Tóm tắt: “Sống mòn” là cuốn tiểu thuyết của nhà văn hiện thực Nam Cao, viết trước Cách mạng tháng Tám về đề tài người trí thức tiểu tư sản. Nhân vật chính là Thứ - một thanh niên được học hành, có hoài bão, chí hướng. Sau khi lấy được bằng Thành chung⁽¹⁾, y vào Sài Gòn tìm kế mưu sinh. Nhưng sau 3 năm, vì nghéo khó, bệnh tật, y phải về quê, chịu cảnh thất nghiệp. Rồi Thứ lên Hà Nội dạy ở một trường tư do Đích - anh họ đồng thời cũng là bạn của Thứ cùng vợ chưa cưới là Oanh mở ở ngoại thành Hà Nội. Cùng dạy với Thứ, Oanh còn có San. Cuộc sống của họ đều khó khăn. Thứ nhận thấy kiếp sống nghèo khổ đã làm thui chột ước mơ, hoài bão và đẩy y cùng những người xung quanh đến cảnh “sống mòn”, trở nên ti tiện, nhỏ nhen. Nghỉ hè, Thứ về quê và phải đối mặt với những chuyện rắc rối của gia đình. Khi y quay trở lại Hà Nội thì trường phải đóng cửa vì thành phố luôn trong tình trạng báo động, Đích đang hấp hối trên giường bệnh,... Thứ đành trở về quê. Đoạn trích dưới đây là phần cuối của tiểu thuyết.

       Thứ đứng tựa mạn tàu... Người ta không thể ước ao một buổi sáng đẹp hơn. Trời xanh lơ, tươi màu như vừa mới quét sơn. Một vài túm mây trắng, lửng lơ. Không gian như rộng quang ra. Ánh nắng chan hòa và rực rỡ. Nhưng Thứ buồn... Y nhìn đằng sau, Hà Nội lùi dần như muốn bỏ y. Đời y cũng lùi dần. Biết bao nhiêu là ước vọng cao xa khi còn ngồi trên ghế nhà trường! Cái đầu tóc mới nuôi có bao giờ thèm mong sau này làm một ông phán tầm thường, mắt cận thị và lưng gù, tháng tháng lĩnh lương vê nuôi vợ, nuôi con? Y sẽ đỗ thành chung, y sẽ đỗ tú tài, y sẽ vào đại học đường, y sang Tây,... Y sẽ thành một vĩ nhân đem những sự thay đổi lớn lao đến cho xứ sở mình. Ra khỏi trường, y thấy mình gần như là một phế nhân. Vào Sài Gòn, y đã làm một kẻ lông bông. Tuy vậy, mấy năm ở Sài Gòn cũng là một quãng thời gian đẹp của y. Ít ra, y cũng hăm hở, y đã náo nức, y đã mong chờ. Y đã ghét và yêu. Y đã say mê. Y đã ngồi ở thư viện không biết mỏi lưng và đón một dịp đi Pháp không biết nản... Về Hà Nội, y sống rụt rè hơn, sẻn so hơn, sống còm rom. Y chỉ còn dám nghĩ đến chuyện để dành, chuyện mua vườn, chuyện làm nhà, chuyện nuôi sống y với vợ con y. Nhưng cũng chưa đến nỗi hỏng cả mười phần. Ít ra, y cũng còn làm được một việc gì, còn kiếm nổi bát cơm của mình ăn. Nhưng nay mai, mới thật buồn. Y sẽ chẳng có việc gì làm, y sẽ ăn bám vợ! Đời y sẽ mốc lên, sẽ gỉ đi, sẽ mòn, sẽ mục ra ở một xó nhà quê. Người ta sẽ khinh y, vợ y sẽ khinh y, chính y sẽ khinh y. Rồi y sẽ chết mà chưa làm gì cả, chết mà chưa sống!... Nghĩ thế y thấy nghẹn ngào, thấy uất ức vô cùng! Không! Y sẽ không chịu về quê. Ý sẽ đi bất cứ đâu, mặc rủi may, sống bất cứ thế nào và chết thế nào cũng được. Chết là thường. Chết ngay trong lúc sống mới thật là nhục nhã. Y sẽ đi và bất cần tất cả!... Nhưng mà Hà Nội vẫn lùi dần, lùi dần... và đời y cũng lùi dần. Y đang lùi về một xó nhà quê. Con tàu chở y về. Y cưỡng lại làm sao, bởi vì y đang ở trên con tàu đó. Chiều hôm nay, về đến nhà, y sẽ bảo Liên rằng trường đã vỡ rồi, y hết kế sinh nhai, y sẽ ra đi, sẽ đi liều,… Liên sẽ vuốt tóc y, xoa đầu y, vỗ về y vào bảo rằng y sẽ chẳng đi đâu. Và y sẽ chẳng đi đâu... Ấy! Cái đời y là vậy! Y biết thế! Y nhu nhược quá, hèn yếu quá! Y không bao giờ cưỡng lại (...) Y chỉ để mặc con tàu mang đi. 

       Hà Nội vẫn lùi dần, lùi dần,... và bây giờ thì xa rồi, khuất hẳn rồi. Hai bên bờ sông, lần lượt qua những đồng ruộng và những khóm tre, những làng mạc xo ro, những người nhà quê bao nhiêu đời nay đương đánh vật nhau với đất. Trên những bãi sông kia, trong những làng mạc, những khóm xanh xanh kia, có biết bao nhiêu người sống như y, không bao giờ dám cưỡng lại đời mình. Đời họ là một đời tù đày. Nhưng cũng như một con trâu, họ vẫn cắm cúi kéo cày, ăn cỏ, chịu roi. Ở bên kia những cánh đồng bùn lầy, là rừng xanh, cuộc sống tự do, cỏ ngập sừng. Con trâu có lẽ cũng biết vậy, nhưng chẳng bao giờ nó dám đi, chẳng bao giờ nó dám dứt đứt sợi dây thừng. Cái gì giữ con trâu lại ở đồng bằng và ngăn người ta đến một cuộc đời rộng rãi hơn, đẹp đẽ hơn? Ấy là thói quen, lòng sợ hãi sự đổi thay, sợ hãi những cái gì chưa tới. Ấy thế mà trên đời này lại chẳng có cái gì tới hai lần. Sống tức là thay đổi... 

       Bên cạnh Thứ, một anh chàng nhà quê trẻ tuổi, mượn được tờ báo của một kẻ đồng hành, mở ra, ề à đọc cho mấy người nhà quê khác nghe chung. Thứ nhớ đến cuộc chiến tranh ghê gớm hiện thời. Bao nhiêu người chết! Bao nhiêu thành phố tan nát! Cái thảm sông máu, núi thây thật là rùng rợn. Nhân loại lên cơn sốt rét, đang quằn quại, nhăn nhó, rên la, tự mình lại cắn mình, tự mình lại xé mình, để đổi thay. Cái gì sẽ trồi ra? Lòng Thứ đột nhiên lại hé ra một tia sáng mong manh. Thứ lại thấy hi vọng một cách vu vơ. Sau cuộc chiến tranh này, có lẽ cuộc sống sẽ dễ dàng hơn... đẹp đẽ hơn... Nhưng y lại đỏ mặt ngay. Người ta chỉ được hưởng những cái gì mình đáng hưởng thôi. Y đã làm gì chưa?

Tóm tắt: “Sống mòn” là cuốn tiểu thuyết của nhà văn hiện thực Nam Cao, viết trước Cách mạng tháng Tám về đề tài người trí thức tiểu tư sản. Nhân vật chính là Thứ - một thanh niên được học hành, có hoài bão, chí hướng. Sau khi lấy được bằng Thành chung⁽¹⁾, y vào Sài Gòn tìm kế mưu sinh. Nhưng sau 3 năm, vì nghéo khó, bệnh tật, y phải về quê, chịu cảnh thất nghiệp. Rồi Thứ lên Hà Nội dạy ở một trường tư do Đích - anh họ đồng thời cũng là bạn của Thứ cùng vợ chưa cưới là Oanh mở ở ngoại thành Hà Nội. Cùng dạy với Thứ, Oanh còn có San. Cuộc sống của họ đều khó khăn. Thứ nhận thấy kiếp sống nghèo khổ đã làm thui chột ước mơ, hoài bão và đẩy y cùng những người xung quanh đến cảnh “sống mòn”, trở nên ti tiện, nhỏ nhen. Nghỉ hè, Thứ về quê và phải đối mặt với những chuyện rắc rối của gia đình. Khi y quay trở lại Hà Nội thì trường phải đóng cửa vì thành phố luôn trong tình trạng báo động, Đích đang hấp hối trên giường bệnh,... Thứ đành trở về quê. Đoạn trích dưới đây là phần cuối của tiểu thuyết.

       Thứ đứng tựa mạn tàu... Người ta không thể ước ao một buổi sáng đẹp hơn. Trời xanh lơ, tươi màu như vừa mới quét sơn. Một vài túm mây trắng, lửng lơ. Không gian như rộng quang ra. Ánh nắng chan hòa và rực rỡ. Nhưng Thứ buồn... Y nhìn đằng sau, Hà Nội lùi dần như muốn bỏ y. Đời y cũng lùi dần. Biết bao nhiêu là ước vọng cao xa khi còn ngồi trên ghế nhà trường! Cái đầu tóc mới nuôi có bao giờ thèm mong sau này làm một ông phán tầm thường, mắt cận thị và lưng gù, tháng tháng lĩnh lương vê nuôi vợ, nuôi con? Y sẽ đỗ thành chung, y sẽ đỗ tú tài, y sẽ vào đại học đường, y sang Tây,... Y sẽ thành một vĩ nhân đem những sự thay đổi lớn lao đến cho xứ sở mình. Ra khỏi trường, y thấy mình gần như là một phế nhân. Vào Sài Gòn, y đã làm một kẻ lông bông. Tuy vậy, mấy năm ở Sài Gòn cũng là một quãng thời gian đẹp của y. Ít ra, y cũng hăm hở, y đã náo nức, y đã mong chờ. Y đã ghét và yêu. Y đã say mê. Y đã ngồi ở thư viện không biết mỏi lưng và đón một dịp đi Pháp không biết nản... Về Hà Nội, y sống rụt rè hơn, sẻn so hơn, sống còm rom. Y chỉ còn dám nghĩ đến chuyện để dành, chuyện mua vườn, chuyện làm nhà, chuyện nuôi sống y với vợ con y. Nhưng cũng chưa đến nỗi hỏng cả mười phần. Ít ra, y cũng còn làm được một việc gì, còn kiếm nổi bát cơm của mình ăn. Nhưng nay mai, mới thật buồn. Y sẽ chẳng có việc gì làm, y sẽ ăn bám vợ! Đời y sẽ mốc lên, sẽ gỉ đi, sẽ mòn, sẽ mục ra ở một xó nhà quê. Người ta sẽ khinh y, vợ y sẽ khinh y, chính y sẽ khinh y. Rồi y sẽ chết mà chưa làm gì cả, chết mà chưa sống!... Nghĩ thế y thấy nghẹn ngào, thấy uất ức vô cùng! Không! Y sẽ không chịu về quê. Ý sẽ đi bất cứ đâu, mặc rủi may, sống bất cứ thế nào và chết thế nào cũng được. Chết là thường. Chết ngay trong lúc sống mới thật là nhục nhã. Y sẽ đi và bất cần tất cả!... Nhưng mà Hà Nội vẫn lùi dần, lùi dần... và đời y cũng lùi dần. Y đang lùi về một xó nhà quê. Con tàu chở y về. Y cưỡng lại làm sao, bởi vì y đang ở trên con tàu đó. Chiều hôm nay, về đến nhà, y sẽ bảo Liên rằng trường đã vỡ rồi, y hết kế sinh nhai, y sẽ ra đi, sẽ đi liều,… Liên sẽ vuốt tóc y, xoa đầu y, vỗ về y vào bảo rằng y sẽ chẳng đi đâu. Và y sẽ chẳng đi đâu... Ấy! Cái đời y là vậy! Y biết thế! Y nhu nhược quá, hèn yếu quá! Y không bao giờ cưỡng lại (...) Y chỉ để mặc con tàu mang đi. 

       Hà Nội vẫn lùi dần, lùi dần,... và bây giờ thì xa rồi, khuất hẳn rồi. Hai bên bờ sông, lần lượt qua những đồng ruộng và những khóm tre, những làng mạc xo ro, những người nhà quê bao nhiêu đời nay đương đánh vật nhau với đất. Trên những bãi sông kia, trong những làng mạc, những khóm xanh xanh kia, có biết bao nhiêu người sống như y, không bao giờ dám cưỡng lại đời mình. Đời họ là một đời tù đày. Nhưng cũng như một con trâu, họ vẫn cắm cúi kéo cày, ăn cỏ, chịu roi. Ở bên kia những cánh đồng bùn lầy, là rừng xanh, cuộc sống tự do, cỏ ngập sừng. Con trâu có lẽ cũng biết vậy, nhưng chẳng bao giờ nó dám đi, chẳng bao giờ nó dám dứt đứt sợi dây thừng. Cái gì giữ con trâu lại ở đồng bằng và ngăn người ta đến một cuộc đời rộng rãi hơn, đẹp đẽ hơn? Ấy là thói quen, lòng sợ hãi sự đổi thay, sợ hãi những cái gì chưa tới. Ấy thế mà trên đời này lại chẳng có cái gì tới hai lần. Sống tức là thay đổi... 

       Bên cạnh Thứ, một anh chàng nhà quê trẻ tuổi, mượn được tờ báo của một kẻ đồng hành, mở ra, ề à đọc cho mấy người nhà quê khác nghe chung. Thứ nhớ đến cuộc chiến tranh ghê gớm hiện thời. Bao nhiêu người chết! Bao nhiêu thành phố tan nát! Cái thảm sông máu, núi thây thật là rùng rợn. Nhân loại lên cơn sốt rét, đang quằn quại, nhăn nhó, rên la, tự mình lại cắn mình, tự mình lại xé mình, để đổi thay. Cái gì sẽ trồi ra? Lòng Thứ đột nhiên lại hé ra một tia sáng mong manh. Thứ lại thấy hi vọng một cách vu vơ. Sau cuộc chiến tranh này, có lẽ cuộc sống sẽ dễ dàng hơn... đẹp đẽ hơn... Nhưng y lại đỏ mặt ngay. Người ta chỉ được hưởng những cái gì mình đáng hưởng thôi. Y đã làm gì chưa?

  Hôn nhân là một khái niệm cao cả, là đích đến của tình yêu, là sợi dây gắn kết hoà hợp giữa hai con người cùng nhau chấp nhận, nắm tay nhau đến cuối cuộc đời. Hôn nhân là tình yêu từ hai phía, từ hai con người có trái tim có cùng chung nhịp đập. Vậy mà, xã hội lại có quan niệm: "Cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy.". Đây là một quan niệm xưa cũ, cổ hủ, và quan niệm ấy vẫn tồn tại đến ngày nay. Theo quan điểm của em, em không đồng tình với quan niệm ấy, quan niệm này nên được lên án, và cất lại ở xưa cũ.

  Quan niệm "Cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy" trong hôn nhân là bậc cha mẹ sẽ lựa chọn người chồng, người vợ cho con cái và con cái buộc phải nghe theo sự sắp đặt ấy. Thông thường, những cuộc hôn nhân có sự sắp đặt ấy thường không có tình yêu, người con gái trong cuộc hôn nhân ấy thường thiệt thòi vì không thể phản đối, mà chỉ có thể thuận theo. Đây là một quan niệm lệch lạc tồn tại trong thời kì phong kiến đến tận ngày nay.  

   Vậy vì sao lại có quan niệm này? Ngày xưa ấy, để duy trì tiền tài, quyền lực, thường có sự sắp đặt giữa những gia đình quý tộc. Hay những gia đình nghèo, để thoát khỏi kiếp khổ, hay nợ nần mà sắp đặt cho con cái mình vào những gia đình có tiền, có điều kiện để giảm bớt gánh nặng. Ngày nay, vì nhiều gia đình vẫn sống theo nếp cũ, vẫn còn cổ hủ nên vẫn còn duy trì theo quan niệm "Cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy".

   Chúng ta - những con người sinh ra trong một xã hội hiện đại, có tư tưởng mới, chúng ta đều hiểu, quan niệm cổ hủ xưa cũ này nên được phê phán, lên án và xoá bỏ. Hôn nhân sắp đặt, hầu hết là những cuộc hôn nhân không có tình yêu, nếu cuộc hôn nhân không có tình yêu sẽ rất dễ rạn nứt, cuộc sống hôn nhân dường như không thể cảm nhận hơi ấm, tình cảm. Nó như một lưỡi dao chia cắt tỉnh cảm đôi lứa mặn nồng, ép con người ta đến với những người không yêu, không thương. Quan niệm dẫn hôn nhân đến sự áp đặt hoàn toàn từ phía cha mẹ, nhưng liệu nó có phù hợp với con cái, nó có giúp cuộc sống của họ dễ chịu và cùng nhau phát triển? Hôn nhân sắp đặt như ràng buộc hai con người, tước đi quyền tự do bình đẳng của họ. Liệu rằng cha mẹ có đang vì hạnh phúc của con mình, con cái có đang vì chữ hiếu mà đưa cuộc đời mình vào bi kịch? Có thể nói, hôn nhân bị sắp đặt là nấm mồ của tình yêu, quan niệm này nên được xoá bỏ vĩnh viễn.

   Như nhân vật người con gái trong bài "Người tiễn dặn" trong thơ dân tộc Thái. Người con gái bị cha mẹ sắp đặt hôn nhân, cô gái bị chia cắt tình cảm mặn nồng, thật bế tắc. Có thể thấy, quan niệm này là sai lầm.

    Nhưng đôi lúc, trong tối tăm vẫn có điểm sáng, hôn nhân sắp đặt chưa chắc đã nguy hại, nhiều người nhờ có bố mẹ sắp đặt, tìm được tình yêu của đời mình, tìm được một cuộc sống gia đình hạnh phúc và đầm ấm. Dù vậy, nó chỉ là một trong số ít những trường hợp hi hữu. Điểm bất lợi vẫn nhiều hơn có lợi, vì vậy, quan niệm "Cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy" trong hôn nhân vẫn nên được xoá bỏ.

  Giờ đây, mỗi người chúng ta phải cùng nhau đồng lòng và chung sức để xoá bỏ quan niệm cổ hủ này. Cùng khuyên nhủ, tuyên truyền về tác hại của quan niệm cũ này, để mọi người có thể hiểu rõ và cùng chung sức xoá bỏ quan niệm ấy. Lên án, phê phán quan niệm cũ để xoá bỏ hoàn toàn quan niệm ấy.
  Nếu đặt em trong trường hợp ấy, có lẽ, em sẽ đưa ra quan điểm của mình, đứng lên và chống lại quan niệm ấy, tình yêu là từ hai phía, chứ không phải từ sự sắp đặt và trói buộc. Em mong muốn cuộc sống của em sẽ hạnh phúc và tràn đầy ấm ấp, chứ không phải bị lạnh nhạt, vô tình bởi người cùng em đi đến cuối cuộc đời.

   Quan niệm "Cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy" trong hôn nhân là một quan niệm bất công và vô tình từ xa xưa đến nay. Phải chăng quan niệm này nên được xoá bỏ từ rất lâu về trước. Nhưng giờ đây, vẫn còn kịp lúc, chúng ta nên cùng nhau chung tay xoá bỏ quan niệm ấy, hướng tới một cuộc sống hôn nhân hạnh phúc và đầm ấm. Hãy hướng tới một cuộc sống thật đẹp, vì ta, vì người.

  Hôn nhân là một khái niệm cao cả, là đích đến của tình yêu, là sợi dây gắn kết hoà hợp giữa hai con người cùng nhau chấp nhận, nắm tay nhau đến cuối cuộc đời. Hôn nhân là tình yêu từ hai phía, từ hai con người có trái tim có cùng chung nhịp đập. Vậy mà, xã hội lại có quan niệm: "Cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy.". Đây là một quan niệm xưa cũ, cổ hủ, và quan niệm ấy vẫn tồn tại đến ngày nay. Theo quan điểm của em, em không đồng tình với quan niệm ấy, quan niệm này nên được lên án, và cất lại ở xưa cũ.

  Quan niệm "Cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy" trong hôn nhân là bậc cha mẹ sẽ lựa chọn người chồng, người vợ cho con cái và con cái buộc phải nghe theo sự sắp đặt ấy. Thông thường, những cuộc hôn nhân có sự sắp đặt ấy thường không có tình yêu, người con gái trong cuộc hôn nhân ấy thường thiệt thòi vì không thể phản đối, mà chỉ có thể thuận theo. Đây là một quan niệm lệch lạc tồn tại trong thời kì phong kiến đến tận ngày nay.  

   Vậy vì sao lại có quan niệm này? Ngày xưa ấy, để duy trì tiền tài, quyền lực, thường có sự sắp đặt giữa những gia đình quý tộc. Hay những gia đình nghèo, để thoát khỏi kiếp khổ, hay nợ nần mà sắp đặt cho con cái mình vào những gia đình có tiền, có điều kiện để giảm bớt gánh nặng. Ngày nay, vì nhiều gia đình vẫn sống theo nếp cũ, vẫn còn cổ hủ nên vẫn còn duy trì theo quan niệm "Cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy".

   Chúng ta - những con người sinh ra trong một xã hội hiện đại, có tư tưởng mới, chúng ta đều hiểu, quan niệm cổ hủ xưa cũ này nên được phê phán, lên án và xoá bỏ. Hôn nhân sắp đặt, hầu hết là những cuộc hôn nhân không có tình yêu, nếu cuộc hôn nhân không có tình yêu sẽ rất dễ rạn nứt, cuộc sống hôn nhân dường như không thể cảm nhận hơi ấm, tình cảm. Nó như một lưỡi dao chia cắt tỉnh cảm đôi lứa mặn nồng, ép con người ta đến với những người không yêu, không thương. Quan niệm dẫn hôn nhân đến sự áp đặt hoàn toàn từ phía cha mẹ, nhưng liệu nó có phù hợp với con cái, nó có giúp cuộc sống của họ dễ chịu và cùng nhau phát triển? Hôn nhân sắp đặt như ràng buộc hai con người, tước đi quyền tự do bình đẳng của họ. Liệu rằng cha mẹ có đang vì hạnh phúc của con mình, con cái có đang vì chữ hiếu mà đưa cuộc đời mình vào bi kịch? Có thể nói, hôn nhân bị sắp đặt là nấm mồ của tình yêu, quan niệm này nên được xoá bỏ vĩnh viễn.

   Như nhân vật người con gái trong bài "Người tiễn dặn" trong thơ dân tộc Thái. Người con gái bị cha mẹ sắp đặt hôn nhân, cô gái bị chia cắt tình cảm mặn nồng, thật bế tắc. Có thể thấy, quan niệm này là sai lầm.

    Nhưng đôi lúc, trong tối tăm vẫn có điểm sáng, hôn nhân sắp đặt chưa chắc đã nguy hại, nhiều người nhờ có bố mẹ sắp đặt, tìm được tình yêu của đời mình, tìm được một cuộc sống gia đình hạnh phúc và đầm ấm. Dù vậy, nó chỉ là một trong số ít những trường hợp hi hữu. Điểm bất lợi vẫn nhiều hơn có lợi, vì vậy, quan niệm "Cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy" trong hôn nhân vẫn nên được xoá bỏ.

  Giờ đây, mỗi người chúng ta phải cùng nhau đồng lòng và chung sức để xoá bỏ quan niệm cổ hủ này. Cùng khuyên nhủ, tuyên truyền về tác hại của quan niệm cũ này, để mọi người có thể hiểu rõ và cùng chung sức xoá bỏ quan niệm ấy. Lên án, phê phán quan niệm cũ để xoá bỏ hoàn toàn quan niệm ấy.
  Nếu đặt em trong trường hợp ấy, có lẽ, em sẽ đưa ra quan điểm của mình, đứng lên và chống lại quan niệm ấy, tình yêu là từ hai phía, chứ không phải từ sự sắp đặt và trói buộc. Em mong muốn cuộc sống của em sẽ hạnh phúc và tràn đầy ấm ấp, chứ không phải bị lạnh nhạt, vô tình bởi người cùng em đi đến cuối cuộc đời.

   Quan niệm "Cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy" trong hôn nhân là một quan niệm bất công và vô tình từ xa xưa đến nay. Phải chăng quan niệm này nên được xoá bỏ từ rất lâu về trước. Nhưng giờ đây, vẫn còn kịp lúc, chúng ta nên cùng nhau chung tay xoá bỏ quan niệm ấy, hướng tới một cuộc sống hôn nhân hạnh phúc và đầm ấm. Hãy hướng tới một cuộc sống thật đẹp, vì ta, vì người.

  Hôn nhân là một khái niệm cao cả, là đích đến của tình yêu, là sợi dây gắn kết hoà hợp giữa hai con người cùng nhau chấp nhận, nắm tay nhau đến cuối cuộc đời. Hôn nhân là tình yêu từ hai phía, từ hai con người có trái tim có cùng chung nhịp đập. Vậy mà, xã hội lại có quan niệm: "Cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy.". Đây là một quan niệm xưa cũ, cổ hủ, và quan niệm ấy vẫn tồn tại đến ngày nay. Theo quan điểm của em, em không đồng tình với quan niệm ấy, quan niệm này nên được lên án, và cất lại ở xưa cũ.

  Quan niệm "Cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy" trong hôn nhân là bậc cha mẹ sẽ lựa chọn người chồng, người vợ cho con cái và con cái buộc phải nghe theo sự sắp đặt ấy. Thông thường, những cuộc hôn nhân có sự sắp đặt ấy thường không có tình yêu, người con gái trong cuộc hôn nhân ấy thường thiệt thòi vì không thể phản đối, mà chỉ có thể thuận theo. Đây là một quan niệm lệch lạc tồn tại trong thời kì phong kiến đến tận ngày nay.  

   Vậy vì sao lại có quan niệm này? Ngày xưa ấy, để duy trì tiền tài, quyền lực, thường có sự sắp đặt giữa những gia đình quý tộc. Hay những gia đình nghèo, để thoát khỏi kiếp khổ, hay nợ nần mà sắp đặt cho con cái mình vào những gia đình có tiền, có điều kiện để giảm bớt gánh nặng. Ngày nay, vì nhiều gia đình vẫn sống theo nếp cũ, vẫn còn cổ hủ nên vẫn còn duy trì theo quan niệm "Cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy".

   Chúng ta - những con người sinh ra trong một xã hội hiện đại, có tư tưởng mới, chúng ta đều hiểu, quan niệm cổ hủ xưa cũ này nên được phê phán, lên án và xoá bỏ. Hôn nhân sắp đặt, hầu hết là những cuộc hôn nhân không có tình yêu, nếu cuộc hôn nhân không có tình yêu sẽ rất dễ rạn nứt, cuộc sống hôn nhân dường như không thể cảm nhận hơi ấm, tình cảm. Nó như một lưỡi dao chia cắt tỉnh cảm đôi lứa mặn nồng, ép con người ta đến với những người không yêu, không thương. Quan niệm dẫn hôn nhân đến sự áp đặt hoàn toàn từ phía cha mẹ, nhưng liệu nó có phù hợp với con cái, nó có giúp cuộc sống của họ dễ chịu và cùng nhau phát triển? Hôn nhân sắp đặt như ràng buộc hai con người, tước đi quyền tự do bình đẳng của họ. Liệu rằng cha mẹ có đang vì hạnh phúc của con mình, con cái có đang vì chữ hiếu mà đưa cuộc đời mình vào bi kịch? Có thể nói, hôn nhân bị sắp đặt là nấm mồ của tình yêu, quan niệm này nên được xoá bỏ vĩnh viễn.

   Như nhân vật người con gái trong bài "Người tiễn dặn" trong thơ dân tộc Thái. Người con gái bị cha mẹ sắp đặt hôn nhân, cô gái bị chia cắt tình cảm mặn nồng, thật bế tắc. Có thể thấy, quan niệm này là sai lầm.

    Nhưng đôi lúc, trong tối tăm vẫn có điểm sáng, hôn nhân sắp đặt chưa chắc đã nguy hại, nhiều người nhờ có bố mẹ sắp đặt, tìm được tình yêu của đời mình, tìm được một cuộc sống gia đình hạnh phúc và đầm ấm. Dù vậy, nó chỉ là một trong số ít những trường hợp hi hữu. Điểm bất lợi vẫn nhiều hơn có lợi, vì vậy, quan niệm "Cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy" trong hôn nhân vẫn nên được xoá bỏ.

  Giờ đây, mỗi người chúng ta phải cùng nhau đồng lòng và chung sức để xoá bỏ quan niệm cổ hủ này. Cùng khuyên nhủ, tuyên truyền về tác hại của quan niệm cũ này, để mọi người có thể hiểu rõ và cùng chung sức xoá bỏ quan niệm ấy. Lên án, phê phán quan niệm cũ để xoá bỏ hoàn toàn quan niệm ấy.
  Nếu đặt em trong trường hợp ấy, có lẽ, em sẽ đưa ra quan điểm của mình, đứng lên và chống lại quan niệm ấy, tình yêu là từ hai phía, chứ không phải từ sự sắp đặt và trói buộc. Em mong muốn cuộc sống của em sẽ hạnh phúc và tràn đầy ấm ấp, chứ không phải bị lạnh nhạt, vô tình bởi người cùng em đi đến cuối cuộc đời.

   Quan niệm "Cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy" trong hôn nhân là một quan niệm bất công và vô tình từ xa xưa đến nay. Phải chăng quan niệm này nên được xoá bỏ từ rất lâu về trước. Nhưng giờ đây, vẫn còn kịp lúc, chúng ta nên cùng nhau chung tay xoá bỏ quan niệm ấy, hướng tới một cuộc sống hôn nhân hạnh phúc và đầm ấm. Hãy hướng tới một cuộc sống thật đẹp, vì ta, vì người.

  Hôn nhân là một khái niệm cao cả, là đích đến của tình yêu, là sợi dây gắn kết hoà hợp giữa hai con người cùng nhau chấp nhận, nắm tay nhau đến cuối cuộc đời. Hôn nhân là tình yêu từ hai phía, từ hai con người có trái tim có cùng chung nhịp đập. Vậy mà, xã hội lại có quan niệm: "Cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy.". Đây là một quan niệm xưa cũ, cổ hủ, và quan niệm ấy vẫn tồn tại đến ngày nay. Theo quan điểm của em, em không đồng tình với quan niệm ấy, quan niệm này nên được lên án, và cất lại ở xưa cũ.

  Quan niệm "Cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy" trong hôn nhân là bậc cha mẹ sẽ lựa chọn người chồng, người vợ cho con cái và con cái buộc phải nghe theo sự sắp đặt ấy. Thông thường, những cuộc hôn nhân có sự sắp đặt ấy thường không có tình yêu, người con gái trong cuộc hôn nhân ấy thường thiệt thòi vì không thể phản đối, mà chỉ có thể thuận theo. Đây là một quan niệm lệch lạc tồn tại trong thời kì phong kiến đến tận ngày nay.  

   Vậy vì sao lại có quan niệm này? Ngày xưa ấy, để duy trì tiền tài, quyền lực, thường có sự sắp đặt giữa những gia đình quý tộc. Hay những gia đình nghèo, để thoát khỏi kiếp khổ, hay nợ nần mà sắp đặt cho con cái mình vào những gia đình có tiền, có điều kiện để giảm bớt gánh nặng. Ngày nay, vì nhiều gia đình vẫn sống theo nếp cũ, vẫn còn cổ hủ nên vẫn còn duy trì theo quan niệm "Cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy".

   Chúng ta - những con người sinh ra trong một xã hội hiện đại, có tư tưởng mới, chúng ta đều hiểu, quan niệm cổ hủ xưa cũ này nên được phê phán, lên án và xoá bỏ. Hôn nhân sắp đặt, hầu hết là những cuộc hôn nhân không có tình yêu, nếu cuộc hôn nhân không có tình yêu sẽ rất dễ rạn nứt, cuộc sống hôn nhân dường như không thể cảm nhận hơi ấm, tình cảm. Nó như một lưỡi dao chia cắt tỉnh cảm đôi lứa mặn nồng, ép con người ta đến với những người không yêu, không thương. Quan niệm dẫn hôn nhân đến sự áp đặt hoàn toàn từ phía cha mẹ, nhưng liệu nó có phù hợp với con cái, nó có giúp cuộc sống của họ dễ chịu và cùng nhau phát triển? Hôn nhân sắp đặt như ràng buộc hai con người, tước đi quyền tự do bình đẳng của họ. Liệu rằng cha mẹ có đang vì hạnh phúc của con mình, con cái có đang vì chữ hiếu mà đưa cuộc đời mình vào bi kịch? Có thể nói, hôn nhân bị sắp đặt là nấm mồ của tình yêu, quan niệm này nên được xoá bỏ vĩnh viễn.

   Như nhân vật người con gái trong bài "Người tiễn dặn" trong thơ dân tộc Thái. Người con gái bị cha mẹ sắp đặt hôn nhân, cô gái bị chia cắt tình cảm mặn nồng, thật bế tắc. Có thể thấy, quan niệm này là sai lầm.

    Nhưng đôi lúc, trong tối tăm vẫn có điểm sáng, hôn nhân sắp đặt chưa chắc đã nguy hại, nhiều người nhờ có bố mẹ sắp đặt, tìm được tình yêu của đời mình, tìm được một cuộc sống gia đình hạnh phúc và đầm ấm. Dù vậy, nó chỉ là một trong số ít những trường hợp hi hữu. Điểm bất lợi vẫn nhiều hơn có lợi, vì vậy, quan niệm "Cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy" trong hôn nhân vẫn nên được xoá bỏ.

  Giờ đây, mỗi người chúng ta phải cùng nhau đồng lòng và chung sức để xoá bỏ quan niệm cổ hủ này. Cùng khuyên nhủ, tuyên truyền về tác hại của quan niệm cũ này, để mọi người có thể hiểu rõ và cùng chung sức xoá bỏ quan niệm ấy. Lên án, phê phán quan niệm cũ để xoá bỏ hoàn toàn quan niệm ấy.
  Nếu đặt em trong trường hợp ấy, có lẽ, em sẽ đưa ra quan điểm của mình, đứng lên và chống lại quan niệm ấy, tình yêu là từ hai phía, chứ không phải từ sự sắp đặt và trói buộc. Em mong muốn cuộc sống của em sẽ hạnh phúc và tràn đầy ấm ấp, chứ không phải bị lạnh nhạt, vô tình bởi người cùng em đi đến cuối cuộc đời.

   Quan niệm "Cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy" trong hôn nhân là một quan niệm bất công và vô tình từ xa xưa đến nay. Phải chăng quan niệm này nên được xoá bỏ từ rất lâu về trước. Nhưng giờ đây, vẫn còn kịp lúc, chúng ta nên cùng nhau chung tay xoá bỏ quan niệm ấy, hướng tới một cuộc sống hôn nhân hạnh phúc và đầm ấm. Hãy hướng tới một cuộc sống thật đẹp, vì ta, vì người.

  Hôn nhân là một khái niệm cao cả, là đích đến của tình yêu, là sợi dây gắn kết hoà hợp giữa hai con người cùng nhau chấp nhận, nắm tay nhau đến cuối cuộc đời. Hôn nhân là tình yêu từ hai phía, từ hai con người có trái tim có cùng chung nhịp đập. Vậy mà, xã hội lại có quan niệm: "Cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy.". Đây là một quan niệm xưa cũ, cổ hủ, và quan niệm ấy vẫn tồn tại đến ngày nay. Theo quan điểm của em, em không đồng tình với quan niệm ấy, quan niệm này nên được lên án, và cất lại ở xưa cũ.

  Quan niệm "Cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy" trong hôn nhân là bậc cha mẹ sẽ lựa chọn người chồng, người vợ cho con cái và con cái buộc phải nghe theo sự sắp đặt ấy. Thông thường, những cuộc hôn nhân có sự sắp đặt ấy thường không có tình yêu, người con gái trong cuộc hôn nhân ấy thường thiệt thòi vì không thể phản đối, mà chỉ có thể thuận theo. Đây là một quan niệm lệch lạc tồn tại trong thời kì phong kiến đến tận ngày nay.  

   Vậy vì sao lại có quan niệm này? Ngày xưa ấy, để duy trì tiền tài, quyền lực, thường có sự sắp đặt giữa những gia đình quý tộc. Hay những gia đình nghèo, để thoát khỏi kiếp khổ, hay nợ nần mà sắp đặt cho con cái mình vào những gia đình có tiền, có điều kiện để giảm bớt gánh nặng. Ngày nay, vì nhiều gia đình vẫn sống theo nếp cũ, vẫn còn cổ hủ nên vẫn còn duy trì theo quan niệm "Cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy".

   Chúng ta - những con người sinh ra trong một xã hội hiện đại, có tư tưởng mới, chúng ta đều hiểu, quan niệm cổ hủ xưa cũ này nên được phê phán, lên án và xoá bỏ. Hôn nhân sắp đặt, hầu hết là những cuộc hôn nhân không có tình yêu, nếu cuộc hôn nhân không có tình yêu sẽ rất dễ rạn nứt, cuộc sống hôn nhân dường như không thể cảm nhận hơi ấm, tình cảm. Nó như một lưỡi dao chia cắt tỉnh cảm đôi lứa mặn nồng, ép con người ta đến với những người không yêu, không thương. Quan niệm dẫn hôn nhân đến sự áp đặt hoàn toàn từ phía cha mẹ, nhưng liệu nó có phù hợp với con cái, nó có giúp cuộc sống của họ dễ chịu và cùng nhau phát triển? Hôn nhân sắp đặt như ràng buộc hai con người, tước đi quyền tự do bình đẳng của họ. Liệu rằng cha mẹ có đang vì hạnh phúc của con mình, con cái có đang vì chữ hiếu mà đưa cuộc đời mình vào bi kịch? Có thể nói, hôn nhân bị sắp đặt là nấm mồ của tình yêu, quan niệm này nên được xoá bỏ vĩnh viễn.

   Như nhân vật người con gái trong bài "Người tiễn dặn" trong thơ dân tộc Thái. Người con gái bị cha mẹ sắp đặt hôn nhân, cô gái bị chia cắt tình cảm mặn nồng, thật bế tắc. Có thể thấy, quan niệm này là sai lầm.

    Nhưng đôi lúc, trong tối tăm vẫn có điểm sáng, hôn nhân sắp đặt chưa chắc đã nguy hại, nhiều người nhờ có bố mẹ sắp đặt, tìm được tình yêu của đời mình, tìm được một cuộc sống gia đình hạnh phúc và đầm ấm. Dù vậy, nó chỉ là một trong số ít những trường hợp hi hữu. Điểm bất lợi vẫn nhiều hơn có lợi, vì vậy, quan niệm "Cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy" trong hôn nhân vẫn nên được xoá bỏ.

  Giờ đây, mỗi người chúng ta phải cùng nhau đồng lòng và chung sức để xoá bỏ quan niệm cổ hủ này. Cùng khuyên nhủ, tuyên truyền về tác hại của quan niệm cũ này, để mọi người có thể hiểu rõ và cùng chung sức xoá bỏ quan niệm ấy. Lên án, phê phán quan niệm cũ để xoá bỏ hoàn toàn quan niệm ấy.
  Nếu đặt em trong trường hợp ấy, có lẽ, em sẽ đưa ra quan điểm của mình, đứng lên và chống lại quan niệm ấy, tình yêu là từ hai phía, chứ không phải từ sự sắp đặt và trói buộc. Em mong muốn cuộc sống của em sẽ hạnh phúc và tràn đầy ấm ấp, chứ không phải bị lạnh nhạt, vô tình bởi người cùng em đi đến cuối cuộc đời.

   Quan niệm "Cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy" trong hôn nhân là một quan niệm bất công và vô tình từ xa xưa đến nay. Phải chăng quan niệm này nên được xoá bỏ từ rất lâu về trước. Nhưng giờ đây, vẫn còn kịp lúc, chúng ta nên cùng nhau chung tay xoá bỏ quan niệm ấy, hướng tới một cuộc sống hôn nhân hạnh phúc và đầm ấm. Hãy hướng tới một cuộc sống thật đẹp, vì ta, vì người.

  Hôn nhân là một khái niệm cao cả, là đích đến của tình yêu, là sợi dây gắn kết hoà hợp giữa hai con người cùng nhau chấp nhận, nắm tay nhau đến cuối cuộc đời. Hôn nhân là tình yêu từ hai phía, từ hai con người có trái tim có cùng chung nhịp đập. Vậy mà, xã hội lại có quan niệm: "Cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy.". Đây là một quan niệm xưa cũ, cổ hủ, và quan niệm ấy vẫn tồn tại đến ngày nay. Theo quan điểm của em, em không đồng tình với quan niệm ấy, quan niệm này nên được lên án, và cất lại ở xưa cũ.

  Quan niệm "Cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy" trong hôn nhân là bậc cha mẹ sẽ lựa chọn người chồng, người vợ cho con cái và con cái buộc phải nghe theo sự sắp đặt ấy. Thông thường, những cuộc hôn nhân có sự sắp đặt ấy thường không có tình yêu, người con gái trong cuộc hôn nhân ấy thường thiệt thòi vì không thể phản đối, mà chỉ có thể thuận theo. Đây là một quan niệm lệch lạc tồn tại trong thời kì phong kiến đến tận ngày nay.  

   Vậy vì sao lại có quan niệm này? Ngày xưa ấy, để duy trì tiền tài, quyền lực, thường có sự sắp đặt giữa những gia đình quý tộc. Hay những gia đình nghèo, để thoát khỏi kiếp khổ, hay nợ nần mà sắp đặt cho con cái mình vào những gia đình có tiền, có điều kiện để giảm bớt gánh nặng. Ngày nay, vì nhiều gia đình vẫn sống theo nếp cũ, vẫn còn cổ hủ nên vẫn còn duy trì theo quan niệm "Cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy".

   Chúng ta - những con người sinh ra trong một xã hội hiện đại, có tư tưởng mới, chúng ta đều hiểu, quan niệm cổ hủ xưa cũ này nên được phê phán, lên án và xoá bỏ. Hôn nhân sắp đặt, hầu hết là những cuộc hôn nhân không có tình yêu, nếu cuộc hôn nhân không có tình yêu sẽ rất dễ rạn nứt, cuộc sống hôn nhân dường như không thể cảm nhận hơi ấm, tình cảm. Nó như một lưỡi dao chia cắt tỉnh cảm đôi lứa mặn nồng, ép con người ta đến với những người không yêu, không thương. Quan niệm dẫn hôn nhân đến sự áp đặt hoàn toàn từ phía cha mẹ, nhưng liệu nó có phù hợp với con cái, nó có giúp cuộc sống của họ dễ chịu và cùng nhau phát triển? Hôn nhân sắp đặt như ràng buộc hai con người, tước đi quyền tự do bình đẳng của họ. Liệu rằng cha mẹ có đang vì hạnh phúc của con mình, con cái có đang vì chữ hiếu mà đưa cuộc đời mình vào bi kịch? Có thể nói, hôn nhân bị sắp đặt là nấm mồ của tình yêu, quan niệm này nên được xoá bỏ vĩnh viễn.

   Như nhân vật người con gái trong bài "Người tiễn dặn" trong thơ dân tộc Thái. Người con gái bị cha mẹ sắp đặt hôn nhân, cô gái bị chia cắt tình cảm mặn nồng, thật bế tắc. Có thể thấy, quan niệm này là sai lầm.

    Nhưng đôi lúc, trong tối tăm vẫn có điểm sáng, hôn nhân sắp đặt chưa chắc đã nguy hại, nhiều người nhờ có bố mẹ sắp đặt, tìm được tình yêu của đời mình, tìm được một cuộc sống gia đình hạnh phúc và đầm ấm. Dù vậy, nó chỉ là một trong số ít những trường hợp hi hữu. Điểm bất lợi vẫn nhiều hơn có lợi, vì vậy, quan niệm "Cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy" trong hôn nhân vẫn nên được xoá bỏ.

  Giờ đây, mỗi người chúng ta phải cùng nhau đồng lòng và chung sức để xoá bỏ quan niệm cổ hủ này. Cùng khuyên nhủ, tuyên truyền về tác hại của quan niệm cũ này, để mọi người có thể hiểu rõ và cùng chung sức xoá bỏ quan niệm ấy. Lên án, phê phán quan niệm cũ để xoá bỏ hoàn toàn quan niệm ấy.
  Nếu đặt em trong trường hợp ấy, có lẽ, em sẽ đưa ra quan điểm của mình, đứng lên và chống lại quan niệm ấy, tình yêu là từ hai phía, chứ không phải từ sự sắp đặt và trói buộc. Em mong muốn cuộc sống của em sẽ hạnh phúc và tràn đầy ấm ấp, chứ không phải bị lạnh nhạt, vô tình bởi người cùng em đi đến cuối cuộc đời.

   Quan niệm "Cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy" trong hôn nhân là một quan niệm bất công và vô tình từ xa xưa đến nay. Phải chăng quan niệm này nên được xoá bỏ từ rất lâu về trước. Nhưng giờ đây, vẫn còn kịp lúc, chúng ta nên cùng nhau chung tay xoá bỏ quan niệm ấy, hướng tới một cuộc sống hôn nhân hạnh phúc và đầm ấm. Hãy hướng tới một cuộc sống thật đẹp, vì ta, vì người.

  Hôn nhân là một khái niệm cao cả, là đích đến của tình yêu, là sợi dây gắn kết hoà hợp giữa hai con người cùng nhau chấp nhận, nắm tay nhau đến cuối cuộc đời. Hôn nhân là tình yêu từ hai phía, từ hai con người có trái tim có cùng chung nhịp đập. Vậy mà, xã hội lại có quan niệm: "Cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy.". Đây là một quan niệm xưa cũ, cổ hủ, và quan niệm ấy vẫn tồn tại đến ngày nay. Theo quan điểm của em, em không đồng tình với quan niệm ấy, quan niệm này nên được lên án, và cất lại ở xưa cũ.

  Quan niệm "Cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy" trong hôn nhân là bậc cha mẹ sẽ lựa chọn người chồng, người vợ cho con cái và con cái buộc phải nghe theo sự sắp đặt ấy. Thông thường, những cuộc hôn nhân có sự sắp đặt ấy thường không có tình yêu, người con gái trong cuộc hôn nhân ấy thường thiệt thòi vì không thể phản đối, mà chỉ có thể thuận theo. Đây là một quan niệm lệch lạc tồn tại trong thời kì phong kiến đến tận ngày nay.  

   Vậy vì sao lại có quan niệm này? Ngày xưa ấy, để duy trì tiền tài, quyền lực, thường có sự sắp đặt giữa những gia đình quý tộc. Hay những gia đình nghèo, để thoát khỏi kiếp khổ, hay nợ nần mà sắp đặt cho con cái mình vào những gia đình có tiền, có điều kiện để giảm bớt gánh nặng. Ngày nay, vì nhiều gia đình vẫn sống theo nếp cũ, vẫn còn cổ hủ nên vẫn còn duy trì theo quan niệm "Cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy".

   Chúng ta - những con người sinh ra trong một xã hội hiện đại, có tư tưởng mới, chúng ta đều hiểu, quan niệm cổ hủ xưa cũ này nên được phê phán, lên án và xoá bỏ. Hôn nhân sắp đặt, hầu hết là những cuộc hôn nhân không có tình yêu, nếu cuộc hôn nhân không có tình yêu sẽ rất dễ rạn nứt, cuộc sống hôn nhân dường như không thể cảm nhận hơi ấm, tình cảm. Nó như một lưỡi dao chia cắt tỉnh cảm đôi lứa mặn nồng, ép con người ta đến với những người không yêu, không thương. Quan niệm dẫn hôn nhân đến sự áp đặt hoàn toàn từ phía cha mẹ, nhưng liệu nó có phù hợp với con cái, nó có giúp cuộc sống của họ dễ chịu và cùng nhau phát triển? Hôn nhân sắp đặt như ràng buộc hai con người, tước đi quyền tự do bình đẳng của họ. Liệu rằng cha mẹ có đang vì hạnh phúc của con mình, con cái có đang vì chữ hiếu mà đưa cuộc đời mình vào bi kịch? Có thể nói, hôn nhân bị sắp đặt là nấm mồ của tình yêu, quan niệm này nên được xoá bỏ vĩnh viễn.

   Như nhân vật người con gái trong bài "Người tiễn dặn" trong thơ dân tộc Thái. Người con gái bị cha mẹ sắp đặt hôn nhân, cô gái bị chia cắt tình cảm mặn nồng, thật bế tắc. Có thể thấy, quan niệm này là sai lầm.

    Nhưng đôi lúc, trong tối tăm vẫn có điểm sáng, hôn nhân sắp đặt chưa chắc đã nguy hại, nhiều người nhờ có bố mẹ sắp đặt, tìm được tình yêu của đời mình, tìm được một cuộc sống gia đình hạnh phúc và đầm ấm. Dù vậy, nó chỉ là một trong số ít những trường hợp hi hữu. Điểm bất lợi vẫn nhiều hơn có lợi, vì vậy, quan niệm "Cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy" trong hôn nhân vẫn nên được xoá bỏ.

  Giờ đây, mỗi người chúng ta phải cùng nhau đồng lòng và chung sức để xoá bỏ quan niệm cổ hủ này. Cùng khuyên nhủ, tuyên truyền về tác hại của quan niệm cũ này, để mọi người có thể hiểu rõ và cùng chung sức xoá bỏ quan niệm ấy. Lên án, phê phán quan niệm cũ để xoá bỏ hoàn toàn quan niệm ấy.
  Nếu đặt em trong trường hợp ấy, có lẽ, em sẽ đưa ra quan điểm của mình, đứng lên và chống lại quan niệm ấy, tình yêu là từ hai phía, chứ không phải từ sự sắp đặt và trói buộc. Em mong muốn cuộc sống của em sẽ hạnh phúc và tràn đầy ấm ấp, chứ không phải bị lạnh nhạt, vô tình bởi người cùng em đi đến cuối cuộc đời.

   Quan niệm "Cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy" trong hôn nhân là một quan niệm bất công và vô tình từ xa xưa đến nay. Phải chăng quan niệm này nên được xoá bỏ từ rất lâu về trước. Nhưng giờ đây, vẫn còn kịp lúc, chúng ta nên cùng nhau chung tay xoá bỏ quan niệm ấy, hướng tới một cuộc sống hôn nhân hạnh phúc và đầm ấm. Hãy hướng tới một cuộc sống thật đẹp, vì ta, vì người.

  Qua hai dòng thơ, có thể thấy có sự so sánh ngang bằng giữa nhân vật "em"- người con gái trong xã hội xưa với những con vật nhỏ bé như "con bọ ngựa, chẫu chuộc". Số phận của họ thật nhỏ bé, đáng thương và tội nghiệp. Đây như một tiếng than nẫu nề, ai oán, tiếng trách phận đầy tuyệt vọng, nhân vật như không thế níu kéo, bấu víu, hay nương tựa thân ai, tình cảm đôi lứa bị chia cắt trong tuyệt vọng. Hai câu thơ còn là lời thương cảm, thương xót, đồng cảm với thân phận người phụ nhỏ bé, thấp hèn, là lời lên án, phê phán xã hội xưa đầy đanh thép, gay gắt, về một xã hội tuyệt tình, bất công.