiệm, mỗi người được sống thật với cảm xúc, đối diện với chính mình, hiểu rõ những giới hạn của bản thân để từ đó nỗ lực vươn lên, trưởng thành từng ngày. Những bài học rút ra từ trải nghiệm thường sâu sắc và bền vững hơn bất cứ lời giảng dạy nào, bởi nó là kết quả của quá trình va chạm thực tế, tự mình cảm nhận, tự mình thấu hiểu.

Ngoài ra, khi dám khám phá, tìm tòi, con người sẽ mở rộng thế giới quan, biết đồng cảm và thấu hiểu cuộc sống quanh mình hơn. Khi bước ra ngoài khuôn khổ quen thuộc, tiếp xúc với nhiều môi trường, con người, văn hóa khác nhau, con người sẽ nhận ra cuộc sống rộng lớn và phong phú biết bao. Điều đó không chỉ giúp mỗi cá nhân có thêm kiến thức, mà còn nuôi dưỡng lòng yêu thương, sự sẻ chia và trách nhiệm với cộng đồng. Sự trải nghiệm chính là chiếc chìa khóa mở cánh cửa trưởng thành, giúp con người sống có ý nghĩa và trọn vẹn hơn trong suốt cuộc đời.

Ngược lại, nếu tuổi trẻ sống khép kín, ngại va chạm, ngại thử thách thì sẽ rất dễ trở nên yếu đuối, dễ buông bỏ trước những sóng gió cuộc đời. Một cuộc sống thiếu trải nghiệm sẽ giới hạn khả năng phát triển của con người, khiến ta dễ dàng đánh mất cơ hội quý giá để trưởng thành. Thế nên, mỗi người trẻ cần chủ động tìm kiếm trải nghiệm qua việc học tập, làm việc, tham gia hoạt động xã hội, kết nối với nhiều người, bước ra khỏi vùng an toàn và thử thách giới hạn của chính mình.

Để có những trải nghiệm quý giá, trước hết mỗi người trẻ cần có sự dũng cảm bước ra khỏi vùng an toàn của bản thân. Cuộc sống vốn rộng lớn và nhiều điều mới lạ, nhưng nếu ta chỉ quanh quẩn trong môi trường quen thuộc, ngại thay đổi, sợ sai lầm thì sẽ không bao giờ có được những trải nghiệm đáng nhớ. Dám thử sức với những điều mới, dám chấp nhận thất bại và coi đó là một phần tất yếu của hành trình trưởng thành sẽ giúp ta có thêm nhiều bài học và vốn sống quý giá.

Tiếp đến, mỗi người trẻ cần có thái độ sống tích cực và ham học hỏi. Trải nghiệm không chỉ đến từ những chuyến đi xa hay những thử thách lớn lao, mà còn hiện diện trong những điều giản dị mỗi ngày như lắng nghe một câu chuyện, chia sẻ một niềm vui hay học cách giải quyết một vấn đề khó khăn. Chỉ khi biết tò mò, biết đặt câu hỏi và không ngừng khám phá, con người mới có thể tích lũy được trải nghiệm thực sự sâu sắc, làm giàu tâm hồn và hoàn thiện chính mình.

Sau cùng, để có những chuyến đi phong phú, người trẻ cần tích cực tham gia các hoạt động học tập, lao động và xã hội. Từ việc rèn luyện kỹ năng mềm qua câu lạc bộ, tham gia các hoạt động thiện nguyện, giao lưu văn hóa, hay học tập ngoại ngữ, kỹ năng sống… tất cả đều mang đến cơ hội tiếp xúc với thế giới rộng lớn, học hỏi từ người khác và tự trau dồi bản thân. Mỗi một hành động nhỏ, mỗi một cơ hội được tiếp xúc với môi trường mới đều là nền tảng để ta mở rộng hiểu biết và trưởng thành.

Tuổi trẻ chỉ đến một lần trong đời, vì vậy đừng để quãng thời gian ấy trôi qua một cách vô nghĩa. Hãy sống hết mình, dám thử, dám sai và dám sửa. Mỗi trải nghiệm, dù lớn hay nhỏ, sẽ là viên gạch vững chắc xây dựng nên con người trưởng thành của chính chúng ta trong tương lai. Tuổi trẻ có thể ngắn ngủi, nhưng nếu biết sống trọn vẹn và giàu trải nghiệm, ta sẽ có một quãng đời đáng nhớ và không phải hối tiếc.

Câu 1:

- Thể thơ của văn bản trên là: tự do

- Căn cứ: số tiếng trong mỗi dòng thơ là không giống nhau

Câu 2:

- Trong bài thơ, nhân vật người ông sẽ bàn giao cho cháu những điều sau:

+ gió heo may

+ góc phố

+ tháng giêng

+ cỏ mùa xuân

+ mặt người đẫm nắng, đẫm yêu thương

+ một chút buồn

+ một chút ngậm ngùi

+ cô đơn

+ câu thơ vững gót làm người

Câu 3:

- Những điều ông sẽ chẳng bàn giao:

+ những ngày vất vả

+ sương muối

+ đất rung chuyển

+ xóm làng loạn lạc

+ ngọn đèn mờ

+ mưa bụi rơi

- Bởi vì:

+ Những điều ông chẳng bàn giao là những khó khăn, nỗi buồn trong cuộc sống. Ông không muốn cháu phải phiền lo, vất vả và lam lũ như thế hệ ông đã trải qua.

+ Đó cũng là minh chứng cho tình yêu thương khôn xiết mà ông dành cho người cháu.

Câu 4:

- Biện pháp điệp ngữ trong bài thơ là: "bàn giao", "chẳng bàn giao"

- Tác dụng:

+ Nhấn mạnh những điều mà ông muốn và không muốn gửi gắm tới người cháu. Ông mong cho cháu những điều tốt đẹp của cuộc đời, con người, đồng thời không muốn cháu phải đối mặt với gian khổ, ưu phiền.

+ Tô đậm tình cảm, tấm lòng yêu thương của ông với cháu.

+ Tăng sức gợi hình, gợi cảm.

+ Tạo âm hưởng tha thiết cho lời thơ.

Câu 5:

Cha ông ta đã để lại cho thế hệ hôm nay biết bao giá trị quý báu như độc lập, tự do, truyền thống yêu nước và những bài học đạo đức sâu sắc. Trước những điều thiêng liêng ấy, chúng ta cần có thái độ trân trọng, biết ơn và tự hào. Không chỉ dừng lại ở suy nghĩ, mỗi người cần hành động bằng cách giữ gìn, bảo vệ và phát huy những giá trị đó trong cuộc sống hằng ngày. Sống có trách nhiệm, nỗ lực học tập và cống hiến chính là cách để chúng ta tiếp nối và làm rạng rỡ những gì cha ông đã vun đắp. Đó là nghĩa vụ thiêng liêng của mỗi con người đối với quá khứ và tương lai của dân tộc.