Câu 1: Viết đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) trình bày ý kiến của anh/chị về phương thức để sống một cách ý nghĩa.

Để sống một cách ý nghĩa, mỗi người cần xác định rõ mục tiêu và giá trị sống của bản thân. Trước tiên, sống có mục tiêu sẽ giúp ta có định hướng rõ ràng trong cuộc sống, từ đó có động lực và quyết tâm vượt qua những khó khăn, thử thách. Thứ hai, sống có trách nhiệm với bản thân và cộng đồng là một yếu tố quan trọng. Chúng ta cần ý thức được vai trò của mình trong gia đình, xã hội và những hành động mình làm có thể ảnh hưởng đến người khác như thế nào. Hơn nữa, sự tử tế, lòng yêu thương, và sự quan tâm đến những người xung quanh cũng là cách để cuộc sống trở nên ý nghĩa hơn. Cuối cùng, không thể thiếu việc phát triển bản thân qua việc học hỏi, trau dồi kỹ năng, kiến thức, nhằm hoàn thiện mình mỗi ngày. Khi ta sống có mục đích, có trách nhiệm và luôn nỗ lực cải thiện bản thân, cuộc sống sẽ tự trở nên ý nghĩa và hạnh phúc.

Câu 2: Phân tích bài thơ "Áo cũ" của Lưu Quang Vũ (khoảng 600 chữ).

Bài thơ "Áo cũ" của Lưu Quang Vũ là một tác phẩm cảm động về tình cảm gia đình, đặc biệt là tình mẫu tử. Qua hình ảnh chiếc áo cũ, tác giả không chỉ thể hiện sự gắn bó với quá khứ mà còn khắc họa sâu sắc tình yêu thương giữa mẹ và con, những kỷ niệm trong quá trình trưởng thành.

Bài thơ mở đầu bằng những câu thơ miêu tả chiếc áo cũ đã “sờn màu bạc hai vai”, thể hiện sự mài mòn theo thời gian. Chiếc áo, dù đã cũ, nhưng vẫn mang trong mình những ký ức, những dấu ấn không thể xóa nhòa. Tác giả đã khéo léo sử dụng hình ảnh chiếc áo để nói về những ký ức trong quá khứ, những gì đã qua nhưng vẫn in đậm trong tâm trí.

Tình cảm của người con đối với chiếc áo không chỉ là sự tiếc nuối về một vật dụng cũ mà còn là sự tri ân, tôn trọng đối với mẹ. “Mẹ vá áo mới biết con chóng lớn”, một câu thơ vừa ngọt ngào vừa xúc động, thể hiện sự thay đổi theo thời gian của người con. Dù lớn lên, người con vẫn không quên công lao của mẹ, những vết kim chỉ gắn bó giữa mẹ và con qua từng chiếc áo.

Hình ảnh "Mẹ không còn nhìn rõ chỉ để xâu kim" là một chi tiết đầy cảm động, thể hiện sự già yếu của mẹ, khi ánh sáng trong đôi mắt bà dần phai nhạt. Điều này làm tăng thêm giá trị tinh thần của chiếc áo – không chỉ là vật phẩm hữu hình mà là biểu tượng của tình yêu, sự chăm sóc mà mẹ dành cho con.

Những đoạn thơ tiếp theo lại phản ánh sự cảm nhận của người con về thời gian và sự thay đổi trong cuộc sống. "Áo dài hơn thấy mẹ cũng già hơn" là một sự nhận thức đầy sâu sắc về sự tương quan giữa sự trưởng thành của con và sự già đi của mẹ. Khi con càng lớn lên, áo càng dài hơn, nhưng điều này cũng báo hiệu sự già đi của mẹ, khiến người con cảm thấy đau lòng.

Bài thơ cũng gợi lên thông điệp về sự trân trọng những gì đã cũ, những gì đã đồng hành với ta qua những năm tháng. "Hãy biết thương lấy những manh áo cũ, Để càng thương lấy mẹ của ta". Những chiếc áo cũ không chỉ là đồ vật, mà còn là những kỷ niệm quý giá, là sự yêu thương không lời mà mẹ dành cho con, là dấu vết của những năm tháng đã qua.

Lưu Quang Vũ đã rất tinh tế khi dùng hình ảnh chiếc áo cũ để làm nổi bật tình cảm gia đình, tình mẫu tử thiêng liêng, bất diệt. Bài thơ không chỉ đơn thuần là sự tôn vinh tình yêu của mẹ mà còn là lời nhắc nhở mỗi người về sự trân trọng những điều giản dị, những thứ tưởng chừng như đã cũ nhưng lại chứa đựng những giá trị tinh thần vô giá.

Câu 1: Phương thức biểu đạt chính trong đoạn trích trên là gì?

Phương thức biểu đạt chính trong đoạn trích trên là nghị luận. Tác giả sử dụng văn phong nghị luận để phân tích và suy ngẫm về sự ra đi của con người, từ đó đưa ra những nhận định và lời nhắc nhở về cách sống của con người trong xã hội. Bằng việc sử dụng những câu hỏi tu từ và lối viết phản ánh nội tâm, tác giả nhằm khơi gợi những suy nghĩ sâu sắc về cái chết và ý nghĩa của cuộc sống.

Câu 2: Xác định nội dung chính của đoạn trích.

Nội dung chính của đoạn trích là sự suy ngẫm về cái chết và ý nghĩa cuộc sống. Tác giả liên kết sự ra đi của một con người với lời nhắc nhở của Tạo hóa, khuyến khích mỗi người sống có trách nhiệm hơn đối với bản thân và những người xung quanh. Cái chết, theo tác giả, là một sự nhắc nhở về sự quên lãng những phẩm chất nhân văn, khuyến khích con người sống sống có ý thức, chia sẻ và sống trung thực với cuộc đời.

Câu 3: Xác định và nêu hiệu quả nghệ thuật của việc sử dụng biện pháp tu từ trong đoạn (7).

Trong đoạn (7), tác giả sử dụng biện pháp tu từ so sánh: "đời sống chúng ta đang sống là một cánh đồng. Còn cái chết là một cánh đồng bên cạnh mà chúng ta chưa hề biết." Việc so sánh cái chết với một cánh đồng chưa biết đến nhằm tạo ra một hình ảnh minh họa dễ hiểu về sự vô hình và bí ẩn của cái chết. Biện pháp này giúp người đọc dễ dàng hình dung và cảm nhận được cái chết như một điều gì đó tự nhiên, nhưng cũng đầy mơ hồ, chưa thể biết rõ. Nó gợi lên sự thanh thản và bình an mà con người có thể đạt được nếu sống trung thực và không ân hận với cuộc đời mình.

Câu 4: Tác giả bài viết cho rằng cái chết chứa đựng điều gì? Anh/chị có đồng tình với ý kiến ấy không? Vì sao?

Tác giả bài viết cho rằng cái chết chứa đựng một lời nhắc nhở về cách sống, khuyến khích con người sống tốt hơn, sống có trách nhiệm với bản thân và những người xung quanh. Theo tác giả, cái chết là một quy luật tất yếu của cuộc sống, và mỗi lần một người ra đi, chúng ta lại nhận thức rõ hơn về sự vô thường của cuộc sống, từ đó thúc giục chúng ta sống tốt hơn, sống có ích.

Tôi đồng tình với ý kiến của tác giả. Cái chết thực sự là một lời nhắc nhở sâu sắc về cuộc sống. Khi một người ra đi, nó không chỉ là mất mát đau thương mà còn là một cơ hội để chúng ta suy ngẫm về cuộc sống của mình, về những điều quan trọng trong cuộc đời mà đôi khi ta bỏ qua. Cái chết nhắc nhở ta sống có trách nhiệm, trân trọng thời gian và những người xung quanh, không để lại sự hối tiếc khi cuộc đời đã kết thúc.

Câu 5: Thông điệp ý nghĩa nhất mà anh/chị rút ra từ văn bản là gì? Vì sao?

Thông điệp ý nghĩa nhất mà tôi rút ra từ văn bản là sống tốt, sống có trách nhiệm và trân trọng những người xung quanh. Cái chết là một sự nhắc nhở về sự vô thường của cuộc sống, và chính vì vậy, chúng ta cần sống sao cho không phải ân hận khi thời gian đã trôi qua. Câu hỏi của tác giả về việc chúng ta hành xử như thế nào với người đã ra đi là một lời thức tỉnh, khuyến khích chúng ta đối xử với nhau bằng tình yêu thương, sự chia sẻ và sự cảm thông. Thông điệp này quan trọng vì nó giúp chúng ta nhận thức được rằng cuộc sống không kéo dài mãi mãi, và mọi khoảnh khắc, mọi hành động đều có ý nghĩa quan trọng.

Câu 1: Phân tích ý nghĩa của hình tượng đất nước trong văn bản “Đất nước” của Bằng Việt.

Trong bài thơ “Đất nước” của Bằng Việt, hình tượng “đất nước” không chỉ là một khái niệm địa lý mà còn là sự kết tinh của truyền thống, của sự hy sinh và khát vọng tự do, hòa bình của dân tộc. “Đất nước” được tác giả khắc họa qua những hình ảnh rất cụ thể, gần gũi như "gạch vụn", "cây nham nhở tàn tro", "nhịp cầu mới vươn tay kéo nhịp cầu đã sập", thể hiện sự tàn phá của chiến tranh. Tuy nhiên, chính trong cái nền tảng tàn lụi ấy, đất nước lại vươn lên, xây dựng và phát triển, với sự "vun quén" của những bàn tay cần cù, những vóc dáng cần mẫn.

Bằng việc kết hợp hình ảnh đất nước trong khói lửa chiến tranh và đất nước đang tái thiết, bài thơ đã phản ánh một đất nước luôn kiên cường, bất khuất. Mỗi con người, mỗi thế hệ đều gắn liền với quá khứ gian khổ nhưng cũng đồng thời không quên sự vươn lên mạnh mẽ, đầy hy vọng. Hình tượng “đất nước” trong bài thơ không chỉ là sự khôi phục mà còn là niềm tin vào tương lai tươi sáng, nơi quá khứ đau thương sẽ tiếp tục truyền cảm hứng cho những thế hệ hôm nay và mai sau.

Câu 2: Suy nghĩ về ý kiến “Chúng ta không xúc động trước những bài giảng lịch sử. Chúng ta xúc động trước những người làm nên lịch sử.”

Lịch sử là một phần không thể thiếu trong hành trình phát triển của mỗi dân tộc. Nó không chỉ là những con số khô khan hay các sự kiện xa vời, mà còn là những câu chuyện đầy cảm xúc về những con người đã hy sinh, cống hiến cho đất nước. Chính vì vậy, chúng ta không chỉ xúc động trước những bài giảng lịch sử mà còn là cảm xúc đối với những con người đã làm nên lịch sử đó.

Thực tế cho thấy, những bài giảng lịch sử, dù được truyền đạt một cách khoa học và đầy đủ, vẫn đôi khi thiếu đi yếu tố cảm xúc. Một bài giảng có thể cung cấp cho chúng ta kiến thức về một sự kiện lịch sử quan trọng, nhưng để lại ấn tượng mạnh mẽ trong lòng mỗi người lại là những câu chuyện về những con người sống trong thời điểm lịch sử ấy. Những câu chuyện về các chiến sĩ, những người anh hùng dân tộc, những người dân thường nhưng lại có một sức mạnh phi thường trong cuộc đấu tranh giành độc lập cho đất nước. Chúng ta xúc động không chỉ bởi sự kiện chiến tranh mà còn bởi những hy sinh, gian khổ mà họ đã trải qua.

Ví dụ, khi nhắc đến cuộc kháng chiến chống Mỹ, người ta không chỉ nhớ đến những trận đánh, những chiến thắng mà còn nhớ đến những người mẹ, người cha, những đứa trẻ đã phải chia ly để đất nước được độc lập. Những câu chuyện đời thường như vậy mới thực sự tạo nên sức mạnh cảm xúc, khiến chúng ta cảm thấy mình như được sống trong những thời khắc ấy. Đó là sự xúc động đến từ lòng biết ơn, sự kính trọng dành cho những người đã hy sinh cho dân tộc.

Lịch sử không phải là một câu chuyện tách rời, mà là sự nối tiếp của những con người. Những bài giảng lịch sử có thể cung cấp những kiến thức cơ bản, nhưng chính những nhân vật lịch sử, những con người với câu chuyện riêng biệt của họ mới là những người để lại dấu ấn sâu đậm trong tâm trí mỗi chúng ta. Họ không chỉ là những người làm nên lịch sử mà còn là những biểu tượng của lòng dũng cảm, tinh thần yêu nước và niềm tin vào một tương lai tươi sáng.

Hơn nữa, trong thời đại ngày nay, khi cuộc sống có nhiều thay đổi, những câu chuyện lịch sử càng trở nên quý giá. Chúng không chỉ là những kỷ niệm của quá khứ mà còn là bài học sống động về cách mỗi cá nhân có thể góp phần làm nên sự thay đổi trong xã hội. Từ những tấm gương như vậy, chúng ta học được cách sống, cách đối diện với thử thách và cống hiến cho cộng đồng.

Tóm lại, ý kiến “Chúng ta không xúc động trước những bài giảng lịch sử. Chúng ta xúc động trước những người làm nên lịch sử” là hoàn toàn đúng đắn. Lịch sử không chỉ là những sự kiện mà còn là những con người, những câu chuyện đẫm tình người. Chính những con người ấy, qua những hành động của mình, đã biến những sự kiện khô khan thành những bài học quý giá cho mỗi thế hệ.

Câu 1: Chỉ ra dấu hiệu để xác định thể thơ của đoạn trích.

Đoạn trích trên được viết theo thể thơ tự do, vì các câu thơ không có quy định về số tiếng trong mỗi câu, không có vần và nhịp điệu cố định. Cấu trúc tự do, linh hoạt này thể hiện sự tự do trong cảm xúc và suy nghĩ của tác giả, tạo sự diễn đạt tự nhiên và mạnh mẽ.

Câu 2: Đoạn thơ trên thể hiện cảm xúc gì của nhân vật trữ tình?

Đoạn thơ thể hiện cảm xúc tự hào, biết ơn và hồi tưởng của nhân vật trữ tình đối với đất nước và những người đã hy sinh vì độc lập, tự do. Nhân vật trữ tình nhớ lại quá khứ đau thương của chiến tranh và khâm phục sự kiên cường của nhân dân trong cuộc Kháng chiến. Đồng thời, nhân vật cũng cảm nhận niềm vui và sự hạnh phúc trong thời bình hôm nay, khi đất nước đã hồi sinh và phát triển sau những khó khăn, mất mát.

Câu 3: Phân tích ý nghĩa của một biện pháp tu từ được sử dụng trong đoạn thơ sau:

Mỗi em bé phút này tung tăng vào lớp Một
Đều sinh trong thời có triệu tấn bom rơi,
Mỗi cô gái thu này bắt đầu may áo cưới
Đều đã đứng lên từ công sự bom vùi!

Biện pháp tu từ được sử dụng ở đây là điệp từ và so sánh.

• Điệp từ "mỗi" nhấn mạnh sự đồng đều, tất cả mọi người đều có những trải nghiệm, ký ức chung về cuộc chiến.
• So sánh thể hiện sự đối lập giữa hiện tại và quá khứ: các em bé, cô gái hôm nay đang sống trong niềm vui, trong sự bình yên nhưng họ đều có một quá khứ đau thương, là những thế hệ sinh ra trong chiến tranh, chịu ảnh hưởng nặng nề của bom đạn.
• Biện pháp này giúp người đọc cảm nhận được sự gian khổ, mất mát trong quá khứ và sự vươn lên mạnh mẽ, tươi mới của thế hệ hôm nay.

Câu 4: Theo em, “vị ngọt” trong câu thơ cuối của đoạn trích là vị của điều gì? Vị ngọt đó có được từ đâu?

“Vị ngọt” trong câu thơ cuối là vị ngọt của hòa bình, của độc lập tự do mà đất nước đã giành được sau cuộc chiến tranh đầy gian khổ. Vị ngọt này có được từ sự hy sinh, khổ đau của những thế hệ đi trước, từ nỗ lực chiến đấu không ngừng nghỉ của các chiến sĩ và nhân dân trong cuộc kháng chiến, cũng như từ sự phục hồi, tái thiết đất nước sau chiến tranh.

Câu 5: Từ nội dung của đoạn trích, anh/chị hãy bày tỏ suy nghĩ của mình về ý nghĩa của lòng yêu nước.

Lòng yêu nước không chỉ thể hiện qua những hành động cụ thể, như tham gia vào cuộc kháng chiến chống ngoại xâm, mà còn là sự trân trọng, gìn giữ những giá trị mà thế hệ trước đã bảo vệ, đó là hòa bình, độc lập, và tự do. Lòng yêu nước còn thể hiện trong sự biết ơn đối với những người đã hy sinh vì đất nước, trong việc truyền lại cho thế hệ sau những bài học về sự kiên cường, sức mạnh đoàn kết dân tộc. Thông qua đoạn thơ, ta thấy rằng tình yêu đất nước là một tình cảm sâu sắc, gắn liền với quá khứ đau thương và hiện tại tươi đẹp. Yêu nước là sự khắc ghi trong tâm trí về những hy sinh để bảo vệ đất nước, và đồng thời là trách nhiệm tiếp nối, làm cho đất nước ngày càng phát triển.