Câu 1

Thể thơ của văn bản: Tự do.

Câu 2

Một số từ ngữ, hình ảnh miêu tả kí ức tuổi học trò:

“sân trường”, “cây phượng gù”, “tà áo mỏng”, “ve kêu cháy ruột”, “sách giáo khoa xưa”, “mái trường như bóng mẹ”, “tấm bảng xanh bát ngát”

Câu 3– Biện pháp nghệ thuật: Điệp ngữ “Thôi đừng” điệp lại ở đầu mỗi khổ thơ

– Hiệu quả:

+ Tăng tính nhạc cho câu thơ.

+Gợi hình gợi cảm

+Tạo sự liên kết

+Làm câu thơ thêm sinh động hấp dẫn

+Nhấn mạnh tâm trạng lưu luyến, tiếc nuối, day dứt khi nhớ về tuổi học trò,chấp nhận sự trôi đi của thời gian, trân trọng quá khứ

+ Đồng thời, tác giả cũng thể hiện tình yêu sự gắn bó với thầy cô và mái trường.

Câu 4

Bài thơ thể hiện mạch cảm xúc hoài niệm, tiếc nuối và tri ân của nhân vật trữ tình khi mùa thu đến. Mạch cảm xúc này diễn biến theo ba giai đoạn chính:

+ Trước hết là nỗi buồn man mác trước sự đổi thay của thời gian, sự tiếc nuối khi nhận ra không thể níu giữ được những gì đã qua.

+ Tiếp đó là nỗi hoài niệm nhớ thương tuổi trẻ, có xen lẫn những suy tư sâu lắng về sự hi sinh của thế hệ đi trước, cũng như trăn trở về cuộc đời và những giá trị lớn lao.

+ Mạch cảm xúc kết lại bằng lòng biết ơn, lời tri ân quá khứ, thầy cô, mái trường, nơi nuôi dưỡng tâm hồn, chắp cánh ước mơ cho con người.

=> Mạch cảm xúc của nhân vật trữ tình trong bài thơ diễn ra theo dòng chảy của sự tiếc nuối → hoài niệm → tri ân, tạo nên một bài thơ nhẹ nhàng nhưng đầy lắng đọng. Điều này giúp bài thơ không chỉ mang màu sắc hoài niệm mà còn có giá trị nhân văn sâu sắc, nhắc nhở mỗi người về sự trân trọng những điều tốt đẹp trong quá khứ.

Câu 5

Qua bài thơ ,người đọc đã chiêm nghiệm dc nhiều điều về cách ứng xử đúng cách với quá khứ.Là một người trẻ,cách ứng xử đúng đắn với quá khứ là không oán trách, không luyến tiếc bi lụy mà chấp nhận, trân trọng, biết ơn và xem đó là động lực để tiếp tục sống tốt trong hiện tại.Đồng thời, nó nhắc nhở chúng ta giữ gìn những giá trị tinh thần cao đẹp, đặc biệt là tình nghĩa thầy trò, tình cảm với mái trường – những điều luôn có ý nghĩa trong suốt cuộc đời mỗi con người.Dù xã hội có thay đổi, công nghệ có phát triển, con người vẫn cần giữ gìn những giá trị cốt lõi như tình thầy trò, tình bạn, sự hiếu nghĩa với cha mẹ, lòng biết ơn đối với quê hương và cội nguồn.

https://drive.google.com/drive/folders/1zASkEWvqFiNCFvg0Fq7LimeYWDI8bhSC

https://drive.google.com/drive/folders/1zASkEWvqFiNCFvg0Fq7LimeYWDI8bhSC

Câu 1. 

Thể thơ: Thất ngôn tứ tuyệt Đường luật.

Câu 2. 

Căn cứ vào chữ thứ hai của dòng thơ thứ nhất là chữ “thi” – luật bằng, suy ra bài thơ được triển khai theo luật bằng

Câu 3. 

-Biện pháp tu từ liệt kê được sử dụng trong câu:

"Sơn thủy yên hoa tuyết nguyệt phong" (Núi, sông, khói, hoa, tuyết, trăng, gió)

-Tác dụng của biện pháp tu từ liệt kê

Tạo nhịp điệu cho câu thơ,tăng sức gợi hình.Liệt kê hàng loạt hình ảnh thiên nhiên tươi đẹp thường xuất hiện trong thơ ca cổ, thể hiện sự trữ tình, nhẹ nhàng của thơ xưa.Làm nổi bật đặc trưng của thơ truyền thống, thường thiên về miêu tả cảnh vật hơn là phản ánh hiện thực xã hội. Đồng thời ,Nguyễn Ái Quốc trân trọng vẻ đẹp của thơ ca truyền thống nhưng cũng ngầm bày tỏ quan điểm rằng thơ hiện đại cần có thêm tinh thần thép, không chỉ dừng lại ở việc miêu tả thiên nhiên mà phải phản ánh được thực tế cuộc sống và tinh thần đấu tranh.

Câu 4:

Giải thích hai dòng thơ cuối

"Hiện đại thi trung ưng hữu thiết,
Thi gia dã yếu hội xung phong."
(Trong thơ thời nay nên có thép,
Nhà thơ cũng phải biết xung phong.)
-Hai câu thơ này thể hiện quan điểm của Hồ Chí Minh về vai trò của thơ ca trong thời đại mới. Nếu như thơ xưa chủ yếu thiên về miêu tả vẻ đẹp thiên nhiên, thơ hiện đại cần có thêm tinh thần chiến đấu, phản ánh hiện thực cuộc sống và phục vụ cách mạng.

• Lý giải sự thay đổi quan niệm sáng tác:

o    Bối cảnh xã hội lúc bấy giờ:

§  Giai đoạn 1939 - 1945, đất nước đang trong hoàn cảnh khó khăn, chiến tranh thế giới lần thứ hai nổ ra, Việt Nam vẫn nằm dưới ách thống trị của thực dân Pháp và phát xít Nhật.

§  Xã hội Việt Nam suy thoái trầm trọng, đời sống nhân dân cực khổ, phong trào cách mạng đang dần lên cao, đòi hỏi một sự thay đổi lớn về mọi mặt, trong đó có văn học nghệ thuật.

o    Quan điểm sáng tác của Hồ Chí Minh:

§  Người không phủ nhận vẻ đẹp của thơ ca truyền thống nhưng nhấn mạnh rằng trong thời đại đấu tranh, thơ không chỉ là công cụ thưởng thức mà còn phải mang tính chiến đấu.

§  "Thép" trong thơ tượng trưng cho ý chí kiên cường, tinh thần cách mạng, lòng yêu nước và khát vọng giải phóng dân tộc.

§  Nhà thơ không thể đứng ngoài cuộc chiến, mà phải là một chiến sĩ trên mặt trận văn hóa, dùng thơ làm vũ khí cổ vũ tinh thần quần chúng.

Có thể thấy , hai câu thơ cuối thể hiện tư tưởng nghệ thuật tiến bộ của Hồ Chí Minh: Thơ ca hiện đại phải có tính chiến đấu, nhà thơ phải dấn thân, cống hiến cho sự nghiệp cách mạng.

Câu 5: Nhận xét về cấu tứ của bài thơ

+ Bố cục: Bao gồm 2 phần: Hai câu đầu nói về thơ xưa, hai câu sau nói về thơ nay.

+ Mạch cảm xúc: Hai câu thơ đầu thể hiện sự trân trọng đối với vẻ đẹp thơ xưa, hai câu sau thể hiện sự cởi mở, khuyến khích sự đổi mới về nội dung thơ ca, tư duy sáng tác trong thời đại mới.

=> Cấu tứ bài thơ là một sự kết hợp hài hòa giữa truyền thống và hiện đại. Tác giả không bác bỏ giá trị của thơ xưa nhưng nhấn mạnh rằng trong bối cảnh đất nước lâm nguy, thơ ca cần có tinh thần đấu tranh, trở thành vũ khí sắc bén phục vụ cách mạng.