Câu 1:    Bài làm

 Tố Hữu từng viết: “Có gì đẹp trên đời hơn thế / Người yêu người sống để yêu nhau”. Hình ảnh ấy một lần nữa được gợi nhắc qua bài thơ Người cắt dây thép gai của Hoàng Nhuận Cầm, trong đó hình tượng hàng rào dây thép gai mang giá trị biểu tượng sâu sắc. Đó không chỉ là ranh giới vật chất chia cắt không gian, mà còn tượng trưng cho những chia lìa đau thương của đất nước thời chiến – giữa sự sống và cái chết, giữa hòa bình và máu lửa. Hành động dũng cảm, âm thầm của người lính cắt dây thép chính là hành trình phá bỏ rào cản để con cò – biểu tượng cho sự sống, tự do – có thể bay về. Nếu trong Bài thơ về tiểu đội xe không kính của Phạm Tiến Duật, hình ảnh người lính hiện lên qua sự hiên ngang giữa khói bom, thì ở đây, người lính hiện ra lặng lẽ nhưng đầy nhân văn. Về mặt nghệ thuật, tác giả đã sử dụng hình ảnh ẩn dụ và ngôn ngữ thơ mang chất tự sự để khắc họa hình tượng người lính không chỉ là chiến sĩ mà còn là người gìn giữ tình yêu, sự sống và niềm tin. Qua đó, hình ảnh hàng rào dây thép gai trở thành biểu tượng cho mọi rào cản cần vượt qua vì hạnh phúc con người.

Câu 2:       Bài làm

  Trong thời đại ngày nay, khi xã hội phát triển nhanh chóng, khoa học – công nghệ thay đổi từng ngày, con người càng có nhiều cơ hội để thể hiện bản thân và đóng góp cho cộng đồng. Đặc biệt, thế hệ trẻ – những người giữ vai trò là chủ nhân tương lai của đất nước – càng cần ý thức rõ về trách nhiệm của mình. Lối sống có trách nhiệm không chỉ là một phẩm chất đạo đức cần thiết mà còn là yếu tố tiên quyết làm nên giá trị và thành công của mỗi con người trong xã hội hiện đại.

  Lối sống có trách nhiệm là khi cá nhân biết tự giác thực hiện nghĩa vụ của mình với bản thân, gia đình, nhà trường và xã hội; đồng thời sẵn sàng đối diện và chịu trách nhiệm với hành vi, lời nói, lựa chọn của mình. Đó là tinh thần sống nghiêm túc, trung thực, dũng cảm và biết vì người khác. Đối với thế hệ trẻ, lối sống có trách nhiệm càng cần thiết hơn bao giờ hết, bởi họ là những người đang trong quá trình định hình nhân cách, tích lũy tri thức và rèn luyện kỹ năng để bước vào đời. Nếu người trẻ sống vô trách nhiệm, không chỉ ảnh hưởng đến chính họ mà còn có thể kéo lùi sự phát triển của xã hội.

  Thực tế đã cho thấy nhiều tấm gương người trẻ sống có trách nhiệm và để lại dấu ấn tốt đẹp. Nguyễn Văn Thái – Giám đốc Trung tâm bảo tồn động vật hoang dã Việt Nam – là một người trẻ tiêu biểu. Anh đã dành cả tuổi trẻ để cứu hộ và bảo vệ các loài động vật quý hiếm đang trên bờ tuyệt chủng, bất chấp khó khăn, nguy hiểm. Trong đại dịch COVID-19, hàng chục nghìn sinh viên y khoa, đoàn viên thanh niên không ngần ngại dấn thân vào tuyến đầu, giúp truy vết, hỗ trợ y tế, vận chuyển nhu yếu phẩm… Những nghĩa cử cao đẹp ấy là minh chứng rõ ràng nhất cho giá trị của lối sống có trách nhiệm: không chỉ tạo nên những cá nhân ưu tú mà còn góp phần vào sự bền vững của cộng đồng.

  Tuy nhiên, không thể phủ nhận thực trạng một bộ phận giới trẻ hiện nay sống thiếu trách nhiệm: học tập qua loa, thiếu ý thức tự giác, thờ ơ với vấn đề xã hội, sống ảo và thích hưởng thụ. Họ dễ đổ lỗi cho hoàn cảnh, tránh né trách nhiệm cá nhân, thậm chí vô cảm trước nỗi đau của người khác. Lối sống ấy không những làm mai một các giá trị đạo đức mà còn khiến chính họ trở nên lạc lõng, yếu đuối trước những biến động của cuộc sống.

  Vì vậy, việc rèn luyện lối sống có trách nhiệm cần được bắt đầu từ những hành động cụ thể và thiết thực: đúng giờ, giữ lời hứa, không ngại khó khăn, có trách nhiệm với việc mình làm, sống trung thực và tử tế. Bên cạnh sự tự giác, gia đình, nhà trường và xã hội cũng cần đồng hành, tạo điều kiện và môi trường tích cực để người trẻ rèn luyện, phát triển toàn diện.

  Lối sống có trách nhiệm không chỉ giúp người trẻ trưởng thành về nhận thức và hành động, mà còn khẳng định vai trò của họ trong việc xây dựng tương lai tốt đẹp hơn cho bản thân và xã hội. Một thế hệ trẻ sống có trách nhiệm sẽ là nền tảng vững chắc để đất nước phát triển bền vững và nhân văn.

Câu 1 :Phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong văn bản: Biểu cảm.

Câu 2 :Nhân vật trữ tình trong văn bản là: Người lính – người cắt dây thép gai.

Câu 3 :Nhận xét về hình thức của văn bản:

Văn bản có hình thức thơ tự do, không gò bó về số câu, số chữ, vần điệu linh hoạt. Cách trình bày chia đoạn rõ ràng, nhấn mạnh mạch cảm xúc, giúp người đọc dễ theo dõi và cảm nhận.

Câu 4 :Phân tích mạch cảm xúc của văn bản:

Bài thơ mở đầu bằng cảm xúc xót xa trước những rào cản chiến tranh (dây thép gai), tiếp đó là sự cảm phục trước hành động dũng cảm, âm thầm của người lính cắt dây thép để mở đường cho tự do, hạnh phúc. Mạch cảm xúc dâng cao theo từng lớp hàng rào được cắt, thể hiện khát vọng về hòa bình, đoàn tụ và tình yêu quê hương đất nước sâu sắc.

Câu 5: Rút ra thông điệp ý nghĩa nhất từ văn bản:Một trong những thông điệp sâu sắc của văn bản là: Hòa bình, tự do và hạnh phúc hôm nay được đánh đổi bằng sự hy sinh thầm lặng và cao cả của những người lính trong quá khứ. Chúng ta cần trân trọng và biết ơn điều đó.