Câu 1. (2 điểm) 

 Viết đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) phân tích nhân vật bé Gái trong văn bản Nhà nghèo.

Trong tác phẩm Nhà nghèo của Tô Hoài, nhân vật bé Gái là hình ảnh tiêu biểu của số phận bi thảm của những đứa trẻ sống trong hoàn cảnh nghèo đói, thiếu thốn tình thương. Sinh ra trong một gia đình đầy bất hạnh, với cha mẹ không chỉ gặp những dị tật bẩm sinh mà còn liên tục cãi vã, xích mích vì cuộc sống cơ cực, bé Gái sớm phải biết chịu đựng và tự lập. Dù nhỏ bé, em vẫn thể hiện sự ngoan ngoãn, hiểu chuyện qua những hành động thiết thực như cùng bố mẹ đi bắt nhái sau cơn mưa hay lúc vui mừng khoe giỏ nhái đầy ắp với mẹ. Những chi tiết ấy cho thấy, bé Gái dù gặp nhiều khó khăn vẫn luôn khao khát đem lại niềm vui, hy vọng cho gia đình. Bi kịch đe doạ cuộc đời em khi bé Gái bị rắn cắn, và ngay cả lúc sắp chết, em vẫn ôm chặt giỏ nhái – biểu tượng của nỗ lực kiếm sống và ước mơ được vươn lên. Qua hình ảnh này, Tô Hoài không chỉ phản ánh hiện thực đắng cay của số phận trẻ em nghèo mà còn gửi gắm thông điệp sâu sắc về trách nhiệm của gia đình và xã hội trong việc bảo vệ, yêu thương những mầm non yếu đuối. Nhân vật bé Gái để lại trong lòng người đọc nỗi xót xa và là lời cảnh tỉnh rằng, dù hoàn cảnh có khó khăn đến đâu, tình thương và sự quan tâm của người lớn luôn là điều cần thiết để giúp trẻ em có một tương lai tươi sáng.

Câu 2

Viết bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) bày tỏ ý kiến của anh/chị về ảnh hưởng của bạo lực gia đình tới sự phát triển của trẻ em hiện nay.

Ảnh hưởng của bạo lực gia đình tới sự phát triển của trẻ em hiện nay

Trong xã hội hiện đại, khi con người ngày càng quan tâm đến quyền trẻ em và sự phát triển toàn diện của thế hệ tương lai, thì bạo lực gia đình vẫn là một vấn nạn nhức nhối, để lại hậu quả nghiêm trọng đối với trẻ em. Bạo lực trong gia đình không chỉ làm tổn thương về thể xác mà còn gây ra những sang chấn tâm lý lâu dài, ảnh hưởng nghiêm trọng đến quá trình phát triển của trẻ. Nhận thức rõ tác hại của bạo lực gia đình là điều cần thiết để tìm ra giải pháp ngăn chặn và bảo vệ trẻ em khỏi những tổn thương không đáng có.

Trước hết, cần hiểu rõ bạo lực gia đình là gì. Bạo lực gia đình không chỉ giới hạn ở hành vi đánh đập mà còn bao gồm nhiều hình thức khác như bạo lực tinh thần (lăng mạ, đe dọa), bạo lực kinh tế (kiểm soát tài chính, tước đoạt quyền lợi), hay thậm chí là sự thờ ơ, lạnh nhạt từ cha mẹ đối với con cái. Những hành vi này không chỉ làm tổn thương trực tiếp đến trẻ mà còn tác động tiêu cực đến sự phát triển tâm sinh lý của các em.

Thực trạng bạo lực gia đình vẫn diễn ra phổ biến ở nhiều nơi, kể cả trong những quốc gia phát triển. Nhiều trẻ em lớn lên trong những gia đình mà cha mẹ thường xuyên xung đột, bạo hành lẫn nhau hoặc trực tiếp trút giận lên con cái. Theo thống kê của nhiều tổ chức bảo vệ quyền trẻ em, có không ít trẻ em bị bạo hành cả về thể xác lẫn tinh thần trong chính ngôi nhà của mình. Điều đáng nói là nhiều trẻ vì sợ hãi hoặc không có nơi nương tựa nên phải chịu đựng trong im lặng, dẫn đến những hậu quả nặng nề về sau.

Ảnh hưởng của bạo lực gia đình đối với trẻ em vô cùng nghiêm trọng. Trước hết, về mặt tâm lý, trẻ bị bạo hành thường sống trong sợ hãi, dễ bị tổn thương, mất đi sự tự tin và khả năng giao tiếp với xã hội. Những cú sốc tâm lý khi còn nhỏ có thể dẫn đến trầm cảm, rối loạn lo âu hoặc thậm chí có xu hướng tự hại bản thân. Về mặt nhân cách, trẻ lớn lên trong môi trường bạo lực dễ hình thành những suy nghĩ tiêu cực, có xu hướng hành xử thô bạo hoặc trở nên vô cảm với nỗi đau của người khác. Không ít trường hợp, trẻ em chứng kiến bạo lực gia đình khi trưởng thành lại có xu hướng lặp lại hành vi đó với người khác, tạo thành một vòng lặp bạo lực kéo dài qua nhiều thế hệ. Ngoài ra, sự phát triển trí tuệ của trẻ cũng bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Khi phải sống trong môi trường đầy căng thẳng và bất an, trẻ khó có thể tập trung học tập, dẫn đến kết quả học tập sa sút và tương lai bị đe dọa.

Để hạn chế vấn nạn bạo lực gia đình, cần có sự chung tay của cả xã hội. Trước hết, cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của các bậc phụ huynh về quyền trẻ em cũng như những hậu quả nghiêm trọng của bạo lực gia đình. Cha mẹ cần học cách kiểm soát cảm xúc, giải quyết mâu thuẫn một cách văn minh thay vì trút giận lên con cái. Bên cạnh đó, cần có những biện pháp bảo vệ trẻ em khỏi môi trường bạo lực, như xây dựng các tổ chức tư vấn tâm lý, đường dây nóng hỗ trợ trẻ em bị bạo hành. Nhà trường cũng đóng vai trò quan trọng trong việc phát hiện và can thiệp kịp thời khi học sinh có dấu hiệu bị ảnh hưởng bởi bạo lực gia đình.

Có ý kiến cho rằng bạo lực gia đình là chuyện riêng của từng nhà, xã hội không nên can thiệp quá sâu. Tuy nhiên, quan điểm này hoàn toàn sai lầm bởi bạo lực gia đình không chỉ ảnh hưởng đến từng cá nhân mà còn tác động đến sự phát triển chung của xã hội. Một thế hệ trẻ em lớn lên trong bạo lực sẽ khó có thể trở thành những công dân tích cực, đóng góp vào sự phát triển của đất nước.

Tóm lại, bạo lực gia đình không chỉ là vấn đề của riêng một gia đình mà là một vấn nạn xã hội cần được quan tâm và giải quyết triệt để. Những tổn thương mà trẻ em phải chịu do bạo lực gia đình có thể kéo dài suốt cuộc đời, ảnh hưởng đến nhân cách, tâm lý và tương lai của các em. Vì vậy, mỗi cá nhân, gia đình và toàn xã hội cần chung tay hành động để xây dựng một môi trường sống an toàn, lành mạnh cho trẻ em, giúp các em phát triển toàn diện cả về thể chất lẫn tinh thần.

Câu 1. Văn bản thuộc thể loại truyện ngắn.

Câu 2. Phương thức biểu đạt chính của văn bản là tự sự (kể chuyện). Ngoài ra, văn bản còn kết hợp yếu tố miêu tả và biểu cảm.

Câu 3.

Câu văn: “Khi anh gặp chị, thì đôi bên đã là cảnh xế muộn chợ chiều cả rồi, cũng dư dãi mà lấy nhau tự nhiên.” sử dụng biện pháp tu từ ẩn dụ (cảnh xế muộn chợ chiều ám chỉ sự muộn màng trong hôn nhân).

• Tác dụng: Gợi lên hoàn cảnh éo le, bất hạnh của hai nhân vật chính. Họ đến với nhau không phải vì tình yêu mà vì số phận đưa đẩy. Cách diễn đạt này giúp nhấn mạnh sự nghèo khổ, bất đắc dĩ trong cuộc hôn nhân của họ.

Câu 4.

Nội dung chính của văn bản:

• Tái hiện chân thực cuộc sống nghèo khổ, khắc nghiệt của những con người thuộc tầng lớp lao động nghèo, đặc biệt là gia đình nhà Duyện.

• Phản ánh nỗi đau và bi kịch mà cái nghèo mang lại, tiêu biểu là cái chết thương tâm của bé Gái – một đứa trẻ vô tội.

• Qua đó, tác phẩm tố cáo sự cùng cực của đói nghèo và thể hiện lòng thương cảm đối với những số phận bất hạnh.

Câu 5.

Chi tiết ấn tượng nhất với em là cái chết của bé Gái.

• Hình ảnh bé Gái chết trong tư thế ôm khư khư cái giỏ nhái, chân tay co quắp, miệng ngoáp ngoáp, mắt lộn lòng trắng lên đầy đau đớn, ám ảnh người đọc về nỗi khổ cực, bất hạnh của trẻ em nghèo.

• Chi tiết này không chỉ gợi lên sự xót xa, thương cảm mà còn là lời tố cáo mạnh mẽ về nỗi cùng quẫn của cái đói, cái nghèo – nguyên nhân đẩy con người đến bi kịch.

• Đặc biệt, hình ảnh người cha Duyện rụng rời, cõng xác con về nhà trong nước mắt thể hiện sự bất lực và niềm đau đớn tột cùng của một người cha khi mất con.

Câu 1. Văn bản thuộc thể loại truyện ngắn.

Câu 2. Phương thức biểu đạt chính của văn bản là tự sự (kể chuyện). Ngoài ra, văn bản còn kết hợp yếu tố miêu tả và biểu cảm.

Câu 3.

Câu văn: “Khi anh gặp chị, thì đôi bên đã là cảnh xế muộn chợ chiều cả rồi, cũng dư dãi mà lấy nhau tự nhiên.” sử dụng biện pháp tu từ ẩn dụ (cảnh xế muộn chợ chiều ám chỉ sự muộn màng trong hôn nhân).

• Tác dụng: Gợi lên hoàn cảnh éo le, bất hạnh của hai nhân vật chính. Họ đến với nhau không phải vì tình yêu mà vì số phận đưa đẩy. Cách diễn đạt này giúp nhấn mạnh sự nghèo khổ, bất đắc dĩ trong cuộc hôn nhân của họ.

Câu 4.

Nội dung chính của văn bản:

• Tái hiện chân thực cuộc sống nghèo khổ, khắc nghiệt của những con người thuộc tầng lớp lao động nghèo, đặc biệt là gia đình nhà Duyện.

• Phản ánh nỗi đau và bi kịch mà cái nghèo mang lại, tiêu biểu là cái chết thương tâm của bé Gái – một đứa trẻ vô tội.

• Qua đó, tác phẩm tố cáo sự cùng cực của đói nghèo và thể hiện lòng thương cảm đối với những số phận bất hạnh.

Câu 5.

Chi tiết ấn tượng nhất với em là cái chết của bé Gái.

• Hình ảnh bé Gái chết trong tư thế ôm khư khư cái giỏ nhái, chân tay co quắp, miệng ngoáp ngoáp, mắt lộn lòng trắng lên đầy đau đớn, ám ảnh người đọc về nỗi khổ cực, bất hạnh của trẻ em nghèo.

• Chi tiết này không chỉ gợi lên sự xót xa, thương cảm mà còn là lời tố cáo mạnh mẽ về nỗi cùng quẫn của cái đói, cái nghèo – nguyên nhân đẩy con người đến bi kịch.

• Đặc biệt, hình ảnh người cha Duyện rụng rời, cõng xác con về nhà trong nước mắt thể hiện sự bất lực và niềm đau đớn tột cùng của một người cha khi mất con.