1/ Bức tranh quê trong đoạn thơ trên hiện lên thật yên bình, giản dị và đậm chất thôn quê Việt Nam. Những hình ảnh quen thuộc như “tiếng võng kẽo kẹt”, “con chó ngủ lơ mơ”, “bóng cây bên hàng dậu”, hay “ánh trăng ngân trên tàu cau” đã gợi nên không gian thanh vắng, êm đềm của một làng quê trong đêm trăng. Âm thanh khe khẽ, cảnh vật tĩnh lặng, con người thư thái tạo nên một khung cảnh chan chứa sự thư thái, yên ả đến lạ thường. Đặc biệt, hình ảnh “ông lão nằm chơi giữa sân” và “thằng cu đứng vịn bên thành chõng” như những nét vẽ sinh động, góp phần hoàn thiện bức tranh gia đình ấm cúng, gắn bó qua nhiều thế hệ. Bức tranh ấy không chỉ đẹp ở hình ảnh mà còn lắng đọng bởi tình cảm mộc mạc, chân chất của làng quê. Qua đoạn thơ, người đọc cảm nhận được vẻ đẹp thanh bình, nhẹ nhàng của cuộc sống nông thôn – nơi gợi nhắc về cội nguồn, về một miền ký ức êm đềm, đầy yêu thương mà ai cũng muốn trở về.

2/ Tuổi trẻ là khoảng thời gian đẹp nhất trong cuộc đời mỗi con người – là khi ta có sức khỏe, nhiệt huyết, ước mơ và khát vọng vươn lên. Nhưng vẻ đẹp ấy sẽ trôi qua rất nhanh nếu tuổi trẻ sống hoài sống phí, sống hời hợt mà không nỗ lực. Trong thời đại phát triển không ngừng như hiện nay, sự nỗ lực hết mình chính là chiếc chìa khóa giúp tuổi trẻ khẳng định bản thân, vượt qua thử thách và chạm đến thành công.

Nỗ lực hết mình là khi con người luôn cố gắng, chăm chỉ, kiên trì theo đuổi mục tiêu đã đặt ra, dù gặp khó khăn, thất bại vẫn không lùi bước. Đối với tuổi trẻ, nỗ lực chính là hành động thiết thực nhất để biến ước mơ thành hiện thực, để mỗi ngày sống đều có ý nghĩa. Không ai thành công mà không từng trải qua những lần vấp ngã, nhưng chỉ cần biết đứng lên và bước tiếp, thì những giọt mồ hôi rơi xuống sẽ không bao giờ uổng phí.

Trong xã hội hiện đại, tuổi trẻ ngày càng có nhiều cơ hội để học tập, rèn luyện và phát triển bản thân. Tuy nhiên, cũng chính vì thế mà áp lực lại càng lớn: áp lực học hành, công việc, kỳ vọng từ gia đình và xã hội. Chính trong hoàn cảnh đó, sự nỗ lực hết mình không chỉ giúp người trẻ vững vàng mà còn là minh chứng rõ nhất cho bản lĩnh và nghị lực sống. Ta có thể thấy rất nhiều tấm gương điển hình: những học sinh vượt khó vươn lên giành học bổng danh giá, những bạn trẻ khởi nghiệp từ con số không, hay những vận động viên, nghệ sĩ miệt mài rèn luyện từng ngày để tỏa sáng… Họ đều có chung một điểm – đó là không ngừng cố gắng dù hoàn cảnh thế nào.

Thế nhưng, bên cạnh những người trẻ sống có mục tiêu và nỗ lực, vẫn còn không ít bạn lãng phí tuổi trẻ vào những điều vô nghĩa: chơi bời, buông thả, sống thụ động, ngại khó, ngại khổ. Có bạn dễ nản lòng khi gặp thất bại, chọn cách bỏ cuộc thay vì đối mặt. Đó là điều thật đáng tiếc, bởi thời gian không chờ đợi ai, và tuổi trẻ chỉ đến một lần trong đời.

Là học sinh đang ngồi trên ghế nhà trường, mỗi chúng ta cần hiểu rằng, con đường đến với thành công không bao giờ là dễ dàng. Chỉ có sự chăm chỉ học tập, rèn luyện đạo đức, sống có lý tưởng và dám đối mặt với thử thách mới giúp ta trưởng thành. Hãy bắt đầu từ những điều nhỏ nhất – chăm chỉ hơn mỗi ngày, dậy sớm hơn một chút, dành thời gian đọc sách, rèn luyện kỹ năng sống… Khi ta thực sự nỗ lực, ta không chỉ thay đổi chính mình mà còn truyền cảm hứng cho những người xung quanh.

Tuổi trẻ có thể không hoàn hảo, có thể vấp ngã, nhưng đừng bao giờ để nó trôi qua trong sự hối tiếc. Hãy sống trọn vẹn, sống ý nghĩa và nỗ lực

1/ thứ 3

Câu 2. Chỉ ra một số chi tiết về cách ứng xử của chị Bớt Dương trong văn bản cho thấy chị không giận mẹ dù trước đó từng bị mẹ phân biệt đối xử.

• Bớt rất mừng khi mẹ đến ở chung: “Bớt rất mừng.”
• Quan tâm, hỏi mẹ cho rõ ràng để tránh mẹ lại phiền lòng như với chị Nở: “Bu nghĩ kĩ đi… như chị Nở thì con không muốn…”
• Cảm thấy nhẹ nhõm, biết ơn vì có mẹ giúp đỡ việc nhà, chăm cháu: “Bớt như người được cất đi một gánh nặng...”
• Khi mẹ tỏ ra hối hận, Bớt ôm lấy mẹ, vỗ về: “Ô hay! Con có nói gì đâu, sao bu cứ nghĩ ngợi thế nhỉ?”

→ Những chi tiết trên cho thấy Bớt không giận mẹ mà vẫn yêu thương, hiếu thảo và bao dung.

Câu 3. Qua đoạn trích, anh/chị thấy nhân vật Bớt là người như thế nào?

Nhân vật Bớt là người:

• Hiếu thảo: Vui vẻ đón mẹ về ở cùng, chăm sóc, biết ơn khi mẹ giúp việc nhà.
• Vị tha, bao dung: Không oán trách mẹ dù từng bị phân biệt đối xử.
• Thẳng thắn nhưng tế nhị: Nhắc mẹ chuyện cũ để mẹ suy nghĩ, nhưng không làm tổn thương.
• Chịu thương, chịu khó: Vất vả nuôi con, làm việc xã hội và đồng áng.

→ Bớt là người phụ nữ nông thôn giàu tình cảm, nhân hậu, và có tấm lòng bao dung, hi sinh.

Câu 4. Hành động ôm lấy vai mẹ và câu nói của chị Bớt: "– Ô hay! Con có nói gì đâu, sao bu cứ nghĩ ngợi thế nhỉ?" có ý nghĩa gì?

• Hành động ôm mẹ thể hiện sự yêu thương, gắn bó, vỗ về và an ủi.
• Câu nói nhẹ nhàng, dịu dàng giúp mẹ xua tan mặc cảm và hối hận.

→ Cả hành động và lời nói đều cho thấy sự bao dung, hiếu thảo, thấu hiểu của Bớt dành cho mẹ, dù bà từng đối xử không công bằng với chị.

Câu 5. Qua văn bản, hãy nêu một thông điệp mà anh/chị thấy có ý nghĩa nhất đối với cuộc sống hôm nay và lí giải tại sao.

Thông điệp: Tình cảm gia đình cần sự bao dung và thấu hiểu để giữ gìn hạnh phúc.

Lí giải: Trong cuộc sống hiện đại, mâu thuẫn giữa cha mẹ và con cái, giữa các thành viên trong gia đình là điều khó tránh. Nếu mỗi người biết tha thứ, đặt tình thân lên trên sự tổn thương, thì gia đình mới là nơi bình yên, là chốn để trở về. Như Bớt, nhờ lòng bao dung mà giữ được tình mẹ con, tạo nên sự gắn bó ấm áp giữa các thế hệ trong một gia đình.