Để giúp cây ăn quả phát triển tốt trong điều kiện khí hậu nóng và ít mưa, nhà vườn có thể áp dụng các biện pháp kỹ thuật sau:

1. Lựa chọn giống cây phù hợp

• Chọn các loại cây chịu hạn tốt như: xoài, mít, ổi, táo, chanh, thanh long, dừa…
• Ưu tiên giống cây có bộ rễ khỏe, có khả năng hút nước tốt.

2. Chuẩn bị đất và trồng cây hợp lý

• Cày xới, bổ sung phân hữu cơ và chất giữ ẩm (mùn, xơ dừa) để tăng khả năng giữ nước cho đất.
• Trồng cây vào mùa mưa để cây có đủ nước phát triển ban đầu.
• Đào hố trồng sâu hơn bình thường để giữ ẩm lâu hơn.

3. Tưới nước hiệu quả

• Áp dụng hệ thống tưới nhỏ giọt hoặc tưới phun mưa dưới gốc để tiết kiệm nước.
• Phủ gốc bằng rơm rạ, mùn cưa để hạn chế bốc hơi nước.
• Tưới vào sáng sớm hoặc chiều mát để giảm thất thoát nước.

4. Bón phân hợp lý

• Dùng phân hữu cơ giúp đất giữ ẩm tốt hơn.
• Bón phân kali và lân để tăng sức chịu hạn cho cây.
• Tránh bón quá nhiều phân đạm vì sẽ làm cây dễ mất nước.

5. Che chắn và tạo bóng mát

• Trồng xen cây che bóng (keo, muồng, cỏ lạc…) để giảm nhiệt độ đất.
• Sử dụng lưới che nắng cho cây non khi nắng quá gắt.

6. Kiểm soát sâu bệnh

• Thường xuyên kiểm tra cây để phát hiện sâu bệnh sớm.
• Sử dụng phương pháp sinh học, hạn chế dùng thuốc hóa học để tránh làm khô đất.

7. Chăm sóc và cắt tỉa hợp lý

• Tỉa cành tạo tán giúp cây thông thoáng, giảm mất nước qua lá.
• Hạn chế tỉa lá quá nhiều vào mùa khô để giữ độ ẩm cho cây.

Phương pháp chiết cành là một kỹ thuật nhân giống thực vật thông qua việc tạo rễ trên một đoạn cành của cây mẹ mà không cần cắt bỏ hoàn toàn, giúp cây con có đầy đủ đặc điểm di truyền của cây mẹ. Quy trình chiết cành cây ăn quả gồm các bước chi tiết như sau:

1. Chọn cây mẹ và cành giống

-Chọn cây mẹ khỏe mạnh: Cây mẹ phải có sức khỏe tốt, không có bệnh tật, khả năng sinh trưởng tốt để đảm bảo cành chiết có chất lượng cao.

-Chọn cành chiết: Chọn cành trưởng thành, khỏe mạnh, không quá non cũng không quá già (thường chọn cành 1-2 năm tuổi), có chiều dài từ 20-30 cm, không có dấu hiệu bệnh tật.

2. Chuẩn bị dụng cụ và vật liệu

-Dụng cụ: Dao sắc, kéo, bọc nilon, dây thun, bình xịt nước, đất ủ (hoặc xơ dừa, đất tơi xốp), thuốc kích rễ (nếu cần).

-Vật liệu: Dùng đất tơi xốp hoặc xơ dừa làm chất nền để rễ phát triển, nilon hoặc bao bọc kín để giữ ẩm cho cành chiết.

3. Cắt và xử lý cành chiết

-Cắt cành chiết: Cắt cành mẹ, sau đó tách cành chiết dài khoảng 20-30 cm.

-Xử lý cành chiết: Dùng dao sắc để tạo một vết cắt dọc trên thân cành (vết cắt theo chiều dài từ 5-10 cm) ở phần giữa cành. Sau đó, dùng kéo hoặc dao cắt sạch lớp vỏ của cành tại vết cắt để lộ phần thịt gỗ.

-Xử lý thuốc kích rễ: Nếu cần, có thể sử dụng thuốc kích rễ bôi vào phần vết cắt để kích thích quá trình ra rễ.

4. Bọc cành chiết và giữ ẩm

-Bọc nilon: Quấn nilon hoặc túi nilon xung quanh vị trí đã làm vết cắt, tạo thành một khoang kín, giữ cho môi trường ẩm ướt.

-Chèn đất vào khoang chiết: Cho đất tơi xốp (hoặc xơ dừa) vào khoang nilon, đảm bảo có đủ ẩm để cành chiết phát triển rễ. Cố định phần bao nilon với dây thun hoặc dây buộc để giữ kín.

5. Chăm sóc cành chiết

-Giữ ẩm: Vị trí chiết cần được duy trì độ ẩm, tránh khô hoặc quá ướt. Bạn có thể phun nước lên bề mặt nilon để duy trì độ ẩm cho cành.

-Che chắn ánh sáng trực tiếp: Đặt cành chiết ở nơi có ánh sáng nhẹ, không quá mạnh, tránh làm mất nước quá nhanh.

-Kiểm tra định kỳ: Sau khoảng 3-4 tuần, kiểm tra cành chiết, nếu có rễ mới mọc ra thì cành đã phát triển tốt.

6. Tách cây con ra khỏi cây mẹ

-Tách cành chiết: Khi cây con đã có bộ rễ đầy đủ và phát triển mạnh, có thể cắt cành chiết ra khỏi cây mẹ.

-Chuyển cây con: Sau khi tách, cây con được trồng vào chậu hoặc khu vực đất mới, tiếp tục chăm sóc cho đến khi cây con phát triển ổn định.

7. Chăm sóc cây con

-Tưới nước: Tưới nước đầy đủ để cây con không bị khô hạn trong giai đoạn đầu.

-Bón phân: Bón phân để cung cấp dưỡng chất cho cây con phát triển tốt, đặc biệt là các loại phân hữu cơ hoặc phân vi lượng.