Câu 1. (2 điểm)

Trong bài thơ Thôi đừng trách mùa thu, Trần Nhuận Minh đã sử dụng nghệ thuật sáng tạo hình ảnh một cách tinh tế để gợi nhắc về tuổi học trò và những giá trị tinh thần sâu sắc. Những hình ảnh như “cây phượng gù”, “tiếng ve kêu cháy ruột”, “tà áo mỏng bay qua cổng trường”, “tấm bảng xanh bát ngát” không chỉ tái hiện không gian quen thuộc của tuổi học trò mà còn gợi mở cảm xúc hoài niệm, yêu thương. Đặc biệt, nhà thơ đã kết hợp nhuần nhuyễn giữa hình ảnh thực và hình ảnh ẩn dụ như “mái trường như bóng mẹ”, “mái tóc chớm màu mưa”, vừa cụ thể vừa gợi cảm. Cách sử dụng điệp ngữ “Thôi đừng...” tạo nên dòng cảm xúc dâng trào, như lời tự nhắc nhở và an ủi, đồng thời cũng cho thấy sự nuối tiếc và gắn bó với ký ức. Nghệ thuật sáng tạo hình ảnh trong bài thơ đã giúp khơi dậy tình cảm chân thành, sâu lắng đối với thầy cô, mái trường và quãng đời học sinh không thể nào quên.

“Thay vì cố gắng thay đổi người khác, hãy thay đổi chính mình. Nếu vậy, bạn có thể sống được ở bất kì đâu.”
Câu nói sâu sắc trên không chỉ là một lời khuyên chân thành mà còn là kim chỉ nam cho cách sống của con người hiện đại – đặc biệt là với tuổi trẻ, những người đang đứng trước cánh cửa hội nhập với thế giới rộng lớn. Trong một xã hội vận động không ngừng, việc thay đổi bản thân không chỉ cần thiết mà còn là điều kiện sống còn để thích nghi, phát triển và khẳng định giá trị cá nhân.

Trước hết, thay đổi bản thân là quá trình mỗi người tự điều chỉnh nhận thức, hành vi, thói quen để hoàn thiện chính mình. Thay vì tìm cách thay đổi môi trường hay người khác – những yếu tố ta khó kiểm soát – thì việc bắt đầu từ chính mình giúp ta chủ động hơn trong cuộc sống. Trong thời kỳ hội nhập, điều này càng trở nên cấp thiết khi tuổi trẻ phải tiếp xúc với nhiều nền văn hóa, tư duy và phương thức làm việc đa dạng trên toàn cầu.

Tuổi trẻ là giai đoạn đẹp nhất của đời người, là lúc con người có đủ sức trẻ, tinh thần học hỏi và khát vọng vươn lên. Đây chính là thời điểm thích hợp để rèn luyện, đổi mới tư duy, thay đổi những thói quen chưa tốt, cập nhật kiến thức mới, mở rộng vốn sống và kỹ năng. Việc thay đổi bản thân không chỉ giúp người trẻ phát triển cá nhân mà còn tăng khả năng thích ứng, cạnh tranh trong môi trường hội nhập – nơi mà cơ hội và thử thách luôn song hành.

Chẳng hạn, một bạn trẻ muốn trở thành công dân toàn cầu không thể thiếu ngoại ngữ, tư duy phản biện, kỹ năng giao tiếp liên văn hóa. Những điều này không thể có được nếu ta chỉ giữ tư duy cũ, sống khép kín, trì trệ. Chính sự thay đổi – từ cách học, cách nghĩ đến cách sống – sẽ giúp mỗi người trẻ tiến xa hơn, hội nhập mà không hòa tan, tự tin mà không ngạo mạn.

Tuy nhiên, thay đổi không có nghĩa là đánh mất bản thân. Trong thời đại toàn cầu hóa, giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc, đạo đức và lối sống lành mạnh cũng là một phần của bản lĩnh. Thay đổi để tốt hơn, để phát triển, chứ không phải để chạy theo số đông một cách mù quáng.

Là một học sinh, bản thân tôi cũng đang từng ngày thay đổi: học hỏi nhiều hơn, sửa những sai sót trong hành vi, mở lòng trước những điều mới mẻ. Dù còn nhiều khó khăn, nhưng tôi hiểu rằng thay đổi bản thân chính là con đường chắc chắn nhất để trở nên mạnh mẽ và trưởng thành hơn trong tương lai.

Tóm lại, thay đổi bản thân là lựa chọn đúng đắn và thiết thực nhất để tuổi trẻ có thể sống tốt và hội nhập thành công trong một thế giới đang biến đổi từng ngày. Hãy bắt đầu từ những điều nhỏ nhất: thay đổi thái độ sống, cách suy nghĩ, hành động tích cực – vì tương lai do chính chúng ta tạo nên.

Câu 1. (2 điểm)

Trong bài thơ Thôi đừng trách mùa thu, Trần Nhuận Minh đã sử dụng nghệ thuật sáng tạo hình ảnh một cách tinh tế để gợi nhắc về tuổi học trò và những giá trị tinh thần sâu sắc. Những hình ảnh như “cây phượng gù”, “tiếng ve kêu cháy ruột”, “tà áo mỏng bay qua cổng trường”, “tấm bảng xanh bát ngát” không chỉ tái hiện không gian quen thuộc của tuổi học trò mà còn gợi mở cảm xúc hoài niệm, yêu thương. Đặc biệt, nhà thơ đã kết hợp nhuần nhuyễn giữa hình ảnh thực và hình ảnh ẩn dụ như “mái trường như bóng mẹ”, “mái tóc chớm màu mưa”, vừa cụ thể vừa gợi cảm. Cách sử dụng điệp ngữ “Thôi đừng...” tạo nên dòng cảm xúc dâng trào, như lời tự nhắc nhở và an ủi, đồng thời cũng cho thấy sự nuối tiếc và gắn bó với ký ức. Nghệ thuật sáng tạo hình ảnh trong bài thơ đã giúp khơi dậy tình cảm chân thành, sâu lắng đối với thầy cô, mái trường và quãng đời học sinh không thể nào quên.

“Thay vì cố gắng thay đổi người khác, hãy thay đổi chính mình. Nếu vậy, bạn có thể sống được ở bất kì đâu.”
Câu nói sâu sắc trên không chỉ là một lời khuyên chân thành mà còn là kim chỉ nam cho cách sống của con người hiện đại – đặc biệt là với tuổi trẻ, những người đang đứng trước cánh cửa hội nhập với thế giới rộng lớn. Trong một xã hội vận động không ngừng, việc thay đổi bản thân không chỉ cần thiết mà còn là điều kiện sống còn để thích nghi, phát triển và khẳng định giá trị cá nhân.

Trước hết, thay đổi bản thân là quá trình mỗi người tự điều chỉnh nhận thức, hành vi, thói quen để hoàn thiện chính mình. Thay vì tìm cách thay đổi môi trường hay người khác – những yếu tố ta khó kiểm soát – thì việc bắt đầu từ chính mình giúp ta chủ động hơn trong cuộc sống. Trong thời kỳ hội nhập, điều này càng trở nên cấp thiết khi tuổi trẻ phải tiếp xúc với nhiều nền văn hóa, tư duy và phương thức làm việc đa dạng trên toàn cầu.

Tuổi trẻ là giai đoạn đẹp nhất của đời người, là lúc con người có đủ sức trẻ, tinh thần học hỏi và khát vọng vươn lên. Đây chính là thời điểm thích hợp để rèn luyện, đổi mới tư duy, thay đổi những thói quen chưa tốt, cập nhật kiến thức mới, mở rộng vốn sống và kỹ năng. Việc thay đổi bản thân không chỉ giúp người trẻ phát triển cá nhân mà còn tăng khả năng thích ứng, cạnh tranh trong môi trường hội nhập – nơi mà cơ hội và thử thách luôn song hành.

Chẳng hạn, một bạn trẻ muốn trở thành công dân toàn cầu không thể thiếu ngoại ngữ, tư duy phản biện, kỹ năng giao tiếp liên văn hóa. Những điều này không thể có được nếu ta chỉ giữ tư duy cũ, sống khép kín, trì trệ. Chính sự thay đổi – từ cách học, cách nghĩ đến cách sống – sẽ giúp mỗi người trẻ tiến xa hơn, hội nhập mà không hòa tan, tự tin mà không ngạo mạn.

Tuy nhiên, thay đổi không có nghĩa là đánh mất bản thân. Trong thời đại toàn cầu hóa, giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc, đạo đức và lối sống lành mạnh cũng là một phần của bản lĩnh. Thay đổi để tốt hơn, để phát triển, chứ không phải để chạy theo số đông một cách mù quáng.

Là một học sinh, bản thân tôi cũng đang từng ngày thay đổi: học hỏi nhiều hơn, sửa những sai sót trong hành vi, mở lòng trước những điều mới mẻ. Dù còn nhiều khó khăn, nhưng tôi hiểu rằng thay đổi bản thân chính là con đường chắc chắn nhất để trở nên mạnh mẽ và trưởng thành hơn trong tương lai.

Tóm lại, thay đổi bản thân là lựa chọn đúng đắn và thiết thực nhất để tuổi trẻ có thể sống tốt và hội nhập thành công trong một thế giới đang biến đổi từng ngày. Hãy bắt đầu từ những điều nhỏ nhất: thay đổi thái độ sống, cách suy nghĩ, hành động tích cực – vì tương lai do chính chúng ta tạo nên.

câu 1

Qua đoạn trích, nhà văn Nguyễn Minh Châu đã khắc họa chân thực hình ảnh của Nết – nữ thanh niên xung phong, tiêu biểu cho lớp người sẵn sàng hy sinh tuổi xuân, hạnh phúc riêng vì độc lập dân tộc. Ở Nết là nỗi nhớ nhà da diết, tình cảm sâu nặng với mẹ, với em, với những kỷ niệm đời thường nơi vùng quê lam lũ. Nhưng vượt lên tất cả, Nết lại chọn cách nén đau thương để tiếp tục công việc, để chiến đấu. Cô “nghiến răng lại mà làm việc”, bởi hiểu rằng có bao thương binh đang cần giúp đỡ, và nước mắt không thể thay đổi hiện thực. Không chỉ riêng Nết, những người lính, thanh niên xung phong trên tuyến lửa ấy đều mang trong mình lý tưởng sống đẹp, nghị lực mạnh mẽ và tình cảm yêu thương đằm sâu. Chính vẻ đẹp tâm hồn cao cả ấy đã làm nên sức mạnh kỳ diệu để dân tộc ta vượt qua chiến tranh, đi đến ngày toàn thắng.

câu 1

Qua đoạn trích, nhà văn Nguyễn Minh Châu đã khắc họa chân thực hình ảnh của Nết – nữ thanh niên xung phong, tiêu biểu cho lớp người sẵn sàng hy sinh tuổi xuân, hạnh phúc riêng vì độc lập dân tộc. Ở Nết là nỗi nhớ nhà da diết, tình cảm sâu nặng với mẹ, với em, với những kỷ niệm đời thường nơi vùng quê lam lũ. Nhưng vượt lên tất cả, Nết lại chọn cách nén đau thương để tiếp tục công việc, để chiến đấu. Cô “nghiến răng lại mà làm việc”, bởi hiểu rằng có bao thương binh đang cần giúp đỡ, và nước mắt không thể thay đổi hiện thực. Không chỉ riêng Nết, những người lính, thanh niên xung phong trên tuyến lửa ấy đều mang trong mình lý tưởng sống đẹp, nghị lực mạnh mẽ và tình cảm yêu thương đằm sâu. Chính vẻ đẹp tâm hồn cao cả ấy đã làm nên sức mạnh kỳ diệu để dân tộc ta vượt qua chiến tranh, đi đến ngày toàn thắng.

câu 1

Dấu hiệu hình thức cho biết ngôi kể được sử dụng trong đoạn trích là:
Ngôi kể thứ ba – thể hiện qua việc người kể chuyện sử dụng các đại từ “cô”, “Nết” để nói về nhân vật, và người kể không xuất hiện trực tiếp trong câu chuyện.

câu 2

Hai chi tiết miêu tả hình ảnh bếp lửa ở đoạn trích:

1. “Ngọn lửa được ấp ủ trong lòng người con gái đồng bằng.”
2. “Khói chỉ lan lờ mờ trong cỏ như sương ban mai rồi tan dần, lửa thì đậu lại câu3 Tác dụng của cách kể chuyện đan xen hiện tại và hồi ức:

• Tạo chiều sâu cảm xúc cho nhân vật, giúp người đọc hiểu rõ tâm hồn giàu tình cảm, yêu thương gia đình, quê hương của Nết.
• Làm nổi bật sự khốc liệt của chiến tranh khi những kỷ niệm thân thương bị giằng xé bởi thực tại mất mát, đau thương.
• Tăng tính chân thực và sinh động, cho thấy chiến tranh không chỉ là cuộc chiến ngoài mặt trận mà còn là cuộc chiến trong tâm hồn mỗi người lính.
• câu4 Hiệu quả của ngôn ngữ thân mật trong các câu văn:
• Ngôn ngữ đời thường, mộc mạc, gần gũi như lời ăn tiếng nói hằng ngày làm tái hiện không khí gia đình chân thực, đậm chất nông thôn.
• Gợi tình cảm yêu thương, gắn bó thân thiết giữa các thành viên trong gia đình, nhất là giữa Nết và em trai.
• Làm nổi bật tính cách hồn nhiên, vui tươi và giàu tình cảm của Nết trước khi rơi vào hoàn cảnh chiến tranh khốc liệt.
• câu5 Câu nói của Nết thể hiện một tinh thần kiên cường, dũng cảm. Trong cuộc sống, mỗi người sẽ đối diện với nghịch cảnh theo cách riêng. Có người chọn cách bộc lộ cảm xúc, khóc than để giải tỏa; có người như Nết – chọn cách kìm nén nỗi đau, dồn tâm sức vào hành động và trách nhiệm. Đây là biểu hiện của sự mạnh mẽ, vị tha, sẵn sàng hy sinh vì tập thể và lý tưởng lớn lao. Cách ứng xử ấy đáng trân trọng và cũng là lời nhắc nhở mỗi chúng ta: hãy vững vàng vượt qua nghịch cảnh bằng nghị lực và hành động thiết thực.

Câu 1. Đoạn trích được viết theo thể thơ tự do.

Câu 2. Hai hình ảnh cho thấy sự khắc nghiệt của thiên nhiên miền Trung là:

• “Trên nắng và dưới cát”,
• “Chỉ gió bão là tốt tươi như cỏ”.

Câu 3. Hai dòng thơ thể hiện:

• Miền Trung tuy nghèo khó, khắc nghiệt nhưng con người nơi đây lại giàu tình cảm, thủy chung, mặn mà như mật ngọt – một vẻ đẹp đáng trân trọng.

Câu 4. Việc vận dụng thành ngữ “mồng tơi không kịp rớt” có tác dụng:

• Làm tăng tính biểu cảm, gợi hình ảnh sinh động về sự nghèo khổ đến mức thiếu thốn cả những điều nhỏ nhặt, từ đó nhấn mạnh hoàn cảnh khắc nghiệt của miền Trung.

Câu 5. Tình cảm của tác giả đối với miền Trung:

• Tha thiết, sâu nặng, đầy xót thương nhưng cũng đầy trân trọng, thể hiện qua những hình ảnh mộc mạc, chân thật và lời nhắn nhủ đầy yêu thương “Em gắng về / Đừng để mẹ già mong...”.

Câu 1. Đoạn trích được viết theo thể thơ tự do.

Câu 2. Hai hình ảnh cho thấy sự khắc nghiệt của thiên nhiên miền Trung là:

• “Trên nắng và dưới cát”,
• “Chỉ gió bão là tốt tươi như cỏ”.

Câu 3. Hai dòng thơ thể hiện:

• Miền Trung tuy nghèo khó, khắc nghiệt nhưng con người nơi đây lại giàu tình cảm, thủy chung, mặn mà như mật ngọt – một vẻ đẹp đáng trân trọng.

Câu 4. Việc vận dụng thành ngữ “mồng tơi không kịp rớt” có tác dụng:

• Làm tăng tính biểu cảm, gợi hình ảnh sinh động về sự nghèo khổ đến mức thiếu thốn cả những điều nhỏ nhặt, từ đó nhấn mạnh hoàn cảnh khắc nghiệt của miền Trung.

Câu 5. Tình cảm của tác giả đối với miền Trung:

• Tha thiết, sâu nặng, đầy xót thương nhưng cũng đầy trân trọng, thể hiện qua những hình ảnh mộc mạc, chân thật và lời nhắn nhủ đầy yêu thương “Em gắng về / Đừng để mẹ già mong...”.

Trong cuộc sống, không ai có thể tránh khỏi tổn thương do người khác gây ra. Có những lời nói vô tình, có những hành động cố ý khiến ta đau lòng. Tuy nhiên, giữ mãi hận thù chỉ khiến con người thêm đau khổ. Câu nói: “Mỗi buổi tối trước khi đi ngủ, hãy tha thứ cho tất cả những người và những chuyện đã làm con tổn thương” nhắc nhở ta về giá trị của sự tha thứ. Đây không chỉ là một hành động cao thượng mà còn giúp tâm hồn thanh thản, cuộc sống trở nên nhẹ nhàng hơn.

Trước hết, tha thứ giúp con người giải thoát khỏi oán giận và những cảm xúc tiêu cực. Như nhà văn Victor Hugo từng nói: “Trên đời này có một thứ vũ khí mạnh hơn cả bạo lực, đó chính là lòng bao dung”. Tha thứ không có nghĩa là quên đi mà là buông bỏ sự hận thù để tâm hồn được bình yên. Nelson Mandela – người từng bị giam cầm 27 năm – đã chọn tha thứ cho những kẻ giam giữ ông, nhờ đó ông có thể cống hiến hết mình cho sự hòa giải dân tộc. Nếu giữ mãi hận thù, có lẽ ông đã không thể trở thành biểu tượng của hòa bình như ngày nay.

Tha thứ cũng giúp con người sống nhân ái và bao dung hơn. Khi biết cảm thông với lỗi lầm của người khác, ta có thể xây dựng những mối quan hệ bền chặt hơn. Trong gia đình, nếu vợ chồng, cha mẹ và con cái biết tha thứ cho nhau, thì gia đình sẽ luôn ấm áp và hạnh phúc. Ngoài xã hội, sự tha thứ giúp giảm bớt mâu thuẫn, góp phần xây dựng một cộng đồng hòa thuận. Một ví dụ điển hình là Mahatma Gandhi – người lãnh đạo Ấn Độ giành độc lập bằng tinh thần bất bạo động. Ông sẵn sàng tha thứ cho kẻ thù, từ đó truyền cảm hứng về hòa bình cho toàn thế giới.

Không chỉ vậy, tha thứ còn có lợi cho sức khỏe tinh thần và thể chất. Các nghiên cứu khoa học chỉ ra rằng những người biết tha thứ ít bị căng thẳng, trầm cảm và có tuổi thọ cao hơn. Khi ta buông bỏ hận thù, tâm trí sẽ trở nên thoải mái, nhẹ nhàng hơn, từ đó giúp ta sống vui vẻ và khỏe mạnh hơn mỗi ngày.

Tuy nhiên, tha thứ không có nghĩa là dễ dàng bỏ qua mọi lỗi lầm mà không có giới hạn. Có những sai lầm không thể tha thứ, nhất là khi người gây ra lỗi không hề hối cải. Nếu ta tha thứ một cách mù quáng, có thể ta sẽ tiếp tục bị tổn thương. Ví dụ, trong xã hội, những kẻ phạm tội nghiêm trọng cần phải chịu trách nhiệm trước pháp luật, không thể chỉ dùng lòng bao dung để thay thế công lý. Vì vậy, tha thứ cần đi kèm với sự tỉnh táo, biết đặt ra giới hạn để bảo vệ bản thân.

Tóm lại, tha thứ là một hành động cao đẹp, giúp con người buông bỏ hận thù, sống hạnh phúc hơn và xây dựng một xã hội tốt đẹp. Tuy nhiên, tha thứ cũng cần có giới hạn để tránh những tổn thương không đáng có. Hãy học cách tha thứ một cách sáng suốt để cuộc sống trở nên ý nghĩa hơn.

Trong cuộc sống, không ai có thể tránh khỏi tổn thương do người khác gây ra. Có những lời nói vô tình, có những hành động cố ý khiến ta đau lòng. Tuy nhiên, giữ mãi hận thù chỉ khiến con người thêm đau khổ. Câu nói: “Mỗi buổi tối trước khi đi ngủ, hãy tha thứ cho tất cả những người và những chuyện đã làm con tổn thương” nhắc nhở ta về giá trị của sự tha thứ. Đây không chỉ là một hành động cao thượng mà còn giúp tâm hồn thanh thản, cuộc sống trở nên nhẹ nhàng hơn.

Trước hết, tha thứ giúp con người giải thoát khỏi oán giận và những cảm xúc tiêu cực. Như nhà văn Victor Hugo từng nói: “Trên đời này có một thứ vũ khí mạnh hơn cả bạo lực, đó chính là lòng bao dung”. Tha thứ không có nghĩa là quên đi mà là buông bỏ sự hận thù để tâm hồn được bình yên. Nelson Mandela – người từng bị giam cầm 27 năm – đã chọn tha thứ cho những kẻ giam giữ ông, nhờ đó ông có thể cống hiến hết mình cho sự hòa giải dân tộc. Nếu giữ mãi hận thù, có lẽ ông đã không thể trở thành biểu tượng của hòa bình như ngày nay.

Tha thứ cũng giúp con người sống nhân ái và bao dung hơn. Khi biết cảm thông với lỗi lầm của người khác, ta có thể xây dựng những mối quan hệ bền chặt hơn. Trong gia đình, nếu vợ chồng, cha mẹ và con cái biết tha thứ cho nhau, thì gia đình sẽ luôn ấm áp và hạnh phúc. Ngoài xã hội, sự tha thứ giúp giảm bớt mâu thuẫn, góp phần xây dựng một cộng đồng hòa thuận. Một ví dụ điển hình là Mahatma Gandhi – người lãnh đạo Ấn Độ giành độc lập bằng tinh thần bất bạo động. Ông sẵn sàng tha thứ cho kẻ thù, từ đó truyền cảm hứng về hòa bình cho toàn thế giới.

Không chỉ vậy, tha thứ còn có lợi cho sức khỏe tinh thần và thể chất. Các nghiên cứu khoa học chỉ ra rằng những người biết tha thứ ít bị căng thẳng, trầm cảm và có tuổi thọ cao hơn. Khi ta buông bỏ hận thù, tâm trí sẽ trở nên thoải mái, nhẹ nhàng hơn, từ đó giúp ta sống vui vẻ và khỏe mạnh hơn mỗi ngày.

Tuy nhiên, tha thứ không có nghĩa là dễ dàng bỏ qua mọi lỗi lầm mà không có giới hạn. Có những sai lầm không thể tha thứ, nhất là khi người gây ra lỗi không hề hối cải. Nếu ta tha thứ một cách mù quáng, có thể ta sẽ tiếp tục bị tổn thương. Ví dụ, trong xã hội, những kẻ phạm tội nghiêm trọng cần phải chịu trách nhiệm trước pháp luật, không thể chỉ dùng lòng bao dung để thay thế công lý. Vì vậy, tha thứ cần đi kèm với sự tỉnh táo, biết đặt ra giới hạn để bảo vệ bản thân.

Tóm lại, tha thứ là một hành động cao đẹp, giúp con người buông bỏ hận thù, sống hạnh phúc hơn và xây dựng một xã hội tốt đẹp. Tuy nhiên, tha thứ cũng cần có giới hạn để tránh những tổn thương không đáng có. Hãy học cách tha thứ một cách sáng suốt để cuộc sống trở nên ý nghĩa hơn.

Thông điệp: Tình yêu và giá trị tinh thần vẫn tỏa sáng ngay cả trong chiến tranh.

Giải thích: Lá thư vương máu thể hiện sự hy sinh nhưng cũng chứa đựng tình cảm thiêng liêng. Niềm tin lá thư đến tay Hạnh tượng trưng cho khát vọng hòa bình và sự bất diệt của những giá trị cao đẹp.