câu 1

Bài thơ “Những giọt lệ” của Hàn Mặc Tử là một tiếng kêu bi thiết từ sâu thẳm tâm hồn của một con người đang chịu đựng nỗi đau tuyệt vọng trong tình yêu và cuộc sống. Mở đầu bài thơ là câu hỏi đầy khắc khoải “Ta hỏi trời sao trời làm thinh?”, cho thấy tâm trạng bế tắc, không lời giải đáp của tác giả. Những hình ảnh mang tính biểu tượng như “mặt nhật tan thành máu”, “hoa phượng nở trong màu huyết” đã biến không gian thiên nhiên thành tấm gương phản chiếu tâm trạng tan nát, đau thương của nhà thơ. Mỗi khổ thơ như một giọt lệ lặng lẽ rơi xuống, vừa là giọt nước mắt của cá nhân, vừa là sự giãi bày nỗi đau chung của kiếp người. Đặc biệt, khổ thơ cuối với các câu hỏi tu từ dồn dập đã thể hiện sự hoài nghi về sự tồn tại của chính mình – một cái tôi đang lạc lõng giữa thế giới rộng lớn. Qua đó, Hàn Mặc Tử không chỉ thể hiện nỗi đau riêng mà còn cho thấy một tâm hồn nhạy cảm, luôn giằng xé giữa thực và mộng, giữa sống và chết.

câu 2

Cuộc sống vốn không trải thảm đỏ cho bất kỳ ai. Mỗi con người bước vào đời như bước vào một cuộc hành trình mà ở đó, chẳng ai có thể đoán trước được những thử thách sẽ xảy đến. Có người may mắn đi trên con đường bằng phẳng, có người phải vật lộn giữa bùn lầy giông bão. Nhưng điều làm nên sự khác biệt không nằm ở điểm xuất phát, mà nằm ở cách con người đối diện và vượt qua nghịch cảnh. Trong hành trình ấy, ý chí và nghị lực chính là chiếc la bàn nội tâm, dẫn dắt ta tiến về phía trước, ngay cả khi trước mặt là màn đêm dày đặc.

Ý chí là sự kiên định theo đuổi lý tưởng sống, là khát vọng vượt lên hoàn cảnh. Nghị lực là sức mạnh bền bỉ giúp con người không khuất phục trước số phận. Khi mọi thứ tưởng chừng sụp đổ, khi tất cả quay lưng, thì chính nghị lực là thứ giữ con người đứng vững, không đánh mất mình trong cơn lốc của tuyệt vọng. Một người mạnh mẽ không phải là người chưa từng vấp ngã, mà là người biết gượng dậy, lau nước mắt và tiếp tục bước đi.

Lịch sử, cuộc sống và văn chương đều chứng minh rằng: những con người vĩ đại thường đi lên từ gian khổ. Helen Keller – người phụ nữ vừa mù vừa điếc nhưng đã trở thành nhà văn, diễn giả nổi tiếng – từng nói: “Tôi khóc vì không có giày cho đến khi thấy người không có chân.” Đó là cách mà những người có nghị lực nhìn cuộc đời: không oán trách, không than vãn, mà chấp nhận và vươn lên từ những gì mình đang có. Ở Việt Nam, câu chuyện về thầy giáo Nguyễn Ngọc Ký – người liệt cả hai tay nhưng tập viết bằng chân để rồi trở thành nhà giáo ưu tú – không chỉ là một tấm gương học tập, mà là biểu tượng sống động của ý chí con người.

Không cần đi đâu xa, đôi khi những tấm gương nghị lực lại hiện diện ngay giữa đời thường. Đó là người cha gầy gò vẫn đều đặn chở hàng mỗi sáng để nuôi con ăn học; là cô học trò vùng cao băng rừng vượt suối đến trường; là những người mang trong mình bệnh tật nhưng vẫn lạc quan sống từng ngày. Nghị lực không làm cho họ trở nên phi thường, nhưng giúp họ sống một cuộc đời đáng kính nể.

Tuy nhiên, trong một xã hội đang ngày càng dễ dãi với cảm xúc và nhanh chóng tìm đến những lối thoát ngắn, không ít bạn trẻ đang dần mất đi tinh thần vượt khó. Một cú trượt đại học, một thất bại tình cảm, một lời phê bình cũng đủ khiến họ buông xuôi, trốn tránh hoặc chọn những quyết định tiêu cực. Điều đó cho thấy: khi con người không còn khả năng chịu đựng tổn thương, thì một cú va chạm nhẹ cũng trở thành cú đánh chí mạng.

Ý chí và nghị lực không phải là món quà từ trời rơi xuống. Chúng được nuôi dưỡng qua từng lựa chọn dũng cảm, từng lần không từ bỏ, từng khoảnh khắc dám đối diện với chính mình. Khi bạn có thể ngẩng đầu sau một thất bại, tiếp tục học khi mọi người đã buông bỏ, mỉm cười khi trong lòng còn ngổn ngang – đó chính là lúc ý chí được tôi luyện. Những người mạnh mẽ không phải vì họ không biết đau, mà bởi họ biết rằng có những nỗi đau đáng để mình trưởng thành.

Tóm lại, ý chí và nghị lực là nền tảng giúp con người không bị nhấn chìm trong dòng đời. Trong thế giới đầy biến động và bất định hôm nay, hai phẩm chất ấy không chỉ giúp ta tồn tại mà còn giúp ta sống có giá trị. Học sinh chúng ta – những người đang chập chững xây dựng cuộc đời – càng cần học cách kiên cường từ những điều nhỏ nhất: không bỏ cuộc giữa chừng, không để lời chê khiến mình nhụt chí, không để thất bại ngăn cản khát vọng. Bởi lẽ, có thể con đường phía trước rất dài, nhưng nếu mang trong tim một ngọn lửa – thì dù gió lớn đến đâu, con người vẫn sẽ tìm thấy ánh sáng.

câu 1

1. Tự sự: tác giả dùng các câu hỏi tu từ để kể lại tâm trạng bi thiết (“Ta hỏi trời…”).
2. Miêu tả: “mặt nhật tan thành máu”, “hoa phượng nở trong màu huyết” – tạo ra không gian ảm đạm, nhuốm màu bi thương.
3. Biểu cảm: cảm xúc khắc khoải, tuyệt vọng được bộc lộ rõ qua ngôn ngữ dồn dập, hình ảnh giọt lệ tượng trưng.

câu 2 Bài thơ viết về nỗi đau của tình yêu dnag dở, mất mát và chia li,và khao khát đc giải thoát khỏi sự đau đớn trong nội tâm. Tác giả đau đớn vì tình không đủ, người ra đi, và nỗi cô đơn quạnh quẽ giữa trời đất bao la.

câu 3 "Mặt nhật tan thành máu"

• Tượng trưng cho sự tận cùng của đau thương: mặt trời – ánh sáng ấm áp – giờ này chỉ còn là máu đỏ – báo hiệu tình yêu đã chết, tâm hồn vỡ nát.
• Cảm nhận cá nhân: Đây là hình ảnh đầy tính bi kịch, có sức gợi mạnh mẽ, khiến người đọc cảm nhận sự đổ vỡ không chỉ ở tâm hồn tác giả mà cả không gian như bị nhuộm đỏ bởi nỗi xót xa tận cùng. Nó như một lời than thở từ đáy lòng, thể hiện tuyệt vọng đến cùng.

câu 4

• Phép hỏi tu từ: dồn dập đặt ra 4 câu hỏi, thể hiện sự bấn loạn, không nhận định rõ được bản thân giữa thực và hư, thể hiện nỗi hoang mang đến tột cùng.
• Ẩn dụ: hoa phượng – vốn rực rỡ – giờ nhuốm màu huyết, rơi “giọt châu” (giọt lệ) vào lòng người, thể hiện nỗi đau tinh thần hóa thành nước mắt, vừa đẹp vừa bi thương .
• Tác dụng: tạo cảm xúc thắt lại, đẩy người đọc vào không gian nội tâm hỗn mang – giữa nhớ, giữa quên, giữa thương, giữa tuyệt vọng, cho thấy tính biểu cảm đỉnh cao.

câu 5 Bài thơ gồm 3 khổ mỗi khổ là một " giọt lệ"- cấu tứ chặt chẽ, hợp lý:

1. Khổ 1: khởi đầu bằng câu hỏi khao khát giải thoát – giọt lệ đầu cho nỗi đau yêu và sống → hình ảnh mặt trời tan thành máu.
2. Khổ 2: giọt lệ thứ hai – mất mát từ chính bản thân, người ra đi làm rạn nứt tâm hồn.
3. Khổ 3: giọt lệ thứ ba – hoài nghi về sự tồn tại, thiên nhiên như đồng cảm, tự hỏi mình nơi đâu, phượng rơi máu, giọt châu rơi vào lòng – giọt lệ hòa cùng đất trời.

Câu 1: Bài làm

Nghịch cảnh là hoàn cảnh trớ trêu, nghịch lí, éo le mà con người không mong muốn trong cuộc sống. Chẳng ai muốn rơi vào nghịch cảnh nhưng cuộc đời không ai không trải qua nghịch cảnh. Nhưng bạn đừng sợ hãi. Chính nghịch cảnh giúp bạn rèn luyện bản lĩnh, khả năng vượt qua khó khăn, thử thách trong cuộc sống, tăng cường ở bạn nghị lực vươn lên, giúp bạn thêm cứng rắn, kiên cường. Nghịch cảnh mang đến khó khăn nhưng cũng tạo cơ hội giúp ta hiểu rõ hơn về bản thân và những người xung quanh. Nó giúp bạn biết quý trọng những gì mình đang có, biết yêu thương và chia sẻ nhiều hơn. Mỗi khi gặp phải nghịch cảnh, điều quan trọng nhất là bạn phải sẵn sàng đương đầu và vượt qua nó. Hãy thay đổi mình để phù hợp với hoàn cảnh mới, khẳng định năng lực bản thân và chiến thắng nghịch cảnh ấy. Thật đáng buồn khi trong cuộc sống vẫn còn có nhiều người cố chấp không thay đổi hoặc nhút nhát, e sợ sẽ gặp thất bại. Không ai trở nên mạnh mẽ và thành công mà không từng trải qua nghịch cảnh. Cũng không có thành công nào tự tìm đến. Chỉ có nỗ lực mới làm nên kì tích. Chìa khóa cuộc đời nằm trong tay ta, cuộc sống chúng ta có tốt đẹp hay không, thành công hay thất bại, đó là do chính chúng ta quyết định.

Câu 2: Bài làm

Trong sâu thẳm tâm hồn mỗi con người Việt Nam, quê hương luôn là nơi chốn để nhớ về, để tìm lại chính mình sau những bon chen, bộn bề. Mà trong những hình ảnh gợi nhớ quê hương, dòng sông luôn hiện lên như một biểu tượng bình dị nhưng thiêng liêng, vừa cụ thể mà lại mang nhiều tầng ý nghĩa. Văn bản “Những dòng sông quê hương”đã khơi gợi hình ảnh dòng sông ấy bằng một giọng văn lắng đọng và nhiều cảm xúc, qua đó thể hiện tình yêu sâu sắc với quê hương, cội nguồn. Không chỉ gây ấn tượng bởi nội dung chân thành, tác phẩm còn đặc sắc ở mặt nghệ thuật, từ hình ảnh biểu tượng, ngôn ngữ, giọng điệu đến kết cấu – tất cả đều được sử dụng một cách tinh tế và giàu tính thẩm mỹ.

Trước hết, điều nổi bật nhất trong văn bản là việc xây dựng hình ảnh dòng sông như một biểu tượng nghệ thuật đa tầng nghĩa. Dòng sông trong văn bản không chỉ là một hình ảnh thiên nhiên mà còn là biểu tượng của tuổi thơ, của ký ức, của quê hương không thể phai nhòa. Tác giả viết về dòng sông với tất cả sự gắn bó và trân trọng, khiến nó trở nên có hồn, có cảm xúc như một người bạn thân thiết. Hình ảnh ấy khiến người đọc không khỏi bồi hồi nhớ lại dòng sông quê mình, nơi từng lội nước, câu cá, hoặc đơn giản chỉ là ngồi thả chân xuống bờ mà nghe tiếng nước chảy róc rách. Đây chính là thủ pháp biểu tượng hóa – rất quen thuộc trong văn học Việt Nam, như trong bài thơ “Tiếng gà trưa” của Xuân Quỳnh, tiếng gà không chỉ là âm thanh, mà là chiếc cầu nối người lính với ký ức tuổi thơ, với tình bà, với tình quê.

Thứ hai, ngôn ngữ trong văn bản giàu chất thơ, gần gũi mà gợi cảm. Tác giả sử dụng những từ ngữ giản dị, mộc mạc – đúng như ngôn ngữ của người dân quê – nhưng lại chứa đựng nhiều cảm xúc: “dòng sông”, “tiếng vọng”, “dan làng”, “dân vạn chài”, “rừng núi”… Những hình ảnh ấy không quá mới mẻ, nhưng cách tác giả đặt chúng trong dòng cảm xúc hoài niệm lại khiến người đọc xúc động. Đây là một điểm thành công trong nghệ thuật ngôn từ: không cần những câu văn trau chuốt, dài dòng, chỉ bằng những chi tiết thân thuộc, người viết đã chạm đến trái tim người đọc.

Ngoài ra, giọng điệu của văn bản mang âm hưởng trữ tình – suy tư – hoài niệm, thể hiện tình cảm sâu sắc mà không phô trương. Có cảm giác như tác giả đang ngồi kể chuyện, thủ thỉ với người đọc, đưa họ đi dọc theo dòng chảy của một con sông vừa thực vừa mơ. Cách viết này rất gần với lối tự sự kết hợp trữ tình trong những bài tùy bút của Nguyễn Tuân hoặc Hoàng Phủ Ngọc Tường. Ví dụ, trong “Ai đã đặt tên cho dòng sông?", Hoàng Phủ Ngọc Tường cũng không miêu tả sông Hương như một cảnh vật vô tri, mà nhìn dòng sông như một sinh thể sống động – có cá tính, có tâm hồn. Giọng văn của ông khi thì trầm lắng như lời tâm sự, khi thì trào dâng cảm xúc như tiếng gọi của núi sông. Văn bản “Những dòng sông quê hương” cũng mang giọng điệu như vậy – nhẹ nhàng nhưng giàu sức lay động.

Không dừng lại ở đó, cách triển khai bố cục trong văn bản cũng mang tính nghệ thuật rõ nét. Cảm xúc được dẫn dắt một cách tự nhiên – từ hiện thực dòng sông hôm nay, chuyển sang dòng sông trong ký ức, rồi lại quay về hiện tại với một nỗi nhớ đầy lặng lẽ. Nhờ cách tổ chức ấy, người đọc không bị áp đặt bởi lập luận khô cứng mà như đang theo một dòng tâm sự mạch lạc, sâu xa. Dòng chảy của văn bản cũng giống như dòng sông – lúc êm đềm, lúc cuộn trào, nhưng cuối cùng luôn trở về với bến bờ thân thuộc. Chính cách viết đậm chất tùy bút ấy đã khiến bài văn không chỉ mang tính thông tin mà còn giàu chất nghệ thuật.

Cuối cùng, điều sâu sắc nhất trong nghệ thuật của văn bản là khả năng đánh thức tình yêu quê hương từ những điều rất nhỏ bé. Không hô hào, không kêu gọi, chỉ bằng việc nhắc đến một dòng sông, một buổi chiều, một tiếng gọi mẹ từ bến nước, tác giả đã khiến người đọc cảm thấy lòng mình như dịu lại, lắng xuống. Tình yêu quê hương không cần những điều to lớn – chỉ cần một dòng sông đủ đầy ký ức, thế là đủ. Đây cũng là tinh thần mà nhà thơ Tế Hanh từng thể hiện trong bài thơ “Quê hương”, khi ông viết về con thuyền chở cá như chở theo cả hồn biển, hồn người. Cũng giống vậy, dòng sông quê hương trong văn bản này không chỉ chở nước, mà còn chở đầy ký ức và yêu thương.

Tổng kết lại chúng ta có thể thấy "thơ là hiện thực, thơ là cuộc đời, thơ còn là thơ nữa"- Xuân Diệu, văn bản “Những dòng sông quê hương” của thi sĩ Bùi Minh Trí là một tác phẩm trữ tình giàu cảm xúc và nghệ thuật. Hình ảnh biểu tượng sâu sắc, ngôn ngữ gợi hình gợi cảm, giọng điệu thủ thỉ đầy cảm xúc cùng bố cục nhẹ nhàng, tự nhiên – tất cả đã kết hợp hài hòa để làm nên một văn bản thấm đẫm tình yêu quê hương. Đọc xong văn bản, mỗi độc giả đều như thấy lại dòng sông của riêng mình – nơi tuổi thơ từng trôi qua lặng lẽ, mà sâu sắc đến tận cùng.

Câu 1: Bài làm

Nghịch cảnh là hoàn cảnh trớ trêu, nghịch lí, éo le mà con người không mong muốn trong cuộc sống. Chẳng ai muốn rơi vào nghịch cảnh nhưng cuộc đời không ai không trải qua nghịch cảnh. Nhưng bạn đừng sợ hãi. Chính nghịch cảnh giúp bạn rèn luyện bản lĩnh, khả năng vượt qua khó khăn, thử thách trong cuộc sống, tăng cường ở bạn nghị lực vươn lên, giúp bạn thêm cứng rắn, kiên cường. Nghịch cảnh mang đến khó khăn nhưng cũng tạo cơ hội giúp ta hiểu rõ hơn về bản thân và những người xung quanh. Nó giúp bạn biết quý trọng những gì mình đang có, biết yêu thương và chia sẻ nhiều hơn. Mỗi khi gặp phải nghịch cảnh, điều quan trọng nhất là bạn phải sẵn sàng đương đầu và vượt qua nó. Hãy thay đổi mình để phù hợp với hoàn cảnh mới, khẳng định năng lực bản thân và chiến thắng nghịch cảnh ấy. Thật đáng buồn khi trong cuộc sống vẫn còn có nhiều người cố chấp không thay đổi hoặc nhút nhát, e sợ sẽ gặp thất bại. Không ai trở nên mạnh mẽ và thành công mà không từng trải qua nghịch cảnh. Cũng không có thành công nào tự tìm đến. Chỉ có nỗ lực mới làm nên kì tích. Chìa khóa cuộc đời nằm trong tay ta, cuộc sống chúng ta có tốt đẹp hay không, thành công hay thất bại, đó là do chính chúng ta quyết định.

Câu 2: Bài làm

Trong sâu thẳm tâm hồn mỗi con người Việt Nam, quê hương luôn là nơi chốn để nhớ về, để tìm lại chính mình sau những bon chen, bộn bề. Mà trong những hình ảnh gợi nhớ quê hương, dòng sông luôn hiện lên như một biểu tượng bình dị nhưng thiêng liêng, vừa cụ thể mà lại mang nhiều tầng ý nghĩa. Văn bản “Những dòng sông quê hương”đã khơi gợi hình ảnh dòng sông ấy bằng một giọng văn lắng đọng và nhiều cảm xúc, qua đó thể hiện tình yêu sâu sắc với quê hương, cội nguồn. Không chỉ gây ấn tượng bởi nội dung chân thành, tác phẩm còn đặc sắc ở mặt nghệ thuật, từ hình ảnh biểu tượng, ngôn ngữ, giọng điệu đến kết cấu – tất cả đều được sử dụng một cách tinh tế và giàu tính thẩm mỹ.

Trước hết, điều nổi bật nhất trong văn bản là việc xây dựng hình ảnh dòng sông như một biểu tượng nghệ thuật đa tầng nghĩa. Dòng sông trong văn bản không chỉ là một hình ảnh thiên nhiên mà còn là biểu tượng của tuổi thơ, của ký ức, của quê hương không thể phai nhòa. Tác giả viết về dòng sông với tất cả sự gắn bó và trân trọng, khiến nó trở nên có hồn, có cảm xúc như một người bạn thân thiết. Hình ảnh ấy khiến người đọc không khỏi bồi hồi nhớ lại dòng sông quê mình, nơi từng lội nước, câu cá, hoặc đơn giản chỉ là ngồi thả chân xuống bờ mà nghe tiếng nước chảy róc rách. Đây chính là thủ pháp biểu tượng hóa – rất quen thuộc trong văn học Việt Nam, như trong bài thơ “Tiếng gà trưa” của Xuân Quỳnh, tiếng gà không chỉ là âm thanh, mà là chiếc cầu nối người lính với ký ức tuổi thơ, với tình bà, với tình quê.

Thứ hai, ngôn ngữ trong văn bản giàu chất thơ, gần gũi mà gợi cảm. Tác giả sử dụng những từ ngữ giản dị, mộc mạc – đúng như ngôn ngữ của người dân quê – nhưng lại chứa đựng nhiều cảm xúc: “dòng sông”, “tiếng vọng”, “dan làng”, “dân vạn chài”, “rừng núi”… Những hình ảnh ấy không quá mới mẻ, nhưng cách tác giả đặt chúng trong dòng cảm xúc hoài niệm lại khiến người đọc xúc động. Đây là một điểm thành công trong nghệ thuật ngôn từ: không cần những câu văn trau chuốt, dài dòng, chỉ bằng những chi tiết thân thuộc, người viết đã chạm đến trái tim người đọc.

Ngoài ra, giọng điệu của văn bản mang âm hưởng trữ tình – suy tư – hoài niệm, thể hiện tình cảm sâu sắc mà không phô trương. Có cảm giác như tác giả đang ngồi kể chuyện, thủ thỉ với người đọc, đưa họ đi dọc theo dòng chảy của một con sông vừa thực vừa mơ. Cách viết này rất gần với lối tự sự kết hợp trữ tình trong những bài tùy bút của Nguyễn Tuân hoặc Hoàng Phủ Ngọc Tường. Ví dụ, trong “Ai đã đặt tên cho dòng sông?", Hoàng Phủ Ngọc Tường cũng không miêu tả sông Hương như một cảnh vật vô tri, mà nhìn dòng sông như một sinh thể sống động – có cá tính, có tâm hồn. Giọng văn của ông khi thì trầm lắng như lời tâm sự, khi thì trào dâng cảm xúc như tiếng gọi của núi sông. Văn bản “Những dòng sông quê hương” cũng mang giọng điệu như vậy – nhẹ nhàng nhưng giàu sức lay động.

Không dừng lại ở đó, cách triển khai bố cục trong văn bản cũng mang tính nghệ thuật rõ nét. Cảm xúc được dẫn dắt một cách tự nhiên – từ hiện thực dòng sông hôm nay, chuyển sang dòng sông trong ký ức, rồi lại quay về hiện tại với một nỗi nhớ đầy lặng lẽ. Nhờ cách tổ chức ấy, người đọc không bị áp đặt bởi lập luận khô cứng mà như đang theo một dòng tâm sự mạch lạc, sâu xa. Dòng chảy của văn bản cũng giống như dòng sông – lúc êm đềm, lúc cuộn trào, nhưng cuối cùng luôn trở về với bến bờ thân thuộc. Chính cách viết đậm chất tùy bút ấy đã khiến bài văn không chỉ mang tính thông tin mà còn giàu chất nghệ thuật.

Cuối cùng, điều sâu sắc nhất trong nghệ thuật của văn bản là khả năng đánh thức tình yêu quê hương từ những điều rất nhỏ bé. Không hô hào, không kêu gọi, chỉ bằng việc nhắc đến một dòng sông, một buổi chiều, một tiếng gọi mẹ từ bến nước, tác giả đã khiến người đọc cảm thấy lòng mình như dịu lại, lắng xuống. Tình yêu quê hương không cần những điều to lớn – chỉ cần một dòng sông đủ đầy ký ức, thế là đủ. Đây cũng là tinh thần mà nhà thơ Tế Hanh từng thể hiện trong bài thơ “Quê hương”, khi ông viết về con thuyền chở cá như chở theo cả hồn biển, hồn người. Cũng giống vậy, dòng sông quê hương trong văn bản này không chỉ chở nước, mà còn chở đầy ký ức và yêu thương.

Tổng kết lại chúng ta có thể thấy "thơ là hiện thực, thơ là cuộc đời, thơ còn là thơ nữa"- Xuân Diệu, văn bản “Những dòng sông quê hương” của thi sĩ Bùi Minh Trí là một tác phẩm trữ tình giàu cảm xúc và nghệ thuật. Hình ảnh biểu tượng sâu sắc, ngôn ngữ gợi hình gợi cảm, giọng điệu thủ thỉ đầy cảm xúc cùng bố cục nhẹ nhàng, tự nhiên – tất cả đã kết hợp hài hòa để làm nên một văn bản thấm đẫm tình yêu quê hương. Đọc xong văn bản, mỗi độc giả đều như thấy lại dòng sông của riêng mình – nơi tuổi thơ từng trôi qua lặng lẽ, mà sâu sắc đến tận cùng.