Dân tộc Việt Nam ta từ bao đời nay luôn coi trọng đạo lý, lối sống và phẩm chất đạo đức của con người. Trong kho tàng tục ngữ, ca dao, ông cha ta đã gửi gắm rất nhiều bài học sâu sắc, một trong số đó là câu tục ngữ: “Giấy rách phải giữ lấy lề”. Câu nói giản dị nhưng mang giá trị nhân văn sâu sắc, là lời nhắc nhở mỗi người phải sống có đạo đức, giữ gìn nhân cách trong bất kỳ hoàn cảnh nào.

“Giấy rách” ở đây không chỉ đơn thuần là một hình ảnh vật chất, mà là ẩn dụ cho hoàn cảnh khó khăn, bất hạnh, khốn cùng trong cuộc sống của con người. Còn “lề” – chính là phần nếp gấp, phần mép – tượng trưng cho khuôn phép, đạo lý, phẩm hạnh. Vì thế, “giấy rách phải giữ lấy lề” nghĩa là dù có rơi vào hoàn cảnh nghèo đói, túng quẫn, đau khổ hay bất hạnh đến đâu thì con người vẫn cần phải giữ gìn phẩm giá, đạo đức, bản chất tốt đẹp của mình. Đây là lời khuyên về cách sống tử tế, không bị hoàn cảnh làm thay đổi nhân cách hay khiến ta đánh mất mình.

Thực tế trong cuộc sống, có không ít người khi gặp khó khăn lại trở nên chán nản, bi quan, đánh mất bản thân, thậm chí hành động trái đạo lý như dối trá, trộm cắp, lừa lọc để tồn tại. Những hành động như vậy không chỉ khiến họ tự hủy hoại danh dự của chính mình mà còn làm tổn hại đến người khác và xã hội. Trái lại, có nhiều người dù nghèo khó, bất hạnh nhưng vẫn sống lương thiện, ngay thẳng và đầy nhân cách. Họ không xin ai lòng thương hại, mà kiên cường vươn lên, giữ vững đạo đức làm người. Họ là những người làm nên vẻ đẹp của cuộc sống và là minh chứng sống động cho ý nghĩa câu tục ngữ trên.

Giá trị của một con người không nằm ở tiền bạc, địa vị, mà chính là nhân cách. Khi cuộc sống thuận lợi, ta có thể dễ dàng giữ được sự tử tế. Nhưng chỉ trong nghịch cảnh, phẩm chất thật sự của con người mới được bộc lộ rõ nhất. Chính vì thế, giữ được “lề” khi “giấy rách” mới là điều đáng quý và đáng trân trọng nhất.

Là học sinh, mỗi chúng ta phải thấm nhuần bài học đạo đức này. Dù có thành công hay gặp khó khăn trong học tập, trong cuộc sống, chúng ta cũng cần giữ gìn lòng tự trọng, sự trung thực, không gian dối, không ỷ lại hay đổ lỗi cho hoàn cảnh. Giữ được “lề” chính là giữ được nhân cách của mình, là nền tảng vững chắc để ta vượt qua mọi thử thách và tiến đến thành công một cách bền vững.

Tóm lại, câu tục ngữ “Giấy rách phải giữ lấy lề” là một lời răn dạy vô cùng sâu sắc về đạo đức làm người. Dù sống trong bất kỳ hoàn cảnh nào, con người cũng cần giữ vững phẩm hạnh và lòng tự trọng. Bởi đó mới là thứ làm nên giá trị thật sự và lâu bền của mỗi cá nhân trong xã hội.

Câu 1.
Ngôi kể được sử dụng trong văn bản là ngôi thứ ba.

Câu 2.
Cuộc sống của người trí thức trước Cách mạng tháng Tám được thể hiện là bế tắc, tù túng, nghèo khổ và bị bóp nghẹt bởi nỗi lo cơm áo, khiến họ không thể phát triển tài năng hay thực hiện lý tưởng sống.

Câu 3.
Câu cảm thán thể hiện sự xót xa, tiếc nuối và bất lực của nhân vật Thứ trước thực trạng con người dù hy sinh và từ bỏ nhiều thứ cao quý vẫn không thể thoát khỏi xiềng xích của cái đói, cái rét. Đồng thời, nó nhấn mạnh thông điệp xã hội: khi chưa giải phóng được con người khỏi đói nghèo thì mọi lý tưởng đều trở nên vô ích.

Câu 4.
Nội dung chính của văn bản: Tái hiện bi kịch của người trí thức tiểu tư sản sống mòn mỏi, bất lực trong xã hội cũ, khao khát lý tưởng nhưng bị bóp nghẹt bởi cuộc sống cơm áo.

Câu 5.
Tác giả xây dựng nhân vật Thứ với tâm hồn nhạy cảm, có lý tưởng sống cao đẹp, nhưng tính cách yếu đuối, nhút nhát, dẫn đến bi kịch sống mòn, bất lực giữa xã hội cũ.

Câu 6.
Lí tưởng sống có vai trò định hướng và nâng cao giá trị của cuộc đời mỗi con người. Khi có lý tưởng, chúng ta sẽ sống có mục đích, biết vươn lên, cống hiến và không bị cuốn vào cuộc sống tầm thường. Một lý tưởng sống cao đẹp sẽ giúp con người vượt qua khó khăn, khẳng định giá trị bản thân và đóng góp cho cộng đồng, xã hội.

Trong hành trình sống và trưởng thành, con người không thể tránh khỏi những lúc va chạm, hiểu lầm hay mắc lỗi. Chính trong những thời khắc như thế, lòng khoan dung – sự tha thứ, cảm thông và bao dung với người khác – trở thành ánh sáng giúp con người sống chan hòa, nhân ái và hướng thiện hơn. Pierre Bonoit đã từng nói: “Khoan dung là đức tính đem lợi cho cả ta và người khác.” Câu nói không chỉ là một lời khuyên đạo đức mà còn hàm chứa một chân lý sâu sắc về giá trị của lòng khoan dung trong cuộc sống.

Trước hết, khoan dung mang lại lợi ích cho người khác vì đó là hành động tha thứ, không cố chấp, giúp người sai có cơ hội sửa chữa lỗi lầm. Không ai hoàn hảo, ai cũng có lúc phạm sai lầm. Khi người khác được tha thứ, họ sẽ cảm nhận được lòng nhân ái, từ đó có thêm động lực để thay đổi, để sống tốt hơn. Khoan dung vì thế là một cách gieo mầm thiện trong lòng người, là nền tảng để xây dựng những mối quan hệ tốt đẹp và bền vững.

Tuy nhiên, điều quan trọng là khoan dung không chỉ giúp người khác mà còn đem lại lợi ích to lớn cho chính bản thân ta. Khi biết tha thứ, lòng ta sẽ nhẹ nhàng, thanh thản hơn. Sự giận dữ, oán hận chỉ khiến tâm hồn ta bị tổn thương, còn khoan dung giúp giải phóng cảm xúc tiêu cực, nuôi dưỡng sự bình yên nội tâm. Người biết khoan dung là người biết tự chữa lành và bảo vệ hạnh phúc của chính mình.

Thực tế trong cuộc sống, chúng ta có thể bắt gặp nhiều tấm gương của lòng khoan dung. Đó có thể là người mẹ tha thứ cho đứa con lầm đường, là người bạn bỏ qua lỗi lầm để giữ trọn tình thân. Khoan dung không có nghĩa là nhu nhược hay chấp nhận cái sai, mà là hiểu, cảm thông, tạo điều kiện để người khác sửa sai. Đôi khi, một lời tha thứ đúng lúc có thể cứu vãn một cuộc đời.

Ngược lại, khi con người thiếu lòng khoan dung, xã hội dễ rơi vào vòng xoáy của thù hận, đố kỵ và chia rẽ. Những hiềm khích nhỏ nếu không được hóa giải bằng sự cảm thông sẽ ngày càng lớn dần, phá vỡ những mối quan hệ và gây nên những tổn thương lâu dài.

Tuy nhiên, để có được lòng khoan dung không dễ. Nó đòi hỏi sự độ lượng, sự trưởng thành trong suy nghĩ và bản lĩnh vượt qua cái tôi cá nhân. Muốn vậy, mỗi người cần rèn luyện thói quen suy nghĩ tích cực, biết đặt mình vào hoàn cảnh người khác, học cách lắng nghe và thấu hiểu. Khi lòng bao dung được lan tỏa, xã hội sẽ trở nên nhân ái và tốt đẹp hơn.

Tóm lại, câu nói của Pierre Bonoit là một lời nhắn nhủ ý nghĩa: Khoan dung là món quà vô hình, nhưng có sức mạnh vô cùng lớn lao. Nó giúp người khác có cơ hội sửa sai và giúp chính ta sống thanh thản, nhẹ lòng. Giữa một thế giới đầy biến động, khoan dung là cách để con người gìn giữ sự nhân văn và cùng nhau tạo dựng một cuộc sống tốt đẹp hơn.

Trong hành trình sống và trưởng thành, con người không thể tránh khỏi những lúc va chạm, hiểu lầm hay mắc lỗi. Chính trong những thời khắc như thế, lòng khoan dung – sự tha thứ, cảm thông và bao dung với người khác – trở thành ánh sáng giúp con người sống chan hòa, nhân ái và hướng thiện hơn. Pierre Bonoit đã từng nói: “Khoan dung là đức tính đem lợi cho cả ta và người khác.” Câu nói không chỉ là một lời khuyên đạo đức mà còn hàm chứa một chân lý sâu sắc về giá trị của lòng khoan dung trong cuộc sống.

Trước hết, khoan dung mang lại lợi ích cho người khác vì đó là hành động tha thứ, không cố chấp, giúp người sai có cơ hội sửa chữa lỗi lầm. Không ai hoàn hảo, ai cũng có lúc phạm sai lầm. Khi người khác được tha thứ, họ sẽ cảm nhận được lòng nhân ái, từ đó có thêm động lực để thay đổi, để sống tốt hơn. Khoan dung vì thế là một cách gieo mầm thiện trong lòng người, là nền tảng để xây dựng những mối quan hệ tốt đẹp và bền vững.

Tuy nhiên, điều quan trọng là khoan dung không chỉ giúp người khác mà còn đem lại lợi ích to lớn cho chính bản thân ta. Khi biết tha thứ, lòng ta sẽ nhẹ nhàng, thanh thản hơn. Sự giận dữ, oán hận chỉ khiến tâm hồn ta bị tổn thương, còn khoan dung giúp giải phóng cảm xúc tiêu cực, nuôi dưỡng sự bình yên nội tâm. Người biết khoan dung là người biết tự chữa lành và bảo vệ hạnh phúc của chính mình.

Thực tế trong cuộc sống, chúng ta có thể bắt gặp nhiều tấm gương của lòng khoan dung. Đó có thể là người mẹ tha thứ cho đứa con lầm đường, là người bạn bỏ qua lỗi lầm để giữ trọn tình thân. Khoan dung không có nghĩa là nhu nhược hay chấp nhận cái sai, mà là hiểu, cảm thông, tạo điều kiện để người khác sửa sai. Đôi khi, một lời tha thứ đúng lúc có thể cứu vãn một cuộc đời.

Ngược lại, khi con người thiếu lòng khoan dung, xã hội dễ rơi vào vòng xoáy của thù hận, đố kỵ và chia rẽ. Những hiềm khích nhỏ nếu không được hóa giải bằng sự cảm thông sẽ ngày càng lớn dần, phá vỡ những mối quan hệ và gây nên những tổn thương lâu dài.

Tuy nhiên, để có được lòng khoan dung không dễ. Nó đòi hỏi sự độ lượng, sự trưởng thành trong suy nghĩ và bản lĩnh vượt qua cái tôi cá nhân. Muốn vậy, mỗi người cần rèn luyện thói quen suy nghĩ tích cực, biết đặt mình vào hoàn cảnh người khác, học cách lắng nghe và thấu hiểu. Khi lòng bao dung được lan tỏa, xã hội sẽ trở nên nhân ái và tốt đẹp hơn.

Tóm lại, câu nói của Pierre Bonoit là một lời nhắn nhủ ý nghĩa: Khoan dung là món quà vô hình, nhưng có sức mạnh vô cùng lớn lao. Nó giúp người khác có cơ hội sửa sai và giúp chính ta sống thanh thản, nhẹ lòng. Giữa một thế giới đầy biến động, khoan dung là cách để con người gìn giữ sự nhân văn và cùng nhau tạo dựng một cuộc sống tốt đẹp hơn.

One natural disaster that often happens in Vietnam is flooding. It frequently occurs during the rainy season, especially in the central and southern regions. Heavy rainfall and typhoons cause rivers to overflow, leading to widespread damage to homes, roads, and farmland. Many people are forced to evacuate, and their lives are severely affected. In rural areas, crops are often destroyed, resulting in economic hardship for farmers. Although the government and local communities work together to prepare for floods, they still remain a serious challenge for the country every year.

One natural disaster that often happens in Vietnam is flooding. It frequently occurs during the rainy season, especially in the central and southern regions. Heavy rainfall and typhoons cause rivers to overflow, leading to widespread damage to homes, roads, and farmland. Many people are forced to evacuate, and their lives are severely affected. In rural areas, crops are often destroyed, resulting in economic hardship for farmers. Although the government and local communities work together to prepare for floods, they still remain a serious challenge for the country every year.

One natural disaster that often happens in Vietnam is flooding. It frequently occurs during the rainy season, especially in the central and southern regions. Heavy rainfall and typhoons cause rivers to overflow, leading to widespread damage to homes, roads, and farmland. Many people are forced to evacuate, and their lives are severely affected. In rural areas, crops are often destroyed, resulting in economic hardship for farmers. Although the government and local communities work together to prepare for floods, they still remain a serious challenge for the country every year.