Nhân vật “em” trong bài thơ Chân Quê của Nguyễn Bính không chỉ là hình ảnh của một cô gái thôn quê, mà còn là biểu tượng cho vẻ đẹp truyền thống mộc mạc, thuần khiết của tâm hồn Việt Nam. Với tà áo cánh nâu, chiếc yếm đào, guốc mộc, khăn mỏ quạ, “em” gợi nên cả một không gian quê yên bình, dung dị, nơi cái đẹp gắn liền với sự chân thành và tự nhiên. Tuy nhiên, khi “em” bắt đầu tô son, điểm phấn, khoác lên mình những kiểu áo thành thị, tác giả đã không giấu nổi nỗi tiếc nuối: “Hương đồng gió nội bay đi ít nhiều”. Câu thơ ấy là lời nhắn nhủ sâu sắc về sự phai nhạt của bản sắc khi con người mải mê chạy theo cái mới mà quên đi cội nguồn. Nhân vật “em” vì thế không chỉ đại diện cho một con người cụ thể, mà còn là hình ảnh ẩn dụ cho cả một lớp người trẻ trước ngã rẽ giữa hiện đại và truyền thống. Qua đó, Nguyễn Bính bày tỏ niềm trân trọng với cái đẹp chân quê, đồng thời gửi gắm một nỗi lo âu trước sự mai một của văn hóa dân tộc.

Trong thời đại công nghệ phát triển vượt bậc, con người ngày càng hòa nhập sâu rộng với thế giới. Văn hóa hiện đại và trào lưu quốc tế lan rộng nhanh chóng qua internet, mạng xã hội và các phương tiện truyền thông. Trước sự giao thoa mạnh mẽ đó, vấn đề gìn giữ và bảo vệ những giá trị văn hóa truyền thống trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Bởi lẽ, nếu mất đi bản sắc văn hóa, một dân tộc dễ dàng đánh mất chính mình trong vòng xoáy của toàn cầu hóa. Văn hóa truyền thống là những giá trị do cha ông ta sáng tạo và đúc kết từ nghìn đời trước. Nó được thể hiện qua phong tục tập quán, lối sống, trang phục, tiếng nói, tín ngưỡng, nghệ thuật và cả những giá trị đạo đức sâu sắc. Đó không chỉ là những biểu tượng văn hóa mà còn là tấm gương phản chiếu tâm hồn dân tộc. Những nét đẹp như lễ hội truyền thống, áo dài Việt Nam, tiếng ru mẹ hát, tục thờ cúng tổ tiên, hay lối sống hiền hòa, nghĩa tình… chính là biểu hiện sinh động của một nền văn hóa giàu bản sắc. Tuy nhiên, trong nhịp sống hiện đại, không ít giá trị ấy đang dần bị lãng quên hoặc biến tướng. Lối sống gấp gáp, thực dụng khiến nhiều người, nhất là giới trẻ, trở nên thờ ơ với các giá trị truyền thống. Nhiều phong tục tốt đẹp bị xem là lỗi thời, không còn phù hợp. Thậm chí, có người còn đánh đồng việc giữ gìn truyền thống với sự bảo thủ. Đây là biểu hiện đáng lo ngại, cho thấy sự rạn nứt trong mối liên kết giữa con người hôm nay với cội nguồn dân tộc. Trước thực trạng ấy, mỗi người cần nhận thức rõ vai trò của mình trong việc bảo vệ những gì thuộc về truyền thống. Trước hết, hãy bắt đầu từ việc yêu và sử dụng tiếng Việt chuẩn mực, tìm hiểu lịch sử, văn hóa dân tộc, tham gia vào các hoạt động lễ hội, giữ gìn phong tục đẹp trong gia đình. Nhà trường, truyền thông và cộng đồng xã hội cũng cần đẩy mạnh giáo dục văn hóa truyền thống cho thế hệ trẻ bằng những hình thức sáng tạo, dễ tiếp cận, gắn với đời sống hiện đại. Đồng thời, chúng ta cũng cần có thái độ chọn lọc trong việc tiếp nhận văn hóa ngoại lai: biết mở lòng với cái mới nhưng không đánh mất cái cũ, hội nhập nhưng không hòa tan. Văn hóa truyền thống là phần hồn không thể thiếu của dân tộc. Giữ gìn những giá trị ấy chính là giữ gìn bản sắc, gìn giữ cội nguồn và giữ cho dân tộc mãi trường tồn trong mọi thời đại. Trong cuộc sống hiện đại hôm nay, mỗi người Việt Nam cần trở thành một “người giữ lửa” cho văn hóa truyền thống dân tộc mình.

Tác giả thể hiện sự lo lắng, tiếc nuối khi người con gái quê bắt đầu “làm dáng”, chạy theo lối sống thành thị, khiến “hương đồng gió nội bay đi ít nhiều” – nghĩa là vẻ đẹp thuần hậu dần mai một. Đó là sự thay đổi không chỉ ở cách ăn mặc mà còn trong tâm hồn, lối sống.

Biện pháp tu từ ẩn dụ " bay đi ít nhiều " ẩn dụ cho sự đã dần biến mất

Tạo nhịp điệu cho lời thơ, tăng sức gợi hình gợi cảm.

Lời nhắc nhở tinh tế về việc bản sắc văn hoá dân tộc đang dần mất đi.

Sự tiếc nuối của tác giả trước sự đổi thay của thời đại.

Khăn nhung,khăn mỏ quạ, áo tứ thân, yếm lụa sồi.

Đại diện cho vẻ đẹp mộc mạc bình dị của người con gái thôn quê.

Gợi sự mộc mạc giản dị của chốn làng quê.

Lục bát