Câu 1

Trong bài thơ, hình ảnh hàng rào dây thép gai là một biểu tượng giàu ý nghĩa, được nhà thơ Hoàng Nhuận Cầm sử dụng để diễn tả sự chia cắt đau thương của đát nước trong chiến tranh . Dây thép gai không chỉ là ranh giới vật lý giữa hai miền Nam – Bắc, mà còn là hiện thân của nỗi đau, của những trở ngại, ngăn trở tình người, tình yêu và khát vọng đoàn tụ . Nó khiến “con cò không đậu được” – hình ảnh đầy gợi cảm về hòa bình và tự do bị tước mất. Tuy nhiên, người lính – cũng là người kể chuyện trong bài – đã “cắt” từng hàng rào dây thép gai ấy. Hành động ấy không chỉ là một việc làm quân sự mà còn mang ý nghĩa xóa bỏ hận thù và nối lại tình yêu thương non sông . Mỗi hàng rào bị cắt đi là một bước tiến đến hòa bình, đến đoàn tụ, đến cuộc sống yên vui. Đặc biệt, khi “cắt đến hàng rào cuối cùng”, nhà thơ vang lên tiếng gọi “xung phong!” như một tuyên ngôn mạnh mẽ về khát vọng đoàn kết dân tộc, thống nhất đất nước . Hình ảnh hàng rào dây thép gai vì vậy trở thành điểm tựa nghệ thuật làm nổi bật chủ đề bài thơ: khát vọng hòa bình và tình yêu thiết tha đối với đất nước

Câu 2

Trong một xã hội đang chuyển mình mạnh mẽ bởi khoa học, công nghệ và toàn cầu hóa, lối sống có trách nhiệm của thế hệ trẻ không chỉ là phẩm chất đáng quý, mà còn là một yêu cầu cấp thiết. Sống có trách nhiệm nghĩa là mỗi người trẻ ý thức rõ vai trò, bổn phận của mình với bản thân, gia đình, cộng đồng và đất nước; là sống biết nghĩ, biết làm, biết đối diện và sẵn sàng chịu trách nhiệm với mọi hành động của mình.

Thế hệ trẻ là tương lai của dân tộc, là lực lượng chủ lực trong công cuộc phát triển và bảo vệ đất nước. Một người trẻ sống vô trách nhiệm sẽ dễ dàng rơi vào lối sống buông thả, ích kỷ, né tránh, thậm chí gây hại cho bản thân và xã hội. Ngược lại, người trẻ sống có trách nhiệm sẽ biết tự học, tự rèn, không ngừng nâng cao năng lực và đạo đức để vững bước trong cuộc sống. Trách nhiệm còn thể hiện ở việc biết nghĩ cho người khác, biết sống vì cộng đồng, biết yêu thương và chia sẻ. Đó có thể là một học sinh nghiêm túc trong học tập, một thanh niên tích cực tham gia công tác xã hội, hay một công dân sẵn sàng cống hiến vì lợi ích chung.

Thực tế hiện nay, bên cạnh nhiều bạn trẻ năng động, sáng tạo và trách nhiệm, vẫn tồn tại không ít người thờ ơ, lười biếng, sống ảo, sống vô tâm với xã hội. Tình trạng bạo lực học đường, vi phạm pháp luật, nghiện game, lối sống hưởng thụ… cho thấy sự thiếu hụt về ý thức trách nhiệm trong một bộ phận thanh thiếu niên. Điều đó đặt ra yêu cầu cần phải giáo dục trách nhiệm sống cho giới trẻ từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường, trong từng bài học, trong từng hành động nhỏ.

Sống có trách nhiệm không phải là điều gì lớn lao, mà bắt đầu từ những việc giản dị: học tập nghiêm túc, làm việc đúng giờ, giúp đỡ người khác, giữ lời hứa, không đổ lỗi… Từ đó, người trẻ sẽ dần hình thành bản lĩnh, lòng tự trọng và sự tin cậy của xã hội. Đó cũng chính là nền tảng để mỗi người trẻ tự tin vươn lên, sống đẹp và sống có ích trong thời đại mới.

Tóm lại, lối sống có trách nhiệm là chiếc chìa khóa mở ra thành công cho mỗi cá nhân và góp phần xây dựng xã hội ngày một tốt đẹp hơn. Thế hệ trẻ hôm nay cần rèn luyện, hun đúc và nuôi dưỡng trách nhiệm như một phẩm chất không thể thiếu, để xứng đáng là chủ nhân tương lai của đất nước.

Câu 1

Câu 1

Phương thức biểu đạt chính: Biểu cảm.

Câu 2

Nhân vật trữ tình: Người lính cách mạng làm nhiệm vụ cắt dây thép gai.

Câu 3

Nhận xét về hình thức của văn bản:

- Thể thơ: Tự do, không bị gò bó về thi luật, cách ngắt nhịp linh hoạt, đa dạng giúp mạch cảm xúc của văn bản được thể hiện một cách linh hoạt, tự nhiên.

- Cấu trúc hai phần rõ rệt, được đánh số kí tự La Mã (I, II), thể hiện những nội dung có mối liên hệ chặt chẽ với nhau:

+ Phần I: Nỗi đau khi đất nước bị chia cắt, khát vọng hàn gắn dân tộc.

+ Phần II: Hành trình hành động, giành chiến thắng, hàn gắn đất nước, đem đến sự bình yên cho mọi người, dân tộc.

=> Hình thức văn bản mới lạ, độc đáo góp phần thể hiện mạch cảm xúc, chủ đề, ý nghĩa của văn bản.

Câu 4

Mạch cảm xúc của văn bản được triển khai theo mạch sau:

- Mở đầu bằng nỗi đau và khát vọng thống nhất:

+ Người lính cảm nhận sâu sắc nỗi chia cắt của đất nước qua những hình ảnh giàu cảm xúc: "dây thép gai", "sông gãy", "cầu gãy", "cánh cò bay xa",...

+ Khao khát hàn gắn đất nước, đưa "con cò" – biểu tượng của hòa bình, lời ru – trở về.

- Chuyển sang hành động cụ thể để giành chiến thắng: Người lính cắt hàng rào dây thép gai bốn lần, mỗi lần cắt là một sự vật được nối lại, có những thứ vốn chỉ có trong quá khứ lại một lần được hồi sinh.

- Cao trào, niềm vui, niềm mong mỏi về tương lai: Khi hàng rào cuối cùng bị cắt, đất nước như hoàn toàn được hồi sinh. Tiếng gọi “Các đồng chí ơi, xung phong!” là lời kêu gọi những người chiến sĩ tiến về phía trước. Người lính làm nhiệm vụ cắt dây thép gai cũng đã hoàn thành nhiệm vụ, đứng lên với niềm vui mừng khôn tả và niềm hi vọng về tương lai đất nước khi “nghe đất nước sông núi mình bao năm chia cắt đang liền lại.”.

=> Mạch cảm xúc được triển khai theo mạch: Nỗi đau -> Hành động -> Niềm vui, niềm hi vọng vào tương lai của dân tộc.

Câu 5

- Một thông điệp ý nghĩa.

+ Cần biết trân trọng độc lập – tự do mà chúng ta đang có ngày hôm nay.

+ Biết sống có lí tưởng, trách nhiệm với đất nước.

+ Biết ghi nhớ công ơn của những người lính đã hiến dâng thân mình cho Tổ quốc